Από τότε που η Ουκρανία απέκτησε την ανεξαρτησία της, η Ρωσία θεωρούσε δικαίωμά της όχι μόνο να παρεμβαίνει στις υποθέσεις της, αλλά και να προσπαθεί να την επαναφέρει υπό τον έλεγχό της.
Η στάση της Μόσχας απέναντι στις προεδρικές εκλογές ήταν να εξασφαλίσει την επικράτηση του ανθρώπου που θα προσανατόλιζε την Ουκρανία προς το ρωσικό στρατόπεδο. Για τον σκοπό αυτό, η Ρωσία εκμεταλλεύτηκε τις ιστορικές και δημογραφικές διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στις κεντρικές και δυτικές περιοχές, όπου κυριαρχεί η ουκρανική γλώσσα και στις ανατολικές περιοχές όπου ζουν εκατομμύρια Ρωσόφωνοι.
Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν επισκέφθηκε την Ουκρανία την παραμονή των δύο γύρων εκλογών, σε ένδειξη υποστήριξης προς τον πρωθυπουργό Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ο οποίος έχει υποσχεθεί να εντάξει τη χώρα σε ένα νέο συνασπισμό που λέγεται «Ενιαία Οικονομική Ζώνη» και τελεί υπό τον έλεγχο της Μόσχας.
Ομως, τα σχέδια του Γιανουκόβιτς να προωθηθεί στην εξουσία, παίζοντας το «ρωσικό χαρτί» δεν ευδοκίμησαν. Και οι προσπάθειες νόθευσης των εκλογικών αποτελεσμάτων απέτυχαν, μπροστά στην αποφασιστικότητα των οπαδών της αντιπολίτευσης.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η Ρωσία είχε υποσχεθεί στο ουκρανικό καθεστώς ότι θα υποστηρίξει τη χρήση βίας για την καταστολή των διαδηλώσεων. Μπροστά στην έκταση των διαμαρτυριών όμως, γράφει ο απεσταλμένος της «Independent» στο Κίεβο, η Μόσχα αναγκάστηκε να κάνει πίσω και να εκπονήσει εσπευσμένα ένα «Σχέδιο Β» που εγείρει τον κίνδυνο της διχοτόμησης.
Η αντιπολίτευση πιστεύει ότι η Ρωσία θέλει να «μολδοβοποιήσει» την Ουκρανία. Ο όρος αναφέρεται στην υποστήριξη της Μόσχας προς τους ρωσόφωνους αυτονομιστές οι οποίοι προκάλεσαν μια βραχεία, αλλά αιματηρή σύγκρουση στο Μόλδοβα, με στόχο την απόσχιση από τη ρουμανόφωνη πλειοψηφία. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί μια περιοχή με το όνομα Υπερδνειστερία, η οποία δεν είναι διεθνώς αναγνωρισμένη και αποτελεί ουσιαστικά έναν «Παράδεισο» του ρωσικού οργανωμένου εγκλήματος.
Η Ρωσία έχει επίσης υποστηρίξει τα αυτονομιστικά κινήματα στη Γεωργία και το Αζερμπαϊτζάν, σε μια προσπάθεια να υπονομεύσει την ανεξαρτησία αυτών των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών. Επιπλέον, ο πρόεδρος Πούτιν υποστηρίζει αυταρχικούς ηγέτες όπως ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο, που είναι πρόθυμοι να προσδέσουν τη χώρα τους στο άρμα της Ρωσίας.
Η Μόσχα μπορεί να ελπίζει ότι παρουσιάζοντας τον Γιανουκόβιτς ως τον μόνο άνθρωπο που μπορεί να κρατήσει την Ουκρανία ενωμένη, θα μπορέσει να τον εγκαταστήσει στην εξουσία, ή μπορεί να ενθαρρύνει πράγματι την απόσχιση της χώρας, πιστεύοντας ότι το ένα κομμάτι θα ενσωματωθεί κάποια στιγμή στη Ρωσία. Αυτό είναι άλλωστε το όραμα γνωστών εθνικιστών πολιτικών της Ρωσίας όπως ο δήμαρχος της Μόσχας Γιούρι Λουζκόφ, που ονειρεύονται μια νέα ρωσική αυτοκρατορία.
Το βέβαιο είναι ότι τα αυτονομιστικά σχέδια θα αποσταθεροποιήσουν για πολύ καιρό την Ουκρανία και θα υπονομεύσουν τις προσπάθειες για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΝΑΤΟ.
Πηγές: «The Independent», ΑΠΕ
* Διαδηλωτές με σημαίες της Ουκρανίας μπροστά από το μνημείο των θυμάτων του λιμού 1932-1933. (φωτογράφος Dima GAVRYSH)