Κόσμος
Τετάρτη, 21 Δεκεμβρίου 2005 17:14

Μοιραίο σφάλμα

Eνα τηλεφώνημα στη σύζυγό του Ντούνια στάθηκε μοιραίο για τον εντοπισμό και τη σύλληψη του καταζητούμενου από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης για την πρώην Γιουγκοσλαβία, κροάτη στρατηγού Αντε Γκοτόβινα.

Στον εντοπισμό του έλαβαν μέρος αστυνομικές δυνάμεις απ' όλη την Ευρώπη, ενώ υπήρξε και ένας διπλωματικός μαραθώνιος, με απειλές και εκβιασμούς για το ευρωπαϊκό μέλλον της Κροατίας.

Οσο ήταν ελεύθερος, ο Γκοτόβινα χρησιμοποίησε πολλά διαβατήρια και στηρίχθηκε σε ένα ισχυρό διεθνές δίκτυο υποστήριξης.

Ο 50χρονος Γκοτόβινα έγινε ευρύτερα γνωστός όταν έγινε στρατηγός στο στρατό της ανεξάρτητης Κροατίας, στις αρχές της δεκαετίας του '90. Στους κύκλους των μισθοφόρων, όμως, ήταν γνωστός πολύ νωρίτερα. Είχε εκπαιδεύσει σώματα παραστρατιωτικών στην Αργεντινή και τη Γουατεμάλα κατά τη δεκαετία του '80.

Ο Γκοτόβινα εγκατέλειψε τη Γιουγκοσλαβία στα 18 του χρόνια και εντάχθηκε στη Γαλλική Λεγεώνα των Ξένων. Η πρώτη του αποστολή ήταν στο Ζαϊρ, και στη συνέχεια πήγε στο Τσαντ. Πέντε χρόνια αργότερα παραιτήθηκε, έλαβε τη γαλλική υπηκοότητα και εντάχθηκε στις Γαλλικές Ειδικές Δυνάμεις ως μισθοφόρος. Την εποχή εκείνη ταξίδευε μεταξύ Γαλλίας και Λατινικής Αμερικής, όπου οι κροάτες εθνικιστές συνδέονταν συχνά με ακροδεξιούς κύκλους.

Bίος και Πολιτεία

Στη Γαλλία, ο Γκοτόβινα ενεπλάκη και σε υποθέσεις ληστειών και εκβιασμών, για τις οποίες έμεινε στη φυλακή δύο χρόνια. Το 1991, ο Γκοτόβινα κατάφερε να επιστρέψει στην Κροατία και να ενταχθεί στον καινούργιο της στρατό. Γρήγορα έγινε αντιστράτηγος, έχοντας στην ευθύνη του τις δαλματικές ακτές γύρω από το Σπλιτ. Το 1995, έλαβε εντολή να ανακαταλάβει την Κράινα από τους Σέρβους, διώχνοντας από την περιοχή όχι μόνο τις σερβικές δυνάμεις αλλά και τον άμαχο πληθυσμό. Η δράση του τον έκανε ήρωα στα μάτια των συμπατριωτών του.

Αλλά για τον Γκοτόβινα το τέλος του πολέμου δεν συνοδεύτηκε από ειρήνη. Το 2001, παραπέμφθηκε σε δίκη για το φόνο τουλάχιστον 150 αμάχων, την πυρπόληση και τη λεηλασία δεκάδων πόλεων και χωριών και τον εκτοπισμό 150.000 αμάχων Σέρβων.

Αν και η παραπομπή ήταν μυστική, ο Γκοτόβινα την πληροφορήθηκε και πέρασε στην παρανομία. Ολες οι προσπάθειες να συλληφθεί προσέκρουαν για χρόνια στην αντίσταση των αρχών της χώρας του και προκαλούσαν εθνικιστικές διαμαρτυρίες με τίτλο «Ηρωας, όχι εγκληματίας».

Η στάση της κροατικής κυβέρνησης άλλαξε τον περασμένο Μάρτιο, όταν προειδοποιήθηκε ότι οι ευρωπαϊκές προοπτικές της χώρας εξαρτώνται από τη σύλληψη του Γκοτόβινα. Το Στέϊτ Ντιπάρτμεντ είχε επικηρύξει τον Γκοτόβινα για 5 εκατ. δολάρια. Οι ΗΠΑ τελικώς δεν χρειάστηκε να τα καταβάλουν, καθώς ο Γκοτόβινα έκανε το μοιραίο λάθος. Τηλεφώνησε στη σύζυγό του από τα Κανάρια Νησιά τον περασμένο Σεπτέμβριο από κινητό πολίτη άλλης χώρας. Αυτό ήταν ένα είδος μηνύματος προς τη σύζυγό του να αγοράσει μια προπληρωμένη τηλεφωνική κάρτα και να βγει εκτός σπιτιού προκειμένου να μπορέσει να του μιλήσει.

Ανδρες των μυστικών υπηρεσιών της Κροατίας κατέγραψαν αυτό το τηλεφώνημα και στη συνέχεια ακόμη ένα από την ίδια τοποθεσία, γεγονός που ερμηνεύτηκε ως ενδεχόμενο να βρίσκεται ο Γκοτόβινα στην Ισπανία.

Λίγες ημέρες αργότερα, η Γενική Εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης για την πρώην Γιουγκοσλαβία, Κάρλα ντελ Πόντε έλαβε γνώση των καταγεγραμμένων αυτών συνομιλιών, γεγονός που λειτούργησε θετικά προς την κατεύθυνση της σύνταξης μιας θετικής έκθεσης από την πλευρά της για τη συνεργασία των κροατικών αρχών με το Διεθνές Δικαστήριο.

Αυτή η έκθεση άνοιξε και το δρόμο για να δοθεί στην Κροατία το «πράσινο φως» για διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε.