Του ιωάννη Παν. Βοτσαρίδη*

Στην «παράδοξη» αυτή εποχή που διανύουμε, ο αστάθμητος παράγοντας στην οικονομία, που μπορεί κυριολεκτικά να φέρει τα πάνω κάτω, τείνει πλέον από εξαίρεση να γίνεται κανόνας.

*Ο Ιωάννης Παν. Βοτσαρίδης είναι Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της ΙNTERLIFE ΑΑΕΓΑ.

Φέτος ο αστάθμητος αυτός παράγοντας ήταν μία πανδημία - ο Covid-19, που έχει πλήξει το σύνολο σχεδόν των χωρών του πλανήτη. Με τις προβλέψεις πιθανού περιορισμού του να παραπέμπονται, σύμφωνα με τους επιστήμονες, το νωρίτερο στο 1ο τρίμηνο του 2021 - και πάντα με την προϋπόθεση ευρείας χρήσης εμβολίου ή εξεύρεσης αποτελεσματικού φαρμάκου.

Οι επιπτώσεις της πανδημίας στο παγκόσμιο επιχειρείν είναι ανυπολόγιστες. Έχουν «γονατίσει» ακόμη και οικονομίες μέχρι πρότινος ακλόνητες. Στη χώρα μας, μετά και από δεκαετή ύφεση λόγω μνημονίων, τα αποτελέσματα της υγειονομικής κρίσης είναι ακόμη πιο αισθητά, κυρίως στις  ευρύτερες Υπηρεσίες Τουρισμού, Λιανικού και Χονδρικού Εμπορίου και Ψυχαγωγίας.

Οι Ασφαλιστικές Εταιρείες επλήγησαν και αυτές από την κρίση, κατ’ αναλογία με την πτώση των εισοδημάτων και της κατανάλωσης. Όχι, όμως, σε επίπεδο συναγερμού. Και με τις προοπτικές στο άμεσο μέλλον να είναι έως και αισιόδοξες… Άλλωστε, το πλαίσιο αρχών & κανόνων «Φερεγγυότητα 2» προστάτεψε σε ικανοποιητικό βαθμό τις ασφαλιστικές εταιρείες.

Με αυτά τα δεδομένα, ας δούμε συνοπτικά πώς επηρέασε η πανδημία την ελληνική Ασφαλιστική Αγορά:

• Στον Κλάδο Ζωής, σύμφωνα με τις πρόσφατες ενδείξεις οι εξαγορές συμβολαίων ήταν λίγες.
• Στον Κλάδο Υγείας η συνεισφορά της Ιδιωτικής Ασφάλισης ήταν περιορισμένη όσον αφορά τις αποζημιώσεις, καθώς το κόστος της αντιμετώπισης του κορονοϊού επιβάρυνε κυρίως το Δημόσιο Σύστημα Υγείας.
• Στον Κλάδο Ασφάλισης Περιουσίας έχουν καταγραφεί Ζημιές, κυρίως λόγω διακοπής εργασιών στις Εμπορικές Ασφαλίσεις, επίσης Ζημιές στην παροχή Υπηρεσιών από ακυρώσεις εκδηλώσεων, συνεδρίων, συναυλιών, θεατρικών παραστάσεων, ζημιές στην εστίαση, στον  τουρισμό, στην εκμετάλλευση ακινήτων και άλλα. Αξίζει όμως να αναφερθεί ότι πρόκειται για ζημιές που δεν αποζημιώθηκαν, στην πλειοψηφία τους, από τις Ασφαλιστικές Εταιρείες καθώς ήταν ανασφάλιστες… Η έλλειψη ασφαλιστικής συνείδησης έγινε αισθητή με επώδυνο τρόπο.
• Στον Κλάδο Αυτοκινήτων η επίδραση της πανδημίας λειτούργησε διαφορετικά: Παρατηρήθηκε μείωση των Ζημιών και, κατ’ επέκταση των Αποζημιώσεων, καθώς μειώθηκε η κυκλοφορία των οχημάτων. Οι Ασφαλιστικές Εταιρείες όμως, αντιμετώπισαν μείωση του τζίρου τους από τη μη ανανέωση υφιστάμενων Συμβολαίων και τη μείωση παραγωγής νέων.

Έχει ενδιαφέρον να δούμε και τις προβλέψεις για τη μετά Covid εποχή στον Ασφαλιστικό Κλάδο:

Σε διεθνές επίπεδο οι ασφαλιστικές αγορές αναμένεται φέτος να συρρικνωθούν, με τις προηγμένες αγορές να πρωτοστατούν. Ωστόσο, το μέγεθος της υποχώρησης εκτιμάται ότι θα είναι παρόμοιο με αυτό που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης της περιόδου 2008-2009 - παρόλο που η φετινή οικονομική κρίση είναι πολύ πιο σοβαρή. Φέτος, σύμφωνα με τις προβλέψεις, θα δούμε τον όγκο των παραγόμενων ασφαλίστρων παγκοσμίως να μειώνεται περίπου κατά 6% και, αντίστοιχα, στην Ευρώπη και την Ελλάδα κατά 8%-10%.

Η Ελληνική Ασφαλιστική Αγορά έχοντας την εμπειρία της βαθιάς κρίσης 2009-2018 εκτιμάται ότι μέχρι στιγμής διαχειρίζεται ικανοποιητικά τις επιπτώσεις της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης: Οι Ασφαλιστικές Εταιρείες φαίνεται ότι θα έχουν μεν απώλειες στην παραγωγή Ασφαλίστρων, αλλά πιθανότατα θα ανακάμψουν γρήγορα, - ανάλογα βέβαια με το ρυθμό Ανάκαμψης του ΑΕΠ της χώρας.

Τέλος, όσον αφορά την Ασφάλιση Πανδημιών για την οποία γίνεται μεγάλη συζήτηση τους τελευταίους μήνες, πρέπει να τονιστεί ότι για τις Ασφαλιστικές Εταιρείες η Πανδημία δεν είναι ασφαλίσιμο προϊόν, διότι:

• Πλήττει ταυτόχρονα όλον τον πλανήτη και όλους τους τομείς, άρα δεν υφίστανται τα μοντέλα Διασποράς και Διαφοροποίησης του Κινδύνου (στα οποία στηρίζεται η Ασφαλιστική Επιστήμη).
• Επίσης, δεν υπάρχει προβλέψιμο χρονικό όριο διάρκειας μιας τέτοιας καταστροφής, κατά συνέπεια, δεν μπορεί να υπολογιστεί επακριβώς το μέγεθος του Κινδύνου, καθώς και το ύψος του απαιτούμενου Ασφαλίστρου.

Ποια θα μπορούσε να είναι η λύση;

Η Σύμπραξη Δημοσίου και Ασφαλιστικών Εταιρειών υπό την μορφή ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημοσίου & Ιδιωτικού τομέα) μοιάζει ουσιαστικά μονόδρομος. Ένας μονόδρομος που, όμως, έχει ως αφετηρία την ανάλογη παιδεία και ασφαλιστική συνείδηση των πολιτών - γενικότερα ως προς τα οφέλη παρόμοιων συμπράξεων - όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης.

Αυτή η «ασφαλιστική κουλτούρα» δυστυχώς δεν υπάρχει ακόμη στη χώρα μας και ίσως πρέπει να καλλιεργηθεί συστηματικά εφεξής.