Οι ειδικοί λένε ότι όσο άλλαξε η ναυτιλία τα τελευταία χρόνια δεν είχε αλλάξει τα προηγούμενα 100 χρόνια. Η εκτίμηση αυτή δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα, καθώς η ναυτιλία βιώνει πλέον τη δική της «τέταρτη επανάσταση», που συνδέεται άμεσα με την εισαγωγή της ψηφιακής τεχνολογίας στο πλοίο και τη διαχείρισή του.

Τα κουπιά, τα ιστία, ο ατμός και τώρα η ψηφιακή τεχνολογία είναι οι τέσσερις μεγάλοι σταθμοί στην εξέλιξη της ναυτιλίας. Όμως η τελευταία, η «τέταρτη επανάσταση», συνοδεύεται και από μία «καταιγίδα» νομοθετικών κανονισμών, με αιχμή τα θέματα προστασίας του περιβάλλοντος. Ο συνδυασμός αυτών των δύο παραμέτρων (τεχνολογίας και νομοθεσιών) αλλάζει άρδην το περιβάλλον στο οποίο κινούνται οι άνθρωποι της θάλασσας.

Όμως, παρά τις όποιες αλλαγές καταγράφονται, δύο «σταθερές» εξακολουθούν να χαρακτηρίζουν τη δομή, τη λειτουργία, την εικόνα της παγκόσμιας ναυτιλίας. Η πρώτη «σταθερά» είναι η δυνατότητα του ναυτιλιακού κλάδου να παραμένει ο πιο αποτελεσματικός, ο πιο φθηνός και ο πιο φιλικός τρόπος μεταφοράς, και για τον λόγο αυτό εξυπηρετεί το 90% του παγκόσμιου εμπορίου.

Η δεύτερη «σταθερά» είναι ότι ηγέτης του κλάδου, απόλυτος πρωταγωνιστής του και σηματωρός ήταν και παραμένει ο Έλληνας πλοιοκτήτης. Η ελληνόκτητη ναυτιλία δεκαετίες τώρα διατηρεί την πρωτοκαθεδρία στον κλάδο, κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς και μάλιστα το επαυξάνει μέσα σε πολύ σύνθετες συνθήκες, που χαρακτηρίζονται από τις συνταρακτικές αλλαγές της ψηφιοποίησης και των νεών κανονισμών.

O ελληνικός εφοπλισμός όμως αποδεικνύει με τις συνεχείς πρωτιές του ότι παρακολουθεί τις εξελίξεις, προσαρμόζεται άμεσα σε αυτές και τις αξιοποιεί αυξάνοντας το ειδικό του βάρος στην παγκόσμια ναυτιλία. Το 2018 βρίσκει τη ναυτιλία μας να διατηρεί ακάθεκτη τα υψηλά ποσοστά πλοιοκτησίας στη διεθνή ναυτιλιακή κατάταξη, ελέγχοντας το 20% περίπου της παγκόσμιας χωρητικότητας (με ένα μερίδιο 30% στα δεξαμενόπλοια και 22% στα bulk carriers) και αντιπροσωπεύοντας στην Ευρώπη σταθερά το 50% σχεδόν (σε dwt) του κοινοτικού στόλου, αναφέρει στο μήνυμά του στην ετήσια έκθεση της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών ο πρόεδρός της Θεόδωρος Βενιάμης και προσθέτει: «Οι Έλληνες εφοπλιστές νιώθουμε το χρέος να πρωτοστατούμε στην αντιμετώπιση των προκλήσεων, παρέχοντας τα εχέγγυα που μας δίνει η εμπειρία και τεχνογνωσία που κατέχουμε στους τομείς που εξειδικευόμαστε. Αυτή η βαθιά τεχνογνωσία και εμπειρία μας δίνει το δικαίωμα να υπερασπιζόμαστε τον τομέα μας έναντι πολιτικών που αγνοούν τα πραγματικά δεδομένα και τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για την εύρυθμη και βιώσιμη λειτουργία της ναυτιλίας».

Η εύρυθμη και βιώσιμη λειτουργία της ναυτιλίας τίθεται ορισμένες φορές εν αμφιβόλω από αναποτελεσματικές περιφερειακού χαρακτήρα ρυθμίσεις που προωθούνται από διάφορα πολιτικοοικονομικά κέντρα που δεν έχουν ιδιαίτερη σχέση με τον ναυτιλιακό κλάδο, με αφορμή περιβαλλοντικά προβλήματα. 

