Μια «νέα εποχή συμφιλίωσης» υποσχέθηκε στους πολίτες της Τουρκίας, μετά τη νίκη του από τον πρώτο γύρο στις προεδρικές εκλογές της Κυριακής, ο Ταγίπ Ερντογάν. Ωστόσο, σύμφωνα με τον γερμανικό Τύπο, οι περιορισμένες συνταγματικές αρμοδιότητες του προέδρου θα τον φέρνουν αδιάκοπα σε ρήξεις με το Συνταγματικό Δικαστήριο.
Μια «νέα εποχή συμφιλίωσης» υποσχέθηκε στους πολίτες της Τουρκίας, μετά τη νίκη του από τον πρώτο γύρο στις προεδρικές εκλογές της Κυριακής, ο Ταγίπ Ερντογάν.
Μιλώντας αργά το βράδυ της Κυριακής στους υποστηρικτές του, ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Τουρκίας τόνισε ότι επιθυμία του είναι να ξεκινήσει μια νέα εποχή, να εξομαλύνει τις έριδες του παρελθόντος και να είναι πρόεδρος και των 77 εκατομμυρίων Τούρκων πολιτών.
Μετά την ανακοίνωση των τελικών αποτελεσμάτων της προεδρικής εκλογής της 10ης Αυγούστου, ο κ. Ερντογάν απευθύνθηκε στους χιλιάδες ψηφοφόρους του από το μπαλκόνι του κτηρίου όπου στεγάζεται το ισλαμοσυντηρητικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) στην Άγκυρα.
«Συμφιλίωση»
Ο Τούρκος νεοεκλεγείς πρόεδρος έκανε λόγο, όπως σημειώνει η Deutsche Welle, για μια ιστορική μέρα.
«Σήμερα δεν κέρδισε μόνο ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, νίκησε για ακόμη μία φορά η βούληση του λαού, σήμερα νίκησε για άλλη μια φορά η Δημοκρατία», είπε, επευφημούμενος από το πλήθος. Ο κ. Ερντογάν εξήγγειλε επίσης μια νέα κοινωνική διαδικασία συμφιλίωσης, όπου όλοι οι Τούρκοι ανεξαρτήτως καταγωγής και θρησκείας θα έχουν ως πολίτες ίσα δικαιώματα.
«Θέλω να είμαι ένας πρόεδρος, που με όλη του την καρδιά να αγκαλιάζει 77 εκατομ. ανθρώπους, όπως έκανα σε ολόκληρη τη ζωή μου και στην διάρκεια όλων των πολιτικών αγώνων», υπογράμμισε.
Απευθυνόμενος προς τους επικριτές του που τον χαρακτηρίζουν «δικτάτορα», σημείωσε ότι θα πρέπει να αναρωτηθούν πλέον γι´ αυτό στα σοβαρά.
Εμφατική νίκη
Το προβάδισμά του ήταν τελικά μικρότερο από όσο είχαν προβλέψει ορισμένοι παρατηρητές, αλλά σε κάθε περίπτωση έλαβε την απόλυτη πλειοψηφία και μάλιστα στον πρώτο γύρο.
Ο κύριος αντίπαλός του, Εκμελεντίν Ιχσάνολγου, έλαβε 38,3% και ο υποψήφιος της κουρδικής μειονότητας Σαλαχαντίν Ντεμιτράς το 9,7%.
Η επίσημη ανάληψη των προεδρικών καθηκόντων από τον κ. Ερντογάν θα γίνει στις 28 Αυγούστου.
Στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης, οι οπαδοί του κατέβηκαν στους δρόμους με σημαίες και πορτρέτα του Ερντογάν για να γιορτάσουν τη νίκη του, στην Άγκυρα μάλιστα έπεσαν πυροτεχνήματα.
Στην αντιπολίτευση, η ατμόσφαιρα ήταν πολύ πιο συγκρατημένη. «Δεν έχασε τις εκλογές ο Ιχσάνογλου, αλλά η επιθυμία για μια καθαρή και ειλικρινή πολιτική και η βούληση για δημοκρατία» είπε ο Χαλούκ Κοτς, εκπρόσωπος του κεμαλικού, κεντροαριστερού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, που στήριξε την υποψηφιότητα του κ. Ιχσάνογλου.
Σε αναζήτηση διαδόχων
Για τον νικητή των προεδρικών εκλογών αρχίζει τώρα η αναζήτηση διαδόχου στην πρωθυπουργία, αλλά και νέου προέδρου του ΑΚΡ. Αναμένεται ότι και για τα δύο αξιώματα θα επιλέξει ανθρώπους της απολύτου εμπιστοσύνης του.
