Δεκάδες χιλιάδες ελληνικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις αναμένεται να αποκτήσουν μέσα στην τρέχουσα 5ετία πρόσβαση στο φυσικό αέριο, αποκτώντας έτσι την ευκαιρία να μειώσουν αισθητά το ενεργειακό τους κόστος. Στην περίπτωση της Αττικής και της Θεσσαλονίκης - Θεσσαλίας, όπου το φυσικό αέριο δίνει ήδη το «παρών», η ακόμη μεγαλύτερη διείσδυση του καυσίμου θα επιτευχθεί με την επέκταση και την «πύκνωση» των υφιστάμενων δικτύων από τις Εταιρείες Διανομής Αερίου (ΕΔΑ) Αττικής και Θεσσαλονίκης - Θεσσαλίας αντίστοιχα, οι οποίες είναι υπεύθυνες για την ανάπτυξη και τη λειτουργία των δικτύων σε αυτές τις περιοχές. Παράλληλα, η Εταιρεία Διανομής Αερίου (ΕΔΑ) Λοιπής Ελλάδας, θυγατρική της ΔΕΠΑ, θα «φέρει» το φυσικό αέριο σε νέες περιοχές της χώρας, ξεκινώντας από την Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, την Κεντρική Μακεδονία και τη Στερεά Ελλάδα. 

Όσον αφορά τις τρεις περιφέρειες όπου θα κάνει «ποδαρικό» το φυσικό αέριο, το σχέδιο της ΕΔΑ Λοιπής Ελλάδας προβλέπει την ανάπτυξη δικτύων σε 18 πόλεις, αλλά και «σημειακούς καταναλωτές» (δηλαδή βιομηχανίες) που βρίσκονται σε αυτές. Γι’ αυτόν τον σκοπό θα αναπτύξει 1.215 χλμ. δικτύων, μέσα από μία επένδυση που θα ανέλθει στα 141,9 εκατ. ευρώ. Ένα ποσό που θα προέλθει από τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ), τα οποία θα καλύψουν τα 74,4 εκατ. της χρηματοδότησης, από το δάνειο 48 εκατ. ευρώ που η εταιρεία εξασφάλισε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), καθώς και από κεφάλαια ύψους 19,5 εκατ. ευρώ που θα εισφέρει η ΔΕΠΑ, μέσω αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της θυγατρικής της.

Με αυτό τον τρόπο, το καύσιμο θα «φτάσει» στη Λαμία, τη Χαλκίδα, τη Θήβα, τη Λιβαδειά, την Άμφισσα, το Καρπενήσι, την Κατερίνη, το Κιλκίς, τις Σέρρες, τη Βέροια, τα Γιαννιτσά, την Αλεξάνδρεια, την Αλεξανδρούπολη, την Κομοτηνή, τη Δράμα, την Ξάνθη, την Ορεστιάδα και την Καβάλα. Στις περισσότερες από τις 18 πόλεις, η εταιρεία προβλέπει τη σύνδεση των τοπικών υποδομών με το εθνικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου του ΔΕΣΦΑ, από το οποίο θα τροφοδοτούνται με καύσιμο. Ωστόσο, σε τέσσερα αστικά κέντρα η εταιρεία θα κατασκευάσει αυτόνομα δίκτυα, τα οποία θα τροφοδοτούνται με συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG).

Έτσι, στην Ορεστιάδα, το Καρπενήσι, την Άμφισσα και τη Βέροια το καύσιμο θα μεταφέρεται συμπιεσμένο με ειδικά βυτία σε σταθμούς μεταφόρτωσης, όπου θα αποσυμπιέζεται και θα διοχετεύεται στα δίκτυα διανομής. Η λύση του CNG θα χρησιμοποιηθεί επίσης και για απομακρυσμένες βιομηχανίες στις τρεις περιφέρειες.

