Πόσο κοστίζουν οι «παράδεισοι»

Σε αυτόν τον κόσμο, ως γνωστόν, δύο μόνο πράγματα είναι βέβαια: ο θάνατος και οι φόροι. Και μπορεί τον πρώτο δύσκολα να τον ξεγελάς, τους δεύτερους, όμως, κάποιοι πετυχαίνουν συστηματικά να τους αποφεύγουν.

Οι μεγάλες πολυεθνικές ανά τον πλανήτη κρατούν κέρδη πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων μακριά από την παγίδα της εφορίας, φυλαγμένα σε γνωστούς «παραδείσους», οι οποίοι, ωστόσο, βρίσκονται σήμερα στο στόχαστρο τόσο των ευρωπαϊκών όσο και των αμερικανικών αρχών. 

  Στις ΗΠΑ ο Λευκός Οίκος μπορεί να υπερηφανεύεται ότι έβαλε φρένο στη «μετακόμιση» των κερδών στο εξωτερικό, μέσω της εξαγοράς ξένων επιχειρήσεων, κλείνοντας πριν από λίγους μήνες σχετικό παραθυράκι στη νομοθεσία.

Ήταν ένας «αιφνίδιος θάνατος» για την τακτική του tax inversion, όπως ονομάζεται. Καθώς, όμως, όπως έλεγε ο Τζον Μέιναρντ Κέινς, «η φοροαποφυγή είναι η μόνη πνευματική αναζήτηση που εξακολουθεί να αμείβεται», οι αμερικανικοί κολοσσοί έχουν φροντίσει να ανακαλύψουν άλλα κενά του συστήματος, που τους επιτρέπουν να διατηρούν κέρδη 2,1 τρισ. δολαρίων σε ξένα «καταφύγια».

Πιο απογοητευτική είναι η εικόνα στην Ευρώπη, καθώς δεν έχουμε ακόμη δει καμία ουσιαστική «επιτυχία» στο μέτωπο αυτό.

Υπολογίζεται ότι η φοροαποφυγή στοιχίζει 1 τρισ. ευρώ στις χώρες της Ε.Ε. ετησίως, την ώρα που οι αντίστοιχες απώλειες για τα κρατικά ταμεία των ΗΠΑ εκτιμώνται σε περίπου 300 δισ. ευρώ.

Προνόμια που απολάμβαναν πολυεθνικοί κολοσσοί, σε χώρες όπως το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο και η Ιρλανδία, έχουν τεθεί στο μικροσκόπιο της Κομισιόν, η οποία υποστηρίζει ότι πρόκειται ουσιαστικά για παράνομη κρατική ενίσχυση υπό τον μανδύα της «ειδικής φορολογικής συμφωνίας».

Οι χώρες αυτές στηρίζονταν επί δεκαετίες στην ευνοϊκή μεταχείριση των πολυεθνικών για την προσέλκυση επενδύσεων κρίσιμων για την ανάπτυξή τους.

Ποικίλα σχόλια και αντιδράσεις έχει βεβαίως πυροδοτήσει το γεγονός ότι της μάχης της φοροαποφυγής στην Ευρώπη ηγείται ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, υπουργός Οικονομικών του Λουξεμβούργου επί 20ετία.

Ο ίδιος διαβεβαιώνει πως θα δώσει σκληρή μάχη για να δοθεί τέλος στις αμφιλεγόμενες αυτές πρακτικές, βάσει των οποίων το Μεγάλο Δουκάτο και άλλα μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας πλούτισαν εις βάρος των υπολοίπων.

Οι προθέσεις, όμως, δεν φτάνουν, υποστηρίζουν αρκετοί. Η Ευρώπη έχει ανάγκη από ένα πιο σαφές πλαίσιο, το οποίο δεν θα αφήνει περιθώρια νόμιμης αποφυγής, αλλά θα καταδικάζει τέτοιες πρακτικές ως φοροδιαφυγή.

Και ως τέτοια θα πρέπει να τιμωρείται αυστηρά, τονίζουν, θυμίζοντας τη ρήση του Βρετανού πολιτικού Ντένις Χίλι: «Η διαφορά ανάμεσα στη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή είναι ο τοίχος της φυλακής».

ΝΑΤΑΣΑ ΣΤΑΣΙΝΟΥ - [email protected]