Πολιτιστικά
Τρίτη, 24 Ιουνίου 2014 09:35

«Και στης Μαρίας την ποδιά σφάζονται παληκάρια…»

Η θρυλική για την ομορφιά της, αλλά και για τα ερωτικά της σκάνδαλα, Μαρία Πενταγιώτισσα, η ιστορία της οποίας αποτέλεσε πηγή έμπνευσης θεατρικών έργων, κινηματογραφικών ταινιών και ποιημάτων, ζωντανεύει, επί σκηνής, μέσα από το έργο του Μποστ.

Η θρυλική για την ομορφιά της, αλλά και για τα ερωτικά της σκάνδαλα, Μαρία Πενταγιώτισσα, η ιστορία της οποίας αποτέλεσε πηγή έμπνευσης θεατρικών έργων, κινηματογραφικών ταινιών και ποιημάτων, ζωντανεύει, επί σκηνής, μέσα από το έργο του Μποστ, που θα ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα και στην Κύπρο.

Ο Γιάννης Μποσταντζόγλου σκηνοθετεί για πρώτη φορά έργο του πατέρα του και αναλαμβάνει να ερμηνεύσει τη Μαρία στην παράσταση «Μαρία Πενταγιώτισσα», με πρώτους σταθμούς της περιοδείας: το Πόρτο Ράφτη στις 24 Ιουνίου, το θέατρο Παπάγου στις 30 Ιουνίου και την Ηλιούπολη την 1η Ιουλίου, στις 9 το βράδυ.

Δραματικό ειδύλλιο και σουρεαλιστική κωμωδία

Η «Μαρία Πενταγιώτισσα» του Μποστ είναι ένα δραματικό ειδύλλιο και, ταυτόχρονα, μια ξεκαρδιστική σουρεαλιστική κωμωδία, μία λαϊκή όπερα. Εξιστορεί τη ζωή της Μαρίας, της κοπέλας, της γυναίκας, της ερωμένης, της φεμινίστριας και, κυρίως, της όμορφης, καθώς «…και στης Μαρίας την ποδιά σφάζονται παληκάρια…».

Το έργο παρουσιάζει την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα της Ελλάδας, τα τελευταία 50 χρόνια, με τη ματιά και το προσωπικό χιούμορ του δημιουργού του, αποτυπωμένο χαρακτηριστικά στα κείμενά του, που είναι γραμμένα σε ομοιοκατάληκτο δεκαπεντασύλλαβο, αλλά και στα μοναδικά σκίτσα με τις γνωστές ανορθογραφίες, που δημοσιεύονταν στον τύπο της εποχής του.

Μια γυναίκα που έγινε θρύλος

Η Μαρία ή Μαρίτσα Πενταγιώτισσα  έδρασε την εποχή της βασιλείας του Όθωνα, στην ορεινή Φωκίδα. Το πραγματικό της επώνυμο ήταν Δασκαλοπούλου. Το Πενταγιώτισσα το όφειλε στον τόπο καταγωγής της, το χωριό Πενταγιοί. Φέρεται να γεννήθηκε το 1821. Από τα νεανικά της χρόνια, διασώθηκαν μόνο διάφορες παραδόσεις και θρύλοι. Ο πατέρας της λέγεται πως ήταν γραμματοδιδάσκαλος, εξ ου και ο χαρακτηρισμός της σε δημοτικό τραγούδι «μωρή δασκαλοπούλα». Υπήρξε ιδιαίτερα όμορφη και δυναμική γυναίκα για τα δεδομένα της εποχής της. Αυτό, όμως, που εξόργισε τη συντηρητική κοινωνία του χωριού της, ήταν η ερωτομανής διαγωγή της που έφθασε σε τέτοιο βαθμό, ώστε οι πολυάριθμοι εραστές της να περιέλθουν σε μεταξύ τους διαμάχες και συγκρούσεις, ακόμα και με τραυματισμούς, όπως αποτυπώνεται και στο δημοτικό τραγούδι της εποχής:

«Στα Σάλωνα σφάζουν αρνιά και στο Χρισσό κριάρια
και στης Μαρίτσας την ποδιά σφάζονται παληκάρια,
Μαρίτσα Πενταγιώτισσα, μωρή δασκαλοπούλα, εσύ τα ’καμες ούλα!».

Τελικά, οι  συνεχείς παράνομες σχέσεις  ακολουθήθηκαν από  ένα δράμα. Όταν αποκαλύφθηκε ο μυστικός έρωτάς της με έναν νέο του χωριού, τον Δημήτρη Τουρκάκη, ήρθε σε σύγκρουση με τον αδερφό της, ο οποίος της άσκησε μεγάλη πίεση να σταματήσει τις σχέσεις αυτές, που είχαν ξεσηκώσει ακόμα και τα γύρω χωριά. Το αποτέλεσμα ήταν να δολοφονηθεί ο αδερφός της από τον Δημήτρη Τουρκάκη και η ίδια να θεωρηθεί ηθική αυτουργός.

Απόσπασμα της χωροφυλακής τη συνέλαβε σε γύρω βουνά, όπου είχε καταφύγει, και την οδήγησε στο Κακουργιοδικείο του Μεσολογγίου, όπου δικάστηκε μαζί με τον δράστη. Όμως, αθωώθηκε από καθαρή μεροληψία των ενόρκων «θελχθέντων από την ωραιότητά της» ή, κατά άλλο θρύλο, από πίεση που άσκησε γιος ενός εκ των ενόρκων, ο οποίος υπήρξε εραστής της ή, σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, από πίεση που άσκησαν δύο χωροφύλακες για τον ίδιο λόγο.

Μετά από τον χαμό του αδελφού της και τη θανατική καταδίκη του μοναδικού πλέον προστάτη της, παντρεύτηκε τον χήρο Γεώργιο Αρμάο, στο διπλανό χωριό, το Παλαιοκάτουνο (Κροκύλειο), του ανέθρεψε και μόρφωσε τα 4 παιδιά, που είχε από τον προηγούμενο γάμο του, και πέθανε το 1885, σε ηλικία 64 ετών.

Η ιστορία της έγινε ζωντανός θρύλος και έφτασε μέχρι τα πέρατα του κόσμου. Η περίπτωση της θρυλικής Μαρίας Πενταγιώτισσας απασχόλησε όλα τα είδη του λόγου: θέατρο, επιθεώρηση, ποίηση, κινηματογράφο, μουσική, σάτιρα και, στο όνομά της, λειτούργησαν εφημερίδες και συστήθηκαν εξωραϊστικοί σύλλογοι.

Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία: Γιάννης Μποσταντζόγλου, μουσική: Γιούρι Στούπελ, χορογραφίες: Άννα Αθανασιάδη, σκηνικά: Παναγιώτης Μανίκας, επιμέλεια κοστουμιών: Δέσποινα Βολίδη, παραγωγή: Θεατρική Δημιουργία - Επιχειρήσεις Λεμπέση. Παίζουν: Γιάννης Μποσταντζόγλου, Θανάσης  Βισκαδουράκης, Δήμητρα Παπαδήμα, Κώστας Φλωκατούλας, Περικλής Αλμπάνης, Πέτρος Πέτρου, Μάριος Λεωνίδου, Κωνσταντίνος Πασσάς, Γιώργος Ματαράγκας, Πέτρος Ξεκούκης.

Πληροφορίες
Τιμές εισιτηρίων: 18, 15, 10 ευρώ.