Αυτή την περίοδο, η εταιρεία ετοιμάζει τα τεύχη δημοπράτησης των διαγωνισμών που θα πρέπει να διενεργηθούν για την υλοποίηση των δικτύων, και οι οποίοι θα αφορούν την προμήθεια των απαραίτητων υλικών, τις σχετικές εργολαβίες καθώς και την παροχή υπηρεσιών Project Management για τα έργα. Η σύνταξη των τευχών γίνεται σε συνεργασία με τις ειδικές διαχειριστικές υπηρεσίες, ώστε να εξασφαλιστεί η πλήρης συμβατότητα με το εθνικό - κοινοτικό δίκαιο τόσο των όρων προκήρυξης όσο και των όρων εκτέλεσης των έργων. Η εξαρχής εξασφάλιση της απόλυτης συμμόρφωσης των διαγωνισμών με τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις σημαίνει πως θα είναι «θωρακισμένοι» έναντι ενδεχόμενων ενστάσεων σχετικά με τους όρους διεξαγωγής τους.

Αν και στην πλειονότητά τους οι παραπάνω υποδομές θα κατασκευαστούν από το μηδέν, με την απόσχισή της από τη ΔΕΠΑ, η ΕΔΑ Λοιπής Ελλάδας «κληρονόμησε» επίσης περίπου 78 χιλιόμετρα δικτύου που είναι ήδη εγκατεστημένο στις τρεις περιφέρειες, παραμένοντας ωστόσο μέχρι σήμερα αναξιοποίητο. Έτσι, παράλληλα με την προετοιμασία υλοποίησης των νέων έργων, η εταιρεία έχει ξεκινήσει ήδη να ενεργοποιεί τα υφιστάμενα δίκτυα σε όσες πόλεις υπάρχουν, ώστε να δώσει τη δυνατότητα πρόσβασης στο φυσικό αέριο σε όσα οικοδομικά τετράγωνα αυτά καλύπτουν.

Επομένως, αν και περιορισμένη, πρόσβαση ήδη έχουν αποκτήσει πρόσβαση στο φυσικό αέριο περιοχές πόλεων όπως η Χαλκίδα, η Λαμία και οι Σέρρες. Σε κάθε περίπτωση, στόχος της ΔΕΔΑ είναι έως το 2023 να έχουν αναπτυχθεί πλήρως τα δίκτυα και στις 18 πόλεις, καλύπτοντας το 100% του αστικού ιστού. Έτσι, μέσα στην επόμενη 5ετία, θα αποκτήσουν πρόσβαση στο καύσιμο όλα τα κτήρια στις παραπάνω πόλεις, τα οποία υπολογίζονται σε 124.000.

Με δεδομένη την οικονομία που προσφέρει το φυσικό αέριο, η Εταιρεία Διανομής Αερίου Λοιπής Ελλάδας (ΔΕΔΑ) εκτιμά πως οι τρεις Περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας, Κεντρικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης θα έχουν σημαντικά οφέλη, αποκτώντας πρόσβαση στο καύσιμο. Έτσι, μελέτες της εταιρείας δείχνουν πως, σε ορίζοντα 20ετίας, η μείωση του ενεργειακού κόστους στις παραπάνω περιοχές θα αγγίξει τα 2,2 δισ. ευρώ, ενώ στα 750 εκατ. ευρώ θα ανέλθει η προστιθέμενη αξία. Την ίδια στιγμή αναμένεται να δημιουργούν 2.500 νέες θέσεις εργασίας, έμμεσες και άμεσες.

Την ίδια στιγμή, η ΕΔΑ Λοιπής Ελλάδας καταστρώνει ήδη τα πλάνα της για την «έλευση» του φυσικού αερίου σε επιπλέον γεωγραφικές περιφέρειες. Σε αυτά τα πλάνα, περίοπτη θέση έχει η Δυτική Μακεδονία, όπου χάρη στην τροφοδοσία από τον αγωγό TAP, το καύσιμο θα «φτάσει» στο Άργος Ορεστικό, τα Γρεβενά, την Καστοριά, και το Μανιάκι, με την κατασκευή τοπικών δικτύων διανομής. 

Στόχος είναι οι υποδομές αυτές να είναι έτοιμες έως το 2020, όταν θα ξεκινήσει η λειτουργία του αγωγού. Όσον αφορά τη χρηματοδότηση των έργων, σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γ. Σταθάκη στη Βουλή, γι’ αυτόν τον σκοπό θα δεσμευθεί ένα ποσό της τάξεως των 12,6 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). 

