Της Βάσως Βεγίρη
[email protected]

Ως ορμητήριό της για την επέκτασή της στην Ευρώπη βλέπει ξεκάθαρα η Κίνα την Ελλάδα, με τη φετινή ΔΕΘ σε πρωταγωνιστικό ρόλο για την περαιτέρω ανάπτυξη ελληνοκινεζικών οικονομικών και επιχειρηματικών συνεργασιών μέσω της ανάδειξης της Κίνας σε τιμώμενη χώρα στη φετινή διοργάνωση, που έφερε συμμετοχές από «βαριά» ονόματα της κινεζικής επιχειρηματικής κοινότητας και του τραπεζικού συστήματος.

Η επένδυση της Cosco στο λιμάνι του Πειραιά είναι επισήμως η πρώτη και μοναδική μέχρι στιγμής μεγάλη κινεζική επένδυση στη χώρα μας. Κινεζικών συμφερόντων είναι επίσης το 49% της Terminal Link, δηλαδή του παρόχου λιμενικών υπηρεσιών που συμμετέχει στην Κοινοπραξία (Deutsche Invest Equity Partners GmbH, TerminalLink SAS του ομίλου CMA-CGM και  Belterra Investments LTD-συμφερόντων Ιβάν Σαββίδη), που αναδείχθηκε προτιμώμενος επενδυτής για το 67% του λιμανιού της Θεσσαλονίκης και εντός του Σεπτεμβρίου υπογράφεται η αγοραπωλησία των μετοχών του ΟΛΘ. Το 49% συγκεκριμένα της Terminal Link ανήκει στην κινεζική «China Merchants Holdings International» και το 51% στη γαλλική CMA-CGM.

Στόχος-επιθυμία των Κινέζων είναι επίσης να πάρουν το 30% του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» μέσω της Shenzen Airport και σχεδιάζουν τη δημιουργία ενός τεράστιου hub στην περιοχή των Σπάτων, ενώ επιδιώκονται και από ελληνικής πλευράς τουλάχιστον άλλα 16 projects κινεζικής επενδυτικής παρουσίας στη χώρα μας. Επίσης, η Αlibaba, ο κινεζικός όμιλος ηλεκτρονικού εμπορίου με τζίρο πάνω από 15,7 δισ. δολάρια, έχει επιλέξει μία εταιρεία από τη Θεσσαλονίκη, τη Line Group, τη μοναδική ελληνική εταιρεία που μετέχει στο πρόγραμμά της Global Service Partners, η οποία αναλαμβάνει να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις σε Ελλάδα αλλά και Βουλγαρία που θέλουν να αναπτύξουν Β2Β συνεργασίες, είτε για εξαγωγές στην Κίνα, είτε για εισαγωγές από τον ασιατικό γίγαντα. 

Ο πρόεδρος του νεοσύστατου Επιμελητηρίου Ελληνοκινεζικής Οικονομικής Συνεργασίας, που αποτελεί την εξέλιξη του Ελληνοκινεζικού Οικονομικού Συμβουλίου, Φώτης Προβατάς, επισημαίνει χαρακτηριστικά:

«Η Κίνα έχει κάνει την Ελλάδα ένα hub στους γεωστρατηγικούς της σχεδιασμούς. Έχει αποφασίσει να βγάλει προς τα έξω τον πλούτο και την τεχνολογία που έχει συσσωρεύσει και να αποκτήσει οικονομική και πολιτική δύναμη σε αυτό που λέμε νέοι “Δρόμοι του Μεταξιού”.

Όταν ο πρωθυπουργός ήταν τον Ιούνιο στην Κίνα για το μεγάλο συνέδριο “Οι Δρόμοι του Μεταξιού” είχε ζητήσει η κυβέρνηση και είχε πάρει από εμάς μια σειρά από βασικά projects, που συζητάνε αυτή τη στιγμή ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες είναι και μέλη στην κινέζικη αγορά. Ενημερώσαμε, άλλα είναι πιο προχωρημένα, άλλα είναι πιο πίσω και δώσαμε έναν βασικό κατάλογο μεγάλων projects.

