Κλιματική αλλαγή εναντίον εξέλιξης

Πολύ αργή φαίνεται να είναι η βιολογική εξελικτική διαδικασία για πολλά είδη, σε σχέση με την ταχεία κλιματική μεταβολή που αναμένεται μέσα στον επόμενο αιώνα, σύμφωνα με μία μελέτη οικολόγων του πανεπιστημίου της Αριζόνα, που δημοσιεύεται στο περιοδικό Ecology Letters.

Οι επιστήμονες ανέλυσαν δεδομένα από 540 είδη σπονδυλωτών, θηλαστικών, ερπετών, πτηνών και αμφίβιων. Συνέκριναν αυτά τα στοιχεία με το ρυθμό αύξησης της θερμοκρασίας στη Γη, και συμπέραναν πως κάποια είδη θα έπρεπε να επιταχύνουν 10.000 φορές τον εξελικτικό τους ρυθμό, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στο θερμό κλίμα που θα επικρατεί γύρω στο 2100, όπου η μέση αύξηση της θερμοκρασίας υπολογίζεται στους 4 βαθμούς Κελσίου. Αλλιώς, θα αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο της εξαφάνισης.

Για τη μελέτη, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν γεννητικά δέντρα, διαγράμματα δηλαδή βασισμένα σε γενετικά στοιχεία τα οποία δείχνουν πότε έγινε κάποιος διαχωρισμός μεταξύ των ειδών, προσπαθώντας να καλύψουν 17 βασικές κατηγορίες έμβιων όντων. Στη συνέχεια συνέκριναν αυτά τα δέντρα με την εξέλιξη του περιβάλλοντος στο οποίο ζουν αυτά τα είδη, βρίσκοντας πως σε όλες τις κατηγορίες υπάρχουν όντα που θα κινδυνέψουν σύντομα με εξαφάνιση.

Κάποια είδη ίσως να μη χρειαστεί να εξελιχθούν βιολογικά για να επιβιώσουν, εάν ειδικά μπορέσουν να μετακινηθούν σε περιοχές με ευνοϊκό γι’ αυτά κλίμα. Επίσης, άλλοι πληθυσμοί μπορεί μεν να απολέσουν μεγάλο μέρος τους, αλλά κάποια πιο ανθεκτικά μέλη τους να τα καταφέρουν. Για πιο δυσκίνητες ή ευπαθείς ομάδες όμως, η εξαφάνιση είναι το πιο πιθανό σενάριο.

Οι μελετητές έδειξαν πως η μειώσεις πληθυσμών ή ακόμα και η εξαφάνιση που προκύπτει από την αλλαγή του κλίματος, σχετίζεται και με την αλληλεπίδραση μεταξύ διαφορετικών ειδών, τα οποία αδυνατούν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Ο παράγοντας ωστόσο που παίζει το μεγαλύτερο ρόλο είναι η διαθεσιμότητα τροφής, καθώς η ερημοποίηση περιοχών του πλανήτη θα συντελέσει στην ελαχιστοποίηση των διαθέσιμων τροφών για πολλά είδη.