Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Είπατε ότι είχατε μία συνάντηση στην οποία δεν πήγατε και γυρίσατε πίσω στο υποκατάστημα. Αυτό λέω, πώς τη δικαιολογήσατε; Τί είπατε δηλαδή; Δε δώσατε κάποια εξήγηση γιατί δεν πήγατε εκεί, που ήταν ένα υπηρεσιακό σας καθήκον;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Έγινε ένα τηλεφώνημα και είπα ότι δε μπόρεσα να έρθω.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Πόση ώρα μείνατε στον τόπο του συμβάντος;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Απάντησα, 10-15’.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Είπατε προηγουμένως για το αυτοκίνητο που μπήκαν οι δράστες. Ξαναρωτώ το εξής, θα μου πείτε ίσως ότι θεωρείτε ότι το έχετε απαντήσει το θέμα αυτό, εγώ δε θεωρώ ότι το έχετε απαντήσει, ενόψει του ότι το μαγαζί αυτό βρίσκεται 6 μέτρα μέσα από το δρόμο. Ξαναλέω λοιπόν το εξής: Ήσαστε την ώρα εκείνη στη βιτρίνα του μαγαζιού ή ήσαστε στο πεζοδρόμιο;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Στο πεζοδρόμιο.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Είχατε οπτική επαφή με τη γωνία Ομήρου και Σκουφά. Για πείτε μου λοιπόν, το αυτοκίνητο σε ποια μεριά της γωνίας ήταν; Πριν τη διασταύρωση δηλαδή ανεβαίνοντας στη Σκουφά ή μετά;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Απάντησα χθες, Σκουφά και Ομήρου.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Ξαναρωτώ, δεν μου αρκεί αυτό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πριν απ’ τη διασταύρωση;
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Πριν ή μετά;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Ποια διασταύρωση;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σκουφά και Ομήρου είναι διασταύρωση. Πριν λέω τη διασταύρωση ή μετά; Την περάσαμε την Ομήρου ή δεν την περάσαμε;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Να καταλάβω την ερώτησή σας.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Η ερώτησή μου είναι η ακόλουθη: Είπατε ότι είδατε ένα αυτοκίνητο επί της οδού Σκουφά, στο οποίο μπήκαν οι δράστες. Λέω λοιπόν: Γωνία Ομήρου και Σκουφά: Πριν από την Ομήρου ή μετά από την Ομήρου;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Μετά από την Ομήρου.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Αριστερά ή δεξιά ανεβαίνοντας τη Σκουφά;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Μετά από την Ομήρου, το είδα που μπήκαν, όπως έβλεπα έτσι, έφυγαν δεξιά.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Αριστερά ή δεξιά, ανεβαίνοντας την οδό Σκουφά; Αυτό λέω, δεξιά;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Δεξιά.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Δεξιά και μετά τη διασταύρωση. Και επιμένετε ότι αυτό το σημείο δεξιά μπροστά απ’ τη διασταύρωση φαινόταν απ’ το «ΕΝΩΤΙΟΝ›.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Βέβαια.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Θα τα δούμε αυτά. Αυτό το περιστατικό το θυμάστε με τόσες λεπτομέρειες σήμερα. Γιατί πήγατε στον ανακριτή και δεν είπατε τίποτα γι αυτό; Στον ανακριτή εδώ έχετε πει το εξής: «Στη συνέχεια τα τρία άτομα συναντήθηκαν στη γωνία Σκουφά και Ομήρου και έστριψαν στη Σκουφά, οπότε και τους έχασα από τα μάτια μου›. Ούτε αυτοκίνητο λέτε ούτε τίποτα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έγινε η παρατήρηση αυτή από τον κ. Εισαγγελέα.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Τώρα, πέστε μου λίγο για την ιστορική διαδρομή την οποία είπατε χτες. Εδώ σας γράφει το επάγγελμα οικονομολόγος – διευθύνων σύμβουλος. Διευθύνων σύμβουλος σε ποια εταιρία είστε; Σε τράπεζα ή σε ιδιωτική εταιρία;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Τώρα είμαι σε ιδιωτική εταιρεία.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Σε ό,τι αφορά την επαγγελματική σας διαδρομή είπατε ότι ήσασταν στην Εμπορική Τράπεζα και μετά στη Γενική.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: 20 χρόνια στην Εμπορική Τράπεζα, 6,5 χρόνια στη Γενική Τράπεζα.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Μετά από τη Γενική Τράπεζα οι εταιρίες στις οποίες δραστηριοποιείστε έχουν σχέση με Χρηματιστήριο, με ΕΛΔΕ;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Με ΕΛΔΕ όχι.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Με Χρηματιστήριο;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Έχουν.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Με το χώρο του ποδοσφαίρου έχετε ασχοληθεί καθόλου;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Συναισθηματικά ναι.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Μόνο συναισθηματικά ή ήσασταν παράγοντας σε κάποια ομάδα;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Μόνο συναισθηματικά. Χρηματοδοτούσα την ομάδα του χωριού μου, την ομάδα της Ναυπάκτου.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Το Ναυπακτιακό;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Βέβαια.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Στο ΠΑΣΟΚ έχετε ένταξη; Γενικά δεν με απασχολεί η κομματική ένταξη στενά, με απασχολεί ευρύτερα η κομματική, συνδικαλιστική, κοινωνική δραστηριότητα από εκείνα τα χρόνια του ’88 – ’89 και πριν;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Στο ΠΑΣΟΚ είμαι από το 1978. Ήμουν σε πάρα πολλά όργανα του ΠΑΣΟΚ στην κομματική Οργάνωση της Εμπορικής Τράπεζας, στην τομεακή στην αντίστοιχη Νομαρχιακή των Τραπεζών, στον τομέα Επιτροπών στήριξης, στον τομέα επαγγελματοβιοτεχνών, στον τομέα οικονομολόγων.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Δεν τα θέλω όλα αυτά. Ο μάρτυρας όπου θέλει απαντάει με μια λέξη ή με καμία, όπου θέλει με εκατό.
