Ένα τολμηρό και κοστολογημένο πρόγραμμα αλλαγών με χρονοδιάγραμμα, το οποίο θα παρουσιαστεί στους εταίρους και με τη σειρά του θα «ανοίξει» τον δανεισμό από τις αγορές, θέτει χαρακτηριστικά ως προϋπόθεση συμμετοχής του κόμματος σε μία κυβέρνηση συνεργασίας ο τομεάρχης Οικονομικών στο Ποτάμι Θανάσης Σκόκος.
Ένα τολμηρό και κοστολογημένο πρόγραμμα αλλαγών με χρονοδιάγραμμα, το οποίο θα παρουσιαστεί στους εταίρους και με τη σειρά του θα «ανοίξει» τον δανεισμό από τις αγορές, θέτει χαρακτηριστικά ως προϋπόθεση συμμετοχής του κόμματος σε μία κυβέρνηση συνεργασίας ο τομεάρχης Οικονομικών στο Ποτάμι Θανάσης Σκόκος.
Με συνέντευξη στο naftemporiki.gr, εντάσσει στο ίδιο πλαίσιο τη διαπραγμάτευση για την «οριστική βελτίωση της ποιότητας» του δημόσιου χρέους, προκρίνοντας επιλογές όπως η μετατροπή λήξεων και επιτοκίων των δανείων αλλά και η «απαλλαγή από εξυπηρέτηση για μία ικανή περίοδο». Παράλληλα, τάσσεται υπέρ ενός οδικού χάρτη σε ευρωπαϊκό επίπεδο με συγκλίσεις στους όρους κρατικού και επιχειρηματικού δανεισμού, όπως και στη διαχείριση του κρατικού χρέους, μαζί με τη χρηματοδότηση ενός μεγάλου προγράμματος επενδύσεων, ιδιαίτερα για τις υποδομές της περιφέρειας. Μιλά δε για την ανάγκη χρηματοδότησης κεντρικών πολιτικών για τη φτώχεια και την ανεργία αλλά και εξέτασης της δημιουργίας κοινοβουλίου της Ευρωζώνης με μέλη από τα εθνικά κοινοβούλια.
Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της οικονομικής πλατφόρμας πάνω στην οποία θα λέγατε ότι το Ποτάμι επιδιώκει συγκλίσεις με προοπτική κυβερνητικής συνεργασίας;
Μια ενδεχόμενη κυβερνητική συνεργασία δεν μπορεί να έχει σαν αποκλειστική προϋπόθεση κάποια κοινή οικονομική πλατφόρμα. Η κυβέρνηση που θα οδηγήσει τη χώρα σε αλλαγή σελίδας θα πρέπει να έχει ένα τολμηρό και σαφές πρόγραμμα αλλαγών όχι μόνο για την οικονομία , αλλά και για τη Δημόσια Διοίκηση , τη Δικαιοσύνη, την Εκπαίδευση, τους απαρχαιωμένους και ατελέσφορους θεσμούς μέσω της αναθεώρησης του Συντάγματος και αρκετά άλλα. Για την οικονομία που ρωτάτε η κατεύθυνση θα πρέπει να είναι η ριζική αλλαγή της ποιότητας και του μεγέθους των παραγωγικών μονάδων σε όλους τους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας. Χρειαζόμαστε μια άλλη οικονομία με ισχυρές εξωστρεφείς επιχειρήσεις και συνεργατικές μορφές που να παράγουν διεθνώς ανταγωνιστικά προϊόντα και υπηρεσίες. Παράλληλα, ιδιαίτερα το πρώτο διάστημα, θα πρέπει να υπάρξει ένα ισχυρό πλέγμα μέτρων προστασίας των πολιτών που ζούνε σε ακραία φτώχεια και τους ανέργους.
Τι προτείνετε ως προς την κάλυψη των άμεσων χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας; Την απορρόφηση του συνολικού ποσού του υφιστάμενου πακέτου με την τρόικα και τη σύναψη μιας νέας συμφωνίας περαιτέρω χρηματοδότησης και υποχρεώσεων; Την προσφυγή στις αγορές; Έναν συνδυασμό όλων; Κάτι άλλο;
Πρακτικά με ρωτάτε να απαντήσω στο ερώτημα: «Τι θα κάνατε για να διαχειριστείτε τις επιλογές της κυβέρνησης;». Εμείς όμως δεν συμφωνούμε με αυτές τις επιλογές , δεν τις συμμεριζόμαστε. Η χώρα χρειάζεται πρώτα ένα αξιόπιστο πρόγραμμα αλλαγών, όπως το περιέγραψα παραπάνω και μετά χρηματοδότηση με φθηνό κόστος για να το υλοποιήσει. Η κυβέρνηση δεν έχει κανένα τέτοιο σχέδιο και αυτοί που δανείζουν το ξέρουν καλά. Όλο αυτό το σκηνικό που στήθηκε έχει να κάνει με κομματικά συμφέροντα και ενδεχόμενες εκλογές. Δεν έχει σχέση με τα πραγματικά συμφέροντα της χώρας.
Θεωρείτε ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος βρίσκεται ήδη σε τροχιά βιωσιμότητας ή εκτιμάτε ότι απαιτούνται περαιτέρω ενέργειες; Εσείς ποια λύση προκρίνετε συγκεκριμένα;
Το δημόσιο χρέος μας μπορεί να είναι σε κάποιο βαθμό «καλοήθες», λόγω του ότι οφείλεται κατά βάση στον «δημόσιο τομέα», αλλά δεν είναι εξυπηρετήσιμο. Με τους δανειστές και εταίρους μας θα πρέπει να γίνει μια καθαρή κουβέντα χωρίς μπλόφες και εκβιασμούς. Μια κυβέρνηση στην οποία θα έχουμε βασικό ρόλο και εμείς, το Ποτάμι δηλαδή, θα πρέπει να τους παρουσιάσει ένα τολμηρό πρόγραμμα που θα αλλάζει τη χώρα και την οικονομία της. Ένα πρόγραμμα που θα το θέλουμε και θα το πιστεύουμε πρώτα και κύρια εμείς μαζί με το χρονοδιάγραμμα και το κόστος για την υλοποίησή του. Σε αυτά τα πλαίσια μπορούμε να πετύχουμε την οριστική βελτίωση της ποιότητας του χρέους, ώστε να είναι πραγματικά εξυπηρετήσιμο. Μέσα από αυτή, την ίδια διαπραγμάτευση, θα διασφαλίσουμε τους αναγκαίους πόρους για την υλοποίηση του. Αυτά τα δυο έχουν άμεση σχέση. Αρκετά πράγματα θα πρέπει να αλλάξουν. Όχι μόνο οι λήξεις και τα επιτόκια των δανείων, αλλά και τα υπερβολικά πρωτογενή πλεονάσματα και η χρήση τους. Χρειαζόμαστε μια ικανή περίοδο απαλλαγής από εξυπηρέτηση, απελευθέρωση ποσών που πηγαίνουν στον ειδικό λογαριασμό εξυπηρέτησης του χρέους και αρκετά άλλα. Αν καταλήξουμε σε μια τέτοια συμφωνία και υπάρξει αξιόπιστη σταθερή διακυβέρνηση, θα ανοίξει και ο δανεισμός από τις αγορές με χαμηλό κόστος.
Η αξιωματική αντιπολίτευση θεωρεί ότι υπάρχουν πολύ μεγαλύτερα περιθώρια διαπραγμάτευσης με τους εταίρους τα οποία η ελληνική πλευρά οφείλει να εξαντλήσει μέχρι τέλους. Ποια είναι η γνώμη σας;
Η αξιωματική αντιπολίτευση δεν έχει ενιαία άποψη για τη διακυβέρνηση της χώρας, αλλά ούτε και οι επιμέρους απόψεις εντός αυτής είναι σταθερές στον χρόνο. Η γνώμη μου είναι ότι θα πρέπει να το προσέξει αυτό, γιατί μπορεί να κοστίσει στον τόπο.
Πιστεύετε ότι έχει τελειώσει η υπόθεση «Grexit»;
Πάντα υπάρχει η περίπτωση ενός «ατυχήματος». Προτιμώ να σκέφτομαι θετικά. Υπάρχουν λύσεις. Η χώρα και οι άνθρωποί της έχουν τεράστιες δυνατότητες.
Ο Σταύρος Θεοδωράκης έχει πει χαρακτηριστικά ότι το Ποτάμι προτίθεται να αξιοποιήσει ιδέες τόσο από τα «δεξιά» όσο και από τα «αριστερά». Στο πεδίο της οικονομίας, λοιπόν, ποιες βασικές θέσεις θα λέγατε ότι κρατάτε από τα «δεξιά» και ποιες από τα «αριστερά»;
Πρόκειται για μια κατ’οικονομίαν προσέγγιση που αποσκοπούσε στο να δηλώσει την αποστροφή μας στα ιδεολογήματα και την προσήλωσή μας στις λύσεις. Πιστεύουμε ότι κοινωνικός πλούτος και απασχόληση θα παραχθεί από τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Παράλληλα όμως πιστεύουμε ότι θα πρέπει να ξαναχτίσουμε και να χρηματοδοτήσουμε ένα αποτελεσματικό σύστημα δημόσιας υγείας στο οποίο να έχουν πρόσβαση οι πάντες. Να ένα παράδειγμα.