Νομίζω ότι αυτό βοήθησε την κυβέρνηση, η οποία βέβαια πήγε εκεί για να υπογράψει συμφωνίες, το πλαίσιο της συνεργασίας, αλλά ήταν καλό που είχε μαζί της και συγκεκριμένες επιχειρηματικές προτάσεις, που μας τις υποβάλλουν οι Έλληνες επιχειρηματίες για κινεζικές επενδύσεις στην Ελλάδα και για τις οποίες είναι ανοιχτές οι συζητήσεις με Κινέζους επιχειρηματίες. 

Ορμητήριο για την Ευρώπη

Οι Κινέζοι έχουν τους δικούς τους σχεδιασμούς. Οι Κινέζοι είναι και στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και γενικώς με πολλούς τρόπους θέλουν να κάνουν την Ελλάδα ένα hub, ένα ορμητήριό τους για την Ευρώπη. Από εκεί και πέρα, διά του Θριασίου διοχετεύονται τα προϊόντα που έρχονται με την Cosco και με το αεροδρόμιο των Σπάτων, που διεκδικούν οι Κινέζοι για να κάνουν την αεροπορική μεταφορά των αγαθών και των επιβατών, ο στόχος τους είναι να φύγουν από την Κωνσταντινούπολη και να έρθουν στην Αθήνα. Έτσι λοιπόν από εδώ θα διοχετεύονται όλα τα αγαθά τους, όπως πολλά διοχετεύονται ήδη από εδώ κατά αποκλειστικότητα».

Όπως συμβαίνει στην προσέγγιση κάθε νέας αγοράς, κυρίως του μεγέθους της κινεζικής, η πρόκληση για τους επιχειρηματίες είναι η εξασφάλιση ενός αξιόπιστου δικτύου διανομής που θα επιτρέψει στα προϊόντα τους να φτάσουν στον τελικό καταναλωτή. Και τότε όμως, απαιτείται να ληφθούν υπόψη οι διαφορετικοί κανόνες προσέγγισης (μάρκετινγκ και διαφήμισης) που ισχύουν για τα επιμέρους καταναλωτικά κοινά της Κίνας στα οποία στοχεύουν.

Ένα από τα καίρια ερωτήματα, κατά συνέπεια, είναι τι πρέπει να κάνουμε εμείς ως χώρα για την ευόδωση της έλευσης πρόσθετων μεγάλων κινεζικών επενδύσεων. Σύμφωνα με τον κ. Προβατά, «εμείς πρέπει να είμαστε σταθεροί και επίμονοι στη διεκδίκηση μιας ισότιμης επιχειρηματικής συνεργασίας με τους Κινέζους. Οι Κινέζοι είναι πολύ δυνατοί και όταν είσαι πολύ δυνατός γίνεσαι οδοστρωτήρας - αυτό πρέπει να το προσέξουμε. Από την άλλη μεριά αυτό δεν πρέπει να μας φοβίζει, αντιθέτως πρέπει να ξέρουμε ότι έχουμε να κάνουμε με μια πολύ ισχυρή οικονομική δύναμη, δεν μιλάμε για τις πολιτικές σχέσεις και διαφορές που μπορεί ίσως να υπάρχουν, μιλάμε για τις οικονομικές σχέσεις. Εμείς, λοιπόν, πρέπει να είμαστε επίμονοι, διεκδικητικοί, σοβαροί, μελετημένοι με τους Κινέζους και να αποφασίσουμε ότι μαζί με τους Κινέζους μπορούμε να έχουμε ένα πάρα πολύ καλό μέλλον στην Ευρώπη, που είναι το σπίτι μας, είναι η δική μας οικογένεια. Αξίζει να επισημάνουμε, εξάλλου, ένα εξαιρετικό άρθρο στους Times προ μερικών μηνών, που σημειώνει ότι όταν οι ΗΠΑ και η Ευρώπη κλωτσούσαν στο περιθώριο την Ελλάδα, οι Κινέζοι μιλούσαν για τους Έλληνες ως τους σοβαρότερους συνομιλητές τους στην Ευρώπη.

Επενδύσεις κινεζικές εκτός από την Cosco δεν έχουν γίνει ακόμη στην Ελλάδα, αλλά το παράδειγμα της Cosco είναι πάρα πολύ ελπιδοφόρο, για την ώρα τουλάχιστον. Οι Κινέζοι εξαγοράζουν, γιατί έχουν σκοπό να κάνουν την Ελλάδα βάση για την εξόρμησή τους την οικονομική και πολιτική στην Ευρώπη».

