Τεχνολογία-Επιστήμη
Τρίτη, 10 Ιουνίου 2014 16:27

Καραμπόλα χιλιάδων γαλαξιών δημιουργεί τον ισχυρότερο επιταχυντή

Επιστήμονες του κέντρου αστρονομίας του Χάρβαρντ παρατήρησαν τη σφοδρή σύγκρουση τεσσάρων γαλαξιακών σμηνών με τη μεγαλύτερη εώς σήμερα λεπτομέρεια, παρουσιάζοντας τα συμπεράσματά τους στο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρίας Αστρονομίας.

Επιστήμονες του κέντρου αστρονομίας του Χάρβαρντ παρατήρησαν τη σφοδρή σύγκρουση τεσσάρων γαλαξιακών σμηνών με τη μεγαλύτερη εώς σήμερα λεπτομέρεια, παρουσιάζοντας τα συμπεράσματά τους στο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρίας Αστρονομίας.

Τα τέσσερα σμήνη συμπυκνώνονται στο σμήνος MACS J0717+3745 το οποίο βρίσκεται σε απόσταση περίπου πέντε δισεκατομμυρίων ετών φωτός μακριά μας. Ο γιγαντιαίος σχηματισμός των χιλιάδων γαλαξιών είχε εντοπιστεί από το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ πριν από μερικά χρόνια, χάρις όμως στη συνεργασία του διαστημικού τηλεσκοπίου ακτινών χ Chandra και της Πολύ Μεγάλης Διάταξης τηλεσκοπίων στο Νέο Μεξικό οι ερευνητές ήταν σε θέση να παρατηρήσουν νέες κατηγορίες από φαινόμενα, στο μήκος κύματος των ραδιοκυμάτων και των ακτινών χ.

Εντός του σχηματισμού, παρατηρήθηκε πως υπάρχουν υπέρθερμες περιοχές στις οποίες τα αέρια έχουν θερμοκρασία της τάξης των 100 εκατομμυρίων βαθμών Κέλβιν, κάτι που τις κάνει να μοιάζουν με φυσικούς επιταχυντές σωματιδίων, ικανές να επιταχύνουν σωματίδια σε εξαιρετικά μεγάλες ενέργειες. Αν και τέτοιου είδους κοσμικοί επιταχυντές έχουν παρατηρηθεί ξανά, όπως στις περιπτώσεις των αστρικών εκρήξεων σουπερνόβα, το MACS J0717+3745 φαίνεται πως θέτει υποψηφιότητα για τον πιο ισχυρό γνωστό επιταχυντή στο Σύμπαν. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις, τα σωματίδια της περιοχής αγγίζουν ενέργειες ακόμη και ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτερες σε σχέση με τον πιο ισχυρό τεχνητό επιταχυντή στη Γη, τον LHC στο CERN της Ελβετίας.

Το σμήνος MACS J0717+3745, έχοντας μία τεράστια μάζα δρα και ως εξαιρετικός βαρυτικός φακός, καθώς είναι γνωστό από τη θεωρία της Σχετικότητας, πως η μάζα καμπυλώνει το φως γύρω της συγκεντρώνοντας τις ακτίνες σε συγκεκριμένη κατεύθυνση, όπως και ένας μεγεθυντικός φακός συγκεντρώνει τις ακτίνες του Ήλιου. Το φαινόμενο αυτό βοηθά πολλές φορές τους αστρονόμους να παρατηρήσουν πολύ αχνές περιοχές του Σύμπαντος που αλλιώς θα ήταν αδύνατο να διακρίνουν.

Αργότερα μέσα στο 2014 μάλιστα, το τηλεσκόπιο Χαμπλ πρόκειται να εκμεταλλευτεί το MACS J0717+3745 προκειμένου να παρατηρήσει ορισμένες από τις πιο μακρινές περιοχές του Σύμπαντος, ως μέρος του προγράμματος Frontier Fields που ερευνά τις παρυφές του ορατού Σύμπαντος.