Το ερώτημά μου είναι το εξής: πως συμβαδίζει αυτή η ιστορική διαδρομή όπως την ονομάζετε και κοινωνική δραστηριότητα, με μια στάση ζωής, όπως εσείς τουλάχιστον την λέτε για τον εαυτό σας, αυτού του φόβου και της αποφυγής να πάτε να καταθέσετε μάρτυρας για ένα περιστατικό που έγινε μπροστά στα μάτια σας, τόσο σοβαρό όπως λέτε. Εδώ, απλοί άνθρωποι που δεν έχουν περγαμηνές όπως αυτές που επικαλείστε, 38 τον αριθμό, έχουν παρελάσει από την προανακριτική διαδικασία και έχουν καταθέσει. Εσείς γιατί όχι; Ένας άνθρωπος συνειδητοποιημένος, με κοινωνική διαδρομή, με ευαισθησίες με όλα αυτά τα πράγματα.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Ο φόβος και ο μύθος -και αν θέλετε ίσως αυτό να μην με τιμά- με έκαναν να φοβάμαι. Αυτό δεν είναι κάτι που το διεκδικώ, ούτε το αναδεικνύω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο φόβος λοιπόν. Τι να κάνουμε τώρα; Αφού το λέτε εσείς, είναι εξήγηση.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Δεν έχω άλλη ερώτηση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: ¶λλη ερώτηση δεν υπάρχει. Ο κ. Σταμούλης.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Θα ήθελα να παρακαλέσω το εξής κ. μάρτυς: είπατε ότι κληθήκατε το πρώτον από το κ. Ζερβομπεάκο.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Μάλιστα.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Και καταθέσατε χτες –διαβάζω ακριβώς περικοπή από την κατάθεσή σας- «στον κ. Ζερβομπεάκο τους είχαν πιάσει› σας παρατηρεί ο κ. Πρόεδρος και λέτε «όχι θα σας πω πως έγιναν τα περιστατικά. Ο κ. Ζερβομπεάκος με κάλεσε μόλις έγινε η έκρηξη στον Πειραιά›.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Όχι δεν είπα αυτό.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Αυτό έχει γραφεί.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Είπα ότι ο κ. Ζερβομπεάκος με κάλεσε, εγώ ήμουν στη διάθεση της Γενικής Ασφάλειας Αθηνών.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Ποιον συναντήσατε στη ΓΑΔΑ;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Κανέναν. Πήρα τηλέφωνο.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Ποιον πήρατε; Με ποιον μιλήσατε;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Δεν ξέρω το όνομά του. Πήρα τηλέφωνο στο τριψήφιο νούμερο που είχαν δώσει.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Και επικοινωνήσατε με τον συνομιλητή σας;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Με πήραν στο τηλέφωνο και έδωσαν στον κ. Ζερβομπεάκο το όνομά μου.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Και είπατε τι όταν πήρατε τηλέφωνο;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: «Είμαι στη διάθεση της πολιτείας, της Γενικής Ασφάλειας να καταθέσω για το συμβάν αυτό›.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Αυτό έγινε πότε κ. μάρτυς;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Πρέπει να έγινε 5 ή 6 ημέρες μετά το συμβάν του Πειραιά. Είναι καταγραμμένο το τηλέφωνο και μπορείτε να το βρείτε. Δεν θυμάμαι ημερομηνίες.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Μισό λεπτό, το συμβάν έγινε τον Ιούνιο, αν δεν απατώμαι στις 29 Ιουνίου. Σε 4 – 5 ημέρες πηγαίνουμε αρχές Ιουλίου έχετε ειδοποιήσει τη ΓΑΔΑ. Δεν σας είπε κανείς από τη ΓΑΔΑ να εμφανιστείτε ενώπιον του αρμοδίου στη ΓΑΔΑ να καταθέσετε;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Όχι.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Διότι όλο αυτό το διάστημα σας πληροφορώ την ανάκριση την έκανε τη ΓΑΔΑ. Ο κ. Ζερβομπεάκος επελήφθη της υπόθεσης σε χρόνο κατά πολύ μεταγενέστερο.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Κύριε συνήγορε απάντησα. Υπάρχει το τηλεφώνημά μου καταγραμμένο.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: ¶λλο σας ερωτώ. Δεν σας ζήτησαν να πάτε στη ΓΑΔΑ;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Όχι.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Έληξε. Καλώς.
Να προχωρήσω περαιτέρω. Εμφανίζεστε στον κ. Ζερβομπεάκο την 1 Οκτωβρίου από ό,τι βλέπω εδώ, η κατάθεσή σας είναι 1η Οκτωβρίου. Εντάξει
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Εντάξει. Αφού είναι αυτή η ημερομηνία.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Αυτό προκύπτει δηλαδή από τότε που έχετε τηλεφωνήσει στη ΓΑΔΑ, ο κ. Ζερβομπεάκος λέτε ότι σας καλεί την 1η Οκτωβρίου. Εκείνο το οποίο ήθελα να σημειώσω είναι στον κ. Ζερβομπεάκο στην κατάθεσή σας δεν κατονομάζετε κανέναν άλλον, πλην του κ. Σάββα Ξηρού. Δεν γνωρίζατε τότε ονόματα;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Σαφώς γνώριζα ονόματα. Ο Τύπος, οι τηλεοράσεις κάθε μέρα ήταν πρώτα θέματα.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Μισό λεπτό να πάμε στον Τύπο. Να σας δείξω εγώ μερικά ενδιαφέροντα πράγματα. Έχουν δημοσιευτεί αυτές οι φωτογραφίες και εδώ λέει Καρατσώλης, Κωστάρης, Σερίφης. Αυτό δεν το είχατε υπόψη σας τότε, όταν πήγατε στον κ. Ζερβομπεάκο.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Όλες τις εφημερίδες τις διάβαζα.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Είμαι σαφής κ. μάρτυς, προσέξτε τι ερωτώ: εδώ δημοσιεύονται τρεις φωτογραφίες Καρατσώλης, Κωστάρης, Σερίφης. Εντάξει;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Μάλιστα.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Παρακαλώ ποιον αναγνωρίσατε από αυτούς; Είπατε τον Κωστάρη ή δεν είπατε;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Θα σας απαντήσω. Εδώ είπα ενώπιον του Δικαστηρίου σας όταν έχουμε ζωντανά τα πρόσωπα μην με βάζετε στη διαδικασία των εφημερίδων. Γιατί να με βάλετε στη διαδικασία των εφημερίδων;
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Κοιτάξτε κι εδώ κ. μάρτυς.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Μάλιστα.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Είναι ο Κωστάρης; Έτσι δεν λέει από κάτω;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Όχι δεν είναι.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Από κάτω όμως λέει ότι είναι ο Κωστάρης.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Και λοιπόν; Έχω εγώ την ευθύνη τι γράφει η εφημερίδα;
