Ποιοι είναι οι τζιχαντιστές οι οποίοι πρωταγωνιστούν τόσο στον συριακό εμφύλιο πόλεμο, όσο και στην πρόσφατη ισλαμιστική εξέγερση που απειλεί την ενότητα και την ευστάθεια του κράτους του Ιράκ;
Το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και στο Λεβάντε (ΙΚΙΛ) είναι σουνιτική οργάνωση τζιχαντιστών (οπαδών του «ιερού πολέμου»), η οποία σχηματίστηκε με αυτό το όνομα τον Απρίλιο του 2013.
Ξεπήδησε από το παρακλάδι της Αλ Κάιντα στο Ιράκ, ωστόσο η «μητρική» Αλ Κάιντα, με επικεφαλής τον Αϊμάν Αλ Ζαουάχρι, την έχει αποκηρύξει.
Στόχος της είναι η δημιουργία ενός ενιαίου ισλαμικού κράτους στη Συρία και το Ιράκ, στη βάση της εφαρμογής μιας εξαιρετικά αυστηρής παραλλαγής του ισλαμικού νόμου (σαρία).
Για να τον επιτύχει μάχεται τις κυβερνητικές, αλλά και αντίπαλες ανταρτικές δυνάμεις στη Συρία, ενώ πραγματοποιεί επιθέσεις και ελέγχει πλέον ολόκληρες περιοχές στο Ιράκ.
Το ΙΚΙΛ ισχυρίζεται ότι μαχητές από την Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και από τις ΗΠΑ, τον Καύκασο και τον υπόλοιπο αραβικό κόσμο έχουν προσχωρήσει στις τάξεις του.
Ο αρχηγός
Αρχηγός του ΙΚΙΛ είναι ο Αμπού Μπακρ Αλ Μπαγκντάντι. Ανέλαβε την ηγεσία της Αλ Κάιντα του Ιράκ, πρώην αρχηγός της οποίας ήταν ο Αμπού Μουσάμπ Αλ Ζαρκάουϊ, το 2010.
Το ΙΚΙΛ αποτελεί αποτέλεσμα συγχώνευσης και με άλλες, μικρότερες ισλαμιστικές ομάδες.
Οι πληροφορίες οι οποίες είναι γνωστές για το παρελθόν του είναι σχετικά λίγες.
Φέρεται να γεννήθηκε το 1971 στη Σαμάρα, βόρεια της Βαγδάτης, ενώ προσχώρησε στον ανταρτοπόλεμο κατά των αμερικανικών στρατευμάτων που εισέβαλαν στο Ιράκ το 2003.
Το 2005 συνελήφθη από τις αμερικανικές δυνάμεις και πέρασε πέντε χρόνια στη φυλακή.
Είναι αυτός που έδωσε διεθνή διάσταση στις επιχειρήσεις της οργάνωσης, επεκτείνοντάς τες το 2012 προς τη Συρία.
Οι επιχειρήσεις
Η οργάνωση μάχεται ανεξάρτητα από άλλες ομάδες τζιχαντιστών στη Συρία, όπως το παρακλάδι της Αλ Κάιντα, «Μέτωπο Αλ Νούσρα», με το οποίο αρχικά ο Αλ Μπαγκντάντι προσπάθησε να έρθει σε συμφωνία, ενώ στη συνέχεια ανακοίνωσε μονομερώς συγχώνευση των δύο οργανώσεων.
Η τακτική του απορρίφθηκε τόσο από το Αλ Νούσρα όσο και από την ηγεσία της Αλ Κάιντα, που τον διέταξε να περιοριστεί στις δραστηριότητες στο Ιράκ, εντολή την οποία αγνόησε επιδεικτικά.
Το ΙΚΙΛ βρίσκεται σε σύγκρουση και με άλλες ομάδες τζιχαντιστών, ιδίως στη Συρία, όπου έχει επιτεθεί σε αμάχους υποστηρικτές ακόμη και της μετριοπαθούς ισλαμιστικής συριακής αντιπολίτευσης.
Μάλιστα τον Ιανουάριο αντάρτες του «Ελεύθερου Συριακού Στρατού» και του Ισλαμικού Μετώπου επιτέθηκαν στο ΙΚΙΛ, ώστε να εκδιώξουν τους μαχητές τους από τη Συρία.
Στις στρατιωτικές επιχειρήσεις που διεξάγει έχει σημειώσει σημαντικές επιτυχίες.
Το Μάρτιο του 2013 απέκτησε τον έλεγχο της πόλης Ράκα στη Συρία και τον Ιανουάριο του 2014 κατέλαβε τη σουνιτική πόλη Φαλούτζα στο Ιράκ, αυξάνοντας την ένταση μεταξύ της σουνιτικής μειονότητας και της κυβέρνησης του Ιράκ, η οποία έχει σιιτική ηγεσία.
Κατέλαβε επίσης μέρος της ιρακινής πόλης Ραμάντι, ενώ έχει παρουσία και σε πόλεις στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας.
Η κατάληψη της Μοσούλης
Παρά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της μέχρι τώρα, η οργάνωσε προκάλεσε σοκ στη διεθνή κοινότητα καταλαμβάνοντας τη Μοσούλη, δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ, στις 10 Ιουνίου, ενώ στοχεύει και στον έλεγχο άλλων πόλεων και τελικά στην κατάληψη της Βαγδάτης, προς την οποία προελαύνει.
Την Τετάρτη 11 Ιουνίου κατέλαβε το προξενείο της Τουρκίας στη Μοσούλη, συλλαμβάνοντας ως ομήρους 49 Τούρκους οι οποίοι βρίσκονταν εκεί.
Οι πηγές χρηματοδότησης
Αναφορικά με τις πηγές χρηματοδότησης της οργάνωσης, αυτές παραμένουν ασαφείς. Πολλοί σημειώνουν ότι υποστηρικτές από τη Συρία, την Ιορδανία και τη Σαουδική Αραβία δωρίζουν μεγάλα ποσά στην οργάνωση, ενώ άλλοι ισχυρίζονται ότι έχουν την υποστήριξη κρατών της περιοχής και των υπηρεσιών πληροφοριών τους. Το σιιτικό Ιράν έχει κατηγορηθεί επίσης ως χρηματοδότης του ΙΚΙΛ, παρά τον έντονο αντισιιτισμό του τελευταίου.
Χρήματα στην οργάνωση φτάνουν και από τον έλεγχο πετρελαϊκών περιοχών σε Ιράκ και Συρία, καθώς και από εγκληματικές ενέργειες, όπως λαθρεμπόριο και εκβιασμοί.