Για τι και πώς ψηφίζουμε σε αυτές τις ευρωεκλογές

Η διαμόρφωση των συσχετισμών που θα καθορίσουν την περαιτέρω διαχείριση της ευρωπαϊκής κρίσης, η ακριβής αποτίμηση του ευρωφοβικού ρεύματος αλλά και ο τρόπος εκλογής του προέδρου της Κομισιόν συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον στις εκλογές για τη νέα Ευρωβουλή, η οποία θα βρεθεί αντιμέτωπη με ζητήματα όπως η σταθεροποίηση των τραπεζών, η βελτίωση της διεθνούς θέσης ανταγωνιστικότητας και η τόνωση της απασχόλησης. Το νέο Κοινοβούλιο θα κληθεί επίσης να εγκρίνει ή να απορρίψει τη συμφωνία εμπορίου και επενδύσεων με τις ΗΠΑ.

Το ήξερες;

• Η ψήφος είναι υποχρεωτική στο Βέλγιο, την Κύπρο, την Ελλάδα και το Λουξεμβούργο.
• Το ελάχιστο όριο ηλικίας ψήφου είναι τα 18 σε όλες τις χώρες εκτός από την Αυστρία, όπου είναι 16.
• Το Κοινοβούλιο αυτήν τη στιγμή έχει 7 πολιτικές ομάδες, οι οποίες εκπροσωπούν περισσότερα από 160 εθνικά κόμματα από 28 χώρες - μέλη της ΕΕ.
• Τα μέλη μιας πολιτικής ομάδας πρέπει να συμμερίζονται κοινές «πολιτικές πεποιθήσεις» και να περιλαμβάνουν 25 μέλη κατ' ελάχιστο όριο από τουλάχιστον το 1/4 των κρατών - μελών (7).
• Τα μέλη που δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν να ενταχθούν σε μια πολιτική ομάδα ονομάζονται «μη εγγεγραμμένοι».
• Εναπόκειται σε κάθε κράτος - μέλος να αποφασίσει αν θα χρησιμοποιήσει ανοικτό ή κλειστό σύστημα λίστας, ή συγκεκριμένο κατώτατο όριο, αρκεί αυτό να μην ξεπερνά το 5%.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Με την αρωγή του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα

Ποια θέματα θα κληθεί να διαχειριστεί κατά τη διάρκεια της νέας του θητείας το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;

Στο τέλος κάθε κοινοβουλευτικής περιόδου όποιο θέμα «βρίσκεται στο συρτάρι» και δεν έχει εγκριθεί μέχρι την τελευταία σύνοδο Ολομέλειας, καταπίπτει. Ως εκ τούτου αρχίζει νέα διαδικασία παραλαβής-κοινοποίησης νομοθετικών προτάσεων και ανάθεσης σύνταξης εκθέσεων ή γνωμοδοτήσεων νομοθετικού ή μη, περιεχομένου. Επί της ουσίας, το νέο ΕΚ, στην όγδοη κοινοβουλευτική περίοδο, θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην περαιτέρω σταθεροποίηση των χρηματοπιστωτικών συστημάτων, ιδιαίτερα στη ζώνη του ευρώ, την ανάγκη για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης στην παγκόσμια οικονομία και τη λήψη μέτρων για την τόνωση της δημιουργίας θέσεων εργασίας , που θα παραμείνουν υψηλές προτεραιότητες για ακόμη μερικά χρόνια. Η προστασία των καταναλωτών και τα περιβαλλοντικά θέματα είναι πιθανό να απαιτήσουν την προσοχή του Κοινοβουλίου, όπως και η συμφωνία εμπορίου και επενδύσεων με τις ΗΠΑ, την οποία το νέο Κοινοβούλιο θα κληθεί να εγκρίνει ή να απορρίψει. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα λάβει επίσης εξέχουσα θέση, διότι οι νεοεκλεγέντες βουλευτές θα πρέπει να επανεξετάσουν τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό για το 2014-2021, μελετώντας το μέγεθός του, τον τρόπο χρηματοδότησής του και τους τομείς στους οποίους δαπανάται. Περισσότερα στον ακόλουθο σύνδεσμο:://www.elections2014.eu/el/press-kit/content/20131112PKH24421/html/

Πώς θα εκλεγεί ο πρόεδρος της Κομισιόν;

