Το Σύμβολο είναι μια πορεία. Κατ' αρχήν με την έννοια της περιήγησης. Δεν αποτυπώνονται βέβαια τοπία ή αποτυπώνονται ως φόντο, ως φορέας του Συμβόλου, όμως μπορεί ακόμη και να μαντέψει κανείς καθώς βλέπει τη ράχη ενός ναού να λούζεται από το άπλετο γαλάζιο, τη χώρα ενός νησιού.
Ο φωτογράφος Πλάτων Τσούλος μας έχει συνηθίσει και από προηγούμενα βιβλία του σε αυτό το ταξίδεμα της Ελλάδας: είτε φωτογραφίζοντας ρόπτρα και αποτυπώνοντας λαϊκό πολιτισμό και χειροτεχνήματα μιας εποχής αφημένης κάπου στο χτες, είτε συνομιλώντας με τη φύση και τα στοιχειά της, τα ρυάκια, τα βουνά, τα φύλλα, αυτά που μιλάνε κι αυτά που δεν μιλάνε, μα τελικά όλα μιλάνε.
Επιλέγοντας τόπους
Μπορώ δε να φανταστώ μόνο το πώς το κάνει: είτε επιλέγοντας τόπους, τοπία που τον κινητοποιούν, είτε βάζοντας μια επιπρόσθετη δυσκολία στον εαυτό του, να δημιουργεί αυτοστιγμεί, για τη στιγμή.
Εχοντας, ωστόσο, στις αποσκευές του τα σύνεργα του φωτογράφου και μια φρέσκια ματιά που βλέπει πάντα τον κόσμο καινούργιο, που τον «ανακαλύπτει» από την αρχή για να τον αιχμαλωτίσει, να οδηγήσει οτιδήποτε μπορεί να οδηγηθεί στη μνήμη του φακού, να μεταμορφωθεί, συχνά να στρεβλωθεί μέσω αυτής της διαδικασίας και τελικά να υπάρξει για όλους εμάς που δεν υπήρξαμε ή συνήθως δεν υπάρχουμε ως αυτουργοί, αλλά ως συμμετέχοντες.
Στο Σύμβολο αυτή η διαδικασία της συμμετοχής προϋποτίθεται, ή για να το πούμε αλλιώς, η πρόσληψη του θέματος -γιατί ένα είναι το θέμα, οι στιγμές του είναι διαφορετικές- δεν σταματά στην απλή παρατήρηση.
Δεν φτάνει ας πούμε να «κρυφοκοιτάξεις», να ξεφυλλίσεις επιπόλαια, με το συνήθη τρόπο που το κάνουν κάποιοι από αυτούς που φυλλομετρούν λευκώματα.Δεν φτάνει απλώς να δεις και μετά να κλείσεις το βιβλίο.
Η πρόσληψη του θέματος που έχει επιλέξει ο Πλάτων Τσούλος για αυτό το νέο του λεύκωμα προϋποθέτει ουσιαστική συμμετοχή.
Στον πρόλογο ο δημιουργός αποκαλύπτει μια εμπειρία με μεταφυσικό υπόστρωμα: μας λέει πώς του δόθηκε το έναυσμα της έμπνευσης, μιλάει για το στολίδι μιας εκκλησιάς, κάπου σε ένα νησί, μια ώρα προς το δείλι και «συγκρίνει» ανάμεσα στον ήλιο που γέρνει προς τη δύση του και το Σταυρό: «Αυτός και ο ήλιος. Κυρίαρχοι κι οι δύο. Οχι για πάντα. Ο ήλιος θα έφευγε, Εκείνος θα έμενε, νικητής...».
Κάπως έτσι ξεκίνησε για τον Πλάτωνα Τσούλο η περιήγηση -και θα λέγαμε περιδίνηση- στους τόπους του Σταυρού.
Κάπως έτσι συγκεντρώθηκε υλικό οκτώ χρόνων περιήγησης, απ' άκρο σε άκρο της Ελλάδας, από δεκάδες εκκλησίες, ξωκλήσια και διάβες πίστης, «αιχμαλωτίζοντας» στιγμές ενατένισης και προσωπικής στάσης, απεικόνισης και δημιουργίας, κυρίως στο φυσικό χώρο, ενός Συμβόλου πανταχού παρόντος.
