Συνέντευξη στη Σοφία Εμμανουήλ
«Διαβλέπουμε μεγάλες ευκαιρίες στον τομέα της ενέργειας» αναφέρει μεταξύ άλλων στη «N» η Sabina Dziurman, EBRD Head for Greece and Cyprus, αναλύοντας τις δυνατότητες της χώρας στον τομέα της πράσινης οικονομίας. Η τράπεζα, που έχει επενδύσει πάνω από 2 δισ. ευρώ σε περισσότερα από 42 έργα στη χώρα μας, προσφέροντας παράλληλα υποστήριξη στο τραπεζικό σύστημα ως προς τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) προβλέπει να συνεχίσει στην ίδια κατεύθυνση προσφέροντας παράλληλα στήριξη στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στηρίζοντας επενδύσεις βιώσιμης ανάπτυξης.
Ποια κριτήρια αποτελούν πρόκριμα για τη χρηματοδότηση ενός προγράμματος/business plan; Υπάρχει διαφοροποίηση ανά χώρα;
Τα κριτήρια χρηματοδότησης ενός έργου είναι τα ίδια για όλες τις χώρες στις οποίες δραστηριοποιούμαστε. Όλα τα έργα πρέπει να πραγματοποιούνται σε χώρα όπου δραστηριοποιείται η EBRD, κανένα έργο δεν μπορεί να αφορά δραστηριότητες που σχετίζονται με στρατιωτικό εξοπλισμό, τον καπνό και ουσίες που απαγορεύονται από το διεθνές δίκαιο ή τις εγκαταστάσεις τυχερών παιχνιδιών, και τέλος κανένα έργο δεν μπορεί να αφορά επιδοτήσεις, χορηγίες ή δωρεές. Οι κυριότερες μορφές άμεσης χρηματοδότησης που μπορεί να προσφέρει η EBRD είναι δάνεια, μετοχικά κεφάλαια, οιονεί ίδια κεφάλαια και, σε επιλεκτική βάση, εγγυήσεις.
Αναζητούμε επίσης έργα που υποστηρίζουν την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, η οποία σύμφωνα με την EBRD, θα πρέπει να διέπεται από χαρακτηριστικά όπως η ανταγωνιστικότητα, η ενσωμάτωση, η φιλοπεριβαλλοντική (πράσινη) οικονομία, η χρηστή διακυβέρνηση, η ανθεκτικότητα και η ενοποίηση.
Υποστηρίζουμε τις χώρες στις οποίες δραστηριοποιούμαστε, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, λειτουργώντας συμπληρωματικά και έχοντας σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο.
Τι εννοείτε όταν λέτε συμπληρωματικά;
Με τον όρο “συμπληρωματικά” εννοούμε ότι θα πρέπει να αποδείξουμε ότι το έργο δεν θα μπορούσε να έχει πρόσβαση σε χρηματοδότηση με αποδεκτούς όρους, διότι σίγουρα δεν θέλουμε να επηρεάσουμε αρνητικά τη χρηματοδότηση έργων από εμπορικές τράπεζες και γι’ αυτό το λόγο συνήθως εργαζόμαστε μαζί με ελληνικές και διεθνείς τράπεζες.
Δώστε μας το περίγραμμα του τρέχοντος προγράμματος που υλοποιείτε για την Ελλάδα.
Η δραστηριοποίηση της EBRD στην Ελλάδα ξεκίνησε στα τέλη του 2015 με σκοπό να στηρίξει την ανάκαμψη της χώρας. Μέχρι σήμερα έχουμε πραγματοποιήσει σημαντικές επιτυχίες στη χώρα και έχουμε αποδείξει την ικανότητά μας να ανταποκρινόμαστε γρήγορα στις συνθήκες που επιφέρει η οικονομική κρίση. Μέχρι στιγμής έχουμε επενδύσει πάνω από 2 δισ. ευρώ σε περισσότερα από 42 έργα στη χώρα. Η EBRD συνέβαλε στη σταθεροποίηση του τραπεζικού τομέα μέσω της συμμετοχής στην ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών το Νοέμβριο του 2015 με συνολικό ποσό ύψους 250 εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια, το Πρόγραμμα Χρηματοδότησης Εμπορικών Συναλλαγών της Τράπεζας (TFP) επέτρεψε στις ελληνικές τράπεζες να συμμετέχουν εκ νέου στη χρηματοδότηση εμπορικών συναλλαγών υποστηρίζοντας έτσι τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Η EBRD επίσης παρέχει στις τράπεζες βοήθεια αναφορικά με τη διαχείριση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων τους (NPLs). Γι’ αυτό το σκοπό, το Διοικητικό μας Συμβούλιο ενέκρινε ένα σχετικό Πλαίσιο το 2017, υπό το οποίο έχουμε παράσχει χρηματοδότηση για την εξαγορά δύο χαρτοφυλακίων μέχρι σήμερα - δραστηριότητα την οποία σκοπεύουμε να συνεχίσουμε μαζί με έμπειρους επενδυτές.
