Και τώρα, το Ιράκ πρέπει να σταθεί και πάλι στα πόδια του. Ο στόχος είναι εφικτός.
Το Ιράκ έχει αυτή τη στιγμή ετήσιο κατά κεφαλή εισόδημα που υπολογίζεται στα 3.600 δολάρια, όσο η Αίγυπτος ή το Μαρόκο. Τα 23 εκατομμύρια των κατοίκων του, όμως, θα μπορούσαν θαυμάσια να έχουν εισόδημα τρεις ή τέσσερις φορές μεγαλύτερο. Το Ιράκ θα μπορούσε να γίνει μια από τις πλουσιότερες χώρες της Μέσης Ανατολής. Το ερώτημα, γράφει ο Hamish McRae στην «Independent», είναι τι πρέπει να γίνει για να φτάσει σε αυτό το σημείο.
Το πρώτο στάδιο είναι βέβαια να αποκατασταθούν οι στοιχειώδεις δημόσιες υπηρεσίες, άρα να δοθεί ανθρωπιστική βοήθεια, και να γίνουν επενδύσεις για την αποκατάσταση των ζημιών από τον πόλεμο. Για τον σκοπό αυτό, όμως, πρέπει να συγκροτηθεί μια διοίκηση που θα αποκαταστήσει τον νόμο και την τάξη.
Το δεύτερο στάδιο είναι πιο δύσκολο, γιατί περιλαμβάνει την αποκατάσταση του μηχανισμού ενός σύγχρονου κράτους. Πρέπει να υπάρξει ένα λειτουργικό και αποδεκτό νόμισμα, ένα σύστημα συλλογής των φόρων, ένας προϋπολογισμός, μια αστυνομική δύναμη κλπ.
Από τη μια πλευρά, το έργο της νέας κυβέρνησης θα είναι ευκολότερο σε σχέση με τη Βοσνία ή το Κόσοβο, αφού θα έχει άμεση πρόσβαση στα εισοδήματα από το πετρέλαιο. Από την άλλη, όμως, η νέα μεταβατική κυβέρνηση θα πρέπει να αποδείξει τις ικανότητές της στον οικονομικό τομέα και να γίνει αποδεκτή στον πολιτικό τομέα.
Η ιστορία της Μέσης Ανατολής δείχνει ότι μια κυβέρνηση που επιβάλλεται σε μια χώρα δυσκολεύεται να επιτύχει αυτούς τους στόχους.
Το τρίτο στάδιο περιλαμβάνει την οικοδόμηση μιας ανθηρής σύγχρονης οικονομίας. Αυτό δεν μπορεί να επιβληθεί. Η επιτυχία μπορεί να έλθει μόνο όταν οι κοινωνίες ελέγχουν οι ίδιες τις υποθέσεις τους, λαμβάνουν τις αποφάσεις τους και καθορίζουν την τύχη τους. Οι ξένες εταιρείες επενδύουν μόνο σε χώρες που απολαμβάνουν πολιτική σταθερότητα, και όχι σε προτεκτοράτα.
Με οικονομικούς όρους, τα έσοδα από το πετρέλαιο θα συμβάλουν αποφασιστικά στην ανασυγκρότηση της χώρας. Το Ιράκ διαθέτει το 10% των παγκοσμίων αποθεμάτων, ίσως και περισσότερο, γεγονός που το φέρνει στη δεύτερη θέση μετά τη Σαουδική Αραβία. Ομως, με μια παραγωγή 2,6 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα το 2001, παρήγε μόνο το 3% της παγκόσμιας προμήθειας. Με τη βοήθεια σοβαρών επενδύσεων, η παραγωγή αυτή θα μπορούσε να διπλασιαστεί τα επόμενα πέντε χρόνια.
Αρκεί να δει κανείς το παράδειγμα της Σαουδικής Αραβίας, μιας χώρας που έχει ανάλογο πληθυσμό με το Ιράκ (21 εκατομμύρια) και παράγει κάπου εννέα εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της φτάνει τα 12.000 δολάρια. Το κατά κεφαλήν εισόδημα του Ιράκ θα μπορούσε λοιπόν να διπλασιαστεί αποκλειστικά και μόνο χάρις στο πετρέλαιο.
Το Ιράκ θα μπορούσε όμως να πάει ακόμα καλύτερα. Η «γόνιμη ημισέληνος» του Τίγρη και του Ευφράτη ήταν το λίκνο του πολιτισμού μας. Ο πληθυσμός της χώρας είναι μορφωμένος και καλά εκπαιδευμένος. Τα δύο εκατομμύρια των εξορίστων, που έχουν μια ακόμη καλύτερη εκπαίδευση, θα μπορούσαν να συμβάλουν αποφασιστικά στην πρόοδο της χώρας. Και οι προοπτικές στον τομέα του τουρισμού είναι τεράστιες.
Ο αραβικός κόσμος χρειάζεται επειγόντως επιτυχίες.
Πηγές: The Independent, Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων