Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών. Θυμήθηκα την ταινία «Traffic», του Στίβεν Σόντεμπεργκ, η οποία ακολουθεί τα ίχνη του εμπορίου ναρκωτικών στη Βόρεια Αμερική από τη μία άκρη της αλυσίδας ανεφοδιασμού στην άλλη, και αποκαλύπτει την αναποτελεσματικότητα των μέτρων κατά των ναρκωτικών.
Ο Σόντεμπεργκ πιστεύει ότι ο εθισμός είναι ένα πρόβλημα που αφορά τη δημόσια υγεία, όχι ένα έγκλημα. Ασφαλώς, τα ναρκωτικά καλλιεργούν το έγκλημα, αλλά μία πιο ορθολογική πολιτική θα μπορούσε να οδηγήσει σε μία ασφαλέστερη κοινωνία.
Στο βιβλίο «Αυτοκρατορική Αμερική, Σκέψεις για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμνησίας», ο Γκορ Βιντάλ ισχυρίζεται ότι ««στις ΗΠΑ η πλύση εγκεφάλου σε σχέση με το θέμα αρχίζει νωρίς, καθιστώντας βέβαιο ότι ένα μεγάλο μέρος της νέας γενιάς θα γίνουν εξαρτημένοι. Το 1970 η Βρετανία είχε μόλις 1.800 εξαρτημένους στην ηρωίνη, σε πληθυσμό 55 εκατομμυρίων. Κι αυτό, γιατί αντί να μεταχειρίζεται τον χρήστη σαν εγκληματία, τον μεταχειριζόταν σαν ασθενή. Αντί να ακολουθήσουμε όμως αυτό το μοντέλο, σπρώξαμε τη Βρετανία να ακολουθήσει το δικό μας και τώρα το Εδιμβούργο είναι το μεγαλύτερο κέντρο χρηστών στην Ευρώπη».
Παρά τα δισεκατομμύρια δολάρια που δαπανώνται κάθε χρόνο και τον βαρύ απολογισμό, τον εθισμό, τα εγκλήματα, τη διαφθορά και τις ζωές που αναλώνονται στις φυλακές, οποιοσδήποτε θέλει σήμερα να βρει ναρκωτικά, τα βρίσκει. «Για κάποιον στην ηλικία μου», λέει ένας μαθητής λυκείου στην ταινία «Traffic», «είναι πολύ εύκολο να αγοράσει ναρκωτικά».
Ο υπουργός Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Νικήτας Κακλαμάνης, αναφέρθηκε χθες στη Βουλή σε ένα περιστατικό που συνέβη μπροστά στα μάτια του. «Στη μία το βράδυ, καθόταν στις σκάλες του υπουργείου δύο παιδιά που προσπαθούσαν να βοηθήσει το ένα το άλλο. Οταν στα σκαλιά του υπουργείου γίνεται αυτό -είπα μέσα μου- είσαι ένα μηδέν, κύριε υπουργέ. Αυτή είναι η αλήθεια».
Μετέωρη η συζήτηση. Ανθρωποι φαντάσματα
Στον αντίποδα της αμερικανικής μαχητικότητας βρίσκεται εδώ και μερικές δεκαετίες η «ολλανδική ανεκτικότητα». Η ολλανδική νομοθεσία απαγορεύει μεν τα σκληρά ναρκωτικά, επιτρέπει όμως κατοχή μέχρι 5 γραμμαρίων ινδικής κάνναβης, η οποία διατίθεται στα, διάσημα πλέον, καφέ του Αμστερνταμ, που χαρακτηρίζεται ως κέντρο «ναρκωτουρισμού».
Αλλά μια χώρα που επιλέγει την αποποινικοποίηση, καθίσταται ιδιαίτερα ευάλωτη απέναντι σε γειτονικά κράτη όπου ισχύει η καταστολή, και ανθούν οι μαφίες διακίνησης.
Κι από την άλλη, η αντίληψη, που παρακολουθεί το θέμα μέσα από την ανθρωπιστική οπτική, και αποδίδει μεγάλη σημασία στο ρόλο θεραπευτικών κοινοτήτων και κέντρων υποστήριξης, που μπορούν να βοηθήσουν τους χρήστες περισσότερο από όλους τους διώκτες των ναρκωτικών μαζί.
Η συζήτηση παραμένει μετέωρη. Εύκολες απαντήσεις δεν υπάρχουν. Στο μεταξύ, οι ναρκομανείς περιφέρονται σαν φαντάσματα «εις το φως της ημέρας».