Η προώθηση της μετάβασης σε μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μέσω των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ένα από τα ζητήματα στα οποία επικεντρώνεται η EBRD. Το Ελληνικό Πλαίσιο Επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας της EBRD ανέρχεται στα 300 εκατ. ευρώ και έχει σχεδιαστεί με σκοπό να υποστηρίξει την εισχώρηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα, στο πλαίσιο ενός νεοσυσταθέντος πλαισίου στήριξης βασιζόμενο στην αγορά. Η Τράπεζα επένδυσε επίσης στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας, το οποίο αποτελεί βασικό στοιχείο του μοντέλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προώθηση του εγχώριου ανταγωνισμού και ανοίγει το δρόμο για μεγαλύτερη περιφερειακή ενσωμάτωση.
Η Τράπεζα συνέβαλε ενεργά στην πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές συμμετέχοντας σε αρκετά ομόλογα, τόσο σε τοπικό επίπεδο στο Χρηματιστήριο Αθηνών όσο και σε ευρωομόλογα για μεγαλύτερες επιχειρήσεις.
Επίσης, το 2017 συμμετείχαμε στην παροχή χρηματοδότησης για την ιδιωτικοποίηση των περιφερειακών αεροδρομίων, συμβάλλοντας στην περιφερειακή ενσωμάτωση και στην περαιτέρω προώθηση του τουρισμού.
Τέλος, εκτός από τις χρηματοδοτικές μας δραστηριότητες, φέτος παρουσιάσαμε και το νέο πρόγραμμα “Συμβουλευτικές Υπηρεσίες για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις” στην Ελλάδα, υποστηριζόμενο από τον Ευρωπαϊκό Κόμβο Επενδυτικών Συμβουλών (EIAH) μέσω χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και με πόρους της Ελληνικής Δημοκρατίας. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες θα υποστηρίξουν την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε τοπικούς και διεθνείς συμβούλους που θα τις βοηθήσουν να γίνουν πιο ανταγωνιστικές και να αναπτυχθούν.
Σε ποιους τομείς διαβλέπετε κυρίως επενδυτικές ευκαιρίες βιώσιμης ανάπτυξης στην Ελλάδα;
Η Ελλάδα μπορεί σίγουρα να εκμεταλλευτεί περαιτέρω τις δυνατότητες που προσφέρει ο τομέας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να προσελκύσει περισσότερους επενδυτές, ιδίως τώρα που η μεταβαλλόμενη δυναμική στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας ασκεί πιέσεις στους εξαγωγείς ορυκτών καυσίμων και που πολλές χώρες έχουν δεσμευτεί να επιτύχουν παγκόσμιους κλιματικούς στόχους.
Διαβλέπουμε μεγάλες ευκαιρίες στον τομέα της ενέργειας. Η Ελλάδα έχει τεράστιο δυναμικό για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της ηλιακής, αιολικής, βιομάζας και γεωθερμικής ενέργειας. Το Ελληνικό Πλαίσιο Επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας της EBRD, ύψους 300 εκατ. ευρώ, επικεντρώνεται στην κινητοποίηση των απαραίτητων επενδύσεων και εμπορικής χρηματοδότησης για την υποστήριξη αυτού του δυναμικού. Η ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα μειώσει την εξάρτηση της Ελλάδας από ορυκτά καύσιμα και τις εισαγωγές.
Επιπλέον, η παροχή βοήθειας στους Έλληνες επιχειρηματίες και τις νέες μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπορεί επίσης να στηρίξει την αειφόρο ανάπτυξη της Ελλάδας. Όπως έχω ήδη αναφέρει, μαζί με τον Ευρωπαϊκό Κόμβο Επενδυτικών Συμβουλών και την Ευρωπαϊκή Ένωση, ξεκινήσαμε ένα νέο πρόγραμμα, το οποίο υποστηρίζει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα να λάβουν συμβουλευτικές υπηρεσίες που θα βοηθήσουν την βιώσιμη ανάπτυξη τους. Το πρόγραμμα υποστηρίζει τις μμε και τους επιτρέπει να έχουν πρόσβαση σε τοπικές και διεθνείς συμβουλευτικές υπηρεσίες και συνεπώς να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα τους.