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Με συγχωρείτε, είπατε ότι είδατε τις φωτογραφίες τους στις εφημερίδες.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Δεν είπα «εγώ είδα τις φωτογραφίες›. Από τα ΜΜΕ εγώ σας απάντησα ευθέως κ. Σταμούλη. Μου δείξατε μια φωτογραφία που γράφει εγκυρότατη εφημερίδα ότι είναι ο κ. Κωστάρης και σας είπα όχι δεν είναι αυτός.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κάνουν λάθος και οι δημοσιογράφοι. Μπερδεύονται.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε αλλά εγώ απάντησα κατηγορηματικά όχι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εδώ και τα μέλη του Δικαστηρίου καμιά φορά κάνουν λάθος. Αλλά τι να κάνουμε;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Θέλω την προστασία σας. Εγώ δεν νιώθω ότι έκανα λάθος. Εδώ εγώ απάντησα αμέσως κ. Σταμούλη.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Τι σας είπα;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Πάτε να με παγιδεύσετε με μια εφημερίδα; Και εγώ σας απαντώ κατηγορηματικά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τη λέξη «παγιδεύετε› δεν μπορείτε να τη λέτε στον κ. Σταμούλη.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Τον σέβομαι τον κ. Σταμούλη κι έχουμε δώσει αγώνες μαζί.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχετε δώσει αγώνες αλλά βλέπω τώρα ότι είστε σε μη αγώνες.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Από τις περιγραφές που έγιναν εκ μέρους των αυτόπτων μαρτύρων η αρμόδια αστυνομική Αρχή έδωσε αυτά τα τέσσερα σκίτσα. Σας πληροφορώ, σας θέτω υπόψη σας αυτά τα τέσσερα σκίτσα.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Δεν το γνώριζα.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Νομίζω δεν υπάρχουν στη δικογραφία κ. Πρόεδρε και θα ήταν πάρα πολύ χρήσιμο για τη χρήση του Δικαστηρίου σας να σας δοθούν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βεβαίως ό,τι έχετε. Αυτά είναι τα σκίτσα;
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Βεβαίως. Τα οποία περιέρχονται στη Δικογραφία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: 26/9/89. Θέλετε να δει και η δική σας η πλευρά;
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Εδώ ποιον αναγνωρίζετε; Ποιος μοιάζει από αυτούς;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Δεν μπορώ να αξιολογώ σκίτσα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αναγνωρίζετε κανέναν; Αυτό σας ρωτάει.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Δεν μπορώ να αξιολογώ σκίτσα. Εγώ αξιολογώ ζωντανά είδωλα.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Τα ζωντανά είδωλα δεν τα αναγνωρίσατε πριν πάτε στον κ. Ζερβομπεάκο. Πότε είδατε τα ζωντανά είδωλα;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Κάθε μέρα βομβαρδιζόμασταν από τα ΜΜΕ και βλέπαμε τους κατηγορουμένους.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Ωραία. Και τα ΜΜΕ είχαν κάνει αυτή τη σύγχυση. Και εσείς ήρθατε εδώ?
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Εγώ σας απάντησα. Μόλις μου θέσατε υπόψη μια εφημερίδα, σας απάντησα ότι έχει κάνει λάθος η εφημερίδα.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Ωραία. Τώρα το λέτε αυτό.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Νομίζω ότι ήταν κρυστάλλινη η απάντησή μου.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Ναι αλλά αυτό το λάθος των εφημερίδων είχατε υπόψη σας όταν πήγατε στον κ. Ζερβομπεάκο την ώρα που ήρθατε εδώ.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Υποχρεωτικά έπρεπε να διαβάζω την εφημερίδα αυτή;
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Μα είναι όλες οι εφημερίδες. Όλες οι εφημερίδες κατά σύμπτωση κάνουν παγίως το ίδιο λάθος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μοιάζουν και ελαφρώς τα δύο παιδιά αυτά.
???.: (Εκτός μικροφώνου)
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Κύριε μάρτυς είπατε ότι τότε είχατε πελάτη στο κατάστημα της Τραπέζης που εργαζόσασταν, το Διοικητή του αστυνομικού τμήματος.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Και εσάς μπορεί να είχα πελάτη. Είχα πολλούς.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Μπορείτε να κατονομάσετε το διοικητή ο οποίος σας είπε ότι δεν πειράζει μην καταθέτετε;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Όχι δεν μπορώ. Το μικρό του όνομα θυμάμαι, τον λένε Γιάννη. Δεν θυμάμαι το επώνυμό του έχουν περάσει πάρα πολλά χρόνια και εγώ πελάτες είχα πάρα πολλούς. Και εσάς είχα πελάτη, νομίζω και την κα Κούρτοβικ από τους πιο αξιόλογους πελάτες.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Ευχαριστώ για τη φιλοφρόνηση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτά είναι απόρρητα παρακαλώ να μην βγαίνουν εδώ πέρα. Οικονομικά αξιόλογους, μην τα λέτε.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Όχι οικονομικά, συναλλακτικά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ελάτε, ας μην απευθυνόμαστε σε πρόσωπα εδώ της Δίκης.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Κύριε μάρτυς, να έρθω στην ιστορία που καταθέτετε ότι δηλαδή κατερχόμενος την Ομήρου ρίξατε μια ματιά ασυναίσθητα στη βιτρίνα του «Ενωτίον›, ακούσατε κανένα πυροβολισμό εκείνη την ώρα;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Απάντησα όχι.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Εκείνο που το πρώτον αντιληφθήκατε ήταν τι; Κάποιον να λέει σε κάποια γυναίκα «γιατί φωνάζεις κυρά μου;›.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Απάντησα κ. Σταμούλη.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Μισό λεπτό, εκείνο το οποίο αντιληφθήκατε είναι κάποιον να λέει σε κάποια κυρία «κυρά μου γιατί φωνάζεις›. Έτσι;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: ¶κουσα την κυρία να φωνάζει.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Αυτό που ακούσατε συγκρατήσατε ότι ήταν η φωνή την οποία αναγνωρίζετε μετά 13 χρόνια, όταν ακούσατε από ραδιοφώνου ή τηλεοράσεως τη φωνή του κ. Ξηρού. Αυτή είναι η θέση σας.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Μάλιστα. Επιπρόσθετα θέλω να πω ότι στη ΓΑΔΑ όταν επικοινώνησα 5 ή 6 μέρες μετά το συμβάν, είπα «έχω συγκρατήσει τη φωνή› -που δεν είχε βγει ούτε σε καμιά συνέντευξη, τότε ο κ. Ξηρός έδινε τη μάχη με τη ζωή στην εντατική και είπα και είναι καταγραμμένο και πρέπει να είναι γιατί τα τηλέφωνα καταγράφονται- είπα «όποτε και να ακούσω στη ζωή μου αυτή τη φωνή, θα τη θυμηθώ›. Αυτό έχει τονιστεί από τις αρχές Ιουλίου.