Ο κ. Ερντογάν, που ως πρωθυπουργός από το 2003 δεν μπορούσε να θέσει υποψηφιότητα και για τέταρτη φορά την πρωθυπουργία, έχει το δικαίωμα να διεκδικήσει το προεδρικό αξίωμα και για μια δεύτερη θητεία.
Ο ίδιος εξάλλου έχει πει ότι θέλει να βρίσκεται στην προεδρία το 2023, όταν θα συμπληρωθούν 100 χρόνια ύπαρξης της Τουρκικής Δημοκρατίας. Σε αυτό το διάστημα σκοπεύει να προωθήσει συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που να ενισχύσουν το προεδρικό αξίωμα, με περισσότερες εκτελεστικές αρμοδιότητες.
Γερμανικός Τύπος: Θρίαμβος αλλά και συνταγματικές «παγίδες»
Η εμφατική νίκη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις τουρκικές προεδρικές εκλογές κυριαρχεί στα ρεπορτάζ και τα σχόλια του γερμανικού Τύπου. «Ο Ερντογάν πρόσθεσε έναν ακόμη στους πολλούς εκλογικούς του θριάμβους», σχολιάζει η Frankfurter Allgemeine Zeitung. Όπως επισημαίνει η συντηρητική εφημερίδα της Φρανκφούρτης «ο Ερντογάν πέτυχε το στόχο της ζωής του: Μετακομίζει στο προεδρικό μέγαρο, στο οποίο είχε κυβερνήσει ως ιδρυτής της Τουρκικής Δημοκρατίας, Κεμάλ Ατατούρκ. Εμπλέκεται ωστόσο σε ένα ριψοκίνδυνο παιχνίδι. Στο εκλεγμένο το 2011 κοινοβούλιο δεν είχε βρει την πλειοψηφία των 2/3 προκειμένου να τροποποιήσει το Σύνταγμα και να εισαγάγει μία Προεδρική Δημοκρατία κατά το αμερικανικό ή το γαλλικό πρότυπο.
»Είναι απίθανο να υπάρξει τέτοια πλειοψηφία στο επόμενο κοινοβούλιο. Επειδή όμως ο ισχυρός Ερντογάν, παραπέμποντας στην εκλογή του από το λαό, δεν πρόκειται να αρκεστεί στις αντιπροσωπευτικές αρμοδιότητες του προέδρου, επίκεινται κρίσιμες μάχες με το Συνταγματικό Δικαστήριο –επαπειλούνται εσωπολιτικές κρίσεις και νέα αστάθεια», καταλήγει η εφημερίδα.
Σε άλλο μήκος κύματος, η Süddeutsche Zeitung του Μονάχου μετριάζει το μέγεθος της επιτυχίας του νέου Τούρκου προέδρου. Όπως παρατηρεί: «Ο Ερντογάν έκανε πολλά κατά τα 11 χρόνια διακυβέρνησης ως πρωθυπουργός, έκανε πολλούς Τούρκους περήφανους για τη χώρα τους. Ωστόσο, με την επιδίωξή του να κατέχει την απόλυτη εξουσία και με το μένος του εναντίον κάθε πολιτικού αντιπάλου, προκαλεί σε πολλούς και φόβο. Το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών ήταν λιγότερο εκθαμβωτικό από ό,τι θα περίμεναν ο Ερντογάν και οι έμπιστοί του. Αυτό θα πρέπει να βάλει σε σκέψεις τον ίδιο και το κόμμα του».
Για ιστορική επιτυχία κάνει λόγο το περιοδικό Spiegel στην ηλεκτρονική του έκδοση καθώς, όπως επισημαίνει, κανείς πριν από τον Ρ. Τ. Ερντογάν δεν έμεινε 11,5 χρόνια στην πρωθυπουργία της Τουρκίας, όπως και κανείς δεν εκλέχθηκε στη συνέχεια πρόεδρος. Όπως σχολιάζει το Spiegel, «ο Ερντογάν κατέστησε σαφές με την πολιτική του ότι δεν εμμένει πλέον στον απόλυτο διαχωρισμό μεταξύ κράτους και θρησκείας. Ως πρόεδρος δεν είναι μόνο ο ανώτατος εκπρόσωπος του κράτους, αλλά και διάδοχος του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, του πρώτου προέδρου και ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας, ο οποίος εδραίωσε το λαϊκό κράτος με πλήρως δικτατορικά μέσα. Ο Ερντογάν θέλει να κόψει τους δεσμούς του με την ιδεολογία του Κεμάλ. Επιζητεί μία "νέα Τουρκία", μία θρησκευτική Τουρκία, οικονομικά ισχυρή, με εθνική συνείδηση και πλουραλιστική μόνο εφόσον δεν τον επικρίνουν οι πολίτες».