Κόσμος
Πέμπτη, 29 Δεκεμβρίου 2005 13:32

Ποια χρονιά;

Η πρώτη μέρα του νέους έτους δεν είναι ίδια χρονικά για όλο τον κόσμο. Για τους Κινέζους δεν είναι σταθερή, και συνήθως κυμαίνεται μεταξύ τέλη Ιανουαρίου και μέσα Φεβρουαρίου, γιατί καθορίζεται από το ηλιακό-σεληνιακό ημερολόγιο. Ενώ εμείς, θα καλωσορίζουμε το 2006, οι Κινέζοι θα μετρήσουν φέτος το έτος 4703. Χιλιάδες φανάρια «σηκώνονται» για να φωτίσουν το δρόμο, ώστε ο Νέος χρόνος να μην σκοντάψει, καθώς θα μπαίνει.

Η αλλαγή του έτους για τους Εβραίους, ξεκινά την πρώτη ημέρα του μήνα Tishri (συμπίπτει με τον μήνα Οκτώβριο του δυτικού ημερολογίου), που είναι ο έβδομος μήνας του εβραϊκού ημερολογίου, οπότε εορτάζεται και η Rosh Hashanah, η Εβραϊκή Πρωτοχρονιά. Οι εορτασμοί ολοκληρώνονται τη 10η ημέρα του μήνα, με το Yom Kippur, τη μεγαλύτερη εβραϊκή αργία, οπότε το Βιβλίο της Ζωής κλείνει και δίνεται άφεση αμαρτιών, σε όσους τη ζήτησαν.

Η ινδουιστική πρωτοχρονιά, σημαίνει την αφύπνιση της Γης από την χειμερινή νάρκη, γι' αυτό και πάντα συμπίπτει με τους ανοιξιάτικους μήνες. Για την πλειονότητα των Ινδουιστών, είναι τέλη Μαρτίου, αλλά ανάλογα με τη φυλή ή την περιοχή εορτάζεται σε διαφορετικές ημερομηνίες, όπως υπάρχουν και διαφορετικά ημερολόγια. Σύμφωνα με το σεληνιακό ημερολόγιο, Hindu Saka, φέτος οι Ινδουιστές θα καλωσορίσουν το έτος 1925, ενώ με το ημερολόγιο, Bikram Sambat το έτος 2061.

Οι Ταοϊστές εορτάζουν τον ερχομό του νέου έτους 2547, σύμφωνα με το σεληνιακό ημερολόγιο, μέσα Απριλίου.

Ο εορτασμός συνοδεύεται από το έθιμο του Νερού, ή αλλιώς τον καθαρισμό των αγαλμάτων του Βούδα, αλλά και των ηλικιωμένων από τους νεότερους, έθιμο που δείχνει τον σεβασμό, αλλά και την έκκληση για ευλογία.

Οι Μουσουλμάνοι, εορτάζουν τον ερχομό του νέου έτους, στις αρχές του πρώτου μήνα, Muharram, του ισλαμικού ημερολογίου. Οι Μουσουλμάνοι του Αφγανιστάν και του Ιράν, ακολουθούν ένα αρχαίο ηλιακό ημερολόγιο σε συνδυασμό με το ισλαμικό σεληνιακό ημερολόγιο.

Στην Τουρκία, επίσημο είναι το δυτικό ημερολόγιο, σε παράλληλη χρήση με το μουσουλμανικό.

Στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, ο νέος χρόνος γιορτάζεται την πρώτη Ιανουαρίου, ωστόσο οι Ιάπωνες κρατάνε ακόμα μερικές πεποιθήσεις από τη μακραίωνη θρησκεία τους, που ονομάζεται Σίντο. Για να κρατήσουν μακριά τα κακά πνεύματα, κρεμάνε ένα σκοινί από άχυρο στις πόρτες των σπιτιών τους, συμβολίζοντας την ευτυχία και την καλή τύχη. Για να είναι μάλιστα σίγουροι ότι ο νέος χρόνος θα τους φέρει τύχη, φροντίζουν να... σκάνε στα γέλια, την ώρα που μπαίνει το νέο έτος.

Στην αρχαία Αίγυπτο

H πρωτοχρονιά γιορταζόταν όταν «γέμιζε» ο Νείλος ποταμός, δηλαδή περίπου στα τέλη Σεπτεμβρίου. Η υπερχείλιση του Νείλου ήταν ζωτικής σημασίας, γιατί, χωρίς αυτήν οι άνθρωποι δεν θα μπορούσαν να καλλιεργήσουν τις σοδειές τους. Κατά την ημέρα της αιγυπτιακής Πρωτοχρονιάς, αγάλματα του Θεού Aμμωνα και της συζύγου του, μεταφέρονταν με βάρκες στο Νείλο, με τους πιστούς να τραγουδούν, να χορεύουν.

Στη Βαβυλωνία

Η Πρωτοχρονιά των Βαβυλώνιων ήταν την άνοιξη και σήμαινε για τους πολίτες την απόλυτη ελευθερία. O βασιλιάς έφευγε μακριά από τη χώρα, για μερικές μέρες, με αποτέλεσμα οι υπήκοοι να κάνουν ό,τι επιθυμούν. Σύντομα επέστρεφε εν μέσω περίλαμπρης τελετής.

Στην Ρώμη

Για πολλά χρόνια, οι Ρωμαίοι γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά, την 1η Μαρτίου. Το 46 π. Χ. όμως, ο Ιούλιος Καίσαρας όρισε ένα νέο ημερολόγιο, αυτό που χρησιμοποιούμε και σήμερα, με αποτέλεσμα να θεωρείται πρώτη του χρόνου, η 1η Ιανουαρίου. Ο μήνας αυτός έχει πάρει το όνομά του από το Θεό των Ρωμαίων Ιανό (Janus), o oποίος πάντα απεικονίζεται με δύο πρόσωπα, με το ένα να κοιτάζει πίσω στον παλιό χρόνο και το άλλο, μπροστά, στο νέο έτος. Οι γιορτές των Ρωμαίων ονομάζονταν Calendς(calendar = ημερολόγιο) και οι σκλάβοι έτρωγαν μαζί με τους αφέντες τους.

Στους Κέλτες

Οι πρωτοχρονιάτικες γιορτές τους ονομάζονταν Samhain και διεξάγονταν το τέλος Οκτωβρίου, αφού η λέξη σημαίνει «το τέλος του καλοκαιριού» (summer's end). Οι Κέλτες λοιπόν, μαζεύονταν όλοι μαζί για να κρατήσουν μακριά τα φαντάσματα των νεκρών, που επέστρεφαν για να κυνηγήσουν τους ζωντανούς.

K.T.