9 Μαΐου 1950. O Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Robert Schuman, πρότεινε με μια εντυπωσιακή ομιλία στην αίθουσα του Ωρολογίου στο Παρίσι τη δημιουργία ενός υπερεθνικού ευρωπαϊκού οργάνου, επιφορτισμένου με τη διαχείριση της βιομηχανίας άνθρακα και χάλυβα, δηλαδή, του τομέα ο οποίος, την εποχή εκείνη, ήταν η βάση όλης της στρατιωτικής δύναμης.
Η πρόταση αυτή, γνωστή ως «δήλωση Schuman», θεωρείται ως η απαρχή γένεσης της οντότητας που εξελίχθηκε στη σημερινή Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, στη συνάντηση κορυφής των ηγετών της Ε.Ε. στο Μιλάνο, το 1985, αποφασίστηκε να εορτάζεται η 9η Μαϊου ως «Ημέρα της Ευρώπης».
Παραθέτουμε μέρος της «δήλωσης Schuman», που ήταν η κατάλληλη απάντηση στα προβλήματα της μεταπολεμικής εποχής.
«Η παγκόσμια ειρήνη δεν θα μπορούσε να διατηρηθεί χωρίς δημιουργικές προσπάθειες ανάλογες των κινδύνων που την απειλούν.
Η συμβολή της οργανωμένης και ζωντανής Ευρώπης στον πολιτισμό είναι απαραίτητη για τη διατήρηση των ειρηνικών σχέσεων...
Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί δια μιας, ούτε σε ένα συνολικό οικοδόμημα: θα διαμορφωθεί μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα που θα δημιουργήσουν πρώτα μια πραγματική αλληλεγγύη. Η συγκέντρωση των ευρωπαϊκών εθνών απαιτεί να εξαλειφθεί η μακραίωνη αντίθεση της Γαλλίας και της Γερμανίας : η δράση που θα αναλάβουμε πρέπει να αφορά κατά πρώτο λόγο τη Γαλλία και τη Γερμανία.
Με αυτό το σκοπό η γαλλική κυβέρνηση προτείνει την άμεση δράση σε ένα περιορισμένο αλλά αποφασιστικό σημείο.
Η γαλλική κυβέρνηση προτείνει να τεθεί το σύνολο της γαλλογερμανικής παραγωγής άνθρακα και χάλυβα κάτω από μια κοινή Ανώτατη Αρχή, με μια οργάνωση ανοιχτή στη συμμετοχή των άλλων χωρών της Ευρώπης.
Η συγκέντρωση των παραγωγών άνθρακα και χάλυβα θα εξασφαλίσει αμέσως την εγκαθίδρυση κοινών βάσεων οικονομικής ανάπτυξης, πρώτο στάδιο της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας, και θα αλλάξει το πεπρωμένο αυτών των περιοχών που από πολύ καιρό ασχολούνται με την κατασκευή πολεμικών όπλων, των οποίων υπήρξαν τα πιο συνεχή θύματα.
Η αλληλεγγύη της παραγωγής που θα διαμορφωθεί με αυτόν τον τρόπο θα αποδείξει ότι κάθε πόλεμος μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας όχι μόνον γίνεται αδιανόητος αλλά και υλικά αδύνατος. Η καθιέρωση αυτής της δυνατής ενότητας παραγωγής, που θα είναι ανοιχτή σε όλες τις χώρες που επιθυμούν να συμμετάσχουν και θα παράσχει τελικά σε όλες τις χώρες που θα συγκεντρώσει τα θεμελιώδη στοιχεία της βιομηχανικής παραγωγής με τις ίδιες προϋποθέσεις, θα θέσει τα πραγματικά θεμέλια της οικονομικής ενοποίησής τους.
Αυτή η παραγωγή θα προσφερθεί σε όλον τον κόσμο χωρίς διακρίσεις ούτε εξαιρέσεις, ώστε να συμμετάσχουμε στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου και στην ανάπτυξη των ειρηνικών έργων...
Ετσι θα πραγματοποιηθεί απλά και γρήγορα η συγχώνευση των συμφερόντων που είναι αναγκαία για την εγκαθίδρυση μιας οικονομικής κοινότητας και θα εισαχθεί το "ένζυμο" μιας ευρύτερης και βαθύτερης κοινότητας μεταξύ των χωρών που για μεγάλο διάστημα τις χώριζαν αιματηρές διενέξεις...»