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Ακούσατε τη φωνή και εν συνεχεία μπορείτε να μου πείτε τι κάνατε; Προχωρήσατε να πάτε στη δουλειά σας;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Όχι.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Αλλά; Τι κάνατε;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Κάθισα εκεί.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Επί πόσο διάστημα;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: 10 με 15 λεπτά. Μαζεύτηκε κόσμος, μετά έγινε ό,τι γίνεται σε κάθε θλιβερό περιστατικό.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Διαπιστώσατε ότι είχε πυροβοληθεί ο Μπακογιάννης. Το πληροφορηθήκατε αυτό;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Το πληροφορήθηκα μετά από 3 – 4 λεπτά. Εκείνη τη στιγμή όχι.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Μπορείτε να πείτε στο Δικαστήριο εάν είδατε την εικόνα της μεταφοράς του αειμνήστου Μπακογιάννη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είπε δεν είδε.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Μισό λεπτό κ. Πρόεδρε γιατί είναι σημαντικό αυτό.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Τη διαδικασία της διακομιδής δεν μπορώ να την περιγράψω.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Η ερώτηση είναι απλή κ. μάρτυς.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Απάντησα κ. Σταμούλη.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Μισό λεπτό. Είναι βεβαιωμένο ότι αμέσως μετά τους πυροβολισμούς ήρθε το αυτοκίνητό του, τον επιβίβασε και έφυγε αμέσως.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Μάλιστα.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Την είδατε την εικόνα στο τέταρτο που λέτε;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Εγώ πριν στον προηγούμενο συνήγορο που με ρώτησε αν ήταν ασθενοφόρο ή ΤΑΞΙ, απάντησα κατηγορηματικά ότι δεν υπήρχε ασθενοφόρο. Ήταν Ι.Χ. αυτοκίνητο. Αυτό είπα πριν.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Το είδατε κ. μάρτυς;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Αυτό είπα πριν. Με αυτό έφυγε ο μακαρίτης.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Τον είδατε;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Είδα να τον βάζουν στο αυτοκίνητο.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Το είδατε.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Είδα να τον βάζουν στο αυτοκίνητο.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Είδατε να τον βάζετε στο αυτοκίνητο. Αυτό γιατί δεν το έχετε καταθέσει στον κ. Ζερβομπεάκο;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Δεν ερωτήθηκα.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Με συγχωρείτε, εγώ δεν ήμουν παρών όταν λέγατε αυτά, αλλά μου λένε εδώ ότι προηγουμένως είπατε ότι δεν είδατε τη διαδικασία της μετακομιδής.
???.: (Εκτός μικροφώνου)
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: ¶ρα είδε τη διαδικασία της διακομιδής. Η ερώτηση κ. μάρτυς είναι: γιατί αυτά δεν τα είπατε στην κατάθεσή σας; Ήταν ασήμαντο. Δεν σας ενδιέφερε.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Δεν ερωτήθηκα. Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα εδώ για ένα δευτερόλεπτο να πω κάτι: ανοίγοντας μια παρένθεση στη διαδρομή που κατηγορούμαι ότι τόσα χρόνια είχα φόβο. Μάλιστα είχα φόβο όπως είχαν και οι περισσότεροι Έλληνες. Είχα φόβο γιατί ήθελα την καριέρα μου, ήθελα τα παιδιά μου, πάλευα γι’ αυτό και φοβόμουν όπως φοβόμασταν όλοι αυτό το μεγάλο μύθο της 17Ν.
Δεύτερον. Όταν προθυμοποιήθηκα παίρνοντας τηλέφωνο γιατί η συνείδησή μου το επέβαλλε και μόνο η συνείδησή μου, χωρίς να γνωρίζει και κανένας τη ΓΑΔΑ, είπα «είμαι στη διάθεση της ΓΑΔΑ› ούτε δικηγόρο συμβουλεύτηκα, ούτε ήξερα πως θα διεξαχθεί η δίκη, δεν είχα ξαναπάει σε δικαστήριο κ. Πρόεδρε. Τελευταία φορά που πήγα στη ζωή μου, με έπαιρνε ο θείος μου ο κ. Ηλιόπουλος που ήταν Εφέτης Ανακριτής στην Πάτρα, ήταν αδελφός της γιαγιάς μου, 10 – 15 χρονών. Έχω να πάω σε δικαστήριο από τότε στη ζωή μου. Δεν έχω πάει, δεν ξέρω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Απαντάτε όμως στις ερωτήσεις τώρα.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Θέλω πραγματικά δυο τρία λεπτά για αποκατάσταση και της σεβαστής σας όχι αναζήτησης της αλήθειας που αιφνιδιάστηκα τόσο για τον κ. Αγιοστρατίτη, χτες ειδικά που ανήξερος από δικαστήρια και σήμερα. Όπως ειπώθηκε χτες είμαι χαμηλής ποιότητας, ή αναξιόπιστος μάρτυρας, ή ενεργούμενο ή κατευθυνόμενο, θα ήμουν πάρα πολύ διαβασμένος, μεθοδικός. Πρέπει να αξιολογήσετε κύριοι συνήγοροι κι εσείς, όπως κι εγώ σαν μάρτυρας, όπως το δικαστήριο και κάθε Έλληνας πολίτης τον αυθορμητισμό, τη διαδρομή του καθένα για την αναζήτηση της αλήθειας. Για κάτι που ταλάνισε τον τόπο μας και το παλεύαμε και το καταδικάζαμε.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Θα είχατε την καλοσύνη κ. μάρτυς να περιγράψετε εκείνον του οποίου την φωνή κρατήσατε στη μνήμη σας επί 13 χρόνια; Είχε μουστάκι, είχε γένια, είχε μαλλιά;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Απάντησα χθες σε ερώτημα κ. Σταμούλη, απάντησα κατηγορηματικά χθες ότι δεν είδα αν ήταν μεταμφιεσμένοι ή αν όχι. Δεν είμαι καλός στις περιγραφές, δεν ήμουν ποτέ καλός. Δυστυχώς είμαι καλός μόνο στα νούμερα. Στις περιγραφές, εδώ τοποθετήθηκα, απάντησα χθες. Δεν μπορώ να περιγράψω. Δεν είμαι καλός στις περιγραφές.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Κύριε μάρτυς, θα ήθελα να σας υπενθυμίσω, όταν χθες ο κ. Πρόεδρος υπέδειξε στον κ. Ξηρό να βγάλει το σκουφάκι το οποίο φορούσε, τι απαντήσατε; Ότι αναγνωρίζετε τη φυσιογνωμία του;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Βέβαια. Τη φυσιογνωμία του, είσαστε ακριβής.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Μπορείτε να περιγράψετε τη φυσιογνωμία που είδατε τότε και αν συμπίπτει; Δηλαδή είχε μαλλιά τότε κ. μάρτυς μακριά όπως τα βλέπετε σήμερα;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Είπαμε τη φυσιογνωμία κύριε. Η φυσιογνωμία, πότε έχουμε μαλλιά, πότε δεν έχουμε. Η φυσιογνωμία περισσότερο ?
