ΤΡΙΤΗ 13 ΜΑΪΟΥ 2003
ΔΙΚΗ 17Ν
ΤΡΙΤΗ 13 ΜΑΪΟΥ 2003
ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΕΩΣ: 09:00
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ
Α' ΜΕΡΟΣ
09:00 – 11:00
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Καλή σας ημέρα. Επαναλαμβάνεται η συνεδρίαση που έχει διακοπεί. Σήμερα αρχίζουμε από τον μάρτυρα Περατικού. Ο κ. Τέλιος για λόγους υγείας κ. Εισαγγελεύ δεν μπορεί να έρθει.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Να επιτραπεί η εκπροσώπηση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Εισαγγελεύς επιτρέπει την εκπροσώπηση δια συνηγόρου. Κύριε Παπαδάκη, έχετε ένα αίτημα και πρέπει να απαντηθεί. Ο κ. Εισαγγελεύς έχει το λόγο.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Για τον κατηγορούμενο κ. Βασίλειο Τζωρτζάτο έχει την απάντηση των εγκληματολογικών αιτησών επί του αιτήματος αυτού και παρακαλώ να λάβει γνώση και ο ίδιος και οι συνήγοροί του.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: (Διαβάζει):
Επείγουσα εμπιστευτική. Σε εκτέλεση προφορικής εντολής κ. Εισαγγελέα Γ΄ Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθηνών σας γνωρίζουμε τα κάτωθι στην αίτηση κ. Τζωρτάζου:
Τα φωτογραφικά αντίγραφα λανθανόντων αποτυπωμάτων τα οποία αφορούν αποτυπώματα του κατηγορουμένου κ. Τζωρτζάτου Βασιλείου είναι σε πραγματικές διαστάσεις επιδεκτικές απόλυτης ταύτισης. Η Υπηρεσία μας κατά την διαδικασία ταύτισης χαρακτηριστικών σημείων λανθανόντων δεν χρησιμοποιεί κλίμακες μεγέθυνσης και σμίκρυνσης ακόμα κι όταν παραβάλλονται αποτυπώματα του ίδιου ατόμου με φυσική βιολογική απόκλιση κλίμακας.
2. Στο τάδε έγγραφό μας προς την ΔΑΕΒ και το οποίο περιλαμβάνει η δικογραφία αναφέρεται ρητά ποια λανθάνοντα ταυτίζονται με τα αποτυπώματα του κ. Τζωρτζάτου Βασιλείου, με ποιο δάκτυλο, σε ποιο σημείο και επί ποίου πειστηρίου βρέθηκαν. Επί δε της φωτογραφικής αποτύπωσης που του παραδόθηκε αναγράφεται και είναι εμφανής ο αριθμός του πειστηρίου.
Στην παραβολή λανθανόντων αποτυπωμάτων δεν λαμβάνεται υπόψη ο τύπος του αποτυπώματος δεδομένου ότι τα λανθάνοντα είναι συνήθως τμήμα αποτυπώματος. Θεωρείται αυτονόητο ότι ο τύπος σχηματίζεται και προσδιορίζεται πάντα σε εικόνα ολοκληρωμένου δακτύλου και ως τέτοια παρουσιάζεται μόνο στο δακτυλοσκοπικό δελτίο το οποίο συντάσσεται με την συναίνεση του δακτυλοσκοπούμενου.
Τα παλμικά αποτυπώματα δεν έχουν τύπο, πλην όμως και αυτά παραβάλλονται και ταυτίζονται. Η Υπηρεσία μας σύμφωνα με τα διεθνώς ισχύονται παραβάλει και αποφαίνεται για λανθάνοντα αποτυπώματα τα οποία εμπεριέχουν χαρακτηριστικά σημεία ποιοτικά και αριθμητικά ικανά να αποδείξουν απόλυτη ταύτιση.
Τέλος σας γνωρίζουμε ότι για κάθε διευκρίνιση περί των πειστηρίων αυτή δύναται να πραγματοποιηθεί από αρμόδιο αξιωματικό της Υπηρεσίας μας και ενώπιον του Δικαστηρίου όποτε ήθελε ζητηθεί.
Αυτό θα γίνει στο τέλος. Εσείς μελετήστε το και μου λέτε.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Ήθελα να σας δώσω μία πρώτη απάντηση τώρα εάν θέλετε και βεβαίως θα το μελετήσω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θα ήθελα να συμβουλευτείτε κι εσείς κάποιον ειδικό.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Θα συμβουλευτώ, έχετε δίκιο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κι εσείς κι εγώ δεν είμαστε σε θέση να τα.....
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Αυτό που θα σας πω τώρα ως πρώτη απάντηση δεν απαιτεί ειδικές γνώσεις. Έχω υποβάλει τέσσερα ερωτήματα και έχουν απαντηθεί τα δύο. Τα άλλα δύο τα οποία δεν έχουν απαντηθεί είναι αν έγινε ταυτοποίηση των άλλων αποτυπωμάτων που έχουν βρεθεί στην ίδια επιφάνεια. Δεν υπάρχει απάντηση σε αυτό, καθώς επίσης και τί είδους αποτύπωμα είναι αυτό το οποίο φέρεται ότι βρέθηκε, ταυτοποιήθηκε αν είναι ιδρωτικό, αν είναι χρωστικών ουσιών, τί τύπου είναι. Αυτά τα δύο απλώς δεν τα βλέπω στην απάντηση. Κατά τα λοιπά επιφυλάσσομαι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σε αυτά τα δύο κ. Εισαγγγελεύ δεν έλαβε μια απάντηση.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Να λάβετε την απάντηση σήμερα; Σε 2-3 ημέρες.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Το έγγραφο που έχω υποβάλλει έχει και τέσσερα ερωτήματα, αν θα το δείτε.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Πείτε μου μόνο πότε θέλετε;
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Σήμερα ή όποτε μπορούν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Και σήμερα αν είναι δυνατόν να απαντηθούν.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Θα φωνάξω τον αρμόδιο υπάλληλο για να σας ενημερώσει σχετικά.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Πολύ ευχαρίστως. Αύριο για να φέρω και το φάκελο μαζί μου. Κύριε Πρόεδρε, μετά από συνεννόησή μου με την πολιτική αγωγή της υπόθεσης Μπακογιάννη, είναι η κα Τσόλκα εδώ και έχουμε μία εκκρεμότητα. Να αναγνωστεί μία ένορκη κατάθεση μάρτυρος θανόντος. Είναι του μάρτυρα Λέκκα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Παρακαλώ να έρθει η δικογραφία.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Να ληφθεί υπόψη του Δικαστηρίου σας πόρισμα ένορκης διοικητικής εξέτασης σχετικά με το θέμα νοσηλείας του ασθενούς τραυματία κ. Σάββα Ξηρού στον ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι από τα γενικά έγγραφα αλλά θα δοθούν τώρα αμέσως αντίγραφα σε όλους σας.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Επίσης κ. Πρόεδρε έκθεση κλειδιών του Τμήματος Εργαστηρίου Πυροβόλων Όπλων των Εγκληματολογικών Υπηρεσιών μαζί με 108 φωτογραφίες και τα συναφή. Να ληφθεί υπόψη της υπεράσπισης και της πολιτικής αγωγής.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Και αυτά είναι έγγραφα τα οποία θα αναγνωσθούν εν καιρώ. Θα δοθούν κ. Γραμματεύ αντίγραφα σε όλες τις πλευρές. Είναι τα γενικά έγγραφα στα οποία προστίθενται και τούτα. Θα σας τεθούν υπόψη όλα.
Ε. ΒΟΖΕΜΠΕΡΓΚ: Κύριε Πρόεδρε, θα μας δοθεί τότε η ευκαιρία να σχολιάσουμε αυτά τα έγγραφα, δηλαδή όταν αναγνωσθούν στο τέλος; Εννοώ πριν από την αγόρευσή μας καθ’ υπόθεση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τότε, βέβαια όλα. Θα αναγιγνώσκονται και τα γενικά έγγραφα τα οποία είναι μαζί με τα πειστήρια.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, να προσκομίσω το πρωτότυπο από την ληξιαρχική πράξη θανάτου του μάρτυρα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αν έχετε την καλοσύνη για να μπορέσουμε την διαβάσουμε. Λέκκας Σπυρίδων, προανακριτική.
«Εργάζομαι υπάλληλος της εταιρείας ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΕΛΗΣ ΕΠΕ που εδρεύει Ομήρου 58 καθημερινά από 08:00 έως 16:00. Σήμερα 26/9/89 και περί ώρα 08:00 άκουσα φωνές στο πεζοδρόμιο της οδού Ομήρου και βγήκα στο μπαλκόνι του Β΄ ορόφου της πολυκατοικίας όπου και τα γραφεία της εταιρείας που εργαζόμουν. Τότε είδα τον περιπτερά της γειτονιάς να φωνάζει «βοήθεια κλέφτες› ανεβαίνοντας στο δεξιό πεζοδρόμιο της οδού Ομήρου προς την Σκουφά.
Τότε είδα σ το αριστερό πεζοδρόμιο τρία άτομα να ανεβαίνουν την Σκουφά με γρήγορο βήμα με κατεύθυνση στο αυτοκίνητό τους. Επειδή το πεζοδρόμιο ήταν στενό βάδιζε ο ένας πίσω από τον άλλο και μάλιστα κάπως χωρίς να το θέλουν χτύπησαν με τους ώμους τους και μία γυναίκα που κατέβαινε εκείνη την ώρα στο πεζοδρόμιο.
Ο πρώτος από αυτούς έτρεξε προς την γωνία της οδού Ομήρου με την Σκουφά όπου ήταν το αυτοκίνητό τους. ¶νοιξε την πόρτα του συνοδηγού. Σήκωσε το μπροστινό κάθισμα και κάθισε στο πίσω μέρος. Ο δεύτερος μπήκε στη θέση του συνοδηγού και ο τρίτος μπήκε στη θέση του οδηγού και ξεκίνησε αστραπιαία.
Το αυτοκίνητο είχε χρώμα κίτρινο και δυο πόρτες. Μάρκα δεν μπόρεσα να συγκρατήσω. Τα χαρακτηριστικά των τριών ατόμων ήταν τα εξής: και οι τρεις ήταν μετρίου αναστήματος, ηλικίας 25-28, με μαλλιά κανονικά όχι μακριά μαύρου χρώματος και οι τρεις φορούσαν σκούρα ρούχα με άσπρα πουκάμισα. Οι δύο πιθανόν να φόραγαν κουστούμι σκούρου χρώματος. Ο ένας είχε τσάντα κρεμαστή σκούρου χρώματος. Γενικά έδιναν την εντύπωση ότι ήταν καλοντυμένοι και οι τρεις.
Εδώ διακόπτεται η κατάθεση για να επιδειχθεί στον μάρτυρα το αυτοκίνητο με το οποίο πιθανολογείται ότι διέφυγαν οι δράστες της δολοφονίας του Μπακογιάννη και που βρίσκεται στο γκαράζ του αστυνομικού μεγάρου. Ύστερα από την επίδειξη του εν λόγω αυτοκινήτου ο μάρτυρας συνεχίζει την κατάθεση.
Μετά την επίδειξη του αυτοκινήτου καταθέτω ότι το αυτοκίνητο ήταν πράγματι χρώματος κιτρίνου και με δύο πόρτες όπως το αυτοκίνητο που χρησιμοποίησαν τα τρία άτομα το πρωί της σήμερον που ανάφερα γι αυτό και το αναγνωρίζω. Τίποτε άλλο δεν έχω να προσθέσω›.
Η κα Τσόλκα έχει τον λόγο.
κα ΤΣΟΛΚΑ: Είναι προφανές γιατί η υπεράσπιση του κ. Τζωρτζάτου ζήτησε να αναγνωσθεί η συγκεκριμένη κατάθεση. Νομίζω όμως ότι έρχεται σε αντίθεση τόσο με τις καταθέσεις των άλλων μαρτύρων που ευρέθησαν στον τόπο τέλεσης του εγκλήματος όσο και αμφισβητείται από την υπεράσπιση αν πράγματι από την Ομήρου 58, δηλαδή από το απέναντι πεζοδρόμιο απ’ όπου ήταν ο χώρος τέλεσης του εγκλήματος αν πράγματι υπήρχε οπτική δυνατότητα, υπήρχε οπτική ορατότητα, αν μπορούσε δηλαδή ο Λέκκας Σπυρίδων να δει πράγματι πόσα άτομα επέβαιναν στο συγκεκριμένο όχημα με το οποίο διέφυγαν οι δράστες.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, πιστεύω ότι η αποδεικτικής συνεισφορά της κατάθεσης αυτής είναι πάρα πολύ σπουδαία και τούτο διότι απαντώντας καταρχήν σε όσα είπε η πολιτική αγωγή για την οπτική γωνία θα πρέπει να φέρω σε γνώση του Δικαστηρίου ότι το κτίριο της οδού Ομήρου 58 είναι ακριβώς στην γωνία Ομήρου και Σκουφά και είναι σε εκείνη την γωνία της διασταύρωσης που φέρεται ότι ήταν σε αναμονή του αυτοκίνητο αυτό στην οδό Σκουφά.
Από τον Β΄ όροφο του μπαλκονιού εκείνου υπάρχει κατακόρυφη ορατότητα η οποία δεν εμποδίζεται από τίποτα. Θα πρέπει ακόμα να σημειωθεί ότι δύο μάρτυρες ακόμη από την υπόθεση αυτή που παρακολούθησαν την διαφυγή των δραστών από ένα πλησίον χώρο σημείο – αναφέρομαι στην κα Τσαμπαρλάκη και την κα Αγγελοπούλου – παρότι ρωτήθηκαν και στο προανακριτικό στάδιο και στο ανακριτικό και τώρα δεν μπόρεσαν να καταθέσουν με σαφήνεια εάν θυμούνται την ύπαρξη ή όχι οδηγού εν αναμονή στο αυτοκίνητο εκείνο και το από πού ακριβώς μπήκαν τα άτομα αυτά.