Τη μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων και την ανάπτυξη των υποστηρικτικών δομών και υποδομών όπως οι αεροπορικές συνδέσεις κ.ο.κ. υποδεικνύει από την πλευρά του το μέλος του δ.σ. του Ελληνοκινεζικού Επιμελητηρίου Νικόλαος Γιαννίδης, για την προσέλκυση κινεζικών -και όχι μόνο- επενδύσεων στη χώρα μας. Το Ελληνοκινεζικό Επιμελητήριο θα πραγματοποιήσει στο πλαίσιο της 82ης ΔΕΘ εκδήλωση για την ανάπτυξη της οικονομικής-επιχειρηματικής συνεργασίας στις 15 Σεπτεμβρίου (Hellenic Chinese Open Expo Day 2017). 

«Είναι γεγονός ότι στη φετινή ΔΕΘ υπάρχει πολύ μεγάλη συμμετοχή μεγάλων κινεζικών επιχειρήσεων, καθώς και σχεδόν όλων των κινεζικών επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα. Παράλληλα, είναι αυξημένη και η συμμετοχή των ελληνικών εταιρειών που συνεργάζονται με Κίνα. 

Τα αποτελέσματα πιστεύω θα είναι θετικά, με τα B2B που πραγματοποιούνται μεταξύ των δύο πλευρών και θα συμβάλουν στην ανάπτυξη της Ελλάδας και τη μείωση της ανεργίας μελλοντικά», σημειώνει σχετικά. Κατά τον κ. Γιαννίδη υπάρχουν σημαντικές προοπτικές για ανάπτυξη ελληνοκινεζικής συνεργασίας στους τομείς τουρισμού και real estate.

ΔΕΘ: Εφαλτήριο για ελληνοκινεζικές συνεργασίες

Η συμμετοχή της Κίνας στη φετινή ΔΕΘ με την ιδιότητα της τιμώμενης χώρας είναι κάθε άλλο παρά τυπική. Φιλοδοξεί, αντιθέτως, να αποτελέσει εφαλτήριο για το ελληνικό «επιχειρείν» στις ασιατικές αγορές. 

Σε περισσότερα από 6.000 τετραγωνικά μέτρα, στο μεγαλύτερο περίπτερο (13) του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου Θεσσαλονίκης, συμμετέχουν αμιγώς κινεζικές επιχειρήσεις και οργανισμοί που εκπροσωπούν σημαντικούς κλάδους της κινεζικής οικονομίας, με μεγάλο ενδιαφέρον για τις ελληνικές εταιρείες. 

Μεταξύ αυτών, επτά αναπτύσσουν παγκόσμια δραστηριότητα: η China Cosco Shipping Corporation, η China Development Bank-Κινεζική Τράπεζα Ανάπτυξης, από τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα παγκοσμίως, η οποία μεταξύ άλλων θα υπογράψει και μνημόνιο συνεργασίας με τη ΔΕΗ, η Shehua Group Corporation Limited, η Huawei Technologies Co. Ltd, η Zhongxing Telecommunication Equipment Corporation, η State Grid Corporation of China και η Air China.

Στον κλάδο της τεχνολογίας ξεχωρίζει επίσης η τηλεπικοινωνιακή ZTE, ενώ θα συμμετέχουν και 23 εταιρείες υψηλής τεχνολογίας από την περιοχή της Σαγκάης. Είναι χαρακτηριστικό πως η China Development Bank (CDB) έχει συγκροτήσει μια λίστα διεθνών επενδυτικών προγραμμάτων με περισσότερα από 900 έργα στις 64 χώρες από τις οποίες διέρχεται ο νέος Δρόμος του Μεταξιού ή Belt Road, με προγραμματισμένες χρηματοδοτήσεις ύψους 800 δισ. δολαρίων. 

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και οι προγραμματισμένες για την επόμενη δεκαετία επενδύσεις ύψους 600 εκατ. ευρώ της Cosco στον Πειραιά, αλλά και άλλων κινεζικών επιχειρήσεων που έχουν τοποθετηθεί ή πρόκειται να εγκατασταθούν στην Ελλάδα. 

