Παρατηρήσεις για τη συνταγματικότητα άρθρων του φορολογικού νομοσχεδίου κάνει η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής.
Εξάλλου, ένσταση αντισυνταγματικότητας κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά η κυβερνητική πλειοψηφία (Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ) την απέρριψε δι’ εγέρσεως. Την ένσταση υποστήριξαν πλην του ΣΥΡΙΖΑ, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες και το ΚΚΕ.
Οι παρατηρήσεις της Επιστημονικής Υπηρεσίας αφορούν:
- άρθρο 5 όπου θεωρείται ότι έχει νομίμως κοινοποιηθεί συστημένη επιστολή από την Εφορία μετά από πάροδο 15 ή 30 ημερών από την ημέρα αποστολής της. Η Επιστημονική Υπηρεσία επισημαίνει ότι αποτελεί θεμελιώδες συνταγματικό δικαίωμα του πολίτη η παροχή έννομης προστασίας από τα Δικαστήρια στο πλαίσιο της αρχής της δίκαιης δίκης. «Το προτεινόμενο τεκμήριο νόμιμης κοινοποίησης οδηγεί σε συνέπειες τέτοιας έντασης – ουσιαστικώς στο νομοθετικό αποκλεισμό της δικαστικής προστασίας – οι οποίες δεν τελούν σε αρμονία με τις ανωτέρω αρχές» (αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας, αναλογικότητας, δίκαιης δίκης κ.α.), υπογραμμίζει. Επίσης τονίζει ότι «εγείρεται προβληματισμός» σχετικά με παραβίαση του δικαιώματος της προηγούμενης ακρόασης (άρθρο 20 παρ. 2 του Συντάγματος), λόγω της διάταξης για κλήση φορολογούμενου προς ακρόαση.
- άρθρο 9 όπου ορίζεται ότι ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων δύναται να εκδίδει ερμηνευτικές εγκυκλίους και οδηγίες δεσμευτικές για την φορολογική διοίκηση. «Η προτεινόμενη διοίκηση αντίκειται στις αρχές της χρηστής διοίκησης», επισημαίνει η Επιστημονική Υπηρεσία υπενθυμίζοντας ότι οι υπάλληλοι έχουν δικαίωμα να διαφωνούν εγγράφως με διαταγές ή να μην τις εφαρμόζουν αν είναι προδήλως αντισυνταγματικές.
- άρθρο 12 όπου ορίζεται ότι φορολογικό ενημερότητας δίνεται μόνο εφόσον ο φορολογούμενος δεν έχει ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές και έχει υποβάλλει όλες τις φορολογικές δηλώσεις στο παρελθόν και ότι δεν χορηγείται πιστοποιητικό φορολογικής ενημερότητας ή βεβαίωση οφειλής στην περίπτωση που το δημόσιο έχει λάβει μέτρα διασφάλισης για οικονομικά εγκλήματα. «Εισάγεται κύρωση της οποίας ούτε ο σκοπός, ούτε το εξυπηρετούμενο δημόσιο συμφέρον προκύπτουν σαφώς», υπογραμμίζει η Έκθεση.
- άρθρο 15 όπου ορίζεται ότι πρόσωπα που έχουν επαγγελματικό απόρρητο (δικηγόροι, λογιστές κ.α.) θα υποχρεούνται να παρέχουν πληροφορίες στις φορολογικές αρχές μετά από άδεια του εισαγγελέα. Η διάταξη αντιβαίνει στον σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και στην συνταγματικά προστατευόμενη αρχή της υπεράσπισης, εφόσον περιλαμβάνει και τους νομικούς., επισημαίνεται.
- άρθρο 19 για την τροποποιητική δήλωση. Πρέπει να αναδιατυπωθεί η ρύθμιση τονίζει η Επιτροπή, καθώς δεν βρίσκεται σε συμφωνία με τις αρχές της ασφάλειας δικαίου και της χρηστής διοίκησης.
- άρθρο 27 για εναλλακτικούς τρόπους προσδιορισμού της φορολογητέας ύλης. Η χρησιμοποίηση διαφορετικών βάσεων υπολογισμού του φόρου ανάμεσα σε πρόσωπα που υπάγονται στο ίδιο φορολογικό καθεστώς, δικαιολογείται εφόσον έχουν υποπέσει σε φορολογικές παραβιάσεις που δικαιολογούν δυσμενέστερη φορολογική μεταχείριση, αναφέρει.
- άρθρο 33 όπου ορίζεται ότι ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων μπορεί να προσδιορίζει τον τρόπο εκτίμησης της φορολογητέας ύλης. «Ενδεχομένως προσκρούει στο άρθρο 76, παρ. 4 του Συντάγματος, εφόσον με την απόφαση αυτή προσδιορίζεται εμμέσως το αντικείμενο του φόρου», τονίζει.
- άρθρο 48 για τον αποκλεισμό του δικαιώματος συμψηφισμού. «Ενδεχομένως δεν βρίσκεται σε αρμονία με τα άρθρα 4, 5 και 17 του Συντάγματος», επισημαίνει η Έκθεση.