Εδώ έχουμε μία κατηγορηματική κατάθεση η οποία λέει ότι ήταν τρία τα άτομα, όπως λένε και όλοι βέβαια όσοι παρακολούθησαν, για τρία άτομα τα οποία έφευγαν. Ότι ο ένας μπήκε από την θέση του οδηγού και ξεκίνησε το αυτοκίνητο αστραπιαία και έφυγε. Η κατάθεση είναι κατηγορηματική, σαφέστατη και ανεπίδεκτη οποιασδήποτε αμφισβήτησης και σημαίνει το εξής: ότι ο ρόλος τον οποίο επεφύλασε το κατηγορητήριο στον κ. Βασίλη Τζωρτζάτο ότι δηλαδή ήταν οδηγός εν αναμονή του αυτοκινήτου διαφυγής των δραστών δεν υπήρξε στο σενάριο της πραγματικότητας.
Το σενάριο της πραγματικότητας ήταν άλλο όπως φαίνεται. Ότι το αυτοκίνητο ήταν εκεί πέρα παρκαρισμένο και περίμενε και μπήκαν τρία άτομα εκ των οποίων ο ένας έκατσε στη θέση του οδηγού και ξεκίνησε αστραπιαία και έφυγαν. Δεν υπήρξε συνεπώς τέταρτο άτομο πλην των δραστών το οποίο να κάθεται και να περιμένει και είναι προφανές ότι δεν στέκεται η κατηγορία εις βάρος του κ. Τζωρτζάτου η οποία συνίσταται σε αυτό ακριβώς, ότι δηλαδή ήταν εκεί και περίμενε με το αυτοκίνητο για να φύγουν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έγινε πλήρες κατανοητό.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, συμπληρωματικά θέλω να αντικρούσω τα όσα ανάφερε η εκλεκτή συνάδελφος της πολιτικής αγωγής. Η παρούσα μαρτυρία δεν είναι αντιφατική αλλά αντιθέτως συμπληρώνει πλήρως τις προγενέστερες μαρτυρίες ενώπιον του Δικαστηρίου σας. Ανέφερε και ο κ. Παπαδάκης ότι δύο μάρτυρες έχουν αναφερθεί ήδη στο συμβάν.
Εγώ θα αναφερθώ στην δεύτερη μάρτυρα την κα Αγγελοπούλου η οποία ήρθε ενώπιόν σας και με σαφήνεια είπε αυτό που λέει και η μαρτυρία του αείμνηστου Λέκκα, ότι υπήρχε όντως ένα αυτοκίνητο εκεί ακριβώς στην γωνία. Η κα Αγγελοπούλου όμως δεν μπορούσε να διαφωτίσει το Δικαστήριό σας ως προς ένα σημείο και μόνο. Ως προς το αν υπήρχε κάποιος μέσα στο αυτοκίνητο. Και η κα Αγγελοπούλου και η μαρτυρία του Λέκκα είναι σαφής και η μία είναι ακριβώς αντίστοιχη με την άλλη και μας λένε ότι υπήρχε όντως ένα αυτοκίνητο στο οποίο μπήκαν τα τρία άτομα τα οποία ανέβαιναν μετά την δολοφονία του Μπακογιάννη.
Όμως το καινούριο, το πρόσθετο στοιχείο που συνεισφέρει στην παρούσα υπόθεση, η μαρτυρία του Λέκκα είναι το εξής: όχι μόνο όπως έχει ειπωθεί και από τους άλλους μάρτυρες τα τρία αυτά άτομα μπήκαν στο συγκεκριμένο αυτοκίνητο αλλά δεν υπήρχε οδηγός. Περιγράφει με λεπτομέρειες ο Λέκκας το πώς ακριβώς κάθισαν τα τρία άτομα και είναι σαφέστατος και αυτό είναι το κρίσιμο σημείο στο ότι ο ένας από τους τρεις μπήκε στη θέση του οδηγού και ότι αμέσως έφυγε το αυτοκίνητο.
Από αυτό το στοιχείο το οποίο είναι σε πλήρη σύμπνοια με όσα έχουν ειπωθεί μέχρι τώρα για την υπόθεση Μπακογιάννη, προκύπτει όμως με σαφήνεια η πλήρης ανατροπή της κατηγορίας εις βάρος του κ. Τζωρτζάτου. Γιατί – θυμίζω κι εγώ – σύμφωνα με το κατηγορητήριο ο κ. Τζωρτζάτος ήταν ο οδηγός του αυτοκινήτου ο οποίος ανέμενε μέσα στο αυτοκίνητο.
Από την μαρτυρία του Λέκκα όμως προκύπτει ότι το αυτοκίνητο δεν είχε μέσα οδηγό και ότι οι τρεις μπήκαν, μόνο αυτοί ήταν μέσα και αμέσως έφυγαν. ¶ρα από την μαρτυρία του Λέκκα σε συνδυασμό με τις προηγούμενες μαρτυρίες και ιδίως της κας Αγγελοπούλου δεν υπάρχει καμία αντίφαση εν προκειμένω. Προκύπτει με σαφήνεια ότι ουδεμία σχέση έχει ο κ. Τζωρτζάτος με την συγκεκριμένη υπόθεση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κρατήθηκε σημείωση. Ο κ. Καπράνος για την υπόθεση Περατικού. «Ορκίζομαι να πω την αλήθεια›.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Ορκίζομαι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θυμάστε για ποια περίπτωση μιλάμε;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Σαφώς.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Για την περίπτωση Περατικού. Αυτή μας ενδιαφέρει. Έγινε 28 Μαίου κάποια επίθεση.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Την θυμάμαι πολύ καλά γιατί γεννήθηκα την ημέρα εκείνη, είναι τα γενέθλιά μου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πείτε μας τί έγινε, τί κάνατε εκεί στην περιοχή εκείνη την ημέρα;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Εγώ δεν ήμουν στην περιοχή. Εγώ απ’ ότι ξέρω δεν εκλήθην γι αυτό. Δεν ήμουν ούτε αυτόπτης, ούτε αυτήκοος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αλλά;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Εγώ έχω ασχοληθεί με την υπόθεση των ναυπηγείων ως δημοσιογράφος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πού γράφεται;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ›.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας διαβάζουμε. Εσείς γράφετε για οικονομικά.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Ναυτιλιακά κυρίως.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχετε δώσει κατάθεση;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Όχι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Επομένως θα πάρουμε πλήρη στοιχεία. Καπράνος Δημήτριος του Αθανασίου. Γεννηθήκατε, έτος;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Στον Πειραιά 28 Μαίου 1950.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είστε δημοσιογράφος και κάτοικος;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Πειραιώς.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ορκιστήκατε. Πείτε μου τί ξέρετε πάνω σε αυτό το βιοτικό συμβάν, όχι τίποτε άλλο δεν μας ενδιαφέρει. Κάτι που να βοηθήσει την απόδειξη είτε υπέρ, είτε κατά. Ότι ξέρετε.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Έχω ασχοληθεί ως δημοσιογράφος με το θέμα και κυρίως από την ιδιωτικοποίηση των ναυπηγείων και μετά, την αγορά δηλαδή του Περατικού. Είχα αρθρογραφήσει για το θέμα και σε περιοδικά και σε εφημερίδες και ναυτηλιακού περιεχομένου. Κυρίως έλεγα ότι αυτή η επένδυση δεν μπορεί να προχωρήσει σε ένα κράτος σαν το ελληνικό.