Σύμφωνα με τις μελέτες που έχει πραγματοποιήσει η εταιρεία, ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου θα ανέλθει στα 21,2 εκατ. ευρώ. Έτσι, εκτός της χρηματοδότησης από το ΠΔΕ, αναμένεται να καλύψει με ίδια κεφάλαια περίπου το 10% του ανωτέρω ποσού, ενώ για το υπόλοιπο έχει ήδη βολιδοσκοπήσει την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για δανειοδότηση. Μάλιστα, σύμφωνα με πηγές της εταιρείας, οι σχετικές συνομιλίες βρίσκονται σε καλό δρόμο, ενώ διεξάγονται στη βάση του πνεύματος συνεργασίας που οικοδομήθηκε ανάμεσα στις δύο πλευρές, κατά τις διαπραγματεύσεις οι οποίες οδήγησαν στη σύναψη του δανείου για την επέκταση του φυσικού αερίου στις περιφέρειες της Στερεάς Ελλάδας, της Κεντρικής Μακεδονίας και της Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης. 

Την ίδια στιγμή, τον δρόμο για την «έλευση» του φυσικού αερίου στις τρεις μεγάλες πόλεις της Δυτικής Ελλάδας (Πάτρα, Αγρίνιο, Πύργος) θα ανοίξει η προβλεπόμενη κατασκευή του σταθμού LNG στο λιμάνι της Πάτρας, ο οποίος εκτιμάται πως θα ξεκινήσει να κατασκευάζεται το 2020. Βασική αποστολή της υποδομής είναι να αποτελέσει σημείο τροφοδοσίας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο των πλοίων που λειτουργούν με LNG. Το «παράπλευρο» όφελος από την υποδομή είναι πως θα εξασφαλίσει την τροφοδοσία της Δυτικής Ελλάδας με φυσικό αέριο, το οποίο θα μεταφέρεται διά θαλάσσης σε μορφή LNG. Κάτι που αποτελεί τη μοναδική ρεαλιστική λύση για να αποκτήσουν πρόσβαση στο φυσικό αέριο οι κατοικίες και οι επιχειρήσεις της περιοχής, με δεδομένη τη μεγάλη απόστασή της από το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου του ΔΕΣΦΑ.

Το 2019 αναμένεται να επέλθει η επενδυτική ωρίμανση του σταθμού, δηλαδή η εξεύρεση κονδυλίων για την υλοποίησή του, ένα μέρος από τους οποίους θα αναζητηθεί μέσα σε κοινοτικούς πόρους. Η εξασφάλιση της χρηματοδότησης θα ανοίξει τον δρόμο ώστε την αμέσως επόμενη χρονιά να ξεκινήσει η κατασκευή του σταθμού.

Για να φτάσει το φυσικό αέριο στα κτήρια των 3 πόλεων της Δυτικής Ελλάδας, η ΕΔΑ Λοιπής Ελλάδας εκπονεί σχέδιο για την ανάπτυξη των δικτύων διανομής, ώστε έως το 2023 να δημιουργηθούν 468 χιλιόμετρα δικτύου, που θα καλύπτουν το σύνολο και των τριών αστικών ιστών. Με αυτό τον τρόπο, εκτιμάται πως θα υλοποιηθούν 4.700 συνδέσεις έως το 2023 και 13.500 έως το 2029.

Σε επόμενο στάδιο, η εταιρεία σχεδιάζει να αξιοποιήσει το γεγονός ότι το εθνικό σύστημα μεταφοράς φτάνει στην Πελοπόννησο έως τη Μεγαλόπολη, για την τροφοδοσία της μονάδας φυσικού αερίου της ΔΕΗ, ώστε να δώσει πρόσβαση στο καύσιμο σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην Κόρινθο, την Τρίπολη, τη Σπάρτη, την Κόρινθο, το Άργος, το Ναύπλιο και την Καλαμάτα. Η επόμενη φάση ανάπτυξης δικτύων, που θα ακολουθήσει, περιλαμβάνει επίσης την Περιφέρεια Ηπείρου, και ειδικότερα στους δήμους Ιωαννίνων, Άρτας, Πρέβεζας και Ηγουμενίτσας. Παράλληλα, εξετάζεται το ενδεχόμενο ανάπτυξης υποδομών και σε νησιά, σε όσα από αυτά μπορεί να συνδυαστεί η «έλευση» του φυσικού αερίου με τη χρήση του ως καυσίμου για ηλεκτροπαραγωγή.