Σε επίπεδο Ευρωζώνης εκτιμάτε ότι χρειάζονται ουσιαστικές αλλαγές; Προς ποια κατεύθυνση;
Δεν το λέμε μόνον εμείς. Τα λένε αξιόπιστοι φορείς, προσωπικότητες και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Σας αναφέρω τους Γερμανούς του ομίλου Γκλίνικερ, την ομάδα των Γάλλων του Τομά Πικετί, τον Ματέο Ρέντσι και άλλους πολλούς. Στις ευρωεκλογές παρουσιάσαμε αναλυτικά τις προτάσεις μας για τις αναγκαίες αλλαγές στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και πολιτικές. Στην οικονομία της Ευρωζώνης θα πρέπει να υπάρξει μια συμφωνία και ένας οδικός χάρτης που στο ορατό μέλλον να έχουμε συγκλίσεις στους όρους κρατικού και επιχειρηματικού δανεισμού. Κάτι ανάλογο θα πρέπει να ισχύσει και στη διαχείριση του κρατικού χρέους. Θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί ένα μεγάλο πρόγραμμα επενδύσεων, ιδιαίτερα για τις υποδομές της περιφέρειας. Χρηματοδότηση κεντρικών πολιτικών για τη φτώχεια και την ανεργία, εξέταση της δημιουργίας κοινοβουλίου της Ευρωζώνης με μέλη από τα εθνικά κοινοβούλια και άλλα πολλά. Η κατεύθυνση θα πρέπει να είναι μια πιο συνεκτική και αλληλέγγυα Ευρώπη και Ευρωζώνη.
Πώς αξιολογείτε τα αποτελέσματα των πρόσφατων stress tests για τις τράπεζες και ευρύτερα ποιες κινήσεις θεωρείτε ότι θα ήταν σε θέση να ενισχύσουν τη ρευστότητα στην πραγματική οικονομία;
Τα πρόσφατα αποτελέσματα των δοκιμών αντοχής των τραπεζών έχουν σχετική αξία. Δεν παρέχουν πιστοποιητικά τραπεζικού σφρίγους και υγείας. Οι τράπεζές μας -και πολλές ευρωπαϊκές- έχουν πρόβλημα και θα έχουν μέχρις ότου ξεκαθαρίσουν οριστικά και με τρόπο κοινωνικά δίκαιο και ορθολογικό, τα δανειακά τους χαρτοφυλάκια. Τότε, όταν θα μπορούν να αντλούν κεφάλαια με ευχέρεια από τους ιδιώτες, θα μιλήσουμε για κανονική παροχή ρευστότητας στην οικονομία.
Πώς θα συνοψίζατε τις επιδιώξεις του Ποταμιού αναφορικά με τον ρόλο του δημόσιου τομέα στη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας; Χρειάζεται η Ελλάδα λιγότερες ή περισσότερες δημόσιες υπηρεσίες; Λιγότερους ή περισσότερους δημόσιους υπαλλήλους;
Χρειαζόμαστε έναν λειτουργικό και αποτελεσματικό δημόσιο τομέα. Δεν είναι θέμα πολλών ή λίγων. Είναι θέμα ποιότητας και απαλλαγής από την κομματική εξάρτηση. Χρειάζεται ένα σαφές σχέδιο για το Δημόσιο που εξυπηρετεί την Ελλάδα που οραματιζόμαστε. Στη συνέχεια θα πρέπει να αξιολογηθούν, με δίκαιο και ορθολογικό τρόπο, οι δομές και το ανθρώπινο δυναμικό του σημερινού Δημοσίου. Έτσι θα πρέπει να προχωρήσουμε. Έχουμε αναλυτικές θέσεις για όλα αυτά.
Υπάρχει η άποψη σύμφωνα με την οποία ο «στραγγαλισμός» του ιδιωτικού τομέα κυρίως μέσω της φορολόγησης θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί με την εφαρμογή πιο δραστικών περικοπών στον δημόσιο τομέα. Η ίδια σχολή σκέψης υποδεικνύει ότι η μεταφορά δραστηριοτήτων από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα θα τόνωνε την πραγματική οικονομία και θα οδηγούσε σε ανάπτυξη. Ποια είναι η γνώμη σας για όλα αυτά;
Τη γενική θέση μας για το νέο Δημόσιο σας την εξέθεσα. Τώρα αν κάποιες επιμέρους λειτουργίες μπορεί να τις κάνει αποτελεσματικά και αξιόπιστα ο ιδιωτικός τομέας, γιατί όχι; Για παράδειγμα την πιστοποίηση - αδειοδότηση ενός καφενείου ίσως να είναι καλύτερο να την κάνει ένας αξιόπιστος φορέας πιστοποίησης, ο οποίος φυσικά θα ελέγχεται από το Δημόσιο. Υπάρχουν αρκετές ανάλογες λειτουργίες που θα μπορούσαμε να δούμε.
