Τεχνολογία-Επιστήμη
Τετάρτη, 17 Απριλίου 2013 11:37

Μυστηριώδεις πανίσχυρες εκρήξεις ακτίνων - γ

Αστρονόμοι εντόπισαν μια άγνωστη μέχρι σήμερα μορφή εκρήξεων ακτίνων - γ, η οποία εκλύει τεράστια ενέργεια και μπορεί να διαρκέσει ολόκληρες ώρες, αντίθετα με τις έως τώρα γνωστές εκρήξεις ακτίνων - γ, που συνήθως δε διαρκούν πάνω από μερικά δευτερόλεπτα.

Αστρονόμοι εντόπισαν μια άγνωστη μέχρι σήμερα μορφή εκρήξεων ακτίνων - γ, η οποία εκλύει τεράστια ενέργεια και μπορεί να διαρκέσει ολόκληρες ώρες, αντίθετα με τις έως τώρα γνωστές εκρήξεις ακτίνων - γ, που συνήθως δε διαρκούν πάνω από μερικά δευτερόλεπτα.

Οι επιστήμονες εικάζουν ότι οι ακτινοβολίες αυτές προέρχονται από το θάνατο γιγάντιων άστρων.

Για πρώτη φορά είχαν παρατηρήσει μια τέτοια παράξενη τεράστια έκρηξη που διήρκεσε δύο ώρες στις 25 Δεκεμβρίου 2010 και για τον λόγο αυτόν την ονόμασαν «έκρηξη των Χριστουγέννων».

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον βρετανό αστρονόμο Άντριου Λέβαν του πανεπιστημίου του Γουόργουικ, έκαναν τις παρατηρήσεις τους με το τηλεσκόπιο «Τζέμινι» στη Χαβάη και υπολόγισαν ότι η έκλαμψη διαρκείας των ακτίνων - γ προήλθε από απόσταση επτά δισεκατομμυρίων ετών φωτός, δηλαδή περίπου στα μισά του παρατηρήσιμου σύμπαντος.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η πηγή αυτής της αινιγματικής έκρηξης είναι ένα σούπερ - γιγάντιο άστρο με μάζα όσο 1.000 Ήλιοι (ένα από τα μεγαλύτερα και λαμπρότερα στο σύμπαν) και με πιθανή ακτίνα 1,6 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, μια πραγματικά…αστρονομική απόσταση. Όταν ένα τέτοιο άστρο εκρήγνυται δημιουργώντας μια τεράστια σούπερ - νόβα (υπερκαινοφανής αστέρας), τότε η έκρηξη μπορεί να συνοδεύεται από πολύωρη εκπομπή ακτίνων-γ, που αποτελεί την ακτινοβολία φωτός με την μεγαλύτερη ενέργεια στο σύμπαν.

Μέχρι τώρα οι αστρονόμοι είχαν συχνά παρατηρήσει εκρήξεις ακτίνων - γ από σούπερ - νόβα, οι οποίες συνήθως διαρκούσαν έως δύο δευτερόλεπτα ή σπανιότερα για μερικά λεπτά.

Τα τηλεσκόπια Swift, Φερμι παρατηρούν κατά μέσο όρο μια τέτοια έκρηξη κάθε ημέρα στο σύμπαν. Το φαινόμενο συμβαίνει όταν ένα άστρο καταρρέει βαρυτικά και δημιουργεί μια μαύρη τρύπα στη θέση του, η οποία, με τη σειρά της, καθώς «καταβροχθίζει» την γύρω ύλη, επιταχύνει ένα μέρος από αυτά τα σωματίδια, που διαφεύγουν με σχεδόν την ταχύτητα του φωτός και έτσι δημιουργούν στιγμιαίους «πίδακες» ακτινοβολίας - γ.

Όταν όμως το άστρο έχει τεράστια μάζα, η έκλυση των ακτίνων - γάμα φαίνεται πως μπορεί να κρατήσει πολύ περισσότερο. Έτσι, τώρα πλέον γίνονται αντιληπτές εκρήξεις ακτίνων - γ που κρατάνε επί ολόκληρες ώρες.

«Αυτά τα φαινόμενα είναι ανάμεσα στις μεγαλύτερες εκρήξεις στη φύση, όμως μόλις τώρα αρχίζουμε να τις βρίσκουμε. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι το σύμπαν ένα πολύ πιο βίαιο και ετερόκλητο μέρος από ό,τι είχαμε φανταστεί», δήλωσε ο Άντριου Λέβαν.

Πηγή: ΑΜΠΕ