«Πυκνώνει» το δίκτυο στο Λεκανοπέδιο 

Στην περίπτωση της ΕΔΑ Αττικής, πρωταρχικός στόχος είναι να αξιοποιήσει το δίκτυο που έχει αναπτύξει, το οποίο αυτή τη στιγμή καλύπτει το 55% της Αττικής, ώστε με την «πύκνωσή» του να αποκτήσουν πρόσβαση περισσότεροι οικιακοί καταναλωτές. Έτσι, σε συνδυασμό με τις επεκτάσεις που προγραμματίζει, μέσα στην επόμενη πενταετία αναμένεται να δημιουργηθούν περίπου 25.000 νέες συνδέσεις.

Όσον αφορά τα έργα κατασκευής, η εταιρεία σχεδιάζει την υλοποίηση νέων δικτύων συνολικού μήκους 100 χιλιομέτρων μέσα στην επόμενη πενταετία, για τα οποία θα επενδύσει περίπου 9 εκατ. ευρώ. Επίσης, στην προτεραιότητές της είναι η σταδιακή αναβάθμιση των υποδομών στο κέντρο της Αθήνας. 

Παράλληλα, η εταιρεία έχει ξεκινήσει την πιλοτική εγκατάσταση «έξυπνων» μετρητών, οι οποίοι δίνουν τη δυνατότητα τηλεαποκοπών και τηλεμετρήσεων στην εταιρεία, ενώ ανοίγουν τον δρόμο για τη δημιουργία νέων τιμολογίων στο μέλλον από τους προμηθευτές φυσικού αερίου, τα οποία θα βασίζονται στο προφίλ κατανάλωσης κάθε πελάτη.

Την επέκταση των δικτύων φυσικού αερίου σε 22 νέες περιοχές στη Θεσσαλονίκη και τη Θεσσαλία, όπως και την «πύκνωσή» τους στις περιοχές που ήδη καλύπτουν, προβλέπει το σχέδιο του πενταετούς προγράμματος ανάπτυξης 2018-2022 της ΕΔΑ ΘΕΣΣ (Εταιρεία Διανομής Αερίου Θεσσαλονίκης-Θεσσαλίας). Τα έργα αυτά, συνεπικουρούμενα από την έκπτωση 100% στα τέλη σύνδεσης και τις προωθητικές ενέργειες που θα πραγματοποιηθούν όλο αυτό το διάστημα, αναμένεται να αυξήσουν σημαντικά τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που θα αξιοποιήσουν τα πλεονεκτήματα του φυσικού αερίου. Έτσι, η ΕΔΑ ΘΕΣΣ εκτιμά ότι έως το 2022, οι νέες συνδέσεις θα κινηθούν στις 60.000, από τις οποίες περίπου οι 38.000 θα προέλθουν από υφιστάμενες περιοχές και 22.000 τις νέες περιοχές στις οποίες θα «φτάσει» το καύσιμο.

Τα κεφάλαια που θα επενδύσει η εταιρεία στο πλαίσιο του πενταετούς προγράμματος θα ανέλθουν σε 95,6 εκατ. ευρώ, μεγάλο μέρος των οποίων θα διατεθεί για την υλοποίηση νέων υποδομών, για δίκτυα διανομής μέσης (19 bar) και χαμηλής (19 bar) πίεσης, σταθμούς μείωσης και αποσυμπιεστές CNG. Με αυτό τον τρόπο, θα αποκτήσουν πρόσβαση στο φυσικό αέριο 10 νέες περιοχές της Θεσσαλονίκης, από τις οποίες οι 5 θα τροφοδοτούνται με συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG), καθώς είναι απομακρυσμένες από το υφιστάμενο δίκτυο διανομής. Επίσης, το καύσιμο θα «φτάσει» σε 12 καινούριες περιοχές της Θεσσαλίας, στις 10 από τις οποίες θα εφαρμοστεί και πάλι η λύση του CNG.