Πίστευα και τότε δηλαδή και πιστεύω ακόμη ότι το κράτος δεν είναι έντιμο με τους επιχειρηματίες οι οποίοι προσπαθούν να επενδύσουν στη χώρα. Πίστευα και πιστεύω ότι το ελληνικό κράτος δεν βοηθάει τις επενδύσεις στην Ελλάδα γι αυτό και δεν έχουμε ακόμα και μέχρι σήμερα επενδύσεις στην Ελλάδα.
Όταν έγινε η επένδυση του Ομίλου Περατικού στα ναυπηγεία Ελευσίνας το παρακολούθησα από κοντά γιατί με ενδιέφερε, ήταν ο τομέας μου. Το 1995 νομίζω είχα γράψει ένα άρθρο στη «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ› και έλεγα ότι: ενώ ο Όμιλος ζητάει ενίσχυση από την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση για να εκσυγχρονιστεί και έχει πετύχει την έγκριση της αιτήσεως χωρίς καμία αντίρρηση, το θέμα κολλούσε στην ελληνική πλευρά κάτι που εγώ το περίμενα βέβαια γιατί στην Ελλάδα τα Υπουργεία όχι μόνο ανταγωνίζονται ή δεν συννενοούνται αλλά όταν αλλάζει ο Υπουργός αλλάζει όλη η πολιτική.
Δεν υπάρχει πολιτική που να ενισχύει αυτές τις επενδύσεις και πίστευα και πιστεύω ότι όταν ένα ναυπηγείο θέλει να προχωρήσει σε κατασκευές πλοίων τότε μπορεί να συντηρήσει εργαζομένους αρκετούς και περισσότερους. Όταν το περιορίζει στις επισκευές δεν μπορεί να συντηρήσει τους εργαζομένους με τους οποίους γίνονται οι κατασκευές.
Η Ελλάδα ήταν πάντα μεγάλη δύναμη στα ναυπηγεία. Από το ΄85 και μετά που αγοράστηκε το ναυπηγείο του κ. Νιάρχου η Ελλάδα έπεσε πολύ χαμηλά. Έγινε η προσπάθεια λοιπόν μετά το ’89-΄90, το ΄90 νομίζω να πάνε τα ναυπηγεία σε ιδιώτες. Ήταν μια γενική περίοδος δοκιμασίας των ναυπηγείων σε όλη την Ευρώπη. Στην Αγγλία και σε ναυπηγεία πολύ μεγάλα, η Γλασκόβη έμεινε χωρίς ναυπηγείο, χωρίς ναυπηγείο το Σάνδερλαντ και το Νιουκαστλ κι έτσι λοιπόν υπήρχε κρίση γενικότερη. Εμένα μου έκανε εντύπωση πώς τόλμησε επαγγελματίας Έλληνας να βάλει «χέρι› σε ναυπηγεία και να τα προχωρήσει.
Δεν πίστευα ότι θα πετύχαινε η επένδυση αυτή αν και ο κ. Περατικός με τον οποίο γνωρίζομαι λόγω του χώρου που υπηρετώ τον θεωρώ πολύ σοβαρό άνθρωπο. Ήταν μέλος του «ΙΜΟ›, μέλος μεγάλων Οργανισμών Διεθνών και μου είπε ότι πιστεύει ότι η κυβέρνηση έχει την βούληση και θα έχει και την βοήθεια που πρέπει και θα πετύχει η επένδυση αυτή. Τον είχα δει και του είπα «να μην με χρειαστείτε άλλη φορά να μου πείτε τα αντίθετα γιατί νομίζω ότι θα μου το πείτε κάποια στιγμή›. Δεν μου το είπε παρά πολύ μετά βέβαια. Τον είδα μετά την δολοφονία του γιου του, στο μνημόσυνο του Αξαρλιάν τον είχα δει γιατί ήμουν από τα ιδρυτικά μέλη του Συλλόγου Αξαρλιάν. Ήταν συγγενής μου ο εκλειπών κατά κάποιο τρόπο. Μου είπε δακρυσμένος «είχες δίκιο›. Του είπα «καμιά φορά κι εμείς ξέρουμε τί λέμε και τί γράφουμε›.
Η επένδυση λοιπόν δεν προχώρησε. Το ΄95 είχε γράψει ένα άρθρο και είχα μιλήσει και με παράγοντες του Υπουργείου Βιομηχανίας, Υπουργός τότε ο κ. Σημίτης και με φίλους μου, στελέχη συνδικαλιστικά των ναυπηγείων Ελευσίνας και Σκαραμαγκά. Είχα καταλάβει ότι παίζεται ένα παιχνίδι. Παιχνίδι που δεν είχε νόημα ούτε ουσία, είχε μόνο πολιτική σκοπιμότητα: «είναι δικός μας, δεν είναι δικός μας, θά’ ρθει δικός μας, δε θά’ ρθει δικός μας›, πράγματα για μένα ανούσια και επικίνδυνα, τα οποία τελικά όμως δεν κράτησαν. Είχα γράψει ότι οι λύσεις είναι δύο: Ή ο όμιλος του Περατικού εκσυγχρονίζεται και αλλάζει την τεχνολογία και τη νοοτροπία του ’60 και παράλληλα και το κράτος εκσυγχρονίζεται, ή τα ναυπηγεία κλείνουν.
Τώρα αυτά μπορεί να ακούγονται λίγο υπερβολικά σε μία χώρα που υποκριτικά λέει πως θέλει τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας και της πολιτικής, αλλά είναι απλά πράγματα στην επιχειρηματική δραστηριότητα. Όταν μια επιχείρηση δεν πηγαίνει καλά πρέπει να κλείνει, αυτό γίνεται σε όλο τον κόσμο. Εδώ οι επιχειρήσεις πρέπει να μένουν ανοιχτές και να τις πληρώνει ο κόσμος απ’ την τσέπη του. Αυτά για μένα είναι λάθη και αυτά έγραφα. Δυστυχώς τα ναυπηγεία έμειναν χωρίς τον Περατικό και εν συνεχεία, απ’ ότι ξέρουμε όλοι, δόθηκαν σε άλλον επενδυτή και πολύ καλώς δόθηκαν, αλλά με πολύ λιγότερο προσωπικό και πολύ καλύτερους όρους. Δεν υπήρχε άλλος τρόπος δηλαδή.
Δηλαδή αυτό που έλεγε το Περατικός τότε, έγινε πολύ αργότερα με άλλον επενδυτή. Ήταν μονόδρομος που τελικά ολοκληρώθηκε με άλλον επενδυτή και ίσως για άλλους λόγους. Πάντως η ουσία είναι ότι ο όμιλος Περατικού «εξαπατήθηκε› κατά τη γνώμη μου (βάζω σε εισαγωγικά τη λέξη) διότι το ελληνικό κράτος ήταν ασυνεπές, του έδωσε συμβόλαια αν θυμάμαι καλά βαγονιών του ΟΣΕ, τα οποία δεν έγιναν στην ώρα τους, συμβόλαια αρματαγωγών που δεν έγιναν στην ώρα τους.
