Της Λέττας Καλαμαρά
[email protected]

Το μεγάλο στοίχημα για το ηλεκτρονικό εμπόριο το 2018 δεν θα αφορά τόσο τις συναλλαγές B2C, αλλά πολύ περισσότερο τις συναλλαγές B2B. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, πρόκειται για την τέλεια ανατροπή στην αγορά: υπολογίζεται πως οι B2B εταιρείες θα δαπανήσουν πολύ περισσότερα στις πλατφόρμες του ηλεκτρονικού εμπορίου σε σύγκριση με τους online retailers.

Το B2B ηλεκτρονικό εμπόριο στην Αμερική υπολογίζεται να φτάσει το 1 τρισ. δολ. και μέχρι το 2020 τα 6 τρισ. δολ. παγκοσμίως. Στο μεταξύ τεχνολογίες όπως η επαυξημένη πραγματικότητα (Αugmented Reality AR) δίνουν νέα διάσταση σε αυτό που ονομάζεται δοκιμή προϊόντος. Υπολογίζεται πως η τεχνολογία AR μπορεί να βοηθήσει να προβλεφθούν λάθη στο ηλεκτρονικό εμπόριο της τάξης των 260 δισ. δολ. Αmazon, ΙΚΕΑ έχουν ήδη μπει σε αυτό το στάδιο προσφοράς ΑR apps για τους πελάτες τους. Εκτός από την τεχνολογία AR, εκτιμάται πως πολλοί καταναλωτές θα χρησιμοποιούν φωτογραφίες αλλά και μηνύματα φωνής κατά την αναζήτηση και εκπλήρωση των οnline αγορών τους. Το eBay δίνει τη δυνατότητα στους πελάτες του να χρησιμοποιούν μέσω εργαλείων δικές τους φωτογραφίες για να βρίσκουν εύκολα και γρήγορα αυτό που επιθυμούν να αγοράσουν. Το screen shop είναι το επόμενο βήμα. 

Από κει και πέρα, το B2C ηλεκτρονικό εμπόριο εμφανίζει μια κόπωση, ωστόσο διατηρεί ισχυρή τάση και εξελίσσεται, και όπως τονίζουν οι αναλυτές για κάθε ένα ευρώ δαπάνη στο ψηφιακό κανάλι η επιστροφή είναι πολλαπλάσια, εάν αναλογιστεί κανείς πως το 82% των χρηστών κινητής τηλεφωνίας αναζητά τοπική εταιρεία για να κάνει τις αγορές του. Και ως αποτέλεσμα αυτής της αναζήτησης το 18% των τοπικών εταιρειών πραγματοποιεί πώληση σε λιγότερο από 24 ώρες. Στα διεθνή παραδείγματα περιλαμβάνεται η περίπτωση της Κίνας, που στη Single Day 2017 έφτασε στο ρεκόρ πωλήσεων των 25,4 δισ. δολ. 

Νέα στρατηγική

Το φυσικό κατάστημα δεν θα σταματήσει να υπάρχει, όμως το σίγουρο είναι πως έχει ξεκινήσει μια πολύ δύσκολη, αλλά ενδιαφέρουσα περίοδος για τους εμπόρους, μεταστροφής των καταναλωτών προς το ψηφιακό κανάλι. Σε αυτό το πλαίσιο, όπως τονίζουν οι διεθνείς αναλυτές, το ταξίδι της εμπειρίας του καταναλωτή αλλάζει δραματικά και πλέον όλοι οι εμπλεκόμενοι σε αναλογικά και ψηφιακά καταστήματα αναδιαμορφώνουν τη στρατηγική τους.

Ενδεικτικό παράδειγμα των νέων συνθηκών που δημιουργούνται στην αγορά λόγω της ενίσχυσης του ψηφιακού καναλιού είναι η online εταιρεία ανδρικής ένδυσης Frank And Oak, που άνοιξε 16 φυσικά καταστήματα στη Βόρεια Αμερική, υιοθετώντας όμως μια εντελώς νέα φιλοσοφία κάλυψης των αναγκών του καταναλωτή, προσφέροντας επιπλέον υπηρεσίες καφέ και κομμωτηρίου. Αντίστοιχα, η Nordstrom προχώρησε στη δημιουργία ενός χώρου 3.000 τ.μ. χωρίς συγκεκριμένο merchandise, προσφέροντας υπηρεσίες στυλίστα, ραφής και δοκιμής, που ξεφεύγουν από την απλή πώληση ρούχων. Η Velo Cult, εταιρεία πώλησης ποδηλάτων, συνδύασε τον χώρο πώλησης των ποδηλάτων της με μια γωνιά για μπίρα για τους ενήλικες, καφέ, αλλά και μουσική σκηνή για ειδικά events για τους πελάτες της. Η καναδική Kanuk έφτιαξε ειδικό δωμάτιο-δοκιμαστήριο με θερμοκρασίες στους -25 βαθμούς Κελσίου, για όσους θέλουν να δοκιμάσουν τα διάσημα πανωφόρια της εταιρείας σε πραγματικές συνθήκες. 