Εκτιμάτε ότι η ευελιξία στην ελληνική αγορά εργασίας είναι ενδεδειγμένη μέθοδος για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, αναγκαίο κακό λόγω της υψηλής ανεργίας ή αναποτελεσματική και κοινωνικά ανάλγητη πρακτική;
Η εργασιακή ευελιξία, μέσα σε κάποια όρια, μπορεί να είναι ωφέλιμη στην παρούσα φάση τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τις μικρομεσαίες, κυρίως, επιχειρήσεις. Το κύριο όμως πρόβλημα σήμερα είναι ότι αρκετοί εργοδότες - πειρατές δεν καταβάλουν τα δεδουλευμένα, δεν πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές, παραβιάζουν τα ωράρια. Με αυτούς θα πρέπει να είμαστε αμείλικτοι.
Πώς θα περιγράφατε έναν μίνι οδικό χάρτη με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας της ελληνικής οικονομίας;
Αύξηση της παραγωγικότητας σημαίνει, σε τελική ανάλυση, μείωση του ποσοστού της ενσωματωμένης εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Προσοχή: Δεν μιλάω για κόστος εργασίας, αλλά για εργατοώρες. Όταν ρίχνεις τα μεροκάματα δεν γίνεται κανείς πιο παραγωγικός. Άρα χρειαζόμαστε επενδύσεις, συγχωνεύσεις, μεγέθυνση και αναδιοργάνωση επιχειρήσεων και αγροτοκτηνοτροφικών μονάδων, απελευθερωμένο σύστημα διανομής προϊόντων, νέα τεχνολογία και καινοτομία, σύγχρονες υποδομές, άλλη εκπαίδευση, αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, γρήγορη αδειοδότηση και Δικαιοσύνη, ξεκάθαρους σταθερούς κανόνες, δυνατές τράπεζες και μηδενική ανοχή στη διαφθορά.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει μιλήσει για success story. Η αξιωματική αντιπολίτευση για ανείπωτη καταστροφή. Εσείς τι τίτλο θα δίνατε στη διαχείριση της ελληνικής κρίσης όπως έχει εξελιχθεί έως σήμερα;
Αυτοί που διαχειρίστηκαν την κρίση από το 2010 είναι τα κόμματα που την εκκόλαψαν επί δεκαετίες. Θα το έλεγες δίκαιη τιμωρία αν ο τελικός αποδέκτης του λογαριασμού δεν ήταν οι πολίτες που τελικώς τον πληρώνουμε. Αυτοί λοιπόν κρύφτηκαν πίσω από το μνημόνιο και δεν αντέταξαν κανένα εθνικό σχέδιο για την αντιμετώπισή της. Οι άλλοι, οι «αντιμνημονιακοί», όχι μόνον ο ΣΥΡΙΖΑ, εμπορεύτηκαν την ανείπωτη δυστυχία για να πλουτίσουν πολιτικά. Ειδικά ο ΣΥΡΙΖΑ διακατέχεται από μια άφρονα βουλιμία για την εξουσία. Η πραγματικότητα όμως μπορεί να τον φέρει στην οδυνηρή αμηχανία του σκύλου που κυνηγάει το αυτοκίνητο, μόλις εκείνο σταματήσει. Αν θα έπρεπε να διαλέξω έναν τίτλο για το σύνολο του πολιτικού συστήματος τα χρόνια αυτά θα επέλεγα την «Τύφλωση» από το αριστούργημα του Ελίας Κανέττι.
Μέσα από τις δημοσκοπήσεις προκύπτει ότι το κόμμα σας ενδέχεται να διαδραματίσει ρόλο στη συγκρότηση ενός σχήματος κυβερνητικής συνεργασίας. Σε σχέση με τις σημερινές τους προγραμματικές θέσεις σε ποιες, ας τις πούμε, διορθωτικές κινήσεις οφείλουν ιδανικά να προβούν η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ, αντίστοιχα, προκειμένου να υπάρξει μία βάση συνεννόησης με το Ποτάμι;
Δεν θα μπούμε σε καμιά κυβέρνηση που είτε θα συνεχίσει τη σημερινή αδιέξοδη διαχείριση, είτε θα βάλει τη χώρα σε καταστροφικές περιπέτειες. Πιο πάνω σας περιέγραψα αναλυτικά το τι θα πρέπει να γίνει. Δεν είναι θέσεις κομματικής ιδιοτέλειας, αλλά η διέξοδος που έχει ανάγκη η χώρα. Σε αυτές θα επιμείνουμε και στα πρόσωπα που θα τις υλοποιήσουν. Δεν θέτουμε σαν προϋπόθεση υπουργεία και θέσεις, δεν είμαστε λιμασμένοι για εξουσία. Είμαστε γεμάτοι από τη μέχρι σήμερα επαγγελματική και κοινωνική πορεία μας. Θέλουμε να αλλάξουμε τα πράγματα στην Ελλάδα.