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Για προσέξτε, γιατί το θέμα της κόμης, δηλαδή όταν θέλουμε να αλλάξουμε όψη, εκείνο που φροντίζουμε είναι να βάλουμε μια περούκα. Τα μαλλιά είναι προσδιοριστικό στοιχείο κάθε φυσιογνωμίας.
Η ερώτηση λοιπόν που σας γίνεται ευθέως είναι: αυτή η φυσιογνωμία την οποία είδατε χθες όταν έβγαλε το σκουφάκι του ο κ. Ξηρός σας θυμίζει την ίδια φυσιογνωμία με την εποχή εκείνη; Η ερώτηση είναι ειδικότερα, είχε τα ίδια μαλλιά ο Ξηρός τότε;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Δεν το θυμάμαι αυτό.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Για να δούμε τι θυμάστε εν πάση περιπτώσει, αν συγκρατήσατε ?
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Απάντησα τι θυμάμαι.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Εντάξει, έληξε το θέμα. Να ρωτήσω και κάτι άλλο. Φύγατε τελικώς από το σημείο αυτό, διότι δεν αντέχατε τα αίματα και τις άλλες ?
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Μη βάζετε λόγια. Κύριε Πρόεδρε, βάζει ?
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Αν θυμάμαι καλά κάτι τέτοιο ισχυριστήκατε ότι δεν αντέχετε ?
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Νομίζω κ. Σταμούλη ότι προσδιόρισα ακριβώς ?
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Είπατε ότι δεν μπορείτε να δείτε ούτε γάτα κύριε.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Όπως πολλοί άνθρωποι.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Κατά τι παραποίησα; Να συνεχίσουμε όμως για να μην κουράζουμε και το Δικαστήριο. Φύγατε από κει και πήγατε που; Πήγατε είπατε τότε;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Στο γραφείο μου.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Έκτοτε δεν εμπιστευθήκατε τα όσα είδατε σε κανέναν;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Και σ’ αυτό απάντησα. Σε δυο προσωπικούς μου φίλους, πολύ καλούς μου φίλους.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Μπορείτε να τους κατονομάσετε;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Ναι. Τον έναν μπορώ.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Τον άλλον γιατί;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Ο άλλος δεν είναι στη ζωή κ. Σταμούλη.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Ωραία. Πέστε ποιος ήταν ο φίλος σας στον οποίον εμπιστευθήκατε τα όσα είδατε.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Ο πελάτης μου και πολύ καλός μου φίλος, από παιδιά μαζί, επιχειρηματίας Θόδωρος Παπαϊωάννου.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Ο οποίος βρίσκεται που; Τι είναι αυτός;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Αυτός έχει τουριστικό γραφείο. Τον ξέρετε πολύ καλά.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Έχει καλώς. Να είναι καταχωρημένος, να το ελέγξουμε.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Να το ελέγξετε, βέβαια.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Βεβαίως θα το ελέγξουμε.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Συμπτωματικά τον ξέρετε κι εσείς τον κ. Παπαϊωάννου.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Που το ξέρετε εσείς ότι τον ξέρω;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Γιατί πατριώτες ήσαστε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πάτε εκδρομές. Να τελειώνουμε.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Η τελευταία μου ερώτηση είναι η εξής: είπατε και βεβαίως δεν δύναται κανείς να αμφισβητήσει ότι είχατε ένα συναίσθημα φόβου.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Το οποίο μπορεί να μην με τιμά αλλά το είχα.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Με συγχωρείτε, με αυτή την παιδεία, με αυτή την σταδιοδρομία κλπ. Εκείνο το οποίο δεν μπορώ να κατανοήσω είναι τί ήταν εκείνο που εσάς μεν σας εμπόδισε, ήταν ο φόβος τόσος και δεν εμπόδισε τους απλούς ανθρώπους, δηλαδή εκείνον που είχε ένα περίπτερο εφημερίδων δίπλα και έναν άλλο κύριο ο οποίος είχε ένα καθαριστήριο απέναντι οι οποίοι αμέσως πήγαν στην Αστυνομία και έδωσαν αυθημερόν καταθέσεις.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Θα σας απαντήσω κ. Σταμούλη. Μπορεί αυτό να μην με τιμά λόγω του φόβου κι αν θέλετε με τον καλύτερό μου φίλο που μοιράστηκα αυτό τον προβληματισμό μου για μέρες, μετά από λίγο καιρό του καλύτερου μου φίλου του κ. Παπαϊωάννου του ανατινάξανε τα αυτοκίνητα η 17Ν στο Γαλάτσι. Όχι ότι μιλάγαμε μαζί, συμπτωματικά τότε που γινόταν η μεγάλη απεργία του ΕΑΣ. Και μόνο από αυτό το φόβο και μόνο ο κ. Παπαϊωάννου κι εγώ γνωρίζοντας τί οικονομική ζημιά υπέστη, τί ψυχική ζημιά υπέστη όταν όλη η περιουσία του ανατινάχθηκε 3 – 4 αυτοκίνητα, ο φόβος, αυτό το περιστατικό που συνέβη μετά από λίγο καιρό με έκανε να κουμπωθώ και να μην μιλάω ούτε με τον εαυτό μου κ. Σταμούλη.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Έχει καλώς. Δεν έχω άλλη ερώτηση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θέλετε να ρωτήσετε κάτι εσείς. Έχετε το λόγο.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Θέλω να σας ρωτήσω καταρχήν γιατί όταν πήγε τον Οκτώβριο στον κ. Ζερβομπεάκο δεν αναγνώρισε εμένα. Με αναγνώρισε χθες. Όχι με αναγνώρισε, με ονόμασε. Γιατί δεν με αναγνώρισε, με ονόμασε.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Καταρχάς σας αναγνώρισα.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Εγώ θέλω να μου πείτε γιατί δεν με αναγνωρίσατε ενώ ο κ. Ζερβομπεάκος σας κάλεσε....
