Tου Συνδέσμου Επιχειρήσεων Διεθνούς Διαμεταφοράς & Επιχειρήσεων Logistics Ελλάδος 

Είναι σημαντικό και έχει ιδιαίτερα ζωτική σημασία το γεγονός της ύπαρξης ανταγωνιστικών συστημάτων μεταφορών, για να διασφαλίζεται η ανταγωνιστικότητα της πατρίδας μας σε διεθνές επίπεδο με συνακόλουθες θετικές επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την άνοδο του βιοτικού επιπέδου.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας η Ελλάδα αποτελεί ισχυρό και δραστήριο μέλος, διαθέτει πολιτική μεταφορών γιατί θεωρεί τον τομέα των μεταφορών ως τομέα ζωτικής σημασίας για την άσκηση των 3 από τις 4 ελευθερίες της κοινής αγοράς, που ιδρύθηκε με τη συνθήκη της Ρώμης το 1957 και αποσκοπούσε στην ελεύθερη κυκλοφορία των ατόμων, των υπηρεσιών και των προϊόντων-αγαθών.

Το τελευταίο μισό του προηγούμενου αιώνα, ο τομέας μεταφορών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε αλματώδη εξέλιξη και συνέβαλε στην ευημερία και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στην Ευρώπη. Σήμερα ο ευρωπαϊκός κλάδος των μεταφορών (ΕΕ) απασχολεί περίπου 10 εκατομμύρια άτομα, δηλαδή περίπου το 4,50% του συνολικού εργατικού δυναμικού της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ περίπου με το ίδιο ποσοστό, 4,50%, συμμετέχει στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Η σταδιακή ύπαρξη σύγχρονων μεταφορικών δικτύων και μέσων εξελίχθηκε σε παράγοντα ζωτικής σημασίας για την οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από πλευράς των εξαγωγών, καθότι μέσω της ναυτιλίας διακινείται το 90% του εξωτερικού εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πολλές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις κατέχουν τις πρώτες θέσεις παγκοσμίως σε έργα υποδομής, την εφοδιαστική και την κατασκευή εξοπλισμού μεταφορών. Η ευρύτερη σημασία των Logistics δεν θα μπορούσε να αφήσει αδιάφορη την Ελλάδα. Οι μεταφορές προσλαμβάνουν δεσπόζουσα θέση, καθώς καλούνται να προσφέρουν αξιόπιστες και ανταγωνιστικές υπηρεσίες, οι οποίες θα στηρίζουν τις εφοδιαστικές αλυσίδες εμπορευμάτων, συμβάλλοντας αποφασιστικά στη συνολική ανταγωνιστικότητα των προϊόντων των επιχειρήσεων στον εθνικό και διεθνή οικονομικό στίβο.

Η γεωγραφική θέση της χώρας της παρέχει σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ευρωπαϊκής ηπείρου, όντας το πρώτο σημαντικό σημείο εισόδου στο έδαφος της Ε.Ε. Ο χρόνος ταξιδίου ενός πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων από την Κίνα με προορισμό τον Πειραιά με βάση πρακτικά μετρήσιμα μεγέθη εκτιμάται σε σχεδόν 10 ημέρες λιγότερες, σε σύγκριση με τα μεγάλα λιμάνια που βρίσκονται στη Βόρεια Ευρώπη, και τα οποία διαχρονικά δέχονται τεράστιους όγκους φορτίων από τις ασιατικές αγορές.

Οι πολυδάπανες επενδύσεις των τελευταίων ετών στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας επιβεβαιώνουν τη σημασία του ρόλου του Πειραιά ως διαμετακομιστικού κέντρου και σημαντική πύλη εισόδου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία πύλη φιλοδοξεί, μέσω δημιουργίας των απαραίτητων υποδομών και θέσπισης απλουστευμένων διαδικασιών, να διευκολύνει την ανάπτυξη των εμπορευματικών ροών προς την υπόλοιπη Ευρώπη (κοινοτική και μη).

Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι η Ελλάδα αποτελεί την έδρα της μεγαλύτερης κοινότητας πλοιοκτητών παγκοσμίως, ενώ έχει αναπτύξει ένα παγκοσμίου φήμης ναυτιλιακό κέντρο, το οποίο προσφέρει υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας προς την ποντοπόρο ναυτιλία. Τα άλλα περιφερειακά λιμάνια της χώρας εφόσον αναβαθμιστούν μέσω των κατάλληλων έργων υποδομών θα μπορούν να επιδείξουν με τη σειρά τους σημαντικό έργο. 

Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, ο ευρύτερος κλάδος της Εφοδιαστικής Αλυσίδας και των Μεταφορών έχει καταστεί σταδιακά σε έναν από τους σημαντικότερους τομείς της ελληνικής οικονομίας συνεισφέροντας στη διαμόρφωση του εγχώριου ΑΕΠ κατά 10,85% (περίπου 20 δισ. ευρώ). Μία άλλη μελέτη του Πανεπιστήμιου Αιγαίου κατέδειξε την Ελλάδα στην 44η θέση στην παγκόσμια αγορά Εφοδιαστικής Αλυσίδας, με σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης.

