Η σχέση μας με το ΔΝΤ και το Catch-22

Από την έντυπη έκδοση

Του Α. Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]

Το Catch-22 είναι ένα σατιρικό μυθιστόρημα της δεκαετίας του ‘60 στη μεγάλη αμφισβητησιακή/αντιπολεμική παράδοση της εποχής. Μπήκε στην κοινωνική ιστορία ως περιγραφή των γραφειοκρατικών παραλογισμών που χαρακτηρίζουν τα κλειστά συστήματα -όπως ο Στρατός- και τους κανόνες τους.

Είναι το Catch-22 ο κανόνας του προσεκτικά δομημένου παραλογισμού, από τον οποίο το άτομο δεν μπορεί να ξεφύγει.

Ως κείμενο των Sixties, το Catch-22 δεν ανήκει στη βιωμένη εμπειρία όσων σήμερα ασκούν ή επιχειρούν να ασκήσουν εξουσία. επιχειρούν να διαπραγματευθούν. πασχίζουν να ασκήσουν πολιτική ή να κάνουν επικοινωνία.

Καθώς όμως στη σημερινή Ελλάδα έχει επικρατήσει μια συνολική λατρεία της αμφισβήτησης (κάτι σαν Sixties στη ναφθαλίνη), το «περιβάλλον Catch -22» θα ‘πρεπε να τους είναι οικείο.

Θα χρησίμευε πολύ, προκειμένου να συνειδητοποιηθεί τι συμβαίνει με τη νέα στροφή των πραγμάτων στη διαπραγμάτευση με το ΔΝΤ - αλλά και πώς παίζουμε ρώσικη ρουλέτα με την ΕΚΤ.

Εξηγούμαστε: είναι γνωστό ότι η επίσημη θέση του ΔΝΤ, θέση την οποία το Ταμείο υποστηρίζει εμφατικά και σε κάθε ευκαιρία, είναι πως το ελληνικό χρέος είναι μη βιώσιμο. Και πως, ως μη βιώσιμο, απαιτεί αναδιάρθρωση με κάποιας μορφής «κούρεμα» - ουσιαστικό, όχι συμβολικό με απλή μετάθεση των λήξεων και παίξιμο με τα επιτόκια.

Βέβαια (πρώτος κανόνας τύπου Catch-22) από ένα τέτοιο «κούρεμα» πρέπει να θεωρηθεί εξαιρούμενο το χρέος εκείνο που οφείλεται προς το ΔΝΤ, κάπου 32 δισ. ευρώ, αν και τώρα μειώνεται (έναντι 142 δισ. προς το EFSF/ESM, 53 δισ. σε κράτη της Ευρωζώνης, 25 δισ. σε ομόλογα εις χείρας ΕΚΤ/Κεντρικών Τραπεζών).

Ακριβώς αυτή η θέση, περί μη βιωσιμότητας του χρέους, βρίσκεται στην καρδιά της ελληνικής άποψης που κυριαρχεί επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Παρ’ όλο δε που η κυβέρνηση Σαμαρά υποστήριζε δημόσια το αντίθετο ευθυγραμμιζόμενη με τους Ευρωπαίους (=Γερμανούς) «εταίρους», ότι δηλαδή το ελληνικό χρέος ήταν βιώσιμο (επειδή δεν τους ήταν νοητή μια αναδιάρθρωση με κούρεμα) κι εκείνη σιωπηρά το ίδιο δεχόταν: τη μη βιωσιμότητα - που όμως «δεν πρέπει» να την αναφέρουμε καν!

Αμα όμως ένα χρέος είναι μη βιώσιμο, δηλαδή δεν έχει μεσοπρόθεσμα την προοπτική να πέσει κάτω από 120% του ΑΕΠ (άλλος απόλυτος υπο-κανόνας εδώ), ότι το ΔΝΤ δεν μπορεί να συνεχίσει να παρέχει χρηματοδότηση.

Αυτό ακριβώς είπε στην Κορυφή της Ρίγας -όπου τόσο μας τον ταλαιπώρησαν οι ηγέτες του Eurogroup τον εθνικό μας Βαρουφάκη! άλλη ιστορία αυτή- ο Πολ Τόμσεν, άσχετα αν το μισοαπέσυρε.

Αυτό και διακηρύσσει τώρα το Ταμείο, εξηγώντας/απειλώντας ότι αν οι Ευρωπαίοι δεν κάνουν κάτι για το χρέος, εκείνοι δεν μπορούν να συμμετάσχουν στη συνέχεια της διαπραγμάτευσης.

Προσέξτε όμως το βαθύτερο Catch-22 για την Ελλάδα: το να φύγει το ΔΝΤ από την εικόνα είναι απόλυτα συμβατό με τη σχεδόν ορμέμφυτη απέχθεια που έχουμε στην Ελλάδα (ως πολιτικό σύστημα, ως κοινή γνώμη, ως συνθηματολογία, ως μίντια) προς το σκληρό Ταμείο και τις αντικοινωνικές συνταγές του.

Ομως, την ίδια στιγμή, ιδίως άμα οι Ευρωπαίοι «εταίροι» εξαγοράσουν τα 32 δισ. οφειλών μας προς ΔΝΤ στο πλαίσιο του επόμενου πακέτου των 50+ δισ. που προδήλως τώρα «ψήνεται». Κινδυνεύει να μας τελειώσει οριστικά η συζήτηση περί ανάγκης αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους (το Catch-22 από την ευρωπαϊκή ματιά...).

Δεν απέχει και τόσο η κατάσταση που, έχοντας επιλέξει πριν από τις εκλογές ότι ο Μάριο Ντράγκι και η ΕΚΤ ήταν «ο καλός» της εξίσωσης στην Ευρωζώνη (και οι Γερμανοί, η Μέρκελ και ο Σόιμπλε «οι κακοί»), έκανε την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να έχει βρεθεί με το σχοινί στο λαιμό (μας) από την αυστηρή τήρηση κανόνων από πλευράς της ΕΚΤ -οι οποίοι κανόνες, μάλιστα, κινούνται με βάση τη διακριτική της ευχέρεια, αυτοδιαμορφώνονται: άλλο πλαίσιο Catch-22!- που οδήγησαν στον στραγγαλισμό ρευστότητας.

Για χαλάρωση της δυνατότητας έκδοσης/ανάληψης από τις ελληνικές τράπεζες T-bills/έντοκων του Ελληνικού Δημοσίου, ώστε να μη βρεθεί η Ελλάδα να αθετεί υποχρεώσεις της (δηλαδή να χρεοκοπήσει, όπως κι αν αυτό το βαφτίσουν οι rating agencies), καθώς και για επέκταση της πρόσβασης στον ELA μιλούσαμε εμείς στην παρουσία στην ΕΚΤ Δραγασάκη/Τσακαλώτου.

Για «υποχρέωση» της Φραγκφούρτης να αυξήσει το haircut με το οποίο κάνει δεκτά τα ελληνικά χαρτιά ως collateral η ΕΚΤ μιλούσαν εκείνοι. «Πολιτική απόφαση» του Eurogroup ζητούμε εμείς (και λέει ότι η ΕΚΤ «χρειάζεται» αν είναι να χαλαρώσει τη στάση της), σε ολοκλήρωση των τεχνικών διαπραγματεύσεων παραπέμπει μεγάλος αριθμός μελών του Eurogroup.

Διαβάστε επειγόντως το Catch-22!