Σύμφωνα με τη ΣΕΕ, άρθρο 17.7, «Λαμβάνοντας υπόψη τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και αφού προβεί στις κατάλληλες διαβουλεύσεις, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αποφασίζοντας με ειδική πλειοψηφία, προτείνει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έναν υποψήφιο για το αξίωμα του προέδρου της Επιτροπής. Ο υποψήφιος αυτός εκλέγεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την πλειοψηφία των μελών που το απαρτίζουν. Εάν ο υποψήφιος δεν συγκεντρώσει την πλειοψηφία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αποφασίζοντας με ειδική πλειοψηφία, προτείνει εντός μηνός νέον υποψήφιο, ο οποίος εκλέγεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με την ίδια διαδικασία». Σύμφωνα με το πνεύμα της ΣΕΕ, ο πρόεδρος της εκτελεστικής εξουσίας θα έπρεπε να είναι συνεπώς του ιδίου πολιτικού χρώματος με το κόμμα ή συνασπισμό κομμάτων που θα επικρατήσει στις ευρωπαϊκές εκλογές. Πέντε ευρωπαϊκές πολιτικές οικογένειες, που αντιστοιχούν σε πέντε υπάρχουσες πολιτικές ομάδες στο νυν ΕΚ, έχουν προχωρήσει στον ορισμό κοινών υποψηφίων για τη θέση του Προέδρου της Επιτροπής, ο Jean-Claude Juncker για το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ο Martin Schulz για την Ομάδα Σοσιαλιστών και Δημοκρατών,  η Ska Keller και ο José Bové για τους Πράσινους, ο Guy Verhofstadt για τους Φιλελεύθερους και ο Αλέξης Τσίπρας για την Ενωτική Αριστερά. Η παρουσία τους θα κάνει πιο διακριτή την πολιτική διάσταση της ΕΕ, ενισχύοντας τον διάλογο με τους Ευρωπαίους πολίτες για τα ευρωπαϊκά ζητήματα. Περισσότερα: http://www.elections2014.eu/el/news-room/content/20140210IPR35560/html/

Πώς θα εκλεγεί ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκλέγει τον πρόεδρο και το προεδρείο του μεταξύ των μελών του. Σύμφωνα με το Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, άρθρο 14, πρώτα εκλέγεται ο Πρόεδρος. Πριν από κάθε ψηφοφορία οι υποψηφιότητες πρέπει να υποβάλλονται στον βουλευτή που ασκεί προσωρινά την προεδρία σύμφωνα με το άρθρο 12, ο οποίος τις ανακοινώνει στο Κοινοβούλιο. Αν, ύστερα από τρεις ψηφοφορίες, κανένας υποψήφιος δεν έχει λάβει την απόλυτη πλειοψηφία των ψηφισάντων, υποψηφιότητα στην τέταρτη ψηφοφορία μπορούν να υποβάλουν μόνο οι δύο βουλευτές οι οποίοι έλαβαν στην τρίτη ψηφοφορία τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων· σε περίπτωση ισοψηφίας θεωρείται εκλεγείς ο πρεσβύτερος από τους υποψηφίους. Αμέσως μετά την εκλογή του Προέδρου, ο βουλευτής που ασκεί προσωρινά την προεδρία σύμφωνα με το άρθρο 12 του παραχωρεί την προεδρική έδρα. Μόνον ο εκλεγείς Πρόεδρος μπορεί να εκφωνήσει εναρκτήριο λόγο. Με βάση την επικρατούσα πρακτική, με συμφωνία των πολιτικών ομάδων, η  θητεία του Προέδρου διαρκεί δυόμισι έτη, ήτοι το ήμισυ μίας κοινοβουλευτικής περιόδου, και είναι ανανεώσιμη. Περισσότερα:http://www.europarl.europa.eu/aboutparliament/el/002fe4ba57/Ο-Πρόεδρος.html

Πόσα χρόνια διαρκεί η θητεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής;

Σύμφωνα με το άρθρο 17 της ΣΕΕ, η θητεία της Επιτροπής είναι πενταετής.

Πόσα χρόνια διαρκεί η θητεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;

Σύμφωνα με το άρθρο 14.3 της ΣΕΕ, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται για πέντε έτη με άμεση, καθολική, ελεύθερη και μυστική ψηφοφορία.

Πόσοι ευρωβουλευτές εκλέγονται συνολικά;

Σύμφωνα με το άρθρο 14.2 της ΣΕΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απαρτίζεται από αντιπροσώπους των πολιτών της Ένωσης. Ο αριθμός τους δεν υπερβαίνει τους επτακόσιους πενήντα συν τον πρόεδρο. Η εκπροσώπηση των πολιτών είναι αναλογική κατά φθίνουσα τάξη, με ελάχιστο όριο έξι μελών ανά κράτος μέλος. Κανένα κράτος - μέλος δεν λαμβάνει περισσότερες από ενενήντα έξι έδρες.