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Περιέγραψα.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Δεν έχετε περιγράψει τίποτα.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Περιέγραφα στην κατάθεσή μου τρεις ανθρώπους. Ερχόμενος στο Δικαστήριο....
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Όχι, εγώ θέλω να μου πείτε γιατί δεν με αναγνωρίσατε στις 1 Οκτωβρίου.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Σας είδα ζωντανά τώρα.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Και τότε μπορούσατε, δεν ξέρω....
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Εδώ εσείς λέγατε ότι οι εφημερίδες κάνανε λάθος.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Γιατί δεν λέτε στον κ. Ζερβομπεάκο ότι ήταν ο κ. Κωστάρης;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Σας αναγνώρισα τώρα κύριε.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Εγώ σας ρωτάω γιατί δεν το κάνατε τότε. Δεν με ενδιαφέρει τί κάνατε χθες.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Γιατί δεν σας είχα αναγνωρίσει.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Εδώ λέτε ότι «τα πρόσωπα των δύο ατόμων δεν τα θυμάμαι, δεν μπορώ να τα περιγράψω, εκείνο όμως που μου έκανε εντύπωση είναι η φωνή του κ. Σάββα Ξηρού›. Επίσης χθες είπατε «δεν συγκράτησα φυσιογνωμίες›.
Είπατε μόνο για τον κ. Ξηρό. Και όταν σας ρώτησε ο κ. Πρόεδρος χθες «από τους δύο άλλους που είπατε μπορείτε να αναγνωρίσετε κανέναν;› μας κοιτάξατε. Δεν με αναγνωρίσατε. Είπατε «αναγνωρίζω τον κ. Κωστάρη› και δείξατε τον κ. Καρατσώλη. Δεν με αναγνωρίσατε. Είπατε «αναγνώρισα τον κ. Κωστάρη› και είπατε τον κ. Καρατσώλη και είπατε «πίσω από τον Κουφοντίνα› και όταν σας είπαν οι άλλοι «ο δίπλα – ο δίπλα› καθίσατε κοιτάξατε.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, για αποκατάσταση της αλήθειας γιατί χθες τουλάχιστον αυτό βγήκε διάχυτο ούτε μου υπέδειξε κανείς, ούτε φώναζε κανείς. Κανένας δεν δείχνει κάποιον στο πλήθος με τα μάτια. Σηκώθηκε ο δίπλα σας – που δεν ξέρω και το όνομά του, δεν θυμάμαι το όνομά του – ο δίπλα σας σηκώθηκε μόνο και μόνο και για τις εντυπώσεις και να με παγιδέψει όπως σηκώθηκε και ο δίπλα σας που δεν ξέρει πάλι στο όνομά του.
Εδώ συμπληρωματικά λέω τούτο, που διαβάζαμε όλοι στον Τύπο και στις τηλεοράσεις που λέγανε για την υπόθεση τάδε ενέχονται οι άλλοι. Γιατί δεν αναγνώρισα σε αυτά που έλεγε ο Τύπος τότε ότι για την υπόθεση Παύλου Μπακογιάννη ενέχονται ο τάδε, ο τάδε και είπα μόνο δύο ανθρώπους; Δεν τον αναγνώρισα τον κ. Κουφοντίνα ούτε τον κ. Τζωρτζάτο που αναφέρεται στις εφημερίδες.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Μα δεν υπάρχει πρόβλημα με τον κ. Κουφοντίνα. Αλλού είναι το πρόβλημα. Σας υπόδειξαν κάποιοι να το πείτε.
Δ. ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑΣ: (Εκτός μικροφώνου)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε Κουφοντίνα, όταν αναφέρεται το όνομά σας πρέπει να μιλάτε; Δεν πρέπει να μιλάτε.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, θέλω να κάνω μια άλλη ερώτηση. Τον ρωτήσατε, να κοιτάξει τους κατηγορούμενους, εγώ όση ώρα κοιτούσε ως επί το πλείστον τον κ. Καρατσώλη, δεν κοίταξε κανέναν άλλο. Γιατί δεν κοίταξε μόνο τον κ. Καρατσώλη;
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Δηλαδή είδατε τα μάτια μου από απόσταση τόσων μέτρων; Δηλαδή οφθαλμίατρος δεν μπορεί να τα δει.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Να πω ένα τελευταίο. Γιατί πριν πείτε ότι είναι ο τάδε, είπατε «αναγνωρίζω τον κ. Κωστάρη› και δεν είπατε ότι «είναι ο κύριος›. Είπατε «αναγνωρίζω τον κ. Κωστάρη› με ονομάσατε.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Και σας ονόμασα και σας έδειξα κ. Κωστάρη.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Δείξατε τον κ. Καρατσώλη.
Ν. ΜΠΕΡΕΤΑΝΟΣ: Δεν έδειξα καθόλου τον κ. Καρατσώλη.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Γι’ αυτό δεν υπάρχουν οι κάμερες και είναι πολύ κρίμα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τελειώσαμε.
Κ. ΚΑΡΑΤΣΩΛΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, θέλω να τονιστεί, να το σημειώσετε ότι ο μάρτυρας που του ζητήσατε να δει τους κατηγορουμένους, με κοίταγε επί ένα λεπτό στα μάτια, τον κοίταγα εγώ στα μάτια, δεν έριξε το βλέμμα του σε κανέναν άλλο κατηγορούμενο. Είναι κατηγορηματικός αυτός και με υποδεικνύει σηκώθηκα όρθιος. Ίσως θα έπρεπε να καθυστερήσω λίγο, για να τον ξεμπροστιάσουμε καλύτερα.