Στα οκτώ αυτά χρόνια η Ελλάδα έζησε μια κοσμογονία, ήρθαν τα πάνω-κάτω, κυριολεκτικά, για όλους μας ή σχεδόν για όλους.
Είναι σαφές πια στον καθένα, ότι όταν τελειώσει όλο αυτό, όταν επιτέλους ξαναμπεί το πράγμα σε ένα «αυλάκι» χωρίς βίαιες αναταράξεις, βίαιες αναδιανομές, γιουρούσια και δεσμεύσεις παντοειδείς στις ζωές των ανθρώπων, τίποτε δεν θα θυμίζει -πολύ λίγα έστω- την κοινωνία που ήμασταν.
Αν ψάξει κανείς για «σταθερές», για πράγματα -Σύμβολα πήγα να πω- που αντέχουν και υπερβαίνουν τη συγκυρία, πόσα θα βρει; Και ποια θα είναι αυτά;
Αυτό το Σύμβολο, με το οποίο μας καλεί να επικοινωνήσουμε ο Πλάτων Τσούλος, να το ξαναδούμε μέσα απ’ το φακό του, τόσο απλό στη μορφή του, αλλά ισχυρό σε αξίες και σε ιστορία, είναι ένα από αυτά...
O Αρχιεπίσκοπος
Προλογίζοντας το βιβλίο ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, Ιερώνυμος Β', τονίζει: «Το έργο μπολιασμένο από την ποίηση και τη φιλανθρωπία της τέχνης του ανακαλύπτει την ομορφιά μοναδικών τόπων και τοπίων της πατρίδας μας...
Το φωτογραφικό λεύκωμα του κ. Τσούλου δεν μας εγκλωβίζει σε μια πένθιμη ατμόσφαιρα, δεν μας επιβαρύνει με ένα δυσβάσταχτο φορτίο.
Μας εμπνέει να διαβούμε από το ''Σύμβολο'' στον ουσιαστικότερο τρόπο της xριστιανικής μας ύπαρξης, όπου δεν υπάρχει τέλος αλλά τελείωση».
Το βλέμμα του φωτογράφου
Ο Πλάτων Τσούλος ασχολείται με τη φωτογραφία από το 1995. Το 2002, εξέδωσε το πρώτο του λεύκωμα με τίτλο «Ρόπτρα».
Τρία χρόνια αργότερα, το 2005, κυκλοφόρησε τη δεύτερη σειρά φωτογραφιών του, με τίτλο «Ο Οδοιπόρος είχε φύλλα στα μαλλιά του» και το 2009 εξέδωσε το τρίτο του λεύκωμα με τίτλο «Εργοστάσιο» και θέμα μια εικαστική-πειραματική «ματιά» σε 30 εργοστάσια παραγωγής τροφίμων και ποτών.
Το 2011 κυκλοφόρησε το τέταρτο βιβλίο του, που αποτέλεσε μια εμπλουτισμένη -με νέο φωτογραφικό υλικό- έκδοση του πρώτου του βιβλίου «Ρόπτρα». Ολα τα λευκώματα εκδόθηκαν από τον εκδοτικό οίκο «Ολκός».
Ο Πλάτων Τσούλος έχει οργανώσει τρεις ατομικές εκθέσεις, στην Ελλάδα, τη Σουηδία και τη Ρωσία, συμμετείχε σε μια ομαδική στην Αθήνα, ενώ δουλειά του δημοσιεύθηκε στον ημερήσιο Τύπο.
Φωτογραφία μαθήτευσε δίπλα στο Χρήστο Λιάτση και το 1990 ήταν βοηθός σκηνοθέτη στο ντοκιμαντέρ του Δημήτρη Μαυρίκιου «Aenigma Est» (1ο βραβείο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1990).
Από το 1989 ασχολείται με τη δημοσιογραφία και σήμερα είναι αρχισυντάκτης στην Εφημερίδα Ναυτεμπορική.
Είναι απόφοιτος του Παντείου Πανεπιστημίου (Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης) και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (τμήμα «Marketing και Επικοινωνία με Μέσα Νέας Τεχνολογίας»).
* Το λεύκωμα «Σύμβολο», κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΖΩ², σε διάσταση 42x32 cm, σε χαρτί velvet βάρους 170 gr, βιβλιοδετημένο με σκληρό εξώφυλλο, περιλαμβάνει δε 165 έγχρωμες φωτογραφίες.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΛΟΥΒΑΡΗΣ - [email protected]