Του Λάμπρου Καραγεώργου
[email protected]

Σταθερότητα είναι η λέξη που χαρακτηρίζει την κατάσταση στις ναυτασφαλίσεις διεθνώς, καθώς σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Ένωσης Θαλάσσιων Ασφαλίσεων (IUMI) η παγκόσμια παραγωγή ναυτασφαλίσεων ανήλθε το 2018 στα επίπεδα των 28,9 δισ. δολ. και ήταν αυξημένη κατά 1% περίπου σε σύγκριση με το 2017.

Για το 2019 πάντως οι εκτιμήσεις παραγόντων του κλάδου είναι πιο θετικές, καθώς αναμένουν μια μικρή ανάκαμψη της παραγωγής ασφαλίστρων καθώς η σύγκριση γίνεται με πολύ χαμηλά επίπεδα. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η στασιμότητα έβγαλε εκτός αγοράς τουλάχιστον 20 επιχειρήσεις, καθώς θεώρησαν την παρουσία τους στον κλάδο ζημιογόνα. Πάντως για το 2019 αναμένεται μια μικρή ανάκαμψη στην παραγωγή ασφαλίστρων και οι εκπρόσωποι του κλάδου δηλώνουν περισσότερο αισιόδοξοι.

Σύμφωνα με την αντιπρόεδρο της επιτροπής στατιστικής του IUMI, Άστριντ Σέλτμαν, η συνεχιζόμενη αύξηση του παγκόσμιου εμπορίου οδήγησε σε αύξηση της παραγωγής ασφαλίστρων στον κλάδο φορτίου κατά 2,5%, ενώ οι διακυμάνσεις στις τιμές του πετρελαίου άσκησαν πιέσεις στον τομέα της ασφάλισης της υπεράκτιας ενέργειας, η οποία υποχώρησε κατά 3% το 2018, ενώ οι ασφαλίσεις Hull σημείωσαν μηδενική αύξηση.

Οι συνεχιζόμενες παγκόσμιες αβεβαιότητες, συμπεριλαμβανομένων των τρεχουσών εντάσεων στο εμπόριο, θα εξακολουθήσουν να επηρεάζουν όλους τους τομείς, αλλά κυρίως το φορτίο και την υπεράκτια ενέργεια. Η συνεχιζόμενη προς τα κάτω προσαρμογή του ρυθμού ανάπτυξης του παγκόσμιου εμπορίου επηρεάζει αρνητικά και την ασφάλιση, τόνισε η κ. Σέλτμαν.

Ήδη τα ασφάλιστρα είχαν φθάσει σε μη βιώσιμα επίπεδα από το 2017 και έτσι κάθε αύξηση ξεκινά από μια πολύ χαμηλή βάση. Μόνο όταν θα είναι διαθέσιμα τα στατιστικά στοιχεία για το 2019 θα γίνει κατανοητό σε ποιο βαθμό θα μπορούσε να επιστρέψει η αγορά σε κερδοφορία στα τεχνικά αποτελέσματα.

Ανησυχία για πυρκαγιές 

Ιδιαίτερη ανησυχία αποτελεί η αύξηση της συχνότητας των πυρκαγιών στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, ιδίως εκείνων που ξεκινούν από τον χώρο φόρτωσης των πλοίων, όπως συνέβη με το Maersk Honam ή το Grande America. Αυτή η τάση έχει παρατηρηθεί εδώ και μερικά χρόνια και οι νεότερες στατιστικές δείχνουν σαφή περαιτέρω αύξηση το 2019.

Αυτές οι πυρκαγιές αποτελούν απειλή για το πλήρωμα και προκαλούν σοβαρές ζημίες τόσο στο πλοίο όσο και στο φορτίο. Η IUMI συνεργάζεται με διάφορους φορείς της βιομηχανίας για να βελτιώσει την πρόληψη τέτοιων γεγονότων, καθώς και τις ικανότητες πυρόσβεσης στο πλοίο.

Έσοδα και εμπόριο

Τα έσοδα ασφαλιστικών εργασιών στον κλάδο φορτίου (Cargo) ανήλθαν στα 16,6 δισ. δολ. για το 2018, που αντιπροσωπεύουν αύξηση κατά 2,5% σε σύγκριση με το 2017. Η μέτρια αύξηση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη συνεχιζόμενη αύξηση του παγκόσμιου εμπορίου σε συνδυασμό με τις διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών, οι οποίες τείνουν να επηρεάσουν τα ασφάλιστρα φορτίου πιο έντονα από άλλους τομείς.

Η ανάπτυξη του εμπορίου εξακολουθεί (αν και λιγότερο αισιόδοξα) και πρέπει να έχει θετικό αντίκτυπο στον τομέα αυτόν, ενώ οι μακροοικονομικές αβεβαιότητες, όπως οι εθνικοί και περιφερειακοί εμπορικοί περιορισμοί καθώς και οι αλλαγές στις οικονομικές και πολιτικές συνθήκες πλαισίου, ενδέχεται να έχουν αρνητικές επιπτώσεις.

