Ενα χρόνιο πρόβλημα για το οποίο η επιστημονική κοινότητα κρούει συχνά τον κώδωνα του κινδύνου είναι η ανεξέλεγκτη χρήση των αντιβιοτικών η οποία πλέον έχει λάβει δραματικές διαστάσεις στη χώρα μας και στο οποίο εμπλέκονται τόσο οι επιστήμονες, όσο και το κοινό. Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι ειδικοί, σημασία δεν έχει τόσο ο επιμερισμός της ευθύνης σε επίπεδο εμπλεκομένων (κοινό και επιστήμονες), όσο το να βρεθούν αποτελεσματικές λύσεις.
Υπάρχουν επανειλημμένες αναφορές πολλών επιστημόνων -ομολογουμένως προς τη σωστή κατεύθυνση- για τη δραματική ανάγκη περιορισμού του προβλήματος. Ταυτόχρονα, διαπιστώνεται πληθώρα ποιοτικών εκδόσεων επί του θέματος από όλους τους αρμόδιους φορείς. Εκδηλώσεις επί εκδηλώσεων, δηλώσεις επί δηλώσεων και έντυπα επί εντύπων επαναλαμβάνονται επί δεκαετίες. Αλλά τελικά όλα αυτά δεν έχουν ανταπόκριση όπως δείχνουν οι αριθμοί. Το 68% των πολιτών λαμβάνει αντιβιοτικά, πολλά με δική του αρχική πρωτοβουλία, αρκετά χωρίς συνταγή, καθώς πολλές φορές και με απαίτηση για την παροχή τους, στην πιθανή παραίνεση του γιατρού ή του φαρμακοποιού, περί του αντιθέτου. Φυσικά δεν ανήκει όλη η ευθύνη στο κοινό.
Σύμφωνα με δεδομένα που δημοσιεύτηκαν σχετικά πρόσφατα, η χώρα μας εμφανίζεται ως πρωταθλητής στην κατανάλωση αντιβιοτικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Και όμως υπάρχει λύση
Εδώ και αρκετά χρόνια υπάρχουν διαθέσιμα εργαλεία που επιτρέπουν τον δραστικό περιορισμό του προβλήματος. Το γιατί δεν έχει υλοποιηθεί έστω μια στοιχειώδης προσέγγιση μέχρι σήμερα, είναι μια άλλη συζήτηση. Αυτό που έχει σημασία είναι πώς το πρόβλημα μπορεί να επιλυθεί άμεσα. Καμία σκοπιμότητα δεν μπορεί να σταθεί υπεράνω της ζημίας που προκαλείται εξαιτίας της αλόγιστης, της άνευ λόγου και αρκετές φορές χωρίς συνταγή, κατανάλωσης αντιβιοτικών.
Χρόνια τώρα υπάρχει η δυνατότητα του “σκαναρίσματος” του κουπονιού σε κάθε συσκευασία αντιβιοτικού σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας. Η υλοποίηση βέβαια είναι πιο σύνθετη, ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι επιβεβλημένη.
Η ψηφιακή σάρωση και η ακύρωση του κουπονιού εφαρμόζεται ήδη στα φαρμακεία όλης της χώρας για όλα τα συνταγογραφούμενα φάρμακα, καθώς και για τα αντιβιοτικά που χορηγούνται με συνταγή. Η ψηφιακή καταγραφή, και στα προηγούμενα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας (εταιρείες και φαρμακαποθήκες), δεν φαίνεται να επιφέρει ιδιαίτερη επιβάρυνση κόστους, όταν η διαδικασία περιοριστεί μόνο στα αντιβιοτικά (Οι διακινούμενες με συνταγές συσκευασίες αντιβιοτικών “ATC=J01, Αντιβιοτικά για Συστηματική Χορήγηση” ήταν το 2018, το 4,0% του συνολικού όγκου των συνταγογραφούμενων φαρμάκων). Ιδίως, μάλιστα, αν αναλογιστούμε το επιστημονικό και κοινωνικό όφελος που θα προκύψει.