Ενώ λοιπόν ομολογείται από όλους ότι η ναυτιλία είναι ο πιο φιλικός προς το περιβάλλον τρόπος μεταφοράς, πολλές φορές της καταλογίζονται δυσανάλογες ευθύνες σε σχέση με άλλες βιομηχανίες για οριζόντια περιβαλλοντικά θέματα. Πρόκειται για μια αντιμετώπιση που οφείλεται στο ότι η ναυτιλία προσφέρει τις πολύτιμες υπηρεσίες της προς όφελος όλων των εθνών, χωρίς όμως αυτές να είναι ευρέως αντιληπτές και χωρίς να είναι κατανοητός ο τρόπος λειτουργίας της, εκτιμά η ναυτιλιακή κοινότητα.

Πάντως τον τελευταίο χρόνο έπειτα από συντονισμένες προσπάθειες η διεθνής ναυτιλιακή κοινότητα πέτυχε την έκδοση μιας ιστορικής απόφασης στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ) για μια φιλόδοξη αρχική στρατηγική μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, σε ευθυγράμμιση με την επιθυμητή πορεία για απεξάρτηση της ναυτιλίας από τον άνθρακα, η οποία ουσιαστικά υπερκαλύπτει τις δεσμεύσεις των κρατών μελών της Συμφωνίας των Παρισίων. Η στρατηγική αυτή σηματοδοτεί την αρχή μιας μακράς και δύσκολης προσπάθειας με στόχο την ανάπτυξη και εφαρμογή λειτουργικών παγκόσμιων μέτρων, κατά τρόπο που να εγγυάται τη ναυτική ασφάλεια και ισότιμους όρους ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, ελαχιστοποιώντας παράλληλα πιθανές δυσμενείς επιπτώσεις για την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας και του διεθνούς εμπορίου.

Σε εθνικό επίπεδο, αποτελεί ιδιαίτερα θετικό γεγονός ότι ο ρόλος της ελληνόκτητης ναυτιλίας έχει γίνει ευρέως γνωστός και σεβαστός ως εθνικό κεφάλαιο μέγιστης σημασίας και υπερκομματικού χαρακτήρα για τον τόπο. Αυτό αποτελεί στάση υπευθυνότητας απέναντι στη ναυτική ιστορία και παράδοση του έθνους μας και εγγύηση για τη διατήρηση των στενών δεσμών της ναυτιλίας με τον τόπο μας, επισημαίνει ο κ. Βενιάμης.

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται και οι προσπάθειες της ναυτιλιακής κοινότητας να αναζωπυρώσει τη ναυτοσύνη των Ελλήνων, η οποία αποτελεί προϋπόθεση συνέχισης της ναυτικής τεχνογνωσίας που χρειάζεται η ναυτιλία μας, ενώ ήρθε η ώρα η πολιτεία να «ακούσει» πιο προσεκτικά τις παροτρύνσεις της ναυτιλιακής κοινότητας και να εκμεταλλευθεί τις ανακατατάξεις στην Ευρώπη, ώστε να μπορέσει μέσω της υιοθέτησης μιας αναπτυξιακής πλατφόρμας να προσελκύσει μεγάλο τμήμα ναυτιλιακών και παραναυτιλιακών δραστηριοτήτων στη χώρα μας. Η δυναμική της ποντοπόρου ναυτιλίας μας, που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την ανάπτυξη ενός διεθνούς προηγμένου ναυτιλιακού πλέγματος δραστηριοτήτων, είναι δεδομένη: αυτό που χρειάζεται είναι το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο και η αξιοποίηση της καίριας γεωπολιτικής θέσης της χώρας μας, υπογραμμίζει η ΕΕΕ.

Σε κάθε περίπτωση η διεθνής ναυτιλιακή έκθεση Ποσειδώνια 2018, η πιο σπουδαία ναυτιλιακή έκθεση του πλανήτη, αφού φιλοξενείται στη χώρα που διαθέτει τη μεγαλύτερη ναυτιλιακή δύναμη, αποτελεί την πλέον κατάλληλη «πλατφόρμα» για να αναδειχθούν όλα τα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν τη διεθνή και ελληνική ναυτιλία.

Ζητήματα που και η δημοσιογραφική ομάδα της «Ναυτεμπορικής» παρακολουθεί και καταγράφει σε καθημερινή βάση από πολύ κοντά από την έντυπη και ηλεκτρονική της έκδοση και αποτυπώνει κάθε δύο χρόνια και στην πολυσέλιδη έκδοση «Ναυτιλία» -με αφορμή την έκθεση Ποσειδώνια- την οποία στηρίζει πλήρως η ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα και την ευχαριστούμε για αυτό! 

Καλή ανάγνωση.