Ιστορική καμπή για την Τουρκία αποτέλεσε η είσοδος ισλαμιστριών βουλευτών στην Εθνοσυνέλευση με καλυμμένα τα μαλλιά τους.
Η είσοδος τεσσάρων βουλευτών του κυβερνώντος Kόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στην τουρκική Εθνοσυνέλευση με την παραδοσιακή ισλαμική μαντίλα αποτελεί αδιαμφισβήτητα μία ιστορική καμπή για την Τουρκία.
Η συγκεκριμένη εξέλιξη αποτελεί στην πράξη επέκταση της άρσης απαγόρευσης της μαντίλας στις δημόσιες υπηρεσίες και ιδρύματα, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 8 Οκτωβρίου 2013.
Η εν λόγω απαγόρευση εξακολουθεί να ισχύει στο στρατό, την αστυνομία και τη δικαιοσύνη.
Η «μάχη» των συμβολισμών
Η μαντίλα αποτελεί αντικείμενο έντονης διαμάχης στην πολιτική ζωή της χώρας καθώς εκλαμβάνεται από τους μεν κεμαλιστές ως σύμβολο του πολιτικού Ισλάμ, το οποίο υπονομεύει τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους, από τους δε ισλαμιστές ως αναφαίρετο δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης της ισλαμικής θρησκευτικής ταυτότητας.
Ενδεικτικό στοιχείο της λεπτότητας του ζητήματος της μαντίλας είναι ότι το πρώτο διάστημα της θητείας του AKP και του Ταγίπ Ερντογάν στην εξουσία, αξιωματούχοι του γενικού επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων απέφευγαν επιδεικτικά να παρευρίσκονται σε επίσημες εκδηλώσεις όπου οι Ερντογάν και Γκιουλ συνοδεύονταν από τις μαντιλοφορούσες συζυγούς τους.
Το 2007 δεν επετράπη η είσοδος της Εμινέ Ερντογάν, συζύγου του τούρκου πρωθυπουργού, σε στρατιωτικό νοσοκομείο επειδή φορούσε μαντίλα γεγονός που πυροδότησε σφοδρές εντάσεις, ακόμη και χειροδικίες μεταξύ των κομμάτων στο τουρκικό κοινοβούλιο.
Η περιπετειώδης εκλογή του Αμπντουλάχ Γκιούλ το 2007 στην Προεδρία της Δημοκρατίας, θεσμό ο οποίος αποτελούσε παραδοσιακά πυλώνα του κεμαλικού στρατιωτικού – γραφειοκρατικού μηχανισμού εξουσίας στην Τουρκία, αποτέλεσε μία ακόμη βαριά ήττα για τους κοσμικούς, καθώς είδαν για πρώτη φορά στην ιστορία του σύγχρονου τουρκικού κράτους η πρώτη κυρία, σύζυγος του Γκιουλ, να φορά ισλαμική μαντίλα.
Μαντίλα και πανεπιστήμιο
Μία από τις κυριότερες προεκλογικές δεσμεύσεις του Ερντογάν ενόψει των πρόωρων εκλογών του 2007 ήταν η άρση της απαγόρευσης της μαντίλας στα πανεπιστήμια. Η συγκεκριμένη απαγόρευση ανάγεται από την δεκαετία του 1980.
Πολλοί κατηγόρησαν τότε τον ισλαμιστή πρωθυπουργό ότι προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το ζήτημα της μαντίλας για ψηφοθηρικούς λόγους.
Έχοντας πλέον εξασφαλίσει μία σαρωτική εκλογική νίκη, ο Ερντογάν προχώρησε το 2008 σε συνταγματική αναθεώρηση που μεταξύ άλλων επέτρεπε στις φοιτήτριες να εισέρχονται με ισλαμική μαντίλα στα πανεπιστήμια. Πολλά πανεπιστήμια αρνήθηκαν να το εφαρμόσουν. Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, κεμαλικό κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αντέδρασε έντονα και κατέφυγε στο συνταγματικό δικαστήριο το οποίο με την σειρά του έκρινε άκυρη την αναθεώρηση, με την αιτιολογία ότι παραβίαζε τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους.
Η απαγόρευση της μαντίλας στα πανεπιστήμια οδήγησε πολλές θεοσεβούμενες φοιτήτριες - κατά καιρούς - να καταφεύγουν σε ευφάνταστα τεχνάσματα προκειμένου να καλύψουν τα μαλλιά τους εντός του πανεπιστημιακού χώρου όπως με το να φοράνε περούκες.
«Η δημοκρατία είναι ένα τρένο»
Σύμφωνα με έρευνα του 2008, περίπου το 60% των ενήλικων γυναικών φορά ισλαμική μαντίλα.
Ο Ερντογάν κατηγορείται ότι προωθεί μία ισλαμική ατζέντα με τα διαδοχικά αμφιλεγόμενα μέτρα του. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Τουρκίας έχει σημειώσει, ωστόσο, ότι «η δημοκρατία είναι ένα τρένο από το οποίο κατεβαίνεις μόλις φτάσεις στον προορισμό σου».
Οι μαζικές διαδηλώσεις του καλοκαιριού με αφορμή την ανάπλαση του πάρκου Γκεζί έδειξαν ότι ένα σημαντικό κομμάτι της τουρκικής κοινωνίας αντιτίθεται στην επιχειρούμενη ισλαμοσυντηρητική κατεύθυνση την οποία θέλει να προσδώσει στην κοινωνική ζωή της Τουρκίας.