Η λύση απαιτεί βέβαια και την απαραίτητη προσαρμογή των συστημάτων της ΗΔΙΚΑ, του ΕΟΠΥΥ και του ΕΟΦ, επειδή το ίδιο κουπόνι θα καταγράφεται ψηφιακά περισσότερο από μία φορές πριν από την τελική του ακύρωση στο φαρμακείο. Κάτι απόλυτα εφικτό, καθώς η καταγραφή θα πραγματοποιείται μία φορά και σε κάθε στάδιο, ενώ η ακύρωση θα γίνεται - όπως και σήμερα- μόνο κατά την εκτέλεση της συνταγής.
Ιχνηλατώντας ψηφιακά τη διακίνηση κάθε συσκευασίας, τα περιθώρια χορήγησης αντιβιοτικών, χωρίς συνταγή, στενεύουν εξαιρετικά. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η πλήρης καταγραφή των διακινούμενων ποσοτήτων αντιβιοτικών σε όλα τα στάδια.
Πιο συγκεκριμένα, ο ΕΟΦ θα πρέπει παράλληλα με την απόδοση των κουπονιών στις εταιρείες, να αποδίδει την εικόνα του αποθέματος της κάθε εταιρείας και στο Σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης. Στη συνέχεια το ΣΗΣ θα πρέπει να ενημερώνεται σε πραγματικό χρόνο σε κάθε στάδιο εκτέλεσης της παραγγελίας: από τις εταιρείες προς τις φαρμακαποθήκες και τα φαρμακεία και από τις φαρμακαποθήκες προς τα φαρμακεία. Με αυτόν τον τρόπο το ΣΗΣ θα έχει πάντα την επίκαιρη και συνολική εικόνα των αποθεμάτων σε κάθε στάδιο, μια εικόνα που οριστικοποιείται με την ακύρωση του κάθε κουπονιού.
Η παρακολούθηση του αποθέματος σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι μια λειτουργική αναβάθμιση του ΣΗΣ που ταυτόχρονα αναβαθμίζει και τον ρόλο των φαρμακείων της κοινότητας. Εάν το ΣΗΣ αποκτήσει μια τέτοια λειτουργική δυνατότητα, διευκολύνεται παράλληλα τα μέγιστα και η διακίνηση των Φαρμάκων Υψηλού Κόστους -ΦΥΚ (μέσω των φαρμακείων της κοινότητας), για την οποία γίνεται πολύς λόγος τελευταία. Ο όγκος μάλιστα των συσκευασιών των ΦΥΚ που διακινούνται συνολικά, είναι εξαιρετικά περιορισμένος -το 1% όλων των συνταγογραφούμενων φαρμάκων- και δεν αποτελεί λογιστική επιβάρυνση. Σύμφωνα με τα στοιχεία, τα φαρμακεία της κοινότητας διακίνησαν περί τα 215 εκατομμύρια συσκευασίες το 2018. Τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ περί τα 2,3 εκατομμύρια συσκευασιών ΦΥΚ. Είναι δε πολύ μικρότερος του όγκου των αντιβιοτικών. Μια τόσο αποτελεσματική διαδικασία επιτρέπει τη διακίνηση των ΦΥΚ από τα φαρμακεία της κοινότητας, χωρίς επιπλέον απαιτήσεις σε κεφάλαιο κίνησης. Ταυτόχρονα μπορεί να προβλεφθεί μια αμοιβή ανά συσκευασία για τη διακίνηση των ΦΥΚ. Η όλη διαδικασία διευκολύνει τόσα τα φαρμακεία της κοινότητας, όσο και τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ.
Πηγή: https://www.reformed.gr/Editorial/Index#/articles/display/e003acc7-16ca-40d2-9a2dcabf8228076d