Σημειώνεται ότι τα τραπεζικά δάνεια που φαίνεται να έχει ήδη χορηγήσει για έργα που περιλαμβάνονται στον νέο Δρόμο του Μεταξιού υπερβαίνουν τα 110 δισ. δολάρια.
  
Δεκαέξι ενεργά επιχειρηματικά σχέδια από το Ελληνοκινεζικό Επιμελητήριο

Πλήρη στήριξη και καθοδήγηση σε όσους επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά στην Κίνα, να συνάψουν εμπορικές σχέσεις και να αναπτύξουν συνεργασίες με κινεζικές επιχειρήσεις προσφέρει το Επιμελητήριο Ελληνοκινεζικής Οικονομικής Συνεργασίας. 

Ήδη, στο πλαίσιο της πρόσφατης επίσκεψης του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Κίνα, το Επιμελητήριο συνέβαλε με την προώθηση δεκαέξι επιχειρηματικών σχεδίων, ενώ οργανώνει προώθηση εταιρειών μελών του καθώς και διμερείς (Β2Β) επιχειρηματικές επαφές, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, όπου τιμώμενη χώρα είναι η Κίνα.  

Τα ενεργά επιχειρηματικά σχέδια που προωθεί το Επιμελητήριο Ελληνοκινεζικής Οικονομικής Συνεργασίας είναι ανοικτά σε ελληνικές και κινεζικές επιχειρήσεις που επιθυμούν να ενταχθούν και να συμβάλουν στην υλοποίησή τους.

Ελληνικά μάρμαρα, δομικά υλικά και πρώτες ύλες κερδίζουν ήδη την προτίμηση των Κινέζων, ενώ πρώιμα φρούτα, μακαρόνια, σάλτσα ντομάτας, σοκολάτες και παγωτά αποτελούν το νέο πεδίο διερεύνησης όσων χτυπούν την «πόρτα» της τεράστιας κινεζικής αγοράς, στην οποία πάντως καταγράφονται δυσκολίες και υψηλός ανταγωνισμός για το ελληνικό κρασί και το ελαιόλαδο.  

Τα περιθώρια αύξησης των ελληνικών εξαγωγών στην αχανή αγορά της Κίνας είναι  μεγάλα. Την τελευταία οκταετία, αθροιστικά έφτασαν τα 2,5 δισ. ευρώ, με τις εισαγωγές από την ασιατική χώρα να ανατρέπουν το ισοζύγιο, ξεπερνώντας τα 21 δισ. ευρώ. Προς το παρόν οι Έλληνες επιχειρηματίες πλησιάζουν διστακτικά την αγορά της Κίνας. 

Πρόκειται κυρίως για εξερευνητικές, μεμονωμένες και σε ένα ποσοστό «πειραματικές» προσπάθειες, με την αποστολή ενός ή δύο κοντέινερ με ελληνικά προϊόντα. Υπάρχουν, ωστόσο, και λίγες περιπτώσεις σημαντικών ελληνικών επιχειρήσεων, με στρατηγικό σχεδιασμό διείσδυσης στην κινεζική αγορά, οι οποίες καταγράφουν εξαιρετικές επιδόσεις, δημιουργώντας αλυσίδες και δίκτυα πωλήσεων.  

Το 2008 οι ελληνικές εξαγωγές στην Κίνα υπολογίστηκαν σε 134,61 εκατ. ευρώ. Ακολούθησε μια τετραετία σταθερής αύξησης (το 2012 έφτασαν τα 382,01 εκατ. ευρώ) και μια περίοδος κάμψης, λόγω της εντεινόμενης οικονομικής, πολιτικής αστάθειας και των capital controls. 

Το αποτέλεσμα ήταν στο τέλος του 2015 οι εξαγωγές στην Κίνα να μειωθούν στα 273,53 εκατ. ευρώ. 

Τα πρώτα μηνύματα ανάταξης της ελληνικής οικονομίας και η εμβάθυνση των ελληνοκινεζικών εμπορικών και διπλωματικών σχέσεων κατά το 2016, είχαν ως αποτέλεσμα τη σημαντική ανάκαμψη των ελληνικών εξαγωγών προς την ασιατική χώρα σε ποσοστό 19,95% φτάνοντας τα 328,11 εκατ. ευρώ. Κατά συνέπεια η ανάπτυξη των διμερών εμπορικών σχέσεων περνά μέσα σε ένα περιβάλλον οικονομικής σταθερότητας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης.

