Του δρ Β. Ζεϊμπέκη

Η αποτελεσματική διαχείριση των διαδικασιών οι οποίες εκτελούνται μέσα σε μια αποθήκη, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επίτευξη σύντομων χρόνων διεκπεραίωσης παραγγελιών, υψηλής διαθεσιμότητας προϊόντων και γρήγορων παραδόσεων, στοιχείων τα οποία είναι μείζονος σημασίας για την εξυπηρέτηση των πελατών. Μια από τις σημαντικότερες διαδικασίες μιας αποθήκης, που μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση του επιπέδου ικανοποίησης των αναγκών των πελατών, είναι η συλλογή παραγγελιών (picking). Πρόκειται για τη βασικότερη δραστηριότητα η οποία πραγματοποιείται πριν από την αποστολή των προϊόντων στον πελάτη και στην οποία παρατηρούνται τα περισσότερα λάθη. Επίσης, εξαιτίας της απαίτησης για υψηλά επίπεδα ευελιξίας, η συλλογή των παραγγελιών είναι μια διαδικασία εντάσεως εργατικού δυναμικού καθώς απασχολεί μεγάλο πλήθος εργαζομένων και χειροκίνητου (μη αυτοματοποιημένου) εξοπλισμού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αποτελεί την πιο χρονοβόρα και κατ’ επέκταση κοστοβόρα δραστηριότητα, με ποσοστό που κυμαίνεται από 50%-55% του συνολικού λειτουργικού κόστους μιας αποθήκης. 

Τεχνολογίες συλλογής παραγγελιών

Ο δρ Β. Ζεϊμπέκης είναι Executive Advisor της OPTILOG Advisory Services και αντιπρόεδρος Λειτουργιών της Ελληνικής Εταιρείας Logistics (EEL).

Δεδομένου του υψηλού κόστους συλλογής παραγγελιών, οι επαγγελματίες του χώρου επιδιώκουν την εφαρμογή νέων τεχνολογιών με απώτερο στόχο τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ευελιξίας. Πράγματι, κατά τη συμβατική μέθοδο, οι εργαζόμενοι εκτελούν τη συλλογή των παραγγελιών με τη χρήση έντυπης λίστας συλλογής (picking list), με αποτέλεσμα να υπάρχει αύξηση χρόνου, κόστους και λαθών και παράλληλη μείωση της ευελιξίας και της παραγωγικότητας. Σε αντίθεση με τη συμβατική μέθοδο, στις σύγχρονες αποθήκες η συλλογή των παραγγελιών πραγματοποιείται από συστήματα που περιλαμβάνουν φορητά τερματικά (Pick-by-Scan), τεχνολογία αναγνώρισης φωνής (Pick-by-Voice), τεχνολογία φωτεινών ενδείξεων (Pick-by-Light) καθώς επίσης και τεχνολογίες επέκτασης της όρασης (Pick-by-Vision / Vision picking). Κατά τη συλλογή παραγγελιών με τη χρήση τερματικών συσκευών (Pick-by-Scan) οι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν ασύρματα τερματικά (RF Scanners) για να λαμβάνουν οδηγίες και να επιβεβαιώνουν τις ενέργειές τους στο σύστημα. Με την τεχνολογία Pick-by-Voice, η οποία βασίζεται στην αναγνώριση φωνής (speech recognition), οι εργαζόμενοι εκτός από τα ασύρματα τερματικά χρησιμοποιούν ηχεία και μικρόφωνα για να λαμβάνουν οδηγίες και να επιβεβαιώνουν τις ενέργειές τους, ενώ όσον αφορά την τεχνολογία Pick-by-Light, οι εργαζόμενοι κατευθύνονται στα σημεία συλλογής μέσω φωτεινών ενδείξεων και συλλέγουν τα κατάλληλα προϊόντα στην απαιτούμενη ποσότητα, καθώς οι αντίστοιχες πληροφορίες φαίνονται στο πάνελ LED, το οποίο είναι τοποθετημένο στο ράφι.

Η συλλογή παραγγελιών με τη χρήση της όρασης (Pick-by-Vision) είναι μια καινοτόμος εναλλακτική συλλογής παραγγελιών, η οποία βασίζεται στην τεχνολογία της επαυξημένης πραγματικότητας (Augmented Reality). Για την εφαρμογή της εν λόγω τεχνολογίας απαιτούνται αναγνώστες δυσδιάστατων ετικετών γραμμωτού κώδικα (Barcode) οι οποίοι είναι τοποθετημένοι πάνω σε σκελετό γυαλιών (Σχήμα 1) και σε συνεργασία με το WMS παρέχουν στους εργαζόμενους πληροφορίες/οδηγίες για τη συλλογή των παραγγελιών. Οι πληροφορίες μέσω της τεχνολογίας επαυξημένης πραγματικότητας προβάλλονται σε διαφανείς οθόνες (See-Through-Displays), οι οποίες συνήθως είναι φακοί γυαλιών (Smart Glasses).

