Στο φως το εργαστήριο του διάσημου Ιταλού αρχιτέκτονα Γκάσπαρε Φοσσάτι, ο οποίος αναστήλωσε τον ναό της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης το 19ο αιώνα, όταν άνοιξε η πόρτα ενός "μυστικού" δωματίου του μνημείου που παρέμεινε κλειστή για περισσότερο από 35 χρόνια. Το δωμάτιο ήταν "κρυμμένο" πίσω από την λυόμενη κατασκευή για τους φύλακες και η Διεύθυνση του Μουσείου της Αγίας Σοφίας μέχρι πρόσφατα αγνοούσε την ύπαρξή του.
Πίσω από την κλειστή πόρτα μια εφημερίδα του 1968 αφημένη πάνω σε έναν πάγκο σκεπασμένο με σκόνη μαρτυρούσε ότι το δωμάτιο είχε να ανοιχτεί από τότε. Από τους πάγκους, τα σχέδια, τα υλικά αναστήλωσης, μια σκαλωσιά βάρους 10 τόνων, τις αυθεντικές σιδεριές των τρούλων, τα κιούπια τους αμφορείς καθώς και τα μικρά κομμάτια από χρυσά ψηφιδωτά βγήκε το συμπέρασμα ότι το δωμάτιο ήταν το εργαστήριο του Γκάσπαρε Φοσσάτι.
Ο Γκάσπαρε Φοσσάτι είχε μεταβεί την Κωνσταντινούπολη γύρω στο 1850 κατόπιν πρόσκλησης του σουλτάνου Αμπντουλμετζίτ προκειμένου να αναστηλώσει την Αγία Σοφία. Ο Ιταλός αρχιτέκτονας μαζί με τον αδελφό του Τζουζέπε είχαν σταλεί στην Κωνσταντινούπολη από τον τσάρο Νικόλαο για να αναστηλώσουν τη πρεσβεία της Ρωσίας. Η δουλειά που έκαναν άρεσε πολύ στον σουλτάνο Αμπντουλμετζίτ ο οποίος ανέθεσε τον Γκάσπαρε Φοσσάτι την αναστήλωση της Αγίας Σοφίας.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών που έγιναν υπό την καθοδήγηση του Ιταλού αρχιτέκτονα ανανεώθηκαν τα επιχρίσματα των εσωτερικών και εξωτερικών τοίχων του μνημείου, αποκαλύφθηκαν και καθαρίστηκαν τα ψηφιδωτά και στη συνέχεια καλύφτηκαν πάλι με ένα λεπτό επίχρισμα. Την ίδια εποχή κατασκευάστηκαν και οι εξωτερικές καμάρες που στηρίζουν τον τρούλο ο οποίος ενισχύθηκε, επισκευάστηκαν 13 κίονες στην άνω στοά του μνημείου και άλλαξαν ορισμένες πόρτες.
Οπως δημοσιεύει η εφημερίδα "Μιλιέτ" το εργαστήριο αποκαλύφτηκε όταν η νέα διευθύντρια του Μουσείου Ζαλέ Ντεντέογλου ρώτησε αν υπάρχει χώρος που να μην έχει ανοιχτεί και τότε κάποιος μίλησε για το κλειστό δωμάτιο. Το κλειδί της πόρτας δεν βρέθηκε και η διευθύντρια του Μουσείου διέταξε να σπάσουν την κλειδαριά και να ανοιχτεί το δωμάτιο παρουσία μαρτύρων. Η κ. Ντεντέογλου δήλωσε ότι τα ευρήματα θα αξιολογηθούν και ότι ορισμένα από αυτά μπορεί και να εκτεθούν στη στοά του μνημείου, η οποία θα καθαριστεί προκειμένου να γίνει στη συνέχεια επισκέψιμη.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