Τζίρο πάνω από 317 χιλ. ευρώ θα πρέπει να πετύχει ένα φαρμακείο στην Ελλάδα προκειμένου να μην επιβαρύνει τον ιδιοκτήτη-φαρμακοποιό να βάζει λεφτά από την τσέπη του προκειμένου να συντηρήσει την επιχείρηση αυτή. Το παραπάνω ποσό προκύπτει από την ανάλυση των στοιχείων των πωλήσεων φαρμάκων στην ελληνική αγορά, κατά την περίοδο της κρίσης η οποία έχει χαρακτηριστεί από δραματική συρρίκνωση της αγοράς συνταγογραφούμενων σκευασμάτων, όπως αυτή αποτυπώνεται και στην αξία των εκτελούμενων συνταγών. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη διατήρηση των εξόδων και τον περιορισμό του περιθωρίου κέρδους,  οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ένα φαρμακείο για να είναι «ίσα βάρκα ίσα νερά» θα πρέπει να έχει κύκλο εργασιών 317.797 ευρώ. 

Με δεδομένο το γεγονός βέβαια ότι η συνολική αγορά φαρμάκων είναι της τάξης των 3,7 δισ. ευρώ και ότι τα φαρμακεία φτάνουν τα περίπου 10.000 φαίνεται ότι ο μέσος τζίρος επιτυγχάνεται και αφήνει και κέρδη. Όμως όλα τα φαρμακεία δεν είναι ίδια, δηλαδή δε βρίσκονται σε πυκνοκατοικημένες περιοχές με πληθώρα ασφαλισμένων. Υπάρχουν και φαρμακεία στην επαρχία ή σε περιοχές χωρίς ιδιαίτερη κίνηση, όπου θα λέγαμε ότι λειτουργούν φαρμακεία δεύτερης ταχύτητας. Έτσι και ένας καλός κερδοφόρος τζίρος δεν είναι πάντα επιτεύξιμος από όλους τους φαρμακοποιούς.  

Σύμφωνα, λοιπόν, με την ανάλυση των στοιχείων από τον Θεόδωρο Αμπατζόγλου, πρώην πρόεδρο ΠΦΣ και πρώην διοικητή ΙΚΑ & ΟΑΕΔ, το εν λόγω ποσό των 317.797 ευρώ αποκαλείται «νεκρό σημείο εργασιών φαρμακείου»*. Με βάση λοιπόν τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Αμπατζόγλου στο 17ο Pharma Point, ο τζίρος ενός φαρμακείου που δεν θα «βάζει μέσα» τον ιδιοκτήτη του, θα πρέπει να φτάνει στα 317.797 ευρώ. Από το σύνολο των συγκεκριμένων πωλήσεων, τα 238.348 ευρώ θα προέρχεται από πωλήσεις φαρμάκων (ήτοι 75%), με τα μικτά κέρδη από τα φάρμακα να εκτιμώνται στα 47.193 ευρώ, δηλαδή  περιθώριο μικτού κέρδους φαρμάκων 19,8%. 

Την ίδια στιγμή από παραφαρμακευτικά σκευάσματα θα πρέπει να προέρχεται το υπόλοιπο 25% των πωλήσεων αξίας δηλαδή 79.449 ευρώ. Τα μικτά κέρδη από παραφαρμακευτικά εκτιμώνται εδώ στα 27.807 ευρώ δηλαδή περιθώριο μικτού κέρδους παραφαρμακευτικών 35%. Με βάση τα παραπάνω, τα συνολικά μικτά κέρδη του εν λόγω φαρμακείου υπολογίζονται σε ένα ποσό της τάξης των 75.000 ευρώ που αντιστοιχεί σε συνολικό περιθώριο μικτού κέρδους 23,6%. 

Από κει και πέρα υπάρχουν έξοδα μισθοδοσίας της τάξης των 50.000 ευρώ που αφορούν στην απασχόληση κατά μέσο όρο 1,5 εργαζόμενου (συμπεριλαμβάνεται και εργαζόμενος μερικής απασχόλησης). Επίσης τα λοιπά έξοδα υπολογίζονται στα 25.000 ευρώ, γεγονός που εκμηδενίζει έτσι το όποιο καθαρό κέρδος. Όπως σχολιάζει μάλιστα ο κ. Αμπατζόγλου, «με τζίρο κάτω των 317.797 χιλ. ευρώ, ένας φαρμακοποιός με δικό του φαρμακείο θα πρέπει να βάλει και χρήματα από την τσέπη του». 

Την ίδια στιγμή διαπιστώνεται ότι τα χρήματα από τις αποζημιώσεις φαρμάκων από τον ΕΟΠΥΥ είναι ιδιαίτερα χαμηλά για κάθε φαρμακείο. Με βάση τα στοιχεία των τελευταίων μηνών, κατά μέσο όρο εκδίδονται περίπου 5,7 εκατ. συνταγές συνολικής αξίας 183 εκατ. ευρώ, τον μήνα. Η σχετική δαπάνη του ΕΟΠΥΥ φτάνει στα 138 εκατ. ευρώ ενώ η συμμετοχή των ασθενών σε μηνιαία βάση εκτιμάται στα 45 εκατ. ευρώ ή το 24,6% της συνολικής αξίας. Ο μέσος τζίρος του ΕΟΠΥΥ ανά φαρμακείο διαμορφώνεται στα 13.800 ευρώ.  

Επίσης με βάση τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ αντιστοιχούν 1,92 συνταγές ανά ασφαλισμένο. Κάθε συνταγή υπολογίζεται ότι περιέχει κατά μέσο όσο 2,77 εμβαλάγια κι έτσι 5,36 εμβαλάγια αντιστοιχούν σε κάθε ασφαλισμένο. Η δε μέση αξία συνταγής υπολογίζεται στα 31,5 ευρώ σήμερα από 44 ευρώ το 2012. 

Η μέση δαπάνη του ΕΟΠΥΥ ανά συνταγή φτάνει τα 23,5 ευρώ και η μέση συμμετοχή του ασφαλισμένου ανά συνταγή φτάνει τα 8 ευρώ. Επίσης μέση αξία ανά τεμάχιο υπολογίζεται στα  11,6 ευρώ, με τη μέση δαπάνη του ΕΟΠΥΥ ανά σκεύασμα να φτάνει τα 8,8 ευρώ, ενώ η μέση συμμετοχή του ασφαλισμένου ανά φάρμακο είναι της τάξης των 2,8 ευρώ. 

Όσον αφορά τις κατηγορίες των σκευασμάτων, με βάση τη συνταγογράφηση, τα γενόσημα κατέχουν μερίδιο 27% στο σύνολο των εμβαλαγίων αλλά μόνο το 21% της αξίας του συνόλου των αποζημιούμενων φαρμάκων. Την ίδια στιγμή τα on patent κατέχουν από πλευράς εμβαλαγίων το 22% αλλά από πλευράς αξίας το 48%, ενώ στα off patent το μερίδιο των εμβαλαγίων φτάνει το 48% με την αξία αυτών να είναι στο 27%. Τα μη καταχωρηθέντα σε κάποια κατηγορία έχουν μερίδιο της τάξης του 4% σε αξία και 3% σε συσκευασίες. 

Ανάπτυξη

Αναλύοντας την κατάσταση αυτή ο κ. Αμπατζόγλου, υποστηρίζει ότι αποτελεί έως και μονόδρομο η συνεργασία των φαρμακοποιών προκειμένου να αποφευχθεί η περαιτέρω συρρίκνωση. Μέσα δηλαδή από συνεργασίες για την ανάπτυξη μεγαλύτερων σχημάτων ώστε να αντέξουν στον ανταγωνισμό. Προτείνει δε τις πολυσυνεργατικές συστεγάσεις, μια διαδικασία η οποία μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα από τρία στάδια: 

α) Ομαδοποίηση Αγορών με Κοινή Διαχείριση Αποθεμάτων, Επάρκεια αποθεμάτων και Κυκλοφοριακή Ταχύτητα δηλαδή το πόσες φορές ένα φάρμακο μπαίνει και βγαίνει στο δίκτυο του φαρμακείου το οποίο αποτελεί και το κλειδί της κυκλοφορίας.  

β) Συμβουλευτικές υπηρεσίες - Consulting για την ομογενοποίηση της δραστηριότητας μέσω της απόκτησης ενός ενιαίου ΑΦΜ και τη δημιουργία δομών με ένα Κεντρικό Κατάστημα και Υποκαταστήματα

γ) Πολυσυστέγαση

*1. Υπολογισμός νεκρού σημείου εργασιών φαρμακείου

Ακολουθεί ενδεικτικό υπόδειγμα υπολογισμού νεκρού σημείου, για την υποβοήθηση στην παρακολούθηση των οικονομικών αποτελεσμάτων ενός φαρμακείου, με το αντίστοιχο παράδειγμα.

Νεκρό σημείο (break even point) = Z: ονομάζεται το ποσό ακριβώς των πωλήσεων (τζίρος), με το οποίο μια επιχείρηση καλύπτει το σύνολο των εξόδων της, σταθερών και μεταβλητών, μη πραγματοποιώντας ούτε κέρδος, ούτε ζημία.

•  Μικτά κέρδη από φάρμακα
  0,75 x Z x 0,198 = 0,1485 x Z
• Μικτά κέρδη από τα παραφαρμακευτικά προϊόντα
  0,25 x Z x 0,35 = 0,0875 x Z
• Συνολικά μικτά κέρδη
  0,1485 x Z + 0,0875 x Z = 0,236 x Z
• Τα συνολικά μικτά κέρδη ισούνται με το σύνολο των εξόδων:
  Ζ = €75.000/ 0,236 = €317.797 (Ακριβές ποσό έπειτα από στρογγυλοποιήσεις)