Μια ιστορία που γράφτηκε για μεγάλους, αλλά έγινε ένα από τα πιο αγαπημένα παραμύθια, ζωντανεύει από το σκηνοθετικό άγγιγμα του Βασίλη Μαυρογεωργίου, ο οποίος μας μιλά για την παράσταση «Πινόκιο».
Μια ιστορία που γράφτηκε για μεγάλους, αλλά έγινε ένα από τα πιο αγαπημένα παραμύθια, ζωντανεύει από το σκηνοθετικό άγγιγμα του Βασίλη Μαυρογεωργίου, ο οποίος μας μιλά για την παράσταση «Πινόκιο». Γεμάτο μαθήματα ζωής, με τον μικρό ξύλινο ψεύτη του να παρασύρεται από τον κόσμο του θεάματος και τη σαγήνη του χρήματος και να γίνεται μια άβουλη μαριονέτα, μέχρι να φτάσει, τελικά, στη συνειδητοποίηση, το δημιούργημα του Κάρλο Κολόντι, παρουσιάζεται στην παιδική σκηνή του θεάτρου Ακροπόλ.
Ο Βασίλης Μαυρογεωργίου μεταφέρει στη σκηνή τη συναρπαστική, αλλά και γεμάτη εμπόδια πορεία του πασίγνωστου ήρωα, που αγνοεί τις συμβουλές του πατέρα του, Τζεπέτο, και, κάθε φορά που λέει ένα ψέμα, η μύτη του μεγαλώνει, και μιλά για το σύμπαν του Πινόκιο και την παραμόρφωση του δικού μας κόσμου.
Τι σας ώθησε να σκηνοθετήσετε το συγκεκριμένο παραμύθι;
Οι συμβολισμοί του. Η περιπέτεια και η μαγεία του. Η απόλυτη ταύτιση με τον πρωταγωνιστή της ιστορίας.
Ποια θέματα προσεγγίζει ο Κάρλο Κολόντι μέσα από την ιστορία του Πινόκιο;
Μιλά για τη βιαιότητα της ενηλικίωσης, τη συνειδητοποίηση της πραγματικής ζωής, τη σχέση με το ψέμα και την αλήθεια και, φυσικά, για την αποδέσμευση από τα οποιαδήποτε “σκοινιά” ή αλυσίδες, για την απελευθέρωση.
Πώς αντικατοπτρίζονται στη σύγχρονη κοινωνία μας;
Ο Πινόκιο είναι το κάθε παιδί, ο καθένας από μας που πρέπει να γνωρίσει τον κόσμο, να αντιληφθεί πως δεν είναι ένας ρόδινος κόσμος και να καταφέρει να ενταχθεί μέσα σε αυτόν, βρίσκοντας τον εαυτό του και επιλέγοντας τον δρόμο ή τους δρόμους, που πρέπει να ακολουθήσει. Ο κόσμος του Πινόκιο είναι μια κοινωνία, η δική μας ή οποιαδήποτε άλλη, γεμάτη με απατεώνες, εκμεταλλευτές, αλλά και καλούς “φύλακες αγγέλους”, που κάπου κάπου εμφανίζονται, όχι για να λύσουν μαγικά ένα πρόβλημα, αλλά για να μας βοηθήσουν με τον τρόπο τους να βρούμε τη λύση. Ο ήρωας του παραμυθιού δεν είναι άλλος από τον κάθε σημερινό άνθρωπο, που γνωρίζεται με το χρήμα, με το ψέμα και πρέπει μόνος του να καταλάβει ποιοι είναι οι ληστές και ποιες οι νεράιδες.
Μήπως τα νοήματά του είναι πιο χρήσιμα στους μεγάλους, και ιδιαίτερα στους γονείς;
Τα νοήματα του “Πινόκιο” δεν έχουν ηλικία. Είναι τόσο καλά ενταγμένα μέσα στο παραμυθένιο σύμπαν του συγγραφέα, ώστε να φτάνουν εξίσου στους μικρούς, όσο και στους μεγάλους. Φυσικά και είναι σημαντικά για έναν ενήλικα, πόσο μάλλον για έναν γονιό που μεγαλώνει παιδιά μέσα σε τέτοιους κόσμους. Είναι, όμως, πάνω από όλα, νοήματα που αφορούν τα ίδια τα παιδιά, καθώς αυτά είναι που θα ταυτιστούν με τον μικρό ξύλινο ήρωα, που - γεμάτος αφέλεια και άγνοια - ρίχνεται στις περιπέτειες με ενθουσιασμό και αθωότητα, για να απογοητευτεί αργότερα και να καταλάβει σταδιακά πως αποκτά κρίση και σκέψη και έχει τη δυνατότητα της επιλογής.
