Σε ιδέα από ταινία ή βιβλίο επιστημονικής φαντασίας παραπέμπει η δουλειά επιστημόνων των Technische Universität München (TUM) και TU Berlin, οι οποίοι απέδειξαν ότι είναι εφικτός ο έλεγχος ενός αεροσκάφους με «χειριστήριο» τη σκέψη του πιλότου.
Σε ιδέα από ταινία ή βιβλίο επιστημονικής φαντασίας παραπέμπει η δουλειά επιστημόνων των Technische Universität München (TUM) και TU Berlin, οι οποίοι απέδειξαν ότι είναι εφικτός ο έλεγχος ενός αεροσκάφους με «χειριστήριο» τη σκέψη του πιλότου.
Η όλη ιδέα υπήρχε από παλιά, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την κινηματογραφική ταινία «Ο Υπερκατάσκοπος των Δύο Ηπείρων» (Firefox) του 1982 (με τον Κλιντ Ίστγουντ στον ρόλο ενός πράκτορα που αναλαμβάνει να κλέψει ένα υπερεξελιγμένο σοβιετικό μαχητικό αεροσκάφος, το οποίο διέθετε κάποια συστήματα ελέγχου με τη σκέψη). Ωστόσο, οι γερμανοί ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Φλοριάν Χόλτσαπφελ φαίνονται να ανοίγουν τον δρόμο προς ακριβώς αυτή την κατεύθυνση, διερευνώντας μεθόδους με τις οποίες θα ήταν δυνατός ο έλεγχος ενός αεροσκάφους μέσω του εγκεφάλου, στο πλαίσιο του χρηματοδοτούμενου από την Ε.Ε. προγράμματος «Brainflight».
Σε δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν στο Ινστιτούτο Δυναμικής Συστημάτων Πτήσης του TUM, οι πιλότοι φόρεσαν ειδικούς σκούφους με καλώδια και επικεντρώθηκαν στην πορεία, κατευθύνοντας το αεροσκάφος χωρίς να αγγίζουν κάποιου είδους πεντάλ ή χειριστήρια. Στόχος του προγράμματος, σύμφωνα με τον Τιμ Φρίκε, μηχανικό αεροδιαστημικής και υπεύθυνο του προγράμματος στο TUM, είναι να καταστεί το πιλοτάρισμα πιο «προσβάσιμο» σε περισσότερους ανθρώπους. «Με τον έλεγχο μέσω εγκεφάλου η πτήση από μόνη της θα καταστεί ευκολότερη. Αυτό θα μείωνε τον φόρτο εργασίας των πιλότων και θα αύξανε την ασφάλεια. Επιπρόσθετα, οι πιλότοι θα είχαν μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων προκειμένου να κάνουν άλλες εργασίες στο κόκπιτ».
Οι επιστήμονες έχουν μέχρι τώρα επιδείξει επιτυχώς ότι η ελεγχόμενη μέσω σκέψης πτήση είναι εφικτή- και μάλιστα με αξιοσημείωτη ακρίβεια. Επτά άτομα συμμετείχαν σε δοκιμές σε εξομοιωτές. Τα επίπεδα εμπειρίας τους ποικίλλαν, με ένα εξ αυτών χωρίς πρακτική εμπειρία σε κόκπιτ. Όπως αποδείχθηκε, η ακρίβεια με την οποία οι πιλότοι διατήρησαν την πορεία τους, απλά και μόνο σκεπτόμενοι εντολές, θα επαρκούσε για να «περάσουν» (εν μέρει) τις εξετάσεις για δίπλωμα πτήσης.
«Ένας κατάφερε να ακολουθήσει οκτώ από δέκα κατευθύνσεις που του δόθηκαν με απόκλιση μόλις 10 μοιρών» αναφέρει ο Φρίκε. Επίσης, κάποιοι από τους πιλότους πραγματοποίησαν προσέγγιση προσγείωσης υπό συνθήκες χαμηλής ορατότητας, με έναν εξ αυτών να καταφέρνει προσγείωση σχετικά υψηλής ακριβείας.
Η επικοινωνία μεταξύ του ανθρώπου και της μηχανής γίνεται μέσω μετρήσεων EEG (ηλεκτροεγκεφαλογραφίας) από ηλεκτρόδια που βρίσκονται στον σκούφο. Τα δεδομένα αυτά «ερμηνεύονται» από έναν αλγόριθμο που ανέπτυξαν επιστήμονες της Team PhyPA του Technische Universität Berlin, που επιτρέπει σε ένα πρόγραμμα να «διαβάζει» τα σήματα και τα «μεταφράζει» σε εντολές. Ωστόσο, μόνο οι πλέον ξεκάθαρες από αυτές αναγνωρίζονται από το σύστημα. «Πρόκειται για απλή επεξεργασία σημάτων» υπογραμμίζει ο Φρίκε, διευκρινίζοντας ότι δεν «διαβάζεται η σκέψη».
Πλέον οι ερευνητές του TUM επικεντρώνονται πάνω στο τι αλλαγές θα έπρεπε να γίνουν από πλευράς συστήματος ελέγχου και δυναμικών πτήσης λόγω των δεδομένων που συνεπάγεται η συγκεκριμένη μέθοδος: κανονικά ο πιλότος νιώθει αντίσταση στο πηδάλιο, που τον εξαναγκάζει να ασκήσει επιπλέον δύναμη όταν οι συνθήκες πτήσης γίνονται πιο πιεστικές. Αυτού του είδους το feedback απουσιάζει στην περίπτωση του ελέγχου μέσω σκέψης, οπότε και οι ερευνητές αναζητούν εναλλακτικές μεθόδους απόκτησης ανάλογων πληροφοριών.