Β.ΜΑΡΚΗΣ: Σηκωθείτε κ. Κωστάρη σας παρακαλώ. Είστε ένας από τους κατηγορούμενους που μέχρι και σήμερα δεν έχετε ακουστεί, όχι σε αυτή τη δίκη, αλλά και σε όλες τις διαδικασίες που προηγήθηκαν.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Μάλιστα. Δεν μου δόθηκε η δυνατότητα να μιλήσω.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Έχω την εντύπωση ότι τρεις φορές κληθήκατε και με διάφορα επιχειρήματα αρνηθήκατε να τοποθετηθείτε.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Δεν αρνήθηκα.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Σας ειδοποιώ όμως ότι αυτό που θα πείτε τώρα, θα σας συνοδεύει σε όλη τη διαδικασία αυτή. Δεν θα μπορέσετε ποτέ να το αλλάξετε, να το πάρετε πίσω, ή οτιδήποτε άλλο. Ευθέως σας καλώ να απαντήσετε: έχετε σχέση με αυτή την υπόθεση;
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Εγώ δεν έχω σχέση, όπως είπα όταν μας κάλεσαν και οι Αρχές, ότι δεν έχω καμία σχέση με τη 17Ν ούτε με τις πρακτικές της και μάλιστα κατ’ επέκταση δεν έχω σχέση με τις κατηγορίες.
Β.ΜΑΡΚΗΣ: Δεν θέλω αιτιολογία στις θέσεις σας αυτή τη στιγμή. Όταν θα έρθει η κρίσιμη ώρα θα τα δούμε.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Δεν έχω καμία σχέση με τη 17Ν κατ’ επέκταση και με τις κατηγορίες που μου αποδίδονται.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Εγώ σας ρωτώ για τη συγκεκριμένη υπόθεση.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Και με τη συγκεκριμένη κατηγορία ήμουν αλλού και θα το αποδείξω στην πορεία. Δεν το λέω τώρα γιατί υπάρχουν εδώ κάτι κύριοι της Αντιτρομοκρατικής που τρομάζουν ακόμη?
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Αφήστε τις εντυπώσεις αυτές. Εγώ σας ρωτώ απλώς να απαντήσετε με μία λέξη.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Δεν είναι εντυπώσεις κ. Εισαγγελέα. Συγγνώμη κιόλας γιατί είναι 10 μήνες κλεισμένος 2,5 μ. κάτω από τη γη, με 21 ώρες απομόνωσης.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Αυτά που μου λέτε, δεν έχει καμία σχέση με αυτά που σας ρωτάω.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Έχει για εμένα. Είχα φτάσει στα πρόθυρα νευρικής κρίσης.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Εγώ σας ρωτάω ευθέως και αυτό θα καταχωρηθεί στα πρακτικά. Αρνείστε ότι έχετε οποιαδήποτε σχέση με την υπόθεση.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Όχι μόνο αρνούμαι και αγανακτώ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε Κωστάρη, γι’ αυτό έχω παρακαλέσει να συντομεύει λίγο η διαδικασία. Όσοι είναι αθώοι και όσοι είναι ένοχοι να χωριστούν τελικά. Δεν ξέρω αν είναι κανένας ένοχος, μπορεί να είναι όλοι αθώοι. Αλλά εδώ είναι ένα δικαστήριο αμερόληπτο και ανεξάρτητο. Πάρτε το χαμπάρι. Βάλτε το μέσα στο κεφάλι σας. Έτσι δικάζουμε εμείς. Αν σας αρέσει ή αν δεν σας αρέσει, έτσι δικάζουμε. Αφήστε να προχωρήσει η διαδικασία και μην πιανόμαστε με τη μύτη της βελόνας συνέχεια! Εμείς θέλουμε αποδείξεις τρανταχτές για να πούμε έναν ένοχο, θα τον πούμε έτσι; Ελάτε να τελειώνουμε γρήγορα, μην καθυστερούμε χωρίς λόγο.
Δ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ: (Εκτός μικροφώνου)
Γ.ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, ζητώ την κατανόησή σας για το έντονο ύφος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το Δικαστήριο δείχνει διαρκώς κατανόηση, αλλά να κατανοήσετε κι εσείς το Δικαστήριο και να προχωρήσουμε λίγο τη διαδικασία.
Γ. ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ: Παλεύουμε για να αναδείξουμε την αλήθεια εδώ και όχι πάση θυσία να δέσουμε κάποιους ανθρώπους.
(Διαλογικές συζητήσεις)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η Πολιτική Αγωγή του κ. Ανδρουλιδάκη είναι εδώ;
Ε.ΒΟΖΕΜΠΕΡΓΚ: Με τον κ. Δημακόπουλο ο οποίος δυστυχώς δεν μπορούσε σήμερα να είναι εδώ. Αύριο το πρωί
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Διαρκώς αναβαλλόμενον αλλά μη ματαιούμενον. Κύριε Αγιοστρατίτη παρακαλώ προχωρήστε την παρατήρησή σας.
Γ. ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ: Κύριε Πρόεδρε σας επισημάναμε ότι σε αυτές τις δικογραφίες που σας έστειλαν να δικάσετε, σε κάθε περίπτωση που δεν δένεται κάποια υπόθεση και δεν μπορεί να αποδειχθεί τίποτα, εμφανίζεται ένας μάρτυρας από το πουθενά, τον οποίο εμείς θεωρούμε ψευδομάρτυρα.
Σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση εμφανίστηκε ένας μάρτυρας ο οποίος επικαλούμενος τώρα μόνο το φόβο του δήθεν, δεν εμφανίστηκε στη διάρκεια της προανάκρισης, δεν εμφανίστηκε αργότερα μάλιστα όταν ήρθε και η Κυβέρνηση Μητσοτάκη και ήταν άνθρωποι της οικογένειας στην εξουσία, έστω να το πει σε κάποιο προσωπικό επίπεδο αν φοβόταν τους αστυνομικούς και τη διεύθυνση της Αστυνομίας, εμφανίζεται μόνο στον κ. Ζερβομπεάκο με μια περίεργη εντελώς κατάθεση, στην οποία θέλει να εμφανιστεί ως αυτόπτης, παρά ταύτα όμως δηλώνει ότι αναγνωρίζει μετά από 15 χρόνια τη φωνή του Σάββα Ξηρού, λες και ο Σάββας Ξηρός ήταν κάποιος που είχε κάποια ειδική φωνή, ήταν βαρύτονος και τη συγκράτησε μετά από 15 χρόνια και τη θυμόταν. Όμως δεν μπορούσε να αναγνωρίσει «δεν θυμάμαι τα πρόσωπα των άλλων και δεν μπορώ να τα περιγράψω›, λέει για τους υπόλοιπους.
