Πολιτιστικά
Πέμπτη, 17 Απριλίου 2014 13:41

Έργα στη Σπιναλόγκα, ενόψει της ένταξής της στα μνημεία της Unesco

Δεκαέξι κτήρια του οικισμού της Σπιναλόγκας πρόκειται να στερεωθούν και να καθαριστούν με την προοπτική να εξυπηρετούν στο μέλλον χρήσεις του αρχαιολογικού χώρου.

Δεκαέξι κτήρια του οικισμού της Σπιναλόγκας πρόκειται να στερεωθούν και να καθαριστούν με την προοπτική να εξυπηρετούν στο μέλλον χρήσεις του αρχαιολογικού χώρου. Παράλληλα με τις στερεώσεις των κτηρίων, μια δεύτερη μελέτη προβλέπει τη βελτίωση της προσβασιμότητας των τουριστών στη νησίδα που η ιστορία της σημαδεύτηκε από τη λειτουργία της ως Λεπροκομείο, για πάνω από μισό αιώνα.

Τις δύο μελέτες ενέκρινε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) στην τελευταία του συνεδρίαση καθώς, τόσο η μεγάλη επισκεψιμότητα στο νησί, όσο και η ένταξή του στον κατάλογο των πολιτιστικών μνημείων της Unesco επιτάσσουν εργασίες ανάδειξης.
«Η όψη του νησιού είναι σήμερα εντελώς διαφορετική», επισήμανε η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, αναφερόμενη στα πολλά έργα που έγιναν τα τελευταία δέκα χρόνια στο μικρό νησί, «έργα για τα οποία έχουν δαπανηθεί κάποια εκατομμύρια ευρώ», όπως τόνισε χαρακτηριστικά. Τα έργα έχουν χρηματοδοτηθεί από κοινοτικούς πόρους.

Τα κτήρια που θα στερεωθούν, θα καθαριστούν και θα αποτυπωθούν βρίσκονται σήμερα σε ερειπιώδη κατάσταση. Είναι μονώροφα και διώροφα και σε ένα από αυτά διατηρούνται σπαράγματα τοιχογραφιών από την εποχή του Λεπροκομείου, σύμφωνα με τον επικεφαλής στη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, Θεμιστοκλή Βλαχούλη.

Η άρση της επικινδυνότητά τους, τόσο για τα ίδια τα οικοδομήματα που σήμερα κινδυνεύουν να χάσουν πολύτιμα στοιχεία από τον αρχιτεκτονικό τους όγκο, όσο και για την προστασία των επισκεπτών, αποτελεί προτεραιότητα για το υπουργείο Πολιτισμού.
Στα έργα που αφορούν τη βελτίωση της πρόσβασης στο νησί, περιλαμβάνονται: η δημιουργία νέας ξύλινης ράμπας εισόδου στο χώρο εκεί όπου σήμερα «δένουν» τα καραβάκια, ο καθαρισμός και η επισκευή των δεξαμενών και η τοποθέτηση υδραυλικών συστημάτων για τη λειτουργία των χώρων υγιεινής αλλά και για λόγους πυρασφάλειας, η βελτίωση του διαδρόμου κυκλοφορίας επισκεπτών, η τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων κ.ά..

Από τη φετινή τουριστική περίοδο, το νησί θα δέχεται επισκέπτες από τις 8 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ, στο πλαίσιο του πιλοτικού προγράμματος του υπουργείου Πολιτισμού που περιλαμβάνει 33 αρχαιολογικούς χώρους και Μουσεία.

Η Σπιναλόγκα βρίσκεται στη βόρεια είσοδο του κόλπου της Ελούντας, στο νομό Λασιθίου. Το αρχαίο όνομα του νησιού ήταν Καλυδών, αλλά μετά την κατάληψή του από τους Ενετούς ονομάστηκε στα λατινικά «spina lunga» (προφορά: σπίνα λούνγκα), που σημαίνει «μακρύ αγκάθι». Από αυτή την ονομασία και με παράφραση το νησάκι πήρε την σημερινή του ονομασία. Οχυρώθηκε άριστα από τους Ενετούς τόσο από κατασκευαστικής και αρχιτεκτονικής άποψης όσο και από άποψης αισθητικής του όλου τοπίου, που και σήμερα ακόμη διατηρεί την ομορφιά του.
Το 1905 χρησιμοποιήθηκε ως Λεπροκομείο όπου οδηγήθηκαν όλοι οι λεπροί της Κρήτης, οι οποίοι πρώτα βρίσκονταν απομονωμένοι στη «Μεσκινιά», έξω από το Ηράκλειο, και θεωρούνταν εστία μόλυνσης και για τον υπόλοιπο λαό.

Κατά την περίοδο της ιταλογερμανικής κατοχής, οι κατακτητές δεν τολμούσαν να αφήσουν ελεύθερους τους λεπρούς και ήταν αναγκασμένοι να τους τροφοδοτούν οι ίδιοι, δεδομένου ότι το απέναντι χωριό, Πλάκα, το είχαν εκκενώσει και είχαν διώξει τους κατοίκους σε άλλα χωριά. Όλη δε την παράλια περιοχή την είχαν οχυρώσει με πολυβολεία, υπόγειες στοές, ναρκοπέδια γιατί φοβούνταν απόβαση των Άγγλων σ’ εκείνο το μέρος. Ούτε ποτέ μπήκε στο νησάκι Ιταλός ή Γερμανός και γι’ αυτό λειτουργούσαν παράνομα ραδιόφωνα και ο γιατρός διευθυντής Γραμματικάκης αντέγραφε τις ειδήσεις του Λονδίνου και του Καΐρου και τις μοίραζε ως δελτία ειδήσεων στους κατοίκους. Τελικά, το 1957, έκλεισε ιαθέντων των λεπρών με τη χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων.

Μετά το 1957 για αρκετές δεκαετίες έμεινε αναξιοποίητη και μετά το ενδιαφέρον των πολυάριθμων τουριστών άρχισε να γίνεται συστηματική αναστήλωση και επισκευή των παλαιών κτισμάτων, των οχυρωματικών ενετικών τειχών, των παλαιών οικιών, των δρόμων κ.λπ..
Χιλιάδες επισκέπτες πηγαίνουν κάθε χρόνο στο πανέμορφο αυτό νησάκι με καραβάκια που ξεκινούν κάθε μία ώρα από τον Άγιο Νικόλαο, την Ελούντα και την Πλάκα που βρίσκεται ακριβώς απέναντι στην στεριά, και απέχει περίπου 800 μέτρα.

naftemporiki.gr