Ιστορικά η εξέλιξη των μεταφορών και της εφοδιαστικής ήταν και είναι συνυφασμένη με τη συμμετοχή της Ελλάδας στο παγκόσμιο εμπορικό γίγνεσθαι.

Ταυτόχρονα όλη η εξέλιξη του κλάδου βασίστηκε στην αγάπη προς το επάγγελμα και στην ιδιωτική πρωτοβουλία που ανέπτυξαν πρωτοπόροι επιχειρηματίες.

Θεσμικές παρεμβάσεις της πολιτείας όπως η απελευθέρωση του επαγγέλματος των οδικών μεταφορών, καθώς και το άνοιγμα του επαγγέλματος των εκτελωνιστών βοήθησαν στη μερική απελευθέρωση δυνάμεων ούτως ώστε μικρές επιχειρήσεις του κλάδου να δραστηριοποιηθούν εντονότερα σε ευρύτερες περιοχές της χώρας.

Είναι ευρέως γνωστό ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής παραγωγικής διαδικασίας και διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη και στον παραγωγικό ιστό της οικονομίας και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Ωστόσο, οι πιέσεις που ασκήθηκαν κατά την κρίση έχουν αφήσει έντονο το στίγμα τους. 

Παρ’ όλα αυτά ο κλάδος των χερσαίων Logistics, σύμφωνα με σχετική έρευνα της Εθνικής Τράπεζας (Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης) του Φεβρουαρίου του 2017, αποδείχτηκε ιδιαίτερα ανθεκτικός στη διάρκεια της κρίσης συγκριτικά με τον υπόλοιπο εταιρικό τομέα, αυξάνοντας το μερίδιο συνεισφοράς του στο ΑΕΠ σε 2,90% το 2016 από 2,50% το 2008 προσεγγίζοντας σταδιακά τον μέσο ευρωπαϊκό όρο του 3,40%.

Σιγά, σιγά η ελληνική πολιτεία συνειδητοποίησε -αν και με αρκετή καθυστέρηση- τη σημαντικότητα του κλάδου και καταβάλλει προσπάθειες για τη διαμόρφωση της εφοδιαστικής αλυσίδας και των μεταφορών σε έναν από τους βασικούς πυλώνες της ελληνικής οικονομίας. Συγκρότησε το Συμβούλιο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Εφοδιαστικής με μέλη όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και επιφανή στελέχη της βιομηχανίας των Logistics σε μία προσπάθεια διαμόρφωσης Εθνικής Στρατηγικής.

Τα τελευταία χρόνια, μια σειρά από εξωγενείς παράγοντες, δημιούργησαν ένα θετικό πλαίσιο ανάπτυξης για τον κλάδο των χερσαίων logistics, όπως τεχνολογικές εξελίξεις, θεσμικές και νομοθετικές παρεμβάσεις της πολιτείας (απελευθέρωση επαγγελμάτων), νόμο για την εφοδιαστική (με τα όποια θετικά και αρνητικά του στοιχεία), επενδύσεις στο λιμάνι του Πειραιά, βελτίωση των τελωνειακών διαδικασιών, δειλά βήματα για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου κ.λπ. 

Τα ελληνικά Logistics φαίνεται να καταφέρνουν να αντεπεξέλθουν στην οικονομική ύφεση και την υποτονική ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, παρέχοντας εξειδικευμένες value added υπηρεσίες.

Υπάρχουν όμως πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν ακόμα:

• Ολοκλήρωση της Εθνικής Στρατηγικής για τα Logistics.
• Αδειοδότηση των εταιρειών Logistics. Το τοπίο είναι ακόμα θόλο, με αποτέλεσμα οι εταιρείες να είναι αιχμάλωτες σε έναν κυκεώνα διαδικασιών.
• Περαιτέρω ανάπτυξη και ευελιξία των λιμανιών της χώρας, κυρίως των περιφερειακών. Λιμάνια όπως της Αλεξανδρούπολης, του Βόλου, της Ελευσίνας ή της Καλαμάτας προσφέρουν ευκαιρίες που δεν εκμεταλλεύονται στο βαθμό που πρέπει. 
• Βελτιστοποίηση οδικού δικτύου και της σήμανσής του. 
• Ανάπτυξη και αναδιάρθρωση του σιδηροδρομικού δικτύου. 
• Βελτιστοποίηση της διασύνδεσης της νησιωτικής χώρας. Τα τρία τελευταία σημεία θα ωφελήσουν και άλλους σημαντικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας, όπως ο τουρισμός. 
• Κίνητρα για επενδύσεις στις υπάρχουσες επιχειρήσεις αλλά και σε νέους φορείς.
• Έμφαση στην εκπαίδευση νέων στελεχών.

Ο κλάδος έχει προσφέρει πολλά μέχρι σήμερα και σε καιρούς πολύ δύσκολους. Έχει ωστόσο τη δυνατότητα να προσφέρει πολύ περισσότερα. Για να γίνει αυτό όμως πραγματικότητα θα πρέπει όλοι οι δομικοί εταίροι, του δημόσιου, και του ιδιωτικού τομέα, να συνεργαστούν προς την ίδια κατεύθυνση.