Μπορείτε να μας αναφέρετε κάποιες καλές πρακτικές από χώρες του κόσμου στις οποίες έχετε δραστηριότητα;
Πολλές από τις χώρες όπου επενδύουμε προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους σε ορυκτά καύσιμα και να προωθήσουν τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Είμαστε υπερήφανοι που υποστηρίζουμε αυτές τις προσπάθειες. Το 2017 επενδύσαμε 958 εκατ. ευρώ σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αυτό περιλάμβανε την αύξηση της χρήσης ηλιακής ενέργειας στην Αίγυπτο, το Καζακστάν και την Ιορδανία, την κατασκευή αιολικών πάρκων στη Σερβία και τη Μογγολία και την ενίσχυση του δικτύου ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Πολωνία.
Ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα είναι η Αίγυπτος. Το επενδυτικό μας πλαίσιο ύψους 500 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ επικεντρώνεται στην ανάπτυξη ιδιωτικών έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο πλαίσιο του προγράμματος “feed-in-tariff” της αιγυπτιακής κυβέρνησης. Τα περισσότερα από τα 16 έργα που υπογράφηκαν στο πλαίσιο αυτό βρίσκονται σε μια μεγάλη περιοχή κοντά στο χωριό Μπενμπάν στην Άνω Αίγυπτο, μια περιοχή όπου περισσότερο από το 50% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Τα ηλιακά μας έργα θα ωφελήσουν την οικονομία μέσω των κατασκευαστικών δραστηριοτήτων, της μεταφοράς δεξιοτήτων και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
Ένα άλλο πολύ καλό παράδειγμα είναι το Πλαίσιο για τις Πράσινες Πόλεις της EBRD, το οποίο βασίζεται στην εμπειρία μας από επενδύσεις σε δημοτικές και περιβαλλοντικές υποδομές. Πολλές πόλεις αντιμετωπίζουν σημαντικές περιβαλλοντικές προκλήσεις - ατμοσφαιρική ρύπανση, κυκλοφοριακή συμφόρηση, περιορισμένες εκτάσεις γης, πίεση πόρων και κλιματική αλλαγή - και γι’ αυτό χρειάζονται περισσότερες επενδύσεις. Πέρυσι, υπό αυτό το Πλαίσιο χρηματοδοτήσαμε 5 έργα σε διάφορες χώρες για να υποστηρίξουμε επενδύσεις σε ένα ευρύ φάσμα τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων ηλεκτρικών λεωφορείων, βιομάζας για τηλεθέρμανση, μείωσης των απωλειών στο σύστημα ύδρευσης και ενεργειακής απόδοσης των δημόσιων κτιρίων.
Στον τομέα των μεταφορών, οι καλές πρακτικές περιλαμβάνουν τον εκσυγχρονισμό της σιδηροδρομικής υποδομής στην Αίγυπτο, την ηλεκτροδότηση της μεγάλης σιδηροδρομικής γραμμής στην Ουκρανία και την αποκατάσταση των αποβάθρων για την ενίσχυση της ναυτιλιακής βιομηχανίας στην Τουρκία. Συνολικά, επενδύσαμε 684 εκατ. ευρώ πράσινης χρηματοδότησης στον τομέα των μεταφορών μόνο τον περασμένο χρόνο, ούτως ώστε να καταστήσουμε τις μεταφορές πιο πράσινες και πιο βιώσιμες.
Οι βιώσιμες επενδύσεις της EBRD
Υπό το πρίσμα των αναδυόμενων κινδύνων της Κλιματικής Αλλαγής πώς κινείται στρατηγικά ο οργανισμός;
Η EBRD είναι ένας από τους κορυφαίους επενδυτές στην πράσινη ενέργεια στις χώρες όπου δραστηριοποιείται, έχοντας επενδύσει περισσότερα από 28 δισ. ευρώ σε έργα στον τομέα αυτό από το 2006. Η πράσινη οικονομία είναι μία από τις προτεραιότητές μας. Το 2015, η EBRD ξεκίνησε επίσης την προσέγγιση της Μετάβασης στην Πράσινη Οικονομία (Green Economy Transition-GET) ούτως ώστε να θέσει τις επενδύσεις που φέρνουν περιβαλλοντικά οφέλη στην καρδιά της αποστολής της.
Οι βιώσιμες επενδύσεις της EBRD ενισχύουν την ανθεκτικότητα των χωρών στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και άλλων μορφών υποβάθμισης του περιβάλλοντος. Με την επέκταση της αρχικής εστίασής της σε έργα ενεργειακής απόδοσης και ανανεώσιμης ενέργειας, η EBRD έχει ήδη κινηθεί στους τομείς της αποδοτικότητας των υδάτων και των υλικών και της προσαρμογής του κλίματος.