Οι πρώτες ύλες, τα καύσιμα, τα παράγωγα του πετρελαίου και τα βιομηχανικά προϊόντα είναι αυτά που κυριαρχούν μέχρι σήμερα στις ελληνικές εξαγωγές προς την Κίνα. Τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα αντιστοιχούν στο 4,14% των εξαγωγών προς τη συγκεκριμένη ασιατική αγορά. 

Τα μάρμαρα, το βαμβάκι, βιομηχανικά απορρίμματα, μέρη αεροστροβίλων, πλάκες αλουμινίου, δομικά και άλλα υλικά κατέχουν μαζί με τα προϊόντα πετρελαίου τις υψηλότερες θέσεις στην κατάταξη. 

Το παρθένο ελαιόλαδο και τα φρέσκα φρούτα διατηρούν ποσοστά 1,16% και 0,88% αντίστοιχα. 

Τα πρώτα είκοσι προϊόντα που εξάγει η Ελλάδα στην Κίνα, αντιπροσωπεύουν το 88,06% των συνολικών εξαγωγών μας προς τη χώρα φτάνοντας σε αξία τα 288,899 εκατ. επί συνόλου 328,113 εκατ. κατά το προηγούμενο έτος.

Όπως συμβαίνει στην προσέγγιση κάθε νέας αγοράς, κυρίως του μεγέθους της κινεζικής, η πρόκληση για τους επιχειρηματίες είναι η εξασφάλιση ενός αξιόπιστου δικτύου διανομής που θα επιτρέψει στα προϊόντα τους να φτάσουν στον τελικό καταναλωτή. Και τότε όμως, απαιτείται να ληφθούν υπόψη οι διαφορετικοί κανόνες προσέγγισης (μάρκετινγκ και διαφήμισης) που ισχύουν για τα επιμέρους καταναλωτικά κοινά της Κίνας στα οποία στοχεύουν.

Για ορισμένα ελληνικά προϊόντα (π.χ. ελαιόλαδο) απαιτείται «εκπαίδευση» των Κινέζων καταναλωτών ώστε να μπορέσουν να τα εντάξουν στην καθημερινότητά τους (π.χ. στο διαιτολόγιό τους), ενώ για άλλα (π.χ. κρασί, φρούτα) ο ανταγωνισμός από χώρες όπως η Χιλή ή η Ισπανία είναι μεγάλος. Με το πέρασμα του χρόνου και καθώς όλα αυτά αρχίζουν να αποκωδικοποιούνται σταδιακά, οι επιχειρηματίες διερευνούν εναλλακτικές λύσεις είτε στα πρώιμα φρούτα, είτε σε τυποποιημένα προϊόντα όπως μακαρόνια, σάλτσα ντομάτας, σοκολάτες ακόμα και παγωτά.  

Η κωδικοποίηση της νομοθεσίας, των τελωνειακών και φορολογικών κανόνων, των διμερών και διεθνών συμβάσεων που διέπουν τις εμπορικές σχέσεις Ελλάδας - Κίνας, η απλοποίηση-τυποποίηση των συμβάσεων ώστε να διευκολυνθούν οι επιχειρηματικές συμφωνίες και τα συνεργατικά σχήματα, η καταγραφή εναλλακτικών δικτύων διανομής,  πηγών χρηματοδότησης επιχειρηματικών σχεδίων και η ανάπτυξη μιας εθνικής διαφημιστικής καμπάνιας με διάρκεια για την προβολή της Ελλάδας και των ελληνικών προϊόντων στην Κίνα, θα βοηθούσαν όπως επισημαίνεται από πλευράς του Επιμελητηρίου και των ελληνικών επιχειρήσεων, ώστε μετά τη βελτίωση στον τομέα των μεταφορών (έχει προαναγγελθεί σχέδιο αύξησης των απευθείας πτήσεων και των πτήσεων τύπου charters μέχρι το τέλος του 2017, με έμφαση κυρίως στον τουρισμό) οι Έλληνες και οι Κινέζοι επιχειρηματίες να έρθουν πιο κοντά και να αξιοποιήσουν τη δυναμική ανάπτυξης που διαμορφώνει η προοπτική εξόδου της ελληνικής οικονομίας από την παρατεταμένη ύφεση.