Μπορεί πρακτικά το Ευρωκοινοβούλιο να μπλοκάρει ένα μέτρο το οποίο επιθυμεί να εφαρμόσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο;

Σύμφωνα με τη ΣΕΕ, άρθρο 15, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν ασκεί νομοθετική λειτουργία, Παρέχει στην Ένωση την αναγκαία ώθηση για την ανάπτυξή της και καθορίζει τους γενικούς πολιτικούς προσανατολισμούς και προτεραιότητες. Το Συμβούλιο Υπουργών  είναι που ασκεί, από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, νομοθετικά και δημοσιονομικά καθήκοντα -άρθρο 16 ΣΕΕ. Ασκεί επίσης καθήκοντα χάραξης πολιτικών και συντονισμού σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που προβλέπουν οι Συνθήκες. Για όσα θέματα εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της ΕΕ και καλύπτονται, σύμφωνα με τη Συνθήκη Λειτουργίας της ΕΕ από τη συνήθη νομοθετική διαδικασία (συναπόφαση), περίπου το 85%,  το ΕΚ και το Συμβούλιο πρέπει να καταλήξουν σε συμφωνία σε σχέση με το τελικό νομοθετικό κείμενο. Αν δεν υπάρξει συμφωνία μετά το πέρας και της τρίτης ανάγνωσης -  διαδικασία συνδιαλλαγής, η πρόταση της Επιτροπής καταπίπτει. Σε άλλες περιπτώσεις, όπου δεν ισχύει η συν-νομοθετική διαδικασία ΕΚ και Συμβουλίου, το Συμβούλιο δεν δεσμεύεται να ακολουθήσει τη θέση του ΕΚ. Περισσότερα:http://www.europarl.europa.eu/aboutparliament/el/0081f4b3c7/Η-νομοθετική-διαδικασία-αναλυτικά.html

Μπορεί πρακτικά το Ευρωκοινοβούλιο να επιβάλει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την υιοθέτηση μιας πολιτικής επιλογής;

Στις συνόδους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Πρόεδρος του ΕΚ σε ομιλία του κατά την έναρξη των εργασιών αναφέρεται στις θέσεις και τις επιδιώξεις του ΕΚ ως προς τα διάφορα ζητήματα. Υπενθυμίζεται ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν ασκεί νομοθετική λειτουργία. Στη  νομοθετική λειτουργία, όπου η Επιτροπή προτείνει, το ΕΚ και το Συμβούλιο νομοθετούν, ο βαθμός πίεσης εξαρτάται από τη διαδικασία που προβλέπει η Συνθήκη, π.χ. αν ισχύει η συναπόφαση, θα πρέπει να γίνουν υποχωρήσεις και από τις δύο πλευρές αν επιδιώκεται οπωσδήποτε η θέσπιση του μέτρου. Σε άλλες περιπτώσεις, όπου δεν ισχύει η συν-νομοθετική διαδικασία ΕΚ και Συμβουλίου, το Συμβούλιο δεν δεσμεύεται να ακολουθήσει τη θέση του ΕΚ. Η πολιτική πίεση που μπορεί να υπάρξει από μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών, νέο «εργαλείο»  στη διάθεση των Ευρωπαίων πολιτών, αυξάνει τη δυνατότητα να υπάρξει μια νομοθετική πρωτοβουλία από την Επιτροπή.

Ποια είναι η αμοιβή του ευρωβουλευτή;

Το νέο καθεστώς των Βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τέθηκε σε ισχύ στις 14 Ιουλίου 2009. Διασφαλίζει μεγαλύτερη διαφάνεια και τον ίδιο μισθό για όλους τους βουλευτές, που θα καταβάλλεται από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο μηνιαίος μισθός των βουλευτών, χωρίς τον φόρο, ανέρχεται, σύμφωνα με το ενιαίο καθεστώς, το 2014, σε 8.020,53 €. Ο μισθός προέρχεται από τον προϋπολογισμό του Κοινοβουλίου και υπόκειται σε κοινοτικό φόρο και εισφορά για την ασφάλεια ατυχήματος, μετά τα οποία φθάνει στα 6.250,37 €. Τα κράτη - μέλη μπορούν επίσης να υποβάλλουν τον μισθό σε εθνικούς φόρους. Ο βασικός μισθός ορίζεται στο 38,5% του βασικού μισθού ενός δικαστή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Για πλήρη ενημέρωση για το καθεστώς μισθών και αποζημιώσεων στον σύνδεσμο: http://www.europarl.europa.eu/aboutparliament/el/0081ddfaa4/MEPs.html.

Το χρονοδιάγραμμα της νέας Ευρωβουλής

• Ημερομηνίες εκλογών: 22-25 Μαΐου 2014
• Ιούνιος: σχηματισμός πολιτικών ομάδων, επαλήθευση διαπιστευτηρίων
• 1-3 Ιουλίου: Σύνοδος για συγκρότηση σε Σώμα του νέου ΕΚ: Ανάληψη καθηκόντων από τους Ευρωβουλευτές. Εκλογή Προέδρου ΕΚ, Αντιπροέδρων και Κοσμητόρων
• 7-10 Ιουλίου: επίσημες συνεδριάσεις πολιτικών ομάδων
• 14-17 Ιουλίου: Σύνοδος Ολομέλειας Κοινοβουλίου - εκλογή Προέδρου Ευρωπαϊκής Επιτροπής
• Ακροάσεις υποψηφίων Επιτρόπων (Σεπτέμβριος)
• Ψηφοφορία για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Οκτώβριος - προς επιβεβαίωση)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ
[email protected]
@VasKostoulas