Θα σας πω μόνο ότι και τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά προσπάθησαν να κάνουν κάτι. Πριν από 7 χρόνια έχουν παραγγελθεί κάτι βιβλία του ομίλου Στρίντζη και του ομίλου Παναγόπουλου που δεν έγιναν ποτέ, έμειναν στα χαρτιά. Το μόνο που έκαναν τα ναυπηγεία τότε ήταν δύο ψυγεία ρωσικά τα οποία πληρώσαμε εμείς τριπλάσια από την τσέπη μας και ο λόγος είναι διότι απλώς δεν υπήρχε παραγωγικότητα. Δεν υπήρχε πρόγραμμα εργασίας και δεν υπήρχε αυτό που υπάρχει στο εξωτερικό, υπευθυνότητα, κυρίως από τους συνδικαλιστές.
Βέβαια αυτά που λέω ξέρω ότι προκαλούν εδώ, αλλά είναι η αλήθεια. Δυστυχώς, η χώρα έχει υποστεί τρομακτικά πλήγματα οικονομικά κυρίως από την ασυνεννοησία μεταξύ συνδικαλισμού και κεντρικής εξουσίας. Αυτά είχα να σας πω, δεν έχω κάτι παραπάνω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κύριος Περατικός, ο πατέρας βέβαια, είναι έμπειρος επιχειρηματίας, έτσι δεν είναι; Δεν γνώριζε τα θεσμικά πλαίσια ανάπτυξης μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας; Δε γνώριζε επί παραδείγματι ότι εδώ πια δεν είναι αυτόνομη η πολιτική εξουσία, αλλά υπάρχει και κάποια άλλη σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που επιβάλλει ορισμένες αρχές και αυτές είναι οι αρχές του ανταγωνισμού και δε μπορούσε απόλυτα εδώ να τον βοηθήσει; Δηλαδή να του δίνουν προνομιακές, όπως ξέρετε, αναθέσεις, είναι κάτι έξω από τα όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κοιτάξτε, τα έχουμε βάλει επάνω σε μια παλάντζα και λέμε: Αυτά εδώ κερδίζουμε, αυτά εδώ χάνουμε. Η επιλογή ήταν της πλειοψηφίας εν πάση περιπτώσει γιατί δεν ξέρω αν το ήθελαν όλοι οι Έλληνες αυτό, ότι εμείς πάμε με την Ε.Ε., χάνουμε από δω, κερδίζουμε από εκεί.
Δε μπορούσε να τα ξέρει αυτά ο κ. Περατικός πριν ξεκινήσει; Ότι και το κράτος δε μπορούσε όλες αυτές τις δεσμεύσεις διότι αρχίζουν πρόστιμα. Είδατε τί έγινε τώρα τελευταία με την Ολυμπιακή; Γιατί επιδοτείτε τον εθνικό αερομεταφορέα; Γιατί το ένα; Γιατί το άλλο; Πώς τα βλέπετε αυτά εσείς; Είστε και οικονομολόγος απ’ ότι αντιλαμβάνομαι...
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Όχι, νομικά έχω κάνει. Αλλά θέλω να σας πω ότι τα συμβόλαια προϋπήρχαν απ’ ότι ξέρω. Δεν έγιναν τότε, με τον Περατικό, προϋπήρχαν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τα συμβόλαια προϋπήρχαν γιατί δεν μπορούσε να εξαναγκαστεί η εκτέλεσή τους έστω δικαστικά. Αν υπήρχαν έγκαιρες συμβάσεις που δεν αντίκεινται στο νόμο, γιατί δεν μπορεί να εξαναγκαστεί;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Βεβαίως δεν είμαι στον εγκέφαλο του Περατικού να σας πω, αλλά θα σας πω το εξής: Ο Περατικός έκανε δουλειές στην Αγγλία, στο εξωτερικό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτά είναι απορίες και ημών. Βέβαια αυτό δε σημαίνει ότι αν πούμε ότι ο Περατικός δεν έκανε καλά τις δουλειές του, παίρνουμε εμείς το 45άρι και βαράμε, αυτή είναι τελείως διαφορετική άποψη. Αλλά αυτοί έχουν μία υπεράσπιση ότι, ξέρετε, ο Περατικός κορόιδεψε τον ελληνικό λαό, τον πλούτο τον κατασπατάλησε και κάτι τέτοια. Θέλω να μου πείτε, έγινε κάτι τέτοιο; Δηλαδή ο Περατικός ήρθε με δόλιους σκοπούς; Τί έγραφαν οι εφημερίδες τότε και ένας αναγνώστης των εφημερίδων, όσο και προσεκτικός να είναι, τί ιδέα έπαιρνε γι αυτή την επένδυση Περατικού;
Γιατί ο περισσότερος κόσμος είναι αποδέκτης του νοήματος τρίτου και όχι απευθείας του νοήματος από αυτούς οι οποίοι δημιουργούν....
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Δέχομαι την αιχμή για τον Τύπο. Έχετε δίκιο απόλυτο, ο Τύπος διαμορφώνει απόψεις. Εξαρτάται ο καθένας τί εφημερίδα διαβάζει βέβαια και τί κανάλι βλέπει, έχει το δικαίωμα της επιλογής. Επειδή έχω ζήσει στις εφημερίδες, τις έχω δουλέψει τις εφημερίδες, ο Τύπος εκλιπαρούσε μια προκήρυξη των παιδιών, ο Τύπος έψαχνε μια προκήρυξη απεγνωσμένα. «Γιατί σ’ εκείνους και όχι σε μας›. Τύπος έχει ευθύνη για ό,τι έγινε, το αποδέχομαι και είμαι μέλος του Τύπου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δε νομίζω ότι ο Τύπος είχε υπόψη του να πάρουν άλλοι τα 45άρια.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Ναι, αλλά δεν είπε τίποτα για να τους σταματήσει. Θέλω να σας πω λοιπόν το εξής: Εγώ πιστεύω απόλυτα ότι ο Περατικός καταρχήν ανήκει σ’ έναν χώρο που λέγεται ποντοπόρος ναυτιλία. Αυτή η ναυτιλία εργάζεται σε παγκόσμιο επίπεδο, σε ανταγωνιστικό, εδώ και πολλά χρόνια. Δεν έχει καμία σχέση με το δικό μας μίζερο περιβάλλον επιχειρηματικό. Εκείνοι εργάζονται ανταγωνιστικά πολλά χρόνια και δεν έχουν ανάγκη το ελληνικό Δημόσιο. Ο άνθρωπος λοιπόν που δουλεύει στην Αγγλία και ήξερε τί έγινε στην Αγγλία, λέει «κάτι θα γίνει και στην Ελλάδα ανάλογο›. Εγώ πιστεύω ότι την πάτησε, κατά το κοινώς λεγόμενο.
