Το μίσος, η εκδίκηση και ο καταστροφικός έρωτας ανοίγουν έναν σκοτεινό κύκλο νοσηρών σχέσεων, φέρνοντας στο φως ένα ζοφερό παρελθόν που στήνει ένα βρώμικο παιχνίδι στην ηθοποιό Μαρία Πρωτόπαππα, η οποία μας μιλά για την παράσταση «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα».
Το μίσος, η εκδίκηση και ο καταστροφικός έρωτας ανοίγουν έναν σκοτεινό κύκλο νοσηρών σχέσεων, φέρνοντας στο φως ένα ζοφερό παρελθόν που στήνει ένα βρώμικο παιχνίδι στην ηθοποιό Μαρία Πρωτόπαππα, η οποία μας μιλά για την παράσταση «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα».
Εμπνευσμένο από τον μύθο της «Ορέστειας», το έργο του Γιουτζήν Ο’Νηλ, «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα», που γράφτηκε το 1931 και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα του 20ου αιώνα, παρουσιάζεται στο Εθνικό Θέατρο έως και τις 19 Μαΐου.
Ο μεγάλος αμερικανός θεατρικός συγγραφέας επεξεργάζεται τον αρχαίο μύθο, δημιουργώντας μια σύγχρονη τριλογία, η οποία διερευνά τον αόρατο μηχανισμό που ορίζει και συνθλίβει τη ζωή των ανθρώπων, ενώ η ιστορία των ηρώων διατηρεί ανοιχτή συνομιλία με το σήμερα, φέρνοντας τον θεατή αντιμέτωπο με το ερώτημα της δικής του εμπλοκής στον μηχανισμό αυτό.
Η ιστορία εκτυλίσσεται στις ΗΠΑ, αμέσως μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου, όταν ο στρατηγός Έζρα Μάννον επιστρέφει στο σπίτι του, στη Νέα Αγγλία, όπου υπάρχουν πολλές ανοιχτές πληγές από το σκοτεινό παρελθόν και τις νοσηρές σχέσεις της οικογένειας. Η παθολογική αγάπη της γυναίκας του για τον γιο της, η προβληματική της συμβίωση με την κόρη της και η παρέμβαση ενός άλλου μοιραίου προσώπου στη ζωή τους πυροδοτούν το μίσος και την εκδίκηση.
Η Μαρία Πρωτόπαππα πρωταγωνιστεί σε αυτήν την «αναζωπυρωμένη» παλιά ιστορία, και μιλά για τη σύγχρονη εκδοχή της και για όσα χρειαζόμαστε για να τα καταφέρουμε στη δύσκολη πραγματικότητά μας.
Πώς επεξεργάζεται τον μύθο της «Ορέστειας» ο Γιουτζήν Ο’Νηλ;
Αντικαθιστά την «ελληνική έννοια του μοιραίου με μια ψυχολογική σκοπιά, ώστε το κοινό, που πλέον δεν πιστεύει σε θεούς ή υπερφυσικές τιμωρίες, να δεχτεί την ιστορία και να συγκινηθεί». Δίνει «ένα τέλος τραγικό στην ηρωίδα, αντάξιο του χαρακτήρα της και μια δυνατότερη τιμωρία για τα εγκλήματα της, όχι μια κοινότοπη παντρειά, σαν αυτή στην “Ορέστεια”», όπως ο ίδιος σημείωσε στα «Ημερολόγια εργασίας», το 1926.
Τί διερευνά η δική του σύγχρονη εκδοχή;
Την αλαζονεία που οδηγεί στην πτώση.
Ποιες είναι οι νοσηρές σχέσεις της οικογένειας του έργου;
Λίγο πολύ, ίδιες με αυτές στα σπίτια μας, αλλά σε πιο βαριά μορφή.
Ποια προβλήματα αντιμετωπίζει η ηρωίδα που ενσαρκώνετε;
Θέλει να γλιτώσει από τον εαυτό της και δεν μπορεί.
Πώς διατηρεί η ιστορία της οικογένειας Μάννον ανοιχτή συνομιλία με το σήμερα;
Η ιστορία δεν ξέρω. Η οικογένεια, όμως, είναι αρχετυπική, άρα ο μηχανισμός της διατηρείται ανέπαφος. Εμένα, οι Ατρείδες - Μάννον μου είναι οικείοι. Είμαι ένας από αυτούς. Όλοι είμαστε.
Σύμφωνα με τον τίτλο του έργου, το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα. Στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, τί ταιριάζει;
Το «becomes» του τίτλου – «Mourning becomes Electra» - μεταφράζεται ως «ταιριάζει» και ως «είναι γραφτό». Η ελληνική κοινωνία πρέπει να πάψει να είναι ή να το παίζει Ηλέκτρα. Χρειάζεται έξοδο από τη μοιρολατρία. Χρειάζεται λογική και πρωτοβουλία.
Ποιες είναι οι προσδοκίες σας για το μέλλον μας;
Ανάσταση νεκρών και ενηλικίωση.
Υπάρχουν περιθώρια για αισιοδοξία;
Η αισιοδοξία δεν έχει νόημα τώρα. Όταν κινδυνεύεις, σε σώζει η αδρεναλίνη και η ευφυΐα σου.
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές, σκηνοθεσία – διαμόρφωση σκηνικού χώρου: Γιάννης Χουβαρδάς, δραματουργική επεξεργασία: Γιάννης Χουβαρδάς – Σάββας Κυριακίδης, κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη, φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος, βοηθός σκηνοθέτη: Νατάσα Τριανταφύλλη. Παιζουν: Ακύλλας Καραζήσης, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Μαρία Πρωτόππαπα, Χρήστος Λούλης, Γιώργος Γάλλος, Αργύρης Πανταζάρας, Γιούλικα Σκαφιδά, Χρήστος Στέργιογλου, Χάρης Τσιτσάκης, Θέμις Μπαζάκα, Μάγια Λυμπεροπούλου, Γιώργος Κοτανίδης.
Πληροφορίες
Εθνικό Θέατρο – Κεντρική Σκηνή, Αγίου Κωνσταντίνου 22 - 24, Αθήνα, τηλ:. 210 5288170 – 171. Παραστάσεις: έως 19 Μαΐου. Τιμές εισιτηρίων: 26, 21, 18, 12 (φοιτητικό) ευρώ, κάθε Πέμπτη και Τετάρτη απογευματινή: γενική είσοδος: 13 ευρώ. Αγορά εισιτηρίων με πιστωτική κάρτα: 210 7234567, www.n-t.gr.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης