Είκοσι χρόνια μετά, το ελληνικό κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει - ή ξαναδεί - τη «Σαμία», με όλους τους εν ζωή πρωταγωνιστές της παραγωγής του 1993, σε μόνο δύο παραστάσεις, στις 19 και 20 Ιουλίου, στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου.
Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου – μετά από τέσσερα χρόνια απουσίας - επιστρέφει στην Επίδαυρο με την αναβίωση της «Σαμίας» του Μενάνδρου, μιας παράστασης, που στην πρώτη της εμφάνιση στο αργολικό θέατρο, το 1993, κέρδισε επάξια τον τίτλο ως μια από τις δέκα καλύτερες παραγωγές στην ιστορία του Φεστιβάλ Επιδαύρου.
Είκοσι χρόνια μετά, το ελληνικό κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει - ή ξαναδεί - τη «Σαμία», με όλους τους εν ζωή πρωταγωνιστές της παραγωγής του 1993, σε μόνο δύο παραστάσεις, στις 19 και 20 Ιουλίου, στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, στις 9 το βράδυ.
Στη «Σαμία» των Γιάννη Βαρβέρη και Εύη Γαβριηλίδη, πρωταγωνιστούν και πάλι οι Αλκίνοος Ιωαννίδης, Κώστας Δημητρίου, Σπύρος Σταυρινίδης και Σταύρος Λούρας. Τον ρόλο της Σαμίας υποδύεται η Στέλα Φυρογένη.
Η «Σαμία» είναι ένα από τα τέσσερα σωζόμενα έργα του αρχαίου συγγραφέα της Νέας Κωμωδίας, Μενάνδρου. Μέσα από μια σειρά παρεξηγήσεων, το έργο πραγματεύεται τα μπερδέματα που δημιουργεί ανάμεσα σε δύο οικογένειες ένα εξώγαμο παιδί. Η παράσταση είναι τοποθετημένη στην Αθήνα των αρχών του 20ου αιώνα και ο συνδυασμός της πρωτότυπης μετάφρασης του ποιητή Γιάννη Βαρβέρη, της φινετσάτης σκηνοθεσίας του Εύη Γαβριηλίδη, της υπέροχης μουσικής, της κομψότητας των κουστουμιών και της μαγείας του χορού προσφέρουν ένα αστραφτερό, δροσερό και ευχάριστο θέαμα.
Μια δουλειά τρυφερής νοσταλγίας
Ο σκηνοθέτης Εύης Γαβριηλίδης αναφέρει για τη συνεργασία του με τον ποιητή Γιάννη Βαρβέρη: «Το κοινό μας εγχείρημα με τον αξέχαστο ποιητή και φίλο, Γιάννη Βαρβέρη, να αναλογίσουμε τον Μένανδρο γλωσσικά με την απλή καθαρεύουσα και σκηνοθετικά με τα αθηναϊκά ήθη των αρχών του αιώνα, σας παραδίδει σήμερα τη “Σαμία” ως πολύχρωμο κωμειδύλλιο με άσματα. Είναι μια εργασία κεφιού όλων μας και μεγάλης αγάπης προς μια αισθητική, όπου βασιλεύει η χάρις. Επίσης, είναι μια δουλειά τρυφερής νοσταλγίας για έναν κόσμο, από τον οποίο έχει απομείνει μονάχα ένα υπέροχο άρωμα».
Με μια - ίσως αυθάδη - ένεση δροσιάς
Ο ποιητής Γιάννης Βαρβέρης, στην εισαγωγή του στην έκδοση της μετάφρασης του έργου, αναφέρει μεταξύ άλλων: «Οι επί του θέματος προπαρασκευαστικές συζητήσεις με τον σκηνοθέτη Εύη Γαβριηλίδη μάς είχαν από καιρό οδηγήσει στην ιδέα ότι ο Μένανδρος, εισηγητής μιας ευρύτατης θεατρικής φόρμας που επηρέασε τη ρωμαϊκή κωμωδία, την κομέντια ντελ άρτε μέχρι και το βουλεβάρτο, όφειλε να επιδοτηθεί σκηνικά με μια - ίσως αυθάδη - ένεση δροσιάς, μιας και ο σοφός πρόγονος, συγκρινόμενος με τους επιδέξιους μιμητές του, δεν έπρεπε να φαίνεται ισχνότερος.
Έτσι, σκεφτήκαμε ότι μια γλώσσα κοντά σε εκείνην του Κορομηλά και του κωμειδυλλίου του, γλώσσα που θα φορούσε τον ανάλογο παραστασιακό μανδύα, θα συνιστούσε, ίσως, πρόταση “αποναφθαλινοποίησης” του υπέροχου μενανδρικού υλικού. Στην προσέγγιση αυτή, σοβαρό επιχείρημα αποτέλεσε και η πεποίθηση πως τα συντηρητικά αθηναϊκά ήθη της κοινωνίας του 320 π.Χ. έχουν αρκετές αναλογίες με τα κοινωνικά ήθη, και άρα και με τον γλωσσικό κώδικα του αθηναϊκού κωμειδυλλίου…
Ένα ας προσέξουμε,. η μετάφραση αυτή δεν έγινε επ’ ουδενί με σκοπό την παρωδία. Ο γίγας Μποστ ενέδρευε σατανικά απειλητικός από την κουίντα. Αλλά όχι. Θέλησα να αναβιώσω μια εποχή, μαζί με το γλωσσικό της όργανο, πάνω σε ανθρώπους - ηθοποιούς, που να την πιστεύουν επειδή τη ζουν…»
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Γιάννης Βαρβέρης, σκηνοθεσία: Εύης Γαβριηλίδης, σκηνικά - κοστούμια: Γιώργος Ζιάκας, μουσική: Μιχάλης Χριστοδουλίδης, χορογραφία: Ισίδωρος Σιδέρης, σχεδιασμός φωτισμών: Γιώργος Κουκουμάς, διδασκαλία τραγουδιών: Μάρω Σκορδή, βοηθός σκηνοθέτη: Νάγια Αναστασιάδου, βοηθός χορογράφου: Στέλλα Κρούσκα, βοηθός σκηνογράφου: Κρίστυ Πολυδώρου. Ερμηνεύουν: Αλκίνοος Ιωαννίδης (Μοσχίων), Στέλα Φυρογένη (Χρυσίς), Κώστας Δημητρίου (Δημέας), Σπύρος Σταυρινίδης (Παρμένων), Δημήτρης Αντωνίου (Νικήρατος), Σταύρος Λούρας (Μάγειρος), Προκόπης Αγαθοκλέους (Περαστικός), Θέα Χριστοδουλίδου (Τροφός), Νιόβη Χαραλάμπους (Πλαγγόνα), Άννα Γιαγκιώζη (μητέρα Πλαγγόνας). Χορός: Νεοκλής Νεοκλέους, Σώτος Σταυράκης, Μαργαρίτα Ζαχαρίου, Αλέξανδρος Παρίσης, Μάριος Κωνσταντίνου, Ανδρέας Κούτσουμπας, Νίκη Δραγούμη, Άντρη Κυριάκου, Ανδρέας Φυλακτού, Κωνσταντίνος Γαβριήλ.
Πληροφορίες
Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, Αρχαιολογικός Χώρος Ασκληπιείου Επιδαύρου - Αργολίδα, τηλ.: 27530 22026, 27530 22096. Τιμές εισιτηρίων: VIP: 45 ευρώ, ζώνη Α΄: 35 ευρώ, ζώνη Β΄: 25 ευρώ, φοιτητικό: 15 ευρώ, άνω διάζωμα: 10 ευρώ – φοιτητικό, ανέργων, ΑΜΕΑ: 5 ευρώ.
naftemporiki.gr