Πιστεύω ότι νόμιζε ότι είχε να κάνει με κράτος σοβαρό και τελικά είδε τί γίνεται. Έχω την απόδειξη να σας πω το εξής: Όταν ο κ. Πάχτας, τότε Υφυπουργός Βιομηχανίας, είναι υπέρμαχος των θέσεων Περατικού, δεν αντιδρά στο θέμα της Ε.Ε. που λέει «ναι› στην επένδυση, ο κ. Πάχτας τον παρακαλεί με επιστολή του να πάρει μέρος στον διαγωνισμό της ιδιωτικοποιήσεως των ναυπηγείων Νεωρίου, ο κ. Πάχτας στη συνέχεια αποπέμπεται από την κυβέρνηση και σήμερα είναι πάλι στην κυβέρνηση και διαχειρίζεται τεράστια κονδύλια, καταλαβαίνετε τί γίνεται.
Υπάρχει ένα αλισβερίσι πολιτικών πολύ περίεργο στο οποίο δε στέκεται μία επιχειρηματική δραστηριότητα όταν θέλει να δουλέψει με καθαρά κριτήρια ανταγωνιστικά. Εδώ υπάρχουν άλλα κριτήρια. Εδώ πρέπει να έχεις τον δικό σου πολιτικό, αν θα σου κάνει τη χάρη, δεν ξέρω αν γίνονται κι άλλα πράγματα, αλλά δεν είναι πάντως το περιβάλλον υγιές όπως είναι σε άλλες χώρες. Αυτό είναι δεδομένο. Δεν είναι το περιβάλλον υγιές, όταν έχεις να κάνεις με το κράτος το ελληνικό και αυτό το ξέρουν όλοι οι επιχειρηματίες.
Κατά τη γνώμη μου κακώς ανακατεύτηκε ο Περατικός με τα ναυπηγεία. Αυτή είναι η άποψη η δική μου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έγραφαν όμως οι εφημερίδες, του απέδιδαν σας λέω ευθύνες εκείνη την εποχή, μας διάβασαν κάτι κομμάτια εκεί.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Δεν έχω αντίρρηση, αλλά έγραφαν κι άλλες εφημερίδες ότι δεν είναι τα πράγματα έτσι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τελικά η οικογένεια Περατικού, εκτός βέβαια από τη θανάτωση, ζημιώθηκε οικονομικά ή κέρδισε από όλη αυτή την ιστορία;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Αν μπορώ να δώσω και μία είδηση, πριν από μερικές, μέρες, 10 μέρες περίπου, η εταιρεία αποχώρησε από την Ελλάδα οριστικά. Αυτό έχει μεγάλη σημασία κ. Πρόεδρε, δεν αποχωρείς με κέρδη από την Ελλάδα.
Η εταιρεία Περατικού πιστεύω και ξέρω ότι ζημιώθηκε πάρα πολύ από τα ναυπηγεία, έχασε σε κύρος καταρχήν, έχασε σε χρήμα και έχασε βέβαια και μια ανθρώπινη ζωή. Αλλά το θέμα είναι ότι ζημιώθηκε πάρα πολύ οικονομικά και κυρίως ζημιώθηκε σε κύρος στο διεθνή χώρο, γιατί ο Περατικός σας ξαναλέω, είναι προσωπικότητα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μπορούμε να πούμε ότι ο Περατικός, ο πατέρας, έφυγε από την Ελλάδα πιο πλούσιος απ’ ότι είχε έρθει πριν από την επιχείρηση;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Μόνο σε εμπειρίες.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Και μάλιστα θλιβερή εμπειρία, αλλά το ζήτημα είναι οικονομικά...
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Όχι, ένα κι ένα κάνουν δύο, δεν υπάρχει αμφιβολία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μπορείτε να αποτιμήσετε πόση ήταν η ζημιά του;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Όχι, δε μπορώ να αποτιμήσω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τί λόγους έχετε να πιστεύετε ότι είχε πράγματι ζημία; Με ποια επιχειρήματα ή με ποια πραγματικά περιστατικά μπορούμε να θεμελιώσουμε αυτή την κρίση; Για να είναι πειστική μια κρίση πρέπει να θεμελιώνεται, είτε με επιχειρήματα είτε να βασίζεται σε πραγματικά περιστατικά. Το ένα επιχείρημα ήταν ότι μια επιχείρηση δεν φεύγει αν κερδίζει. Αυτό είναι ένα επιχείρημα, το οποίο όπως καταλαβαίνετε, έχει και αντεπιχείρημα ότι έφυγε, διότι αφού σκότωσαν το παιδί του, θα κάθεται τώρα εδώ; Μπορεί να το πει κανένας. Αλλά αν έχετε πραγματικά περιστατικά που να λέει: «Ήρθε με τόσο κεφάλαιο και έφυγε με τόσο›.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Όχι, το ρεπορτάζ το δικό μου δεν είναι τέτοιο. Το ρεπορτάζ το δικό μου λέει ότι ο άνθρωπος έχασε πάρα πολλά χρήματα στα ναυπηγεία, τα ναυπηγεία συνεχώς έχαναν γιατί δεν είχαν ανταγωνιστικότητα και επίσης λέει, απ’ ότι ξέρω βέβαια, από πληροφορίες που έχω, ότι είναι υποθηκευμένη η περιουσία του Μιχαήλ Περατικού και του δολοφονηθέντος. Αυτά ξέρω εγώ από το ρεπορτάζ. Δεν έχω ψάξει άλλα στοιχεία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Απλά γνωρίζετε ότι και υποθηκευμένη η περιουσία του Μιχάλη.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Νομίζω και του Κωστή, του μακαρίτη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ή μόνο του Μιχάλη; Γιατί μας είπε εδώ πέρα ότι είχε εγγυηθεί προσωπικά για ό,τι δάνεια κτλ.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Ξέρετε, αυτά είναι οι πληροφορίες της Ακτής Μιαούλη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τα ναυπηγεία αυτά, τί τύχη είχαν; Σε ποιανού τα χέρια περιήλθαν;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Ο όμιλος που τα διαχειρίζεται σήμερα, ο όμιλος με τον κ. Ταβουλάρη επικεφαλής πηγαίνει πολύ καλά, διότι τα πήρε με πολύ λιγότερο προσωπικό, τα πήρε με άλλους τελείως όρους, τα πήρε με όρους τελικά ανταγωνιστικούς. Δεν υπήρχε άλλος δρόμος κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ένα γενικότερο πρόβλημα αυτών των επιχειρήσεων, είναι ότι οι περισσότερες δεν είναι ικανές να παρακολουθήσουν την εξέλιξη της τεχνολογίας. Δηλαδή δουλεύουμε με μηχανήματα προ 20ετίας-30ετίας. Αυτά επιδρούν πάνω στην παραγωγικότητα, η οποία πολλές φορές δεν συμψηφίζεται από τα φθηνά εργατικά χέρια. Πώς το βλέπετε αυτό εσείς;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Καταρχήν δεν υπάρχουν φθηνά εργατικά χέρια στα ελληνικά ναυπηγεία και δε μπορούν να υπάρξουν γιατί η Ελλάδα έχει ανέβει, η Ελλάδα προοδεύει και δε μπορείς να γυρίσεις πίσω να πληρώνεις μισθούς πείνας στην Ελλάδα, οι μισθοί είναι καλοί.