Ποια είναι η σκηνοθετική σας οπτική γωνία;
Σκηνοθετικά, νομίζω πως όλα τα μέσα λειτουργούν ως στοιχεία αφήγησης και προώθησης της ιστορίας. Όλα είναι κομμάτια ενός παζλ από περιπέτειες και εμπόδια, που σταδιακά βοηθούν τον Πινόκιο να ωριμάσει. Κυρίαρχο συστατικό όλοι οι ηθοποιοί που, μέσα από τον εκάστοτε ρόλο, αποτελούν κομμάτι αυτής της αφήγησης και της αλληλεπίδρασης με τον κεντρικό ήρωα. Σίγουρα, η σκηνοθεσία δεν αποκρύπτει τη σκληρότητα του παραμυθιού, αλλά τη φωτίζει και την αποδέχεται όσο φωτίζει και τη μαγεία και την καλοσύνη της νεράιδας. Αυτής της άπιαστης μορφής που δε βοηθάει ενεργά τον ήρωα, αλλά τον ωθεί με την καλοσύνη του να αλλάξει πορεία. Στην παράσταση, η νεράιδα συμβολίζει τη μητρική φιγούρα, αλλά και τη θεϊκή παρουσία που βγάζει στην επιφάνεια τα καλά στοιχεία του ξύλινου αγοριού. Η σκηνοθεσία έχει ως βάση την αφήγηση της ιστορίας από τους ηθοποιούς. Προσπαθεί να χτίσει μια αστεία και άλλοτε τρομακτική ατμόσφαιρα, που ενισχύεται από τη μουσική, τη σκηνογραφία, αλλά και το video art.
Με όσα διαδραματίζονται γύρω μας, πόσο επίκαιρη είναι η φιγούρα ενός «ξύλινου ψεύτη»;
Αν θεωρήσουμε δεδομένο πως το σήμερα είναι γεμάτο από ξύλινους ψεύτες, θα ήταν υπέροχο να μπορούμε να ελπίζουμε πως όλοι αυτοί θα καταφέρουν να αντισταθούν και θα αλλάξουν σε κάτι πιο ουσιαστικό, όπως κάνει ο Πινόκιο. Ο Πινόκιο, όμως, δε συμβολίζει τους ξύλινες ψεύτες του σήμερα, αλλά μάλλον εμάς τους ίδιους που, σίγουρα, έχουμε υπάρξει τέτοιοι με μεγάλες μύτες και πρέπει να πασχίζουμε, για να λύσουμε τα σκοινιά της μαριονέτας. Ο Πινόκιο είμαστε εμείς, που πρέπει να βρούμε μέσα στον εφιαλτικό κόσμο τη θέση μας και να παλέψουμε να είμαστε κάτι περισσότερο από ξύλινες κούκλες στα χέρια ενός κουκλοπαίχτη.
Πώς θα εξηγούσατε - αιτιολογούσατε σε ένα παιδί την κατάσταση που βιώνουμε στη χώρα μας;
Δε θεωρώ πως σε ένα παιδί θα έπρεπε να πω κάτι διαφορετικό από ό,τι σε έναν ενήλικα. Μάλλον, θα προσπαθούσα να εξηγήσω ακριβώς, όπως προσπαθώ να εξηγήσω στον εαυτό μου. Στο απόλυτα θολό τοπίο του σήμερα, θα προσπαθούσα να του εξηγήσω πως η αθλιότητα που βιώνουμε σε όλα τα επίπεδα είναι αναστρέψιμη και ότι ο κόσμος μπορεί να αλλάξει.
Τι εύχεστε για την κάθε επόμενη μέρα;
Να κερδίσουμε το στοίχημα που βάλαμε με την ομάδα μου, ανοίγοντας ένα θεατρικό χώρο, το skrow theater, στο Παγκράτι, με την ελπίδα να φτιάξουμε έναν νέο χώρο δημιουργίας, που να φιλοξενεί τόσο τη δική μας ομάδα, όσο και άλλες αξιόλογες.
Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία: Βασίλης Μαυρογεωργίου, σκηνικά - κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ, χορογραφία: Χρήστος Παπαδόπουλος, μουσική: Απόλλων Ρέτσος, φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου, βοηθός σκηνοθέτη: Βάσια Ατταριάν. Διανομή: Γιάννης Σαρακατσάνης, Κατερίνα Μαυρογεώργη, Γιώργος Μακρής, Γιάννης Δενδρινός, Βιργινία Ταμπαροπούλου, Νικόλας Πιπεράς, Στράτος Παλαιολόγος, Κωνσταντίνος Ρεπάνης, Κατερίνα Γερονικολού, Μπέτυ Αποστόλου.
Πληροφορίες
Θέατρο Ακροπόλ: Ιπποκράτους 9 - 11, Αθήνα, τηλ.: 210 3643700. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: κάθε Σάββατο: 15.00, κάθε Κυριακή: 11.30 και 15.00. Τιμές εισιτηρίων: ενήλικες: 12 ευρώ, παιδιά: 10 ευρώ, σχολεία: 7 ευρώ. Διάθεση εισιτηρίων: ταμεία θεάτρου, ηλεκτρονικά: www.viva.gr.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]