Ο Σάββας ήταν ήδη δεμένος, ενισχύθηκε η κατάθεση με το ότι αναγνωρίζει τη φωνή μου, εμείς δεν το δεχόμαστε ότι μπορεί κανείς οτιδήποτε να έχει συμβεί από τρεις λέξεις που δήθεν είπε εκεί ο Σάββας Ξηρός στο περιστατικό πάνω, μπορεί να θυμάται μετά 15 χρόνια και να καταθέτει.
Όμως δεν θυμάται να αναγνωρίσει πρόσωπα. Παρ’ όλα αυτά εμφανίζεται, για μας με θράσος και αναγνωρίζει πρόσωπα τώρα στο ακροατήριο, τα οποία δήλωνε στον κ. Ζερβομπεάκο δεν μπορεί να τα αναγνωρίσει.
Εν χορώ κάποιοι –επαναλαμβάνω για πολλοστή φορά δεν εννοώ τον κ. Γιαννίδη, δεν εννοώ τον κ. Βασιλακόπουλο, παρά την αντίθετη διατύπωση των κατηγορουμένων- εμφανίζεται και αναγνωρίζει πρόσωπα, με όλη αυτή τη δυσκολία που είχε, με το ότι δεν μπορούσε να έρθει να αναγνωρίσει τον Κωστάρη, λέει «αυτός κάθεται πίσω από τον Κουφοντίνα›, «ο δίπλα του φωνάζουν›, καταλήγει πια –είναι και δύσκολης αντίληψης άνθρωπος- να υποδείξει και λέει «αυτός›. Εσείς αμέσως σπεύδετε και λέτε στον Γραμματέα «Γράψτε αναγνώρισε τον Κωστάρη› εκείνη τη στιγμή.
Στα πρακτικά και στην ιστορία θα μείνει ότι αυτός ο άνθρωπος αναγνώρισε τον Κωστάρη και ο Κωστάρης ίσως αν αξιολογηθεί εσφαλμένα καθ’ υμάς η κατάθεσή του, μπορεί να οδηγηθεί στα ισόβια γι’ αυτή την πράξη. Εμείς θέλουμε κ. Πρόεδρε μπροστά σας όλοι οι δικαστές έχετε τις καταθέσεις αυτών των ανθρώπων. Αυτές τις αντιφάσεις τις χονδροειδέστατες που υπάρχουν, αν αναζητάτε πράγματι την αλήθεια, όχι απλώς πρέπει να τις επισημαίνετε, αλλά και να τις στηλιτεύετε. Μόνο και μόνο για να μην τολμήσουν επόμενοι ψευδομάρτυρες, να εμφανιστούν και να καταθέτουν για πράγματα τα οποία δεν γνωρίζουν και η προσωπική μου άποψη είναι ότι τους επιβλήθηκαν.
Επειδή ο συνάδελφος χτες φώναζε «ποιοι τους τα επέβαλλαν›δεν εννοώ κ. συνάδελφε ούτε εσάς, ούτε κανέναν άλλο από την αντίθετη πλευρά. Εννοώ αυτούς οι οποίοι σε μια ολόκληρη ιστορική διαδρομή έχουν εθιστεί πλέον να στήνουν δικογραφίες και να κατασκευάζουν σκευωρίες, να κατασκευάζουν ψευδομάρτυρες. Αυτά είχα μόνο να πω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ναι κ. Βασιλακόπουλε.
Π. ΒΑΣΙΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Δύο παρατηρήσεις έχω να κάνω. Η πρώτη παρατήρηση είναι ότι είναι άλλο πράγμα να καλούμαι να περιγράψω μια φυσιογνωμία, που σημαίνει να τη διηγηθώ με λόγια, γιατί αυτό προϋποθέτει πρώτον ότι θυμάμαι τη φυσιογνωμία αφ’ ενός και αφ’ ετέρου ότι είμαι σε θέση να την περιγράψω. Την αποτυχία θα έλεγε κανένας τέτοιων περιγραφών τη βλέπουμε στα σκίτσα.
¶λλο το θέμα του να περιγράφω μια φυσιογνωμία και άλλο το θέμα του να βρίσκομαι πάλι ενώπιος ενωπίω της φυσιογνωμίας αυτής και να λέω αν είναι αυτή ή αν είναι άλλη. Διότι εκεί κινητοποιούνται άλλοι μηχανισμοί ψυχολογικό-μνημονικοί. Αυτή είναι η μία παρατήρηση.
Η δεύτερη παρατήρηση είναι η εξής: επί τη υποθέσει ότι αληθεύει ότι κάποιοι έστησαν το μάρτυρα. Καλά, εάν ήταν στημένος ο μάρτυρας δεν θα γύριζε κατ’ ευθείαν να πει «είναι ο κύριος τάδε›; Δηλαδή θέλουμε ένα μάρτυρα στημένο ο οποίος όμως δεν είναι τόσο καλά στημένος; Ας διαλέξουμε λοιπόν; ή είναι στημένος ο μάρτυρας οπότε η αυτόματη αντίδρασή του θα ήταν ο κ. Κωστάρης. Το βέβαιο είναι ένας στημένος μάρτυρας δεν έχει καμία προσπάθεια αναγνώρισης και να κάνει και λάθος.
???.: (Εκτός μικροφώνου)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας παρακαλώ δεν επιτρέπεται να κάνετε σχόλια σε αυτά τα οποία λένε οι κύριοι συνήγοροι.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: (Εκτός μικροφώνου)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θα εκτιμηθούν όλα κ. Κωστάρη. Εσείς νομίζετε ότι είναι ενώπιον άπειρων ή κουτών ανθρώπων; Είναι άνθρωποι οι οποίοι ήρθαν αποφασισμένοι «όποιος ήρθε εδώ τον δικάζουμε›; Καταλάβατε κάτι τέτοιο; Αν έχετε καταλάβει κάτι τέτοιο είναι πρόβλημα δικό σας, όχι πρόβλημα του Δικαστηρίου όμως. Γι’ αυτό θα κάνετε τις παρατηρήσεις σας και οτιδήποτε σε ύφος ήπιο.
Δεν θα προσβάλλετε ο ένας τον άλλο και θέλω εδώ ο νομικός πολιτισμός τουλάχιστον να δείξει ότι εδώ στην Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο. Μπορεί να έγιναν σε άλλες χώρες διαφορετικά τέτοιου είδους δίκες, αλλά εδώ είναι η Ελλάδα. Δεν είναι οι άλλες χώρες. Δεν θέλω να συγκριθούμε με κανέναν. Αν συγκριθούμε, εμείς να είμαστε οι καλύτεροι.
(Διαλογικές συζητήσεις)