Τους ασφαλιστές προβληματίζει η μεγέθυνση των ζημιών που προκαλούνται είτε από τον άνθρωπο είτε από φυσικά φαινόμενα στα πλοία και οφείλονται στην αύξηση του μεγέθους του πλοίου. Για παράδειγμα η αγορά το 2018 επηρεάστηκε έντονα από την απώλεια φορτίου του containership Maersk Honam, μεταφορικής ικανότητας 15.000 TEUs. Πάντως ο λόγος ζημιών (loss ratio) παραμένει σταθερός στην Ευρώπη, περίπου στο 70%, αλλά αντιθέτως αυξάνεται στην Ασία, που προσέγγισε το 60%.

Στον κλάδο Hull and Machinery η παραγωγή ασφαλίστρων το 2018 παρέμεινε σταθερή στα 7 δισ. δολ., όση περίπου και το 2017. Η εικόνα στασιμότητας προκαλεί μια ανησυχία, καθώς στο μεταξύ ο παγκόσμιος στόλος αυξήθηκε τόσο σε αριθμό πλοίων όσο και σε μεταφερόμενη ικανότητα που σημαίνει μεγαλύτερα πλοία.

Ζημιές ανά πλοίο

Στα θετικά της χρονιάς η «στασιμότητα» και στις ζημιές ανά πλοίο, αν και η συχνότητα στις μεγάλες ζημιές φαίνεται να επέστρεψε το 2019 σε υψηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με την περίοδο 2016-2018.

Πάντως για το 2019 αναμένεται μια αύξηση των ασφαλίστρων, αν και ξεκινάει από μια πολύ χαμηλή βάση, όμως σε κάθε περίπτωση θα βοηθήσει στο να μειωθούν οι πιέσεις στα αποτελέσματα, εκτός αν καταγραφούν μεγάλες ζημιές. Επίσης, όπως τονίζει ο IUMI, καθώς τα αποτελέσματα παραμένουν υπό πίεση, συνεχίζεται η τάση για χρήση πιο προηγμένων τεχνικών μεθόδων ανάληψης κινδύνων. Ένα από τα πολλά μέσα για την εκτίμηση των μελλοντικών δυνατοτήτων διεκδίκησης ενός συγκεκριμένου χαρτοφυλακίου είναι η χρήση δεδομένων κράτησης. Με βάση την πρόσφατη ανάλυση της Σκανδιναβικής Ένωσης Ναυτικών Ασφαλιστών (Cefor), η Άστριντ Σέλτμαν κατέδειξε μια στενή συσχέτιση (πλοίο με πλοίο) μεταξύ της συχνότητας και του κόστους των ζημιών και τον αριθμό των κρατήσεων που υπέστη στα λιμάνια το κάθε πλοίο έπειτα από ελέγχους. 

Τα ασφάλιστρα στις off shore ενεργειακές μονάδες ανήλθαν σε 3,4 δισ. δολ. το 2018, αντιπροσωπεύοντας μείωση 3% από το 2017. Πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι το 2017 η παραγωγή ασφαλίστρων του τομέα είχε μειωθεί κατά 5% από το 2016 και το 2016 ερχόταν έπειτα από μείωση κατά 21% από το 2015. Η πτώση του εισοδήματος από ασφάλιστρα ακολούθησε τη διακύμανση της τιμής του πετρελαίου. Η παρατεταμένη επιβράδυνση της δραστηριότητας έχει αρχίσει να αντιστρέφεται αν και αργά.

20 επιχειρήσεις

Ο Φίλιπ Γκράχαμ, πρόεδρος της Facts & Figures Committee του IUMI, υπογράμμισε μεταξύ άλλων ότι από το συνέδριο του 2018, περίπου 20 επιχειρηματικές οντότητες σταμάτησαν να αναλαμβάνουν κινδύνους είτε hull είτε cargo. Η μέτρια αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής ασφαλίστρων του 2018 είναι, φυσικά, ευπρόσδεκτη, δεν αποδεικνύει καμία σημαντική αύξηση στην τρέχουσα αγορά και είναι πιθανότερο να οφείλεται σε οικονομικούς παράγοντες. Ωστόσο, δήλωσε πιο αισιόδοξος για το 2019, καθώς οι αγορές του Hull και Cargo είχαν βυθιστεί και τώρα καταγράφεται μια έστω και μέτρια ανοδική τάση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η συνολική παραγωγή ασφαλίστρων των 28,9 δισ. δολ. ήταν κατανεμημένη το 2018 μεταξύ αυτών των γεωγραφικών περιοχών ως εξής: Ευρώπη 46,4%, Ασία / Ειρηνικός 30,7%, Λατινική Αμερική 10,4%, Βόρεια Αμερική 6,2%, Άλλη 6,3%.

Το 2018 το μερίδιο της Ευρώπης μειώθηκε από 49,2% (2017) σε 46,4% και το μερίδιο της Ασίας αυξήθηκε από 29,2% (2017) σε 30,7%.

Επίσης το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής ανήκει στον κλάδο του cargo (57,4%) και ακολουθούν το Hull (24,4%), η υπεράκτια ενέργεια (11,4%) και η αστική ευθύνη στο marine (εξαιρουμένων των IGP & I) 6,7%.