Έτσι, στη Θεσσαλονίκη έχουν ήδη ξεκινήσει τα έργα επέκτασης των δικτύων στον Δήμο Μηχανιώνας, ώστε έως τον επόμενο χειμώνα το φυσικό αέριο να «φτάσει» στη Νέα Μηχανιώνα και την Επανομή, όπως επίσης και στο Νέο Ρύσιο Δήμου Θέρμης. Επίσης, μετά την εγκατάσταση τον περασμένο Δεκέμβριο στον Λαγκαδά του πρώτου αποσυμπιεστή πεπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) για την περιοχή της Θεσσαλονίκης, σειρά πήρε ο αποσυμπιεστής στη Δημοτική Κοινότητα Κουφαλίων, για την τροφοδοσία του δικτύου που αναπτύσσεται στην περιοχή. 

Παράλληλα, με τη λύση του CNG, μέχρι την επόμενη χειμερινή περίοδο θα έχουν αποκτήσει πρόσβαση στο αέριο και οι κάτοικοι της Χαλάστρας του Δήμου Δέλτα. Πρόσβαση που έως το 2022 αναμένεται να αποκτήσουν επίσης οι περιοχές των Βασιλικών του Δήμου Θέρμης, του Σταυρού του Δήμου Βόλβης και της Χαλκηδόνας του Δήμου Χαλκηδόνας - οι δύο τελευταίες μέσω της τροφοδοσίας με συμπιεσμένο φυσικό αέριο. 

Αναφορικά με την περιφέρεια Θεσσαλίας, η λύση του CNG έκανε «πρεμιέρα» στον Τίρναβο, με την εγκατάσταση του αποσυμπιεστή τον περασμένο Δεκέμβριο, δίνοντας τη σκυτάλη στην Ελασσόνα και, σε επόμενο στάδιο, στον Παλαμά και την Αγιά. Παράλληλα, για το 2019 προβλέπεται η επέκταση των δικτύων στη Ν. Αγχίαλο και έως το 2022 η τροφοδότηση με συμπιεσμένο φυσικό Αέριο των περιοχών των Δήμων Σοφάδων, Τεμπών, Μουζακίου, Αμπελώνα και Φαλάνης.     
Συνολικά για την περίοδο 2018-2022, έχει προγραμματιστεί η εγκατάσταση 13 συμπιεστών στις δύο Περιφέρειες. Παράλληλα, οι επεκτάσεις των δικτύων μέσης πίεσης θα ανέλθουν σε 6,4 χλμ. και 5 χλμ. για τη Θεσσαλονίκη και τη Θεσσαλία αντίστοιχα, στην πρώτη περίπτωση για την «έλευση» του φυσικού αερίου σε νέες περιοχές, ενώ στη δεύτερη για την ενίσχυση των δικτύων διανομής. Όσον αφορά τα δίκτυα χαμηλής πίεσης, οι επεκτάσεις θα αγγίξουν τα 205 χλμ. στη Θεσσαλονίκη και τα 165 χλμ. στη Θεσσαλία. 

Πέρα από τις επενδύσεις ύψους 95,6 εκατ. για την υλοποίηση των παραπάνω υποδομών καθώς και νέων συνδέσεων (service lines, gas points, εγκατάσταση μετρητών), την ίδια χρονική περίοδο η εταιρεία θα επενδύσει επιπλέον 6,2 εκατ. για τη βελτίωση της  οικονομικής και επιχειρησιακής αποδοτικότητας, όπως για παράδειγμα με την αναβάθμιση των πληροφοριακών της συστημάτων και του λογισμικού. Τα ποσά αυτά θα καλυφθούν από ίδια κεφάλαια της εταιρείας, ενώ προβλέπεται η σύναψη δανείου ύψους 34 εκατ. ευρώ για το διάστημα 2018-2022, σε συνέχεια του δανείου ύψους 16 εκατ. που έλαβε η εταιρεία το 2017. Παράλληλα, αν και δεν έχει ενσωματωθεί στις προβλέψεις, υπάρχει η δυνατότητα λήψης ενισχύσεων-επιχορηγήσεων για την κατασκευή νέων δικτύων (π.χ. μέσω ΕΣΠΑ).