Τεχνολογία-Επιστήμη
Σάββατο, 22 Φεβρουαρίου 2014 12:56

Αστεροειδείς βομβαρδίζουν πάλσαρ

Αυστραλοί αστρονόμοι παρατήρησαν μία σπάνια και εντυπωσιακή σύγκρουση ενός πάλσαρ με αστεροειδείς, 37.000 έτη φωτός μακριά από τη Γη.

Αυστραλοί αστρονόμοι παρατήρησαν μία σπάνια και εντυπωσιακή σύγκρουση ενός πάλσαρ με αστεροειδείς, 37.000 έτη φωτός μακριά από τη Γη.

Ασφαλώς η σύγκρουση οδήγησε στην εξαΰλωση των διαστημικών βράχων, ωστόσο η παρατήρηση του φαινομένου προσφέρει μία πολύ καλή ευκαιρία στους επιστήμονες να ελέγξουν τις θεωρητικές τους προβλέψεις.

Τα πάλσαρ είναι περιστρεφόμενοι αστέρες νετρονίων, μία συγκεκριμένη κατηγορία άστρων που έχουν φτάσει στο τέλος της ζωής τους, έχοντας εξαντλήσει τα πυρηνικά τους καύσιμα.

Οι αστέρες νετρονίων βρίσκονται σε μία υπέρπυκνη κατάσταση της ύλης καθώς αποτελούνται αποκλειστικά από νετρόνια τα οποία οι μεγάλες βαρυτικές πιέσεις πιέζουν πολύ κοντά το ένα δίπλα στο άλλο.

Τα πάλσαρ περιστρέφονται με πολύ γρήγορο ρυθμό και κατά τη διάρκεια της κίνησής τους εκπέμπουν παλμούς μεγάλης ακρίβειας, οι οποίοι φτάνουν στη Γη με τη μορφή ραδιοκυμάτων με καθορισμένη συχνότητα. Μια πολύ καλή αναπαράσταση ενός πάλσαρ είναι αυτή ενός φάρου που καθώς περιστρέφεται στέλνει την ακτινοβολία του προς πάσα κατεύθυνση.

Η κίνηση των πάλσαρ είναι τόσο ακριβής που έχει προταθεί πως θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν και ως σταθερές για τη μέτρηση του χρόνου στη Γη. Έτσι η παραμικρή απόκλιση στη συχνότητα με την οποία λαμβάνουμε τα σήματά τους, σημαίνει πως κάτι σημαντικό έχει συμβεί στην περιοχή που βρίσκονται.

Κάτι τέτοιο συνέβη και στον πάλσαρ PSR J0738-4042, του οποίου οι χαρακτηριστικοί παλμοί άλλαξαν απότομα.  Χρησιμοποιώντας τα ραδιοτηλεσκόπια του παρατηρητηρίου Parkes στη νότια Αυστραλία, οι αστρονόμοι ανίχνευσαν την αλλαγή αυτή, την οποία αποδίδουν σε πολλαπλά χτυπήματα του πάλσαρ από αστεροειδείς, με τουλάχιστον έναν να έχει μάζα δισεκατομμυρίων τόνων, σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους.

Το 2008 ο Ρέι Σάννον, ένας από τους επιστήμονες που συμμετείχαν στην έρευνα γύρω από το PSR J0738-4042, είχε προτείνει πως θα μπορούσε ένα μικρότερο αντικείμενο όπως ένας πλανήτης ή ένας αστεροειδής να συγκρουστεί με ένα πάλσαρ, εξάγοντας μία θεωρία για το τι θα ακριβώς συνέβαινε, οπότε η συγκεκριμένη παρατήρηση αποτελεί μία εξαιρετική ευκαιρία για την επιβεβαίωση των προβλέψεών του.

Σύμφωνα με τον Σάννον, οι παλμοί ακτινοβολίας του πάλσαρ είναι τόσο ενεργοί που θα εξάτμιζαν τον αστεροειδή, δημιουργώντας ένα σύννεφο σωματιδίων. Καθώς όμως τα σωματίδια αυτά θα έχουν ηλεκτρικά φορτία, θα διαταράσσουν τις ισορροπίες στο ηλεκτρικά ουδέτερο πάλσαρ, επηρεάζοντας το μαγνητικό του πεδίο και συνεπώς και την ακτινοβολία του.

Δημιουργείται έτσι ένα φαινόμενο τριβών που ελαττώνει το ρυθμό περιστροφής του πάλσαρ, ο οποίος όμως αναμένεται να επιστρέψει στους γνωστούς τους ρυθμούς, όταν ο «βομβαρδισμός» από διαστημικούς βράχους σταματήσει, κάτι που μένει να αποδειχτεί από μελλοντικές μετρήσεις.

Η συγκεκριμένη ανακάλυψη είναι ενδιαφέρουσα και για τη μελέτη των δίσκων που περιβάλλουν τα πάλσαρ, καθώς αν και έχουν ανακαλυφθεί πλανήτες γύρω από τέτοια αντικείμενα στο παρελθόν, δεν είναι ακόμη εξακριβωμένο τι συμβαίνει στο πλανητικό σύστημα, όταν το άστρο μετατρέπεται βίαια σε έναν περιστρεφόμενο αστέρα νετρονίων.