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δε μου λέτε όμως, τα μηχανήματα, αυτά με τα οποία πήρε ο Περατικός την επιχείρηση αυτή, ποιας τεχνολογίας ήταν; Πόσων ετών;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Πεπαλαιωμένης τεχνολογίας, τουλάχιστον 20ετίας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ανανεώθηκαν αυτά;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Απ’ ότι ξέρω όχι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πώς λοιπόν θα γίνει ανταγωνιστικός κανένας; Σήμερα ξέρετε, το πρόβλημά μας είναι η τεχνολογία πρώτα.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Το ξέρω καλά, γιατί κάθε χρόνο πάω πέντε φορές τουλάχιστον έξω, σε ξένα ναυπηγεία, βλέπω τί γίνεται. Βέβαια εκεί υπάρχει τελείως άλλη νοοτροπία. Μην το συγχέουμε το πράγμα. Εκεί υπάρχει άλλος συνδικαλισμός, υπάρχει άλλη κρατική αρωγή, υπάρχουν κρυφές επιδοτήσεις. Τα γαλλικά ναυπηγεία ήταν να κλείσουν και τα έσωσε ένας εφοπλιστής Έλληνας με τέσσερις ναυπηγήσεις. Έκανε στη Γαλλία ναυπηγήσεις γιατί δε μπορούσε να κάνει στην Ελλάδα. Σήμερα στη Βουλγαρία ναυπηγούνται ελληνικά πλοία, πλοία που μεταφέρουν πίσσα. Στη Ρουμανία ελληνικά πλοία, στην Τουρκία δυστυχώς, ελληνικά πλοία. Δεν είναι τα ελληνικά ναυπηγεία συμφέροντα για κατασκευές.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γιατί δεν είναι;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Δεν είναι ανταγωνιστικά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γιατί;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Γιατί κοστίζουν και δε μπορεί να μην κοστίζουν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γιατί κοστίζουν;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Γιατί ο Έλληνας έχει επίπεδο πολύ ανώτερο από τους άλλους και δε μπορεί να πάρει χρήματα που παίρνει ο Τούρκος ή ο Ρουμάνος εργάτης, δε γίνεται.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πληρώνονται δηλαδή μισθούς μεγάλους;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Όχι μεγάλους, κανονικούς για μια χώρα της Ε.Ε. Κανονικούς μισθούς για μια χώρα σαν τη δική μας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι πραγματικοί αυτοί οι μισθοί με τις άλλες χώρες της Ε.Ε.;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Βεβαίως, πολύ κοντά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εδώ, οι δικοί μας;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Βεβαίως, πολύ κοντά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν το έχω δει εγώ πολύ, αλλά τέλος πάντων.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Δεν ξέρετε από ναυπηγεία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ δεν το έχω δει. ¶λλωστε η Ευρώπη, από δω βγήκε και η λέξη ακόμα.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Η λέξη ναι, το ευρώ όχι όμως.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το ευρώ έπρεπε να το πούμε «δραχμή› όλοι.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Μπορεί. Πάντως είναι μια επιχείρηση τα ναυπηγεία πολύ ευαίσθητη και πολύ διαφορετική. Σας το ξαναλέω, δε μπορεί ο Έλληνας σήμερα ο εργαζόμενος, να πάρει μεροκάματο 5.000, δε γίνεται να πάρει. Πώς θα ζήσει; Ο Ρουμάνος το παίρνει όμως και ο Βούλγαρος και ο Τούρκος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ναι, αλλά αυτό είναι ένα γενικότερο πρόβλημα που βλέπουμε κάθε μέρα να εξελίσσεται ενώπιόν μας ένα φαινόμενο μεταφοράς επιχειρήσεων προς αυτές τις χώρες.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Αυτό είναι φυσιολογικό σε μια οικονομία όπως αυτή που λειτουργούμε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η νέα οικονομία, θέτετε άλλα θέματα που δεν μας ενδιαφέρουν....
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Δεν είναι νέα οικονομία, νέα οικονομία είναι τα άυλα πράγματα, η νέα οικονομία είναι διαφορετική.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι διαφορετική, αλλά όταν πέφτουν τα οικονομικά σύνορα, πρέπει κανένας να λαμβάνει πολλούς παράγοντες υπόψη του.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Επιλέγεις, ή εδώ ή εκεί.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ναι, αλλά πρέπει να προετοιμάζεται γι αυτά τα πράγματα. Δεν ξέρω εμείς αν ήμαστε έτοιμοι, ειδικά στο χώρο των ναυπηγείων που λέτε. Ναυπηγεία ανταγωνιστικά έχουμε στη Γαλλία και Αγγλία νομίζω.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Και στη Γαλλία έχουν πρόβλημα τώρα. Η Κορέα είναι σήμερα και η Κίνα... η Κίνα κάνει άλματα τεράστια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θα τα κουβεντιάσουμε μετά από 50 χρόνια γι αυτά. Δεν ξέρω αν θα είμαστε εμείς τότε, για την Κίνα, έχω άλλες απόψεις κι εγώ.
Πείτε κάτι το οποίο μπορεί να συμβάλλει εδώ, στην απόδειξη. Στην προκήρυξη η 17Ν απαξιώνει την παρουσία του Περατικού, ότι ήταν ληστρική ας το πούμε, για τον δημόσιο πλούτο. Εσείς πώς το βλέπετε αυτό; Το έχει σαν αιτιολογία, τις επιχειρήσεις, όπως τις λέει. Τις λέει επιχειρήσεις αυτές.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Κοιτάξτε, για τις προκηρύξεις αυτές οι θέσεις οι δικές μου είναι γνωστές, τις έχω καταγράψει, τις έχω πει κιόλας. Για μένα είναι αστεία αυτά τα πράγματα, είναι αστεία πραγματικά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Διαβάσατε την προκήρυξη;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Όλες τις έχω διαβάσει.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τις οικονομικές αναλύσεις πώς τις βλέπετε; Τί επιπέδου;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Θα σας πω μια φράση που τη λένε σήμερα τα παιδιά: «IQ ποντικιού›. Αστεία πράγματα είναι αυτά. Δηλαδή πρέπει στη γωνία να περιμένουν άνθρωποι του 1800. Για μένα και που ασχολούμαι, νομίζω ότι κάνω λάθος. Είναι πράγματα που εγώ δεν καταλαβαίνω με τίποτα. Πράγματα τα οποία δεν στέκουν σήμερα.