Ευρώπη, Ελλάδα 

Στην Ευρώπη το B2C ηλεκτρονικό εμπόριο το 2017 υπολογίζεται στα 602 δισ. ευρώ, έναντι 530 δισ. ευρώ το 2015. Στην Ελλάδα το ηλεκτρονικό εμπόριο μετρά νέους αγοραστές, πιο ώριμους και πιο «ελληνοκεντρικούς», σύμφωνα με την ετήσια έρευνα που πραγματοποίησε το ELTRUN. Υπολογίζεται πως το 2017 περίπου 3,5 εκατομμύρια Έλληνες αγόρασαν μέσω του Διαδικτύου προϊόντα/υπηρεσίες συνολικής αξίας 4,5-5 δισ. ευρώ, από 4 δισ. ευρώ το 2016. Το 2017 προστέθηκαν νέοι αγοραστές, αφού 2 στους 10 ξεκίνησαν τις διαδικτυακές αγορές τους τη συγκεκριμένη χρονιά, γεγονός που σχετίζεται με τη σχετική αυξητική τάση που ξεκίνησε από τα capital controls, αλλά και με τη μεγάλη πλέον γκάμα των ελληνικών ηλεκτρονικών καταστημάτων με ολοκληρωμένες υπηρεσίες και σωστή εξυπηρέτηση. Το σύνολο των επιχειρήσεων που αποτελούν το ψηφιακό κανάλι ανέρχεται στις 7.000, εκ των οποίων προέρχεται το 75% των online αγορών των Ελλήνων καταναλωτών. 7 στους 10 online καταναλωτές πραγματοποιούν πάνω από το 80% των αγορών τους σε ελληνικά ηλεκτρονικά καταστήματα (από 6 στους 10 το 2016 και 5 στους 10 το 2015). 

Οι κορυφαίες κατηγορίες οnline αγορών αφορούν ταξιδιωτικές υπηρεσίες (83%), διαμονή σε καταλύματα (72%), εξαρτήματα και περιφερειακό εξοπλισμό (67%), εισιτήρια σε εκδηλώσεις (66%), ένδυση/υπόδηση (61%), παραγγελία έτοιμου φαγητού (59%), βιβλία (49%), ηλεκτρονικές συσκευές (47%), προϊόντα προσωπικής φροντίδας (45%) και βιταμίνες/συμπληρώματα διατροφής (41%). Οι τρεις κατηγορίες όπου ξοδεύθηκαν τα περισσότερα χρήματα είναι: ταξιδιωτικές υπηρεσίες, καταλύματα και εισιτήρια. Οι κατηγορίες όπου πραγματοποιήθηκαν οι περισσότερες παραγγελίες είναι: εισιτήρια, έτοιμο φαγητό και ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Οι κατηγορίες με τη μεγαλύτερη αύξηση online αγορών είναι: έτοιμο φαγητό, εισιτήρια και βιταμίνες/συμπληρώματα διατροφής.

Η αυξητική τάση του 2017 αναμένεται να συνεχισθεί και το 2018, αφού το 38% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα δήλωσε ότι θα αυξήσει τη συνολική αξία των online αγορών του σε σχέση με το 2017, ενώ μόλις 20% δήλωσε ότι θα τη μειώσει. Επίσης στη χώρα μας για πρώτη φορά το 2017 στην πρώτη θέση βρέθηκαν οι χρεωστικές κάρτες (64% των online αγοραστών), στη δεύτερη θέση -από την πρώτη- είναι η αντικαταβολή (57%) και στην τρίτη οι πιστωτικές κάρτες (42%). Για πρώτη φορά επίσης εμφανίστηκε το ψηφιακό πορτοφόλι με 17% (λόγω και των σχετικών πλέον προϊόντων από τις τράπεζες και τα ιδρύματα ηλεκτρονικών πληρωμών) και το PayPal με 9%. Είναι γεγονός πως στη χώρα μας παρατηρείται σημαντική διεύρυνση της χρήσης των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών. 

Από το 2014 και μετά η χρήση ηλεκτρονικών πληρωµών (µε κάρτες) επεκτείνεται, διπλασιαζόμενη σχεδόν από έτος σε έτος. Από τα 71 εκατ. ευρώ το 2014 η χρήση των ηλεκτρονικών πληρωμών (κάρτες) ανήλθε στα 122 εκατ. ευρώ το 2015 και σε 280 εκατ. ευρώ το 2016, ενώ για το 2017 εκτιμάται πως θα υπερβεί τα 550 εκατ. ευρώ (Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης). Να σημειωθεί πως η νέα ευρωπαϊκή Οδηγία (2015/2366) θα καταστήσει τις ηλεκτρονικές πληρωμές φθηνότερες, ευκολότερες και ασφαλέστερες.