Σχήμα 1. Smart Glasses τα οποία χρησιμοποιούνται για Vision Picking

Σύμφωνα με το Σχήμα 2α, οι πληροφορίες που παρέχονται στον εργαζόμενο από τη στιγμή που πραγματοποιεί τη σάρωση της κάρτας έναρξης (login card) της συλλογής είναι η πρόοδος εξέλιξης της διαδικασίας, ο διάδρομος και η ακριβής θέση του προϊόντος προς συλλογή, η απαιτούμενη ποσότητα προς συλλογή, η επόμενη θέση συλλογής, καθώς επίσης οι διαθέσιμες θέσεις του χειροκίνητου καροτσιού (trolley) που χρησιμοποιεί κατά τη συλλογή των παραγγελιών (στην περίπτωση batch picking). Με την άφιξη του εργαζόμενου στην ενδεδειγμένη θέση συλλογής, στην οθόνη εμφανίζονται και οι θέσεις στις οποίες πρέπει να τοποθετηθούν τα συλλεχθέντα προϊόντα (Σχήμα 2β). Η συλλογή του εκάστοτε τεμαχίου ολοκληρώνεται με την επιβεβαίωση της συλλογής από τον εργαζόμενο, η οποία πραγματοποιείται είτε με το πάτημα ενός κουμπιού το οποίο είναι ενσωματωμένο στο πλαϊνό τμήμα των γυαλιών, είτε με τη σάρωση του barcode του προϊόντος, το οποίο συνέλεξε.

Σχήμα 2. Παρεχόμενες πληροφορίες προς τον εργαζόμενο α) μετά τη σάρωση του barcode της login card και β) μετά τη σάρωση του barcode του συλλεχθέντος προϊόντος 

Λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία που αφορούν την οργάνωση των αποθηκών, τη φύση της επιχείρησης καθώς επίσης τη φύση και τα χαρακτηριστικά των προϊόντων, είναι εμφανές ότι δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη τεχνολογία για τη συλλογή των παραγγελιών που να ταιριάζει σε όλες τις ανάγκες. Ωστόσο, αξιολογώντας τις παραπάνω τεχνολογίες με βάση τα κριτήρια τα οποία παρουσιάζονται στον Πίνακα 1, είναι εμφανές ότι το Pick-by-Vision αποτελεί μια λύση συλλογής παραγγελιών η οποία παρέχει υψηλά επίπεδα ευελιξίας και παραγωγικότητας, ενώ περιορίζει σε σημαντικό βαθμό τα λάθη. Σε επίπεδο σχέσης κόστους-παροχών αποτελεί μια καλή λύση για μια σύγχρονη αποθήκη καθώς προσφέρει υψηλά επίπεδα χρηστικότητας, ολοκλήρωσης και απόδοσης. Όσον αφορά το Pick-by-Voice παρατηρούνται αρκετές δυσκολίες σε περιβάλλον με υψηλά επίπεδα θορύβου, ενώ επηρεάζεται σημαντικά η παραγωγικότητα των πικαδόρων καθώς εκθέτονται σε έναν μονότονο ήχο ολόκληρη την ημέρα. Τέλος, το Pick-by-Light αποτελεί μια καλή λύση για εταιρείες όπου διαθέτουν σταθμούς συλλογής παραγγελιών με υψηλή ένταση εργασίας καθώς αυξάνεται η ταχύτητα και η εργονομία, ωστόσο το υψηλό κόστος σε συνδυασμό με την περιορισμένη ευελιξία αποτελούν τροχοπέδη για την ευρεία εφαρμογή του. 

Πίνακας 1. Σύγκριση μεταξύ διαφορετικών τεχνολογιών συλλογής παραγγελίας

Πρόσφατα, η DHL πραγματοποίησε ένα πιλοτικό πρόγραμμα αναφορικά με τη χρήση της τεχνολογίας επαυξημένης πραγματικότητας (με έμφαση στο vision picking). Το πιλοτικό πρόγραμμα, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Ολλανδία εκτελέστηκε σε συνεργασία με τη Ricoh, η οποία είναι πελάτης της DHL, και την Ubimax, εξειδικευμένη εταιρεία στις λύσεις wearable computing. Στόχος του πιλοτικού ήταν η δοκιμή της τεχνολογίας για τη συλλογή παραγγελιών μέσω όρασης (Pick-by-Vision). Αναλυτικότερα, η χρονική περίοδος του πιλοτικού διήρκησε τρεις εβδομάδες, ενώ οι εργαζόμενοι πραγματοποιούσαν τη συλλογή των προϊόντων με τη χρήση έξυπνων γυαλιών (όπως τα Google Glass και το VuzixM100) τα οποία τους παρείχαν σημαντικές πληροφορίες για την ολοκλήρωση της συλλογής των παραγγελιών. Τα αποτελέσματα του συγκεκριμένου πιλοτικού ήταν πολύ ενθαρρυντικά για τη χρήση της τεχνολογίας, καθώς, σύμφωνα με στοιχεία της DHL, δέκα εργαζόμενοι κατά το προαναφερόμενο χρονικό διάστημα κατάφεραν να συνθέσουν 9.000 παραγγελίες, συλλέγοντας περισσότερα από 20.000 τεμάχια προϊόντων. Επίσης, παρατηρήθηκε αυξημένη ταχύτητα διεκπεραίωσης των παραγγελιών, ενώ παράλληλα σημειώθηκε ραγδαία μείωση των λαθών. Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η απόδοση της εν λόγω διαδικασίας αυξήθηκε κατά 25%, χάρη στην επιτυχημένη εφαρμογή της νέας τεχνολογίας.