Από την έντυπη έκδοση

Επιμέλεια: Σοφία Εμμανουήλ
[email protected]

Οι εταιρείες Τιτάν, Εθνική Τράπεζα, Interamerican και Ελληνικά Πετρέλαια αναδεικνύονται leaders της ελληνικής αγοράς εμφανίζοντας υποδειγματικούς απολογισμούς ΕΚΕ, όπως προκύπτει από την έρευνα του Πανεπιστημίου Αιγαίου που αξιολόγησε τους απολογισμούς των ελληνικών επιχειρήσεων με κριτήριο τον βαθμό ενσωμάτωσης των οδηγιών GRI-G4.

Ειδικότερα, το μέσο ποσοστό ενσωμάτωσης των βασικών αρχών που προτείνονται από τις κατευθυντήριες οδηγίες GRI-G4 στο σύνολο των απολογισμών ΕΚΕ των ελληνικών επιχειρήσεων, ανέρχεται σε περίπου 57%.

Τα 43 συνολικά κριτήρια δίνουν μέγιστη βαθμολογία (100%), με κλίμακα βαθμολόγησης 0-4 για κάθε κριτήριο, 172 μονάδες.

Παρατηρείται σημαντική διαφοροποίηση ως προς την ενσωμάτωση των βασικών αρχών σύνταξης για το σύνολο των εταιρικών απολογισμών του δείγματος. Από τις 10 αρχές, οι 5 έχουν ποσοστό ενσωμάτωσης κάτω από 60% και οι 9 κάτω από 65%.

Συγκεκριμένα, από τις 10 αρχές μόνο η «τακτική και έγκαιρη ενημέρωση» έχει ποσοστό ενσωμάτωσης άνω του 65% (περίπου 79%), ενώ 4 έχουν ποσοστό ενσωμάτωσης κάτω από 55% (πλαίσιο βιωσιμότητας, ισορροπία, ακρίβεια και αξιοπιστία).

Η αρχή με τη χαμηλότερη ενσωμάτωση είναι αυτή της ακρίβειας με ποσοστό περίπου 38%, αν και αποτελεί μια αρχή που αντανακλά την ανάγκη κρίσιμες πληροφορίες του απολογισμού να είναι διατυπωμένες με λεπτομέρεια, ώστε να επιτρέπουν στα ενδιαφερόμενα μέρη να αξιολογήσουν αποτελεσματικότερα την επίδοση του οργανισμού.

Η μελέτη και αξιολόγηση των απολογισμών ΕΚΕ απέδωσε την ακόλουθη κατάταξή τους: 1. Τιτάν 77,5%, 2. Εθνική Τράπεζα, Interamerican και Ελληνικά Πετρέλαια 72,5%, 5. Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών 70%, 6. Alpha Bank, Vodafone 67,5%, 8. Τράπεζα Πειραιώς 65%, 9. Όμιλος Μυτιληναίου και ΟΤΕ-Cosmote 62,5%.

Οι αναλυτές διαπιστώνουν ότι οι Απολογισμοί Εταιρικής Υπευθυνότητας έχουν αναδειχθεί σε ένα έγκυρο και αποτελεσματικό μέσο ενημέρωσης των ενδιαφερομένων μερών μιας επιχείρησης όσον αφορά την κοινωνική και περιβαλλοντική της υπευθυνότητα.

Στην Ελλάδα, όπως και διεθνώς, διαπιστώνεται ανοδική τάση σύνταξης και δημοσιοποίησης απολογισμών ΕΚΕ, με το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών να ακολουθεί τις οδηγίες του Global Reporting Initiative (GRI).

Ο αριθμός των εταιρειών που συντάσσουν απολογισμό έχει σχεδόν τετραπλασιαστεί κατά τη δεκαετία 2005-2015, σύμφωνα με την έρευνα του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Ας σημειωθεί ότι η πιο πρόσφατη έκδοση του Global Reporting Initiative (GRI-G4) παρέχει στις επιχειρήσεις που θα υιοθετήσουν τις συγκεκριμένες κατευθυντήριες οδηγίες τη δυνατότητα να επιλέξουν να καλύψουν μόνο τις παραμέτρους οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής επίδοσης που θεωρούν ως κρίσιμα θέματα (material issues) για τη λειτουργία τους. Κάτι τέτοιο προσφέρει ευελιξία και δυνατότητα έμφασης στα σημαντικά θέματα εταιρικής υπευθυνότητας κάθε εταιρείας.

Ταυτόχρονα, όμως, αναδεικνύει εμπόδια και προκλήσεις στην αξιολόγηση των εκθέσεων, καθώς τα ουσιαστικά θέματα μεταξύ εταιρειών παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, γεγονός που υπονομεύει τη συγκρισιμότητα και την κατάταξη των εκθέσεων ως προς την πληρότητά τους, με βάση την κάλυψη δεικτών επίδοσης.

Η μεθοδολογία της αξιολόγησης

Για να αντιμετωπίσει τη συγκεκριμένη ιδιαιτερότητα που εισήχθη στην έκδοση οδηγιών GRI-G4, προκειμένου να διευκολυνθεί η αξιολόγηση των Απολογισμών Εταιρικής Υπευθυνότητας, η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Επιχειρησιακής Περιβαλλοντικής Πολιτικής και Διαχείρισης (ΕΕΠΠΔ) του Πανεπιστημίου Αιγαίου εστίασε στο σύνολο των δέκα βασικών αρχών που προτείνει το GRI να ακολουθούνται κατά την οργάνωση, προετοιμασία και σύνταξη ενός Απολογισμού Εταιρικής Υπευθυνότητας.

Οι αρχές διακρίνονται σε δύο ομάδες: τις αρχές καθορισμού του περιεχομένου και τις αρχές καθορισμού της ποιότητας του απολογισμού.

Για κάθε μία από τις αρχές αναπτύχθηκαν σειρά από κριτήρια αξιολόγησης, που προκύπτουν από τις απαιτήσεις ενσωμάτωσης των αρχών στον απολογισμό. Η μεθοδολογία εφαρμόστηκε στους απολογισμούς ελληνικών εταιρειών με έτος αναφοράς το 2015 και η μελέτη διεξήχθη κατά την περίοδο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2016 από τρεις διαφορετικούς ερευνητές.

Οι τρεις ερευνητές -με μεγάλη εμπειρία σε σχετικά συστήματα αξιολόγησης- εργάστηκαν ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο και οι μεμονωμένες αξιολογήσεις τους έδωσαν, σε σύνθεση, την τελική βαθμολογία που αποδόθηκε σε κάθε έναν από τους απολογισμούς που εξετάστηκαν.

Η μελέτη και αξιολόγηση των απολογισμών ΕΚΕ απέδωσε την ακόλουθη κατάταξή τους:

1. Τιτάν 77,5%,

2. Εθνική Τράπεζα, Interamerican και Ελληνικά Πετρέλαια 72,5%,

5. Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών 70%,

6. Alpha Bank, Vodafone 67,5%,

8. Τράπεζα Πειραιώς 65%,

9. Όμιλος Μυτιληναίου

και ΟΤΕ-Cosmote 62,5%.