Κόσμος
Πέμπτη, 14 Οκτωβρίου 2004 19:04

Κερδίζοντας το παιχνίδι του πετρελαίου

Στα τέλη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο πρόεδρος Ρούσβελτ συνάντησε στο αμερικανικό πολεμικό πλοίο Quincy, που ήταν αγκυροβολημένο κοντά στο Κανάλι του Σουέζ, έναν άνθρωπο που έβγαινε σπανίως από τη χώρα του, και επέμενε να έχει μαζί του τους υπηρέτες του και τον αστρολόγο του.

Ο άνθρωπος αυτός ήταν ο βασιλιάς Ιμπν Σαούντ της Σαουδικής Αραβίας. Στα χρόνια πριν από τον πόλεμο, το βασίλειο είχε μετατραπεί στην πιο υποσχόμενη πετρελαϊκή περιοχή του κόσμου. Και οι Αμερικανοί, που έβλεπαν τα δικά τους αποθέματα να μειώνονται, υποσχέθηκαν στρατιωτική υποστήριξη στη Σαουδική Αραβία με αντάλλαγμα πρόσβαση στο πετρέλαιό της.

Η στενή αυτή στρατιωτική σχέση, γράφει ο «Economist», έχει τροφοδοτήσει την περίφημη θεωρία συνωμοσίας, σύμφωνα με την οποία ρέει το αίμα στο Ιράκ, προκειμένου να υπηρετηθούν πετρελαϊκά συμφέροντα. Μια άλλη δημοφιλής θεωρία είναι ότι το πετρέλαιο τελειώνει. Και μια τρίτη θεωρία, που απορρέει από τις προηγούμενες, είναι ότι πρέπει η Αμερική να αποκτήσει ενεργειακή ανεξαρτησία. Και οι τρεις αυτές θεωρίες είναι ελκυστικές, αλλά λανθασμένες.

Το μεγαλύτερο λάθος είναι ότι το πετρέλαιο τελειώνει και ότι σύντομα η παραγωγή του θα αρχίσει να μειώνεται. Η άποψη αυτή, γράφει ο Πίτερ Οντελ στο βιβλίο του «Γιατί τα ανθρακούχα καύσιμα θα κυριαρχήσουν στην παγκόσμια ενεργειακή οικονομία του 21ου αιώνα» (εκδ. Multi-Science Publishing), αγνοεί δύο στοιχεία: την τεχνολογία και την οικονομία. Είναι γνωστό ότι η πετρελαϊκή τεχνολογία βελτιώνεται και χρησιμοποιεί εργαλεία που δεν ήταν γνωστά τη δεκαετία του '70. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου είναι σήμερα μεγαλύτερα απ' ό,τι πριν από τρεις δεκαετίες.

Επιπλέον, αν υπήρχε πραγματική έλλειψη πετρελαίου, οι εταιρείες θα αναζητούσαν περισσότερο πετρέλαιο ή εναλλακτικές πηγές και οι καταναλωτές θα χρησιμοποιούσαν λιγότερο. Οπως γράφει ο Οντελ, το «μη συμβατικό» πετρέλαιο, όπως εκείνο που παράγεται από την ορυκτή πίσσα του Καναδά, θα καλύψει τυχόν ελλείψεις του συμβατικού πετρελαίου.

Το πρόβλημα με το πετρέλαιο δεν είναι οι μικρές του ποσότητες, αλλά η συγκέντρωσή του σε συγκεκριμένες περιοχές, σημειώνει ο αμερικανός καθηγητής Μάικλ Κλερ στο βιβλίο του «Αίμα και Πετρέλαιο: Οι Κίνδυνοι και οι Συνέπειες της Αυξανόμενης Εξάρτησης της Αμερικής από το Εισαγόμενο Πετρέλαιο» (εκδ. Metropolitan Books).

Τα δύο τρίτα των γνωστών αποθεμάτων συμβατικού πετρελαίου βρίσκονται σήμερα στα χέρια πέντε χωρών του Κόλπου, με πρώτη τη Σαουδική Αραβία. Καθώς το πετρέλαιο εξαντλείται στον υπόλοιπο κόσμο, η Δύση θα εξαρτάται όλο και περισσότερο από αυτές τις αντιδημοκρατικές και εν πολλοίς αναξιόπιστες χώρες.

Πώς θα κερδηθεί το παιχνίδι του πετρελαίου; Μία λύση να πάψουμε να καταναλώνουμε πετρέλαιο, δεύτερη να αυξήσουμε την αποτελεσματικότητα της πετρελαϊκής χρήσης, τρίτη τη χρήση «βιοκαυσίμων», και τέταρτον να στραφούμε στο υδρογόνο, το οποίο θα δώσει τέλος στις μηχανές εσωτερικής καύσης των αυτοκινήτων.

Κι επειδή το υδρογόνο μπορεί να παρασκευαστεί από οποιονδήποτε και οπουδήποτε, από ανεμόμυλους μέχρι την πυρηνική ενέργεια ή το φυσικό αέριο, θα απαλλαγούμε και από τον ΟΠΕΚ και από τις υποψίες των «πολέμων για το πετρέλαιο».

Πηγή: «Economist», ΑΠΕ