Τεχνολογία-Επιστήμη
Παρασκευή, 26 Απριλίου 2013 18:33

Ο αυξανόμενος κίνδυνος των διαστημικών «σκουπιδιών»

Νέα έρευνα της Διυπηρεσιακής Συντονιστικής Επιτροπής Διαστημικών Συντριμμιών επισημαίνει ότι στο μέλλον, καταστροφικές συγκρούσεις είναι πιθανό να συμβαίνουν κάθε πέντε με εννέα χρόνια σε ύψη που χρησιμοποιούνται από δορυφόρους για την παρατήρηση της Γης.

Νέα έρευνα της Διυπηρεσιακής Συντονιστικής Επιτροπής Διαστημικών Συντριμμιών επισημαίνει ότι στο μέλλον, καταστροφικές συγκρούσεις είναι πιθανό να συμβαίνουν κάθε πέντε με εννέα χρόνια σε ύψη που χρησιμοποιούνται από δορυφόρους για την παρατήρηση της Γης.

Η Διυπηρεσιακή  Συντονιστική Επιτροπή για τα Διαστημικά Συντρίμμια είναι το διεθνές φόρουμ στο οποίο οι κυβερνήσεις συζητούν το θέμα των «διαστημικών σκουπιδιών» - αποκολλημένα κομμάτια πυραύλων, δορυφόροι εκτός λειτουργίας και τα διάφορα κομμάτια που προέκυψαν από τις συγκρούσεις και εκρήξεις τους.

Οι διαστημικές υπηρεσίες της Ευρώπης, της Αμερικής, της Ιταλίας, της Βρετανίας, της Ιαπωνίας και της Ινδίας συνεργάστηκαν στην έρευνα χρησιμοποιώντας η κάθε μία δικούς της ειδικούς και μεθοδολογίες, προκειμένου να αναπτύξουν ένα βιώσιμο μοντέλο για το μελλοντικό διαστημικό περιβάλλον.

Η περιοχή που συγκεντρώνει τις μεγαλύτερες ανησυχίες είναι η χαμηλή τροχιά Γης (κάτω από 2.000 χιλιόμετρα υψόμετρο). Πρόκειται για την τροχιά στην οποία λειτουργεί η πλειοψηφία των δορυφόρων με αντικείμενο την παρατήρηση της Γης.

Τα μοντέλα και των έξι συνεργαζομένων υπηρεσιών κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα – ο αριθμός των αντικειμένων μεγέθους 10 εκατοστών και άνω θα συνεχίσει να αυξάνεται σταθερά στα επόμενα 200 χρόνια.

Η αύξηση αυτή αποδίδεται κυρίως σε συγκρούσεις μεταξύ αντικειμένων σε υψόμετρα μεταξύ 700 και 1.000 χιλιομέτρων. Τα αποτελέσματα εκατοντάδων προσομοιώσεων έκαναν λόγο για αναμενόμενη αύξηση μεταξύ 19 και 36%, για έναν αριθμό μεταξύ 20 και 40 συγκρούσεων.

Οι προβλέψεις αυτές πήραν ως δεδομένο ότι οι διαστημικές εταιρείες και υπηρεσίες θα αφαιρούν τους δορυφόρους τους από την τροχιά κατά μέσο όρο μετά από 25 χρόνια, αλλά και ότι δε θα υπάρξουν στο μέλλον άλλες εκρήξεις δεξαμενών καυσίμων και παλαιών μπαταριών, που στο παρελθόν αποτέλεσαν σημαντική αιτία δημιουργίας συντριμμιών.

Οι παραπάνω υποθέσεις μάλλον είναι υπερβολικά αισιόδοξες, καθώς εκρήξεις συμβαίνουν ακομα περίπου τρεις φορές το χρόνο, σύμφωνα με τον Δρ. Χιου Λιούις της Βρετανικής Υπηρεσίας Διαστήματος.

«Ένα κύριο μήνυμα της έρευνάς μας είναι πως πρέπει να αναπτύξουμε αποτελεσματικά μέτρα αντιμετώπισης διαστημικών συντριμμιών. Προφανώς μία από τις επιλογές είναι η ενεργή, επεμβατική αφαίρεσή τους», δήλωσε ο Λιούις.

Κατά καιρούς έχουν προταθεί διάφορες στρατηγικές, όπως η αφαίρεση μερικών μεγάλων κομματιών χρόνο με το χρόνο, ή ακόμα δίχτυα και ρομποτικοί βραχίονες και γάντζοι. Ο γάντζος θα εκτοξεύεται από κοντινή απόσταση προς ένα μεγάλο αντικείμενο, με σκοπό να το τραβήξει προς την ατμόσφαιρα όπου και θα καεί κατά την είσοδό του. Η εταιρεία Astrium έχει ήδη πραγματοποιήσει σειρά επιτυχημένων δοκιμών.

Αξίζει να σημειωθεί πως ο συνολικός αριθμός των αντικειμένων μεγέθους μεγαλύτερου των 10 εκατοστών σε τροχιά ξεπερνούν τις 20.000, ενώ τα κομμάτια μεγέθους 1-10 εκατοστών εκτιμώνται περίπου στις 500.000. Όλα αυτά τα κομμάτια ταξιδεύουν με ταχύτητα αρκετών χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, ικανά να προξενήσουν σημαντικές ζημιές.

Ένα πολύ μεγάλο μέρος των διαστημικών συντριμμιών προέρχεται από τη σύγκρουση των δορυφόρων Cosmos 2251 και Iridium 33 το 2009, και κυρίως από τη δοκιμή κινεζικού βαλλιστικού πυραύλου το 2007, ο οποίος διέλυσε έναν παλιό μετεωρολογικό δορυφόρο.