Δολοφονώ έναν άνθρωπο ο οποίος κλείνει μια επιχείρηση και δεν την πήγε καλά ή δεν του πήγε καλά και χρεοκόπησε ή δεν χρεοκόπησε και έκλεισε ή δεν έκλεισε; Και ποιοι εργαζόμενοι στο δρόμο;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είπαμε, η δολοφονία κατά ουδένα τρόπο, αλλά επειδή κάνουμε κάποια οικονομική ανάλυση, ρωτώ για την ποιότητα αυτής της ανάλυση, τις προσεγγίσεις αυτές.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Για μένα είναι αστεία αυτά, δεν τα σχολιάζω καθόλου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι ανάξια σχολίων δηλαδή;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Βεβαίως.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όμως εμείς θέλουμε να μάθουμε, διότι ξέρετε, εξετάζουμε και τα κίνητρα αυτών των ανθρώπων. Ανθρώπους δικάζουμε κι εμείς. Αυτή την προσέγγιση τουλάχιστον κάνει η ελληνική δικαιοσύνη. ¶λλων χωρών ίσως να έλεγαν ότι είναι τέρατα, είναι έτσι, είναι αλλιώς, η ελληνική δικαιοσύνη βλέπει ανθρώπους απέναντί της.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Βεβαίως, για ανθρώπους μιλώ, δεν είπα τέτοια πράγματα, ούτε έκανα χαρακτηρισμό για τέρατα, προς Θεού. Απλά, διαφωνώ με αυτές τις απόψεις, πιστεύω ότι είναι πεπαλαιωμένες, απαρχαιωμένες, πιστεύω ότι στην περίπτωση Περατικού δεν έχουν κανένα δίκιο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εντάξει, ας πούμε ότι αυτές οι απόψεις ήταν σωστές. Ότι ο Περατικός, ο Μαργαρίτης –να πω για τον εαυτό μου- κάνει λάθος ενέργειες, είναι κακός πολιτικός, κακός επιχειρηματίας κτλ. Μπορούν να έχουν ωφέλιμο αποτέλεσμα τέτοιες μεμονωμένες πράξεις, δολοφονίες; Έχουν κάποιο ωφέλιμο αποτέλεσμα για την κοινωνία; Διότι αυτοί λένε «θέλαμε να βελτιώσουμε την κοινωνία›. Πώς το βλέπετε εσείς;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Θα μπορούσαν να αρθρογραφήσουν και τα άρθρα τους αν είχα πραγματικό ενδιαφέρον να παρουσιαστούν στις εφημερίδες.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θεωρούν το κύκλωμα της πληροφόρησης κλειστό.
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Όχι και κλειστό κ. Πρόεδρε. Οι εφημερίδες –ξέρουν αυτοί οι οποίοι βρίσκονται πίσω μου- ότι εκλιπαρούσαν για μια προκήρυξη, δεύτερον ξέρουν πολύ καλά ότι τα άρθρα τέτοιου περιεχομένου φιλοξενούνται. Φιλοξενούνται τέτοιες απόψεις. Δε νομίζω ότι τα κίνητρα ήταν πολιτικά ή άλλα κίνητρα, πιστεύω ότι τα κίνητρα για την υπόθεση Περατικού ήταν καθαρά διαστροφικά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Διαστροφικά; Μπορείτε να αναλύσετε κάπως αυτό τον όρο;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Δεν καταλαβαίνω πώς εσύ αποφασίζεις να κρίνεις οικονομικά την επιχείρηση όταν τα στοιχεία που παραθέτεις δεν είναι καθόλου σωστά, δεύτερο να κρίνεις ηθικά έναν άνθρωπο και σηκώνεις ένα πιστόλι και τον σκοτώνεις. Αυτό είναι διαστροφή, είναι η άκρα διαστροφή για μένα και δε θέλω να προχωρήσει σε λεπτομέρειες, γιατί πραγματικά δεν αισθάνομαι καλά.
Σας ξαναλέω ότι είμαι από τους ανθρώπους που πρωτοστάτησαν στην ίδρυση του συλλόγου Αξαρλιάν, είμαι αυτός που μίλησε με Γερμανούς, με Ισπανούς και προσπάθησα να φέρω σε επαφή τα θύματα απ’ αυτές τις χώρες με εμάς, τον σύλλογο και δε βρήκα ούτε μία φωνή ενδιαφέροντος από τους πολιτικούς τους Έλληνες τότε.
Φοβούνταν να μας πουν καλημέρα. Κι όταν πλέον πιάστηκαν κάποιοι από τη 17Ν, το μνημόσυνο γέμισε από πολιτικούς. Ήρθαν όλοι κοντά μας κτλ. Θέλω να σας πω ότι υπήρχε ένα κλίμα τρομοκρατίας και γύρω από την πολιτική ζωή. Τί να σχολιάσω λοιπόν τώρα; Οι πολίτες τολμούσαν και οι πολιτικοί δεν τολμούσαν. Οι πολιτικοί λούφαζαν και οι πολίτες τολμούσαν. Δε θέλω να πω τίποτε άλλο. Δεν αισθάνομαι πραγματικά άνετα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Κύριε μάρτυς, τα τελευταία που είπατε αξίζουν, τα προηγούμενα, περί του πώς λειτουργούσε η επιχείρηση, τεχνολογία κτλ., ανταγωνισμός. Δεν καταλαβαίνω, με ποιον να κάνει διάλογο η πολιτεία ή ο Περατικός; Με δολοφόνους κρυμμένους; Ποιοι ήταν αυτοί οι οποίοι σκότωναν και έβγαζαν μια προκήρυξη; Ποιοι ήταν; Ούτε και τώρα βγήκαν στο φως. Και τώρα ακόμη κρύβονται.
Προκήρυξη της 17Ν, η συμπεριφορά Περατικού. Πού το ξέρουν αυτό; Πήγαν, είδαν εκεί; Αλλά δεν θέλω κι εγώ τώρα να μπω σε αυτόν τον παραλογισμό, διότι περί παραλογισμού πρόκειται. Κύριε μάρτυς, επειδή είπατε πολλά, είπατε για κόστος, είπατε και άλλα πράγματα για παραγωγικότητα, για εκσυγχρονισμό, τί αξίζουν αυτά; Εδώ παραμένει ένα πράγμα. Δολοφόνοι δολοφόνησαν άνανδρα έναν επιχειρηματία. Δεν τον ρώτησαν, δεν το δίκασαν, δεν απολογήθηκε.
Αν ήταν καλός ή κακός επιχειρηματίας είχαν αυτοί αρμοδιότητα να τον κρίνουν; Από πού παίρνουν το δικαίωμα να γίνουν σωτήρες; Σας ερωτώ. Ο τόπος έχει υποφέρει πολλές φορές από σωτήρες και ο λαός. Ποιοι είναι αυτοί; Ποιος δικαιούται ερήμην του λαού;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Σαφώς ουδείς.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Να βγάλουν εφημερίδα, να κάνουν Κόμμα, να ζητήσουν την ψήφο του λαού αν είχαν ίχνος δημοκρατικότητας, όχι να σκοτώνουν κ. μάρτυς. Δεν αγορεύω. Κύριε μάρτυς, ειδικά αυτό που έγινε από την πλευρά των δολοφόνων πώς το λέτε; Είναι μόνο διαρθρωτικό, είναι μόνο άκρα διαστροφή; Μήπως είναι και τίποτε άλλο; Μήπως έπληξε και την οικονομία της χώρας;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Σαφέστατα, δεν υπάρχει θέμα. Αυτές οι ενέργειες είχαν χαρακτήρα ανασταλτικό στην προσπάθεια επενδυτών να έρθουν στη χώρα. Ακόμη και σήμερα πιστεύω δεν έρχονται επενδυτές γι αυτό το λόγο, βεβαίως.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Τους εργαζομένους τους έπληξε ή όχι;
Δ. ΚΑΠΡΑΝΟΣ: Σαφέστατα.