Κόσμος
Πέμπτη, 26 Φεβρουαρίου 2004 17:31

Τραγικό τέλος

Μπόρις Τράϊκοφσκι, ετών 48, πρόεδρος της ΠΓΔΜ. Σκοτώθηκε στις 26 Φεβρουαρίου κατά την συντριβή αεροπλάνου που τον μετέφερε στην Βοσνία. Σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο των Σκοπίων απ' όπου αποφοίτησε το 1980 και συνέχισε αργότερα τις σπουδές του στις ΗΠΑ. Διετέλεσε υφυπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ από τα τέλη του 1998 μέχρι το φθινόπωρο του 1999. Στις προεδρικές εκλογές της 31ης/10/1999, χρίσθηκε υποψήφιος του τότε κυβερνώντος κόμματος VMRO-DPMNE και κέρδισε. Ανέλαβε τα προεδρικά του καθήκοντα στις 15 Δεκεμβρίου του 1999.

Η εκλογή του –παρά τις παρατυπίες καταγράφηκαν από την ειδική αποστολή του ΟΑΣΕ αλλά τελικά φαίνεται ότι δεν είχαν μεγάλη έκταση και δεν δημιουργούσαν μείζον πολιτικό ή νομικό πρόβλημα- σηματοδότησε την ολοκλήρωση της στροφής της χώρας αυτής μακριά από το Βελιγράδι και εγγύτερα προς την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι δύο σημαντικότεροι αντίπαλοί του, οι κ. κ. Τίτο Πετκόφσκι και Μπασίλ Τουπουρκόφσκι, φλερτάριζαν με την ιδέα μιας μελλοντικής επανασυγκόλλησης, αν όχι πολιτικής, τουλάχιστον οικονομικής, κάποιων θραυσμάτων της τέως Γιουγκοσλαβίας και διατηρούσαν ενεργές πολιτικές σχέσεις με το Βελιγράδι.

Αντίθετα, ο κ. Τραϊκόφσκι ήταν από τους παλαιότερους υποστηρικτές της αυτόνομης πορείας της ΠΓΔΜ και ουδέποτε είχε καλές σχέσεις με το Βελιγράδι. Διετέλεσε (στα χρόνια που το ΒΜΡΟ ήταν στην αντιπολίτευση) πολιτικός και διπλωματικός σύμβουλος του τότε πρωθυπουργού κ. Λιούπσο Γκεοργκιέφσκι και από τη θέση αυτή πάντοτε επεδείκνυε τη σταθερή αντίθεσή του προς την πολιτική υποστήριξης, άμεσης ή έμμεσης, του Βελιγραδίου.

Ο Τραϊκόφσκι μπορεί να μην διέθετε τις τακτικές ικανότητες του Κίρο Γκλιγκόροφ, αλλά θεωρούνταν πολιτικός με πολύ ρεαλιστικές και σύγχρονες αντιλήψεις, που είχε λειτουργήσει σταθεροποιητικά για την ενότητα του κράτους.

Ο κεντροδεξιός πολιτικός αντιμετώπισε το 2001 σοβαρή κρίση που έφερε τη χώρα του στα πρόθυρα του εμφυλίου, όταν οι αλβανικές ανταρτικές δυνάμεις του Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσόβου (UCK) ανέλαβαν ένοπλη δράση εναντίον της κυβέρνησης των Σκοπίων για να απαιτήσουν περισσότερα δικαιώματα για την αλβανική μειονότητα της χώρας. Αν και οι εξουσίες του ήταν περιορισμένες και ο ρόλος του κυρίως συμβολικός, πρωτοστάτησε στην επίτευξη συμφωνίας -της Οχρίδας, της 13ης Αυγούστου 2001- υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ που τερμάτισε τις ένοπλες συγκρούσεις.

Ξένοι ηγέτες εξέφρασαν την ελπίδα ο θάνατος του Τράϊκοφσκι να μην αυξήσει την ένταση στην περιοχή των Βαλκανίων.

Οι ανησυχίες επικεντρώνονται κυρίως στο γεγονός ότι ακόμα δεν έχει εδραιωθεί η ειρήνη στην ΠΓΔΜ, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται και οι διαδικασίες για την οριστική λύση του ζητήματος του Κοσόβου, η έκβαση του οποίου θα επηρεάσει τις εξελίξεις στην περιοχή. Ο Τράϊκοφσκι ήταν σε θέση να παίξει καταλυτικό ρόλο προς την κατεύθυνση ειρηνικής διευθέτησης των διενέξεων, με δεδομένο ότι είχε αποκτήσει, σε μεγάλο βαθμό και την εμπιστοσύνη των Αλβανών πολιτικών στην ΠΓΔΜ.

K.T.