Κόσμος
Τρίτη, 17 Φεβρουαρίου 2004 16:38

Ευρώπη της Αμυνας με ή χωρίς Σύνταγμα

Ο Ζακ Σιράκ, ο Τόνι Μπλερ και ο Γκέρχαρντ Σρέντερ θα συναντηθούν στις 18 Φεβρουαρίου στο Βερολίνο για τη χάραξη μιας κοινής στάσης πριν από το μεγάλο ευρωπαϊκό ραντεβού της συνόδου κορυφής του Μαρτίου.

Το μεγάλο θέμα που υπάρχει στην Ευρωπαϊκή Ενωση, εξηγούν οι Βρετανοί, είναι η ηγεσία της. Σε μια Ευρώπη των 25, η ηγεσία δεν μπορεί να ασκείται από το γαλλογερμανικό άξονα.

Eνα ηγετικό τρίδυμο, επισημαίνουν οι ίδιοι παρατηρητές, δεν καθησυχάζει απλώς την «καινούργια Ευρώπη». Παρουσιάζει και δύο επιπλέον πλεονεκτήματα. Πρώτον, επιτρέπει την επανέναρξη του διαλόγου με την Ουάσινγκτον, πράγμα που δεν μπορούν να πετύχουν μόνοι τους οι Γάλλοι και οι Γερμανοί. Δεύτερον, προβάλλει ένα παράδειγμα ανοιχτής οικονομικής ανάπτυξης, στον αντίποδα των οικονομιών της Γαλλίας και της Γερμανίας που κατηγορούνται για βραδύτητα.

Η Ευρώπη των 25 έχει ανάγκη από νέους μηχανισμούς. Το έχει πει άλλωστε επανειλημμένα ο γάλλος πρόεδρος Ζακ Σιράκ: «Δεν υπάρχει Ευρώπη χωρίς ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική και δεν υπάρχει ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική χωρίς τη Βρετανία».

Οι τρεις «μεγάλοι» αποφάσισαν να αναλάβουν την πρωτοβουλία για τη στρατιωτική πολιτική της Ευρώπης, ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων που θα έχουν οι συζητήσεις για το Σύνταγμα. Η Ευρώπη της Αμυνας θα προχωρήσει με ή χωρίς Σύνταγμα, διαβεβαιώνουν γαλλικές διπλωματικές πηγές. Η τελευταία πρωτοβουλία της χώρας αυτής ήταν να παρουσιάσει ένα σχέδιο για τη δημιουργία μονάδων ταχείας δράσης, οι οποίες θα δρουν σε περιπτώσεις πρόληψης του πολέμου, διατήρησης της ειρήνης ή διαχείρισης κρίσεων, ιδιαίτερα στην Αφρική.

Η τριανδρία θέλει μια απάντηση από τους υπολοίπους εταίρους εντός του έτους, ώστε αυτές οι επίλεκτες μονάδες να είναι επιχειρησιακά έτοιμες μέχρι το 2007.

Το σχέδιο αυτό είναι δεν είναι ανταγωνιστικό προς την ανάπτυξη μιας Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σχολιάζουν. Η δύναμη αυτή έχει ευρύτερους στόχους. Θα αποτελείται από 60.000 άνδρες, που θα μπορούν εντός δύο μηνών να αναλαμβάνουν επιχειρήσεις διάρκειας τουλάχιστον ενός έτους.

Το τριμερές σχέδιο, αντίθετα, προβλέπει τη δημιουργία επίλεκτων μονάδων που θα αποτελούνται η καθεμιά από 1.500 άνδρες και θα είναι σε θέση να αναλαμβάνουν σε διάστημα μικρότερο των δύο εβδομάδων αποστολές διάρκειας 30 ως 120 ημερών σε ζώνες κρίσης.

Το σχέδιο προβλέπει οι δυνάμεις αυτές να συνεργάζονται με τον ΟΗΕ, χωρίς όμως αυτό να είναι απαραίτητο. Επιθυμία των «τριων» είναι να λάβουν μέρος στην πρωτοβουλία τους όλοι οι ευρωπαίοι εταίροι τους, υπό τον όρο όμως να προσφέρουν άνδρες, επιμελητειακή υποστήριξη, και να αναλάβουν οι ίδιοι την εκπαίδευση. Η αντίδραση της υπόλοιπης Ευρώπης είναι μέχρι στιγμής επιφυλακτική ως θετική, με εξαίρεση το Βέλγιο, που έσπευσε να υιοθετήσει την πρωτοβουλία, θεωρώντας την απαραίτητη στη σημερινή στρατηγική συγκυρία. Αλλοι ζητούν διευκρινίσεις, όπως για παράδειγμα με ποιον τρόπο οι επίλεκτες αυτές μονάδες θα συνδέονται με τη Δύναμη Δράσης του ΝΑΤΟ. Η τελευταία δεν θα είναι επιχειρησιακά έτοιμη πριν από το 2006, θα αποτελείται από 20.000 άνδρες και θα αναλαμβάνει δράση όταν υπάρχουν απειλές σχετικές με τρομοκρατία ή όπλα μαζικής καταστροφής.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, πάντως, δεν έχουν αντιδράσει ακόμη σε αυτά τα σχέδια. Σύμφωνα με ένα διπλωμάτη, η στάση τους δεν αναμένεται να είναι αρνητική, αφού η ζώνη όπου προβλέπεται να αναλαμβάνουν δράση οι επίλεκτες ευρωπαϊκές μονάδες δεν ενδιαφέρει τους Αμερικανούς, Ενας άλλος διπλωμάτης, όμως, επισημαίνει ότι η συνεργασία με τη σημερινή αμερικανική κυβέρνηση είναι δύσκολη. «Το Πεντάγωνο δεν κατανοεί την ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική», επισημαίνει. Υστερα από πολλές δυσκολίες, και χάρις στην επιμονή του Μπλερ, η Ουάσινγκτον δέχθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο να διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ενωση ένα στρατηγείο για τον σχεδιασμό αποστολών στις οποίες δεν θα συμμετέχει το ΝΑΤΟ.

Οι τρεις χώρες αναμένεται να επεξεργαστούν στις 18 Φεβρουαρίου και ένα γενικό πολιτικό πρόγραμμα από το οποίο θα μπορέσει να αντλήσει ιδέες η επόμενη Επιτροπή, που θα αναλάβει καθήκοντα στο τέλος του χρόνου. Τα κύρια σημεία αυτού του προγράμματος θα είναι η ανανέωση και ο ανταγωνισμός, η μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, η έρευνα και η διδασκαλία, τομείς με ιδιαίτερη σημασία στην προσπάθεια της Ενωσης να αποκτήσει μέχρι το 2010 μια οικονομία πιο ανταγωνιστική απέναντι στην αμερικανική.

Πηγές: El Pais, Le Monde