Το Διεθνές Πρωτότυπο του Κιλού (International Prototype of the Kilogram - IPK), ένας κύλινδρος ύψους και διαμέτρου 39 mm από μείγμα αλουμινίου (90%) και ιριδίου (10%), κλείνει φέτος 125 χρόνια παραμονής στο Διεθνές Γραφείο Μέτρων και Σταθμών που βρίσκεται στις Σέβρες της Γαλλίας.
Το Διεθνές Πρωτότυπο του Κιλού (International Prototype of the Kilogram - IPK), ένας κύλινδρος ύψους και διαμέτρου 39 mm από μείγμα αλουμινίου (90%) και ιριδίου (10%), κλείνει φέτος 125 χρόνια παραμονής στο Διεθνές Γραφείο Μέτρων και Σταθμών που βρίσκεται στις Σέβρες της Γαλλίας.
Αυτό πιθανότατα θα είναι και το τελευταίο σημαντικό ορόσημο στη ζωή του ΙΡΚ καθώς η τάση πλέον είναι τα πρότυπα να ορίζονται με βάση φυσικές σταθερές όπως την ταχύτητα του φωτός ή τη σταθερά του Αβογκάδρο. Για την ακρίβεια, η μάζα είναι το τελευταίο φυσικό μέγεθος που η μέτρησή του βασίζεται ακόμη σε κάποιο φυσικό αντικείμενο. Οι επιστήμονες είναι πλέον κοντά στην ολοκλήρωση μιας σειράς πειραμάτων που θα ορίσουν τη μάζα με βάση φυσικές σταθερές, κάτι που αναμένεται να συμβεί το 2018.
Το κιλό ως πρότυπο μέτρησης της μάζας έχει τις βάσεις του στο 1799 όταν και ορίστηκε ως το βάρος ενός λίτρου νερού σε θερμοκρασία 4ο C, 90 χρόνια αργότερα όμως ο ορισμός αυτός αντικαταστάθηκε από το IPK, όπως και μία σειρά από άλλα μέτρα και σταθμά που αντιστοιχούν σε διαφορετικά φυσικά μεγέθη. Οι διαδικασίες μάλιστα ορίζουν την εξέταση των προτύπων κάθε 40 χρόνια προκειμένου να διαπιστωθεί πως παραμένουν σε θέση να επιτελέσουν το ρόλο τους.
Όταν το ΙΡΚ μετρήθηκε για τελευταία φορά, το 1989 βρέθηκε να απέχει 50 εκατομμυριοστά του γραμμαρίου από την τιμή του ενός κιλού, είχε «χάσει» δηλαδή βάρος. Με τον ορισμό ενός νέου προτύπου οι ερευνητές θέλουν να μειώσουν σημαντικά την αβεβαιότητα αυτή, φτάνοντας τη στο 0.000002%, κάτι που αντιστοιχεί με το λόγο του βάρους ενός κόκκου ρυζιού προς το βάρος ενός αυτοκινήτου.
«Εάν και ο ορισμός που έχουμε σήμερα επιτέλεσε το σκοπό του, γνωρίζουμε πως δεν είναι τελείως σταθερός καθώς κάθε αντικείμενο αναπόφευκτα αλλάζει τη μάζα του με το χρόνο και μάλιστα με τρόπο που δε μπορούμε να προβλέψουμε», δήλωσε ο Δρ. Στιούαρτ Ντάβιντσον, ερευνητής του Βρετανικού Κέντρου Φυσικής (NPL), o οποίος εργάζεται για τον επαναπροσδιορισμό του κιλού. «Τα 125α γενέθλια του ΙΡΚ δείχνουν πόσο καλή επιλογή ήταν ως πρότυπο. Αν και το μέλλον του είναι προδιαγεγραμμένο, θα πρέπει να είναι ευχαριστημένο που ξεπέρασε σε διάρκεια όλα τα άλλα πρότυπα του Διεθνούς Συστήματος μονάδων», συμπλήρωσε.