«Απελευθέρωση για τις αιχμάλωτες ψυχές!»

Η μοναδική γιγάντια δραματική κατασκευή του Γάλλου συγγραφέα και ποιητή Πωλ Κλωντέλ, αλλά και του θεάτρου του 20ού αιώνα, το «Ατλαζένιο γοβάκι», παρουσιάζεται στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, σε σκηνοθεσία της Έφης Θεοδώρου, στην Πειραιώς 260, στις 30 και 31 Ιουλίου, στις 8 το βράδυ.

Πρόκειται για μια περιορισμένης διάρκειας τετράωρη σκηνική εκδοχή του τεράστιου έργου «Το ατλαζένιο γοβάκι ή το χειρότερο δεν είναι πάντα σίγουρο», που γράφτηκε στην Ιαπωνία, στις αρχές του 20ού αιώνα (1919 - 1924), εκδόθηκε το 1929 και είδε τα φώτα της σκηνής το 1943, σε σκηνοθεσία του Ζαν - Λουί Μπαρώ, που συνεργάστηκε με τον συγγραφέα για μια πολύ συντομότερη «σκηνική εκδοχή» του έργου. Η παράσταση αυτή, διάρκειας τεσσάρων ωρών, ανέβηκε στην Κομεντί Φρανσαίζ, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα γεγονότα στην ιστορία του θεάτρου του 20ού αιώνα. Το έργο, σύμφωνα με τη Le Monde, κατατάσσεται στα 100 σπουδαιότερα βιβλία του 20ού αιώνα και είναι η κατά Κλωντέλ τολμηρή «αναζήτηση του χαμένου χρόνου».

Έργο - εγκώμιο στις απεριόριστες δυνατότητες του θεάτρου

Η Ισπανία της εποχής της Αναγέννησης, των κατακτητικών πολέμων, ο απόλυτος, αδύνατος έρωτας  αναδύονται μέσα από μια θεατρική φόρμα, που εναλλάσσει περίτεχνα το λυρικό και το επικό στοιχείο, το υψηλά ποιητικό και το προκλητικά πεζό, το δραματικό και το κωμικό, με όχημα μια ποιητική γλώσσα σε ελεύθερο στίχο (ο περίφημος verset claudelien).

Ο Κλωντέλ συνθέτει ένα έργο για την κατάκτηση του Κόσμου, του Άλλου, του Θεού. Πάνω από όλα όμως, συλλαμβάνει και παραδίδει στην αιωνιότητα έναν ύμνο για το θέατρο, για την απεριόριστη δύναμή του, μόνος τόπος και μέσον, όπου μπορείς να αφηγηθείς τα πάντα για τη ζωή, εκεί όπου «ο καημένος ο άνθρωπος μπορεί να γίνει για λίγες ώρες Θεός».

Είναι ένα έργο - εγκώμιο στις απεριόριστες δυνατότητες του θεάτρου, της θεατρικής σκηνής. Έργο ποταμός, μεγάλης διάρκειας, όπου επιστρατεύονται με τόλμη και αφέλεια όλες οι φόρμες του θεάτρου, από το pathétique έως το burlesque, και όλοι οι τρόποι υποκριτικής, για να αφηγηθούν την ανθρώπινη περιπέτεια: επεκτατικοί πόλεμοι, θρησκευτικές μισαλλοδοξίες, η κατάκτηση του Νέου Κόσμου και, στο κέντρο της δράσης, ο Έρωτας, ως μέσον για την γνώση του Άλλου, του Θεού.

Με ακροτελεύτιο στίχο τη φράση «Απελευθέρωση για τις αιχμάλωτες ψυχές!», το έργο διαπερνά πολλές εποχές και ηπείρους και μιλάει με απαράμιλλο τρόπο για τον έρωτα, την αμαρτία, την ηθική, τη θυσία, το θείο, το ανθρώπινο, που συνδιαλέγονται σε ένα παιχνίδι ανάμεσα στον παράδεισο και τη Γη, το πνεύμα και τη σάρκα.
«Η τάξη είναι η ευχαρίστηση της λογικής: αλλά η αταξία είναι η απόλαυση της φαντασίας. Η σκηνή αυτού του δράματος είναι ο κόσμος» (Πωλ Κλωντέλ).

Μια επιστολή που άργησε πολύ

Στην Ισπανία της Αναγέννησης, κέντρο του καθολικισμού, αλλά και του κόσμου, ο Δον Ροντρίγκο, ένας μελλοντικός κονκισταδόρας, και η Δόνια Προέσα, η γοητευτική σύζυγος του σεβάσμιου δικαστή Δον Πελάγιου, συναντιούνται και ερωτεύονται. Όμως, κατόπιν εντολής του βασιλιά και του συζύγου της, εκείνη εγκαταλείπει την Ισπανία για το Μογκαντόρ, ένα κάστρο στην Αφρική, με σκοπό να υπερασπιστεί εκεί τα ισπανικά συμφέροντα, αναχαιτίζοντας την επέκταση του Ισλάμ.

Μετά τον θάνατο του άντρα της, η Δόνια Προέσα στέλνει μια επιστολή στον Δον Ροντρίγκο, για να έρθει να τη βρει, αλλά φτάνει στα χέρια του δέκα χρόνια αργότερα. Στο μεταξύ, εκείνη έχει παντρευτεί τον Δον Καμίλλο και ο Δον Ροντρίγκο κατακτά την Αμερική, διαπράττοντας αγριότητες απέναντι στους αυτόχθονες, με άλλοθι τον εκχριστιανισμό τους. Μόλις λαμβάνει την επιστολή, ταξιδεύει στο Μογκαντόρ και τη συναντά για μία και μοναδική φορά, λίγο πριν πεθάνει. Εκείνη του μεταδίδει τη χαρά που της προσφέρει η θρησκευτική πίστη και, μετά τον θάνατό της, ο Δον Ροντρίγκο απαρνείται το βίαιο παρελθόν του και μεταμορφώνεται σε έναν άνθρωπο που επιζητεί την ειρήνη. Τιμωρείται από τον βασιλιά της Ισπανίας για εσχάτη προδοσία, καταλήγει σκλάβος σε ένα καράβι και, τελικά, σώζεται τυχαία από μια καλόγρια.

Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Στρατής Πασχάλης, διασκευή - σκηνοθεσία: Έφη Θεοδώρου, σκηνικά: Εύα Μανιδάκη, κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη, μουσική: Νίκος Πλάτανος, κίνηση: Ερμής Μαλκότσης - Καμίλο Μπεντανκόρ, φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος, βοηθός σκηνοθέτη: Νάσια Φουρτούνη. Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Τζωρτζίνα Δαλιάνη, Μαριάννα Δημητρίου, Μάξιμος Μουμούρης, Δημήτρης Παπανικολάου, Μαρία Σκουλά, Γιώργος Τζαβάρας, Πηνελόπη Τσιλίκα, Χάρης Φραγκούλης, Γιώργος Φριντζήλας, Νικόλας Χανακούλας.

Πληροφορίες
Πειραιώς 260 - Κτήριο Δ: Πειραιώς 260 - Ταύρος (είσοδος μόνο από Πειραιώς), τηλ.: 210 9282900. Διάρκεια παράστασης: 4 ώρες (με διάλειμμα). Τιμές εισιτηρίων: κανονικό: 20 ευρώ, φοιτητικό: 15 ευρώ, ανέργων - ΑΜΕΑ: 5 ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: Κεντρικά εκδοτήρια του Φεστιβάλ: Πανεπιστημίου 39 - εντός Στοάς Πεσμαζόγλου (Δευτέρα - Παρασκευή: 9:00 - 17:00, Σάββατο: 9:00 - 15:00), καταστήματα Public, Παπασωτηρίου, Ιανός, τηλεφωνικά: 210 3272000 (καθημερινά και Κυριακές: 9:00 - 21:00), ηλεκτρονικά: greekfestival.gr. Εκδοτήρια εισιτηρίων λειτουργούν σε όλους τους χώρους των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Αθηνών και ανοίγουν δύο ώρες πριν την έναρξη των παραστάσεων.

naftemporiki.gr