Τεχνολογία-Επιστήμη
Δευτέρα, 04 Μαρτίου 2013 13:38

Η ανατολή της «διαστημικής οικονομίας»

Καθώς η διεθνής οικονομική κρίση άλλαξε τα δεδομένα στην παγκόσμια οικονομία, είναι πολλοί αυτοί που επιζητούν «διεξόδους» πέρα από τα όρια του πλανήτη μας, παρουσιάζοντας και αξιοποιώντας πρωτοποριακές τεχνολογίες.

Καθώς η διεθνής οικονομική κρίση άλλαξε τα δεδομένα στην παγκόσμια οικονομία, είναι πολλοί αυτοί που επιζητούν «διεξόδους» πέρα από τα όρια του πλανήτη μας, παρουσιάζοντας και αξιοποιώντας πρωτοποριακές τεχνολογίες.

Η απόσυρση του διαστημικού λεωφορείου άνοιξε το δρόμο για την έξοδο ιδιωτικών εταιρειών στο Διάστημα (κάτι που υπογραμμίστηκε πρόσφατα με την αποστολή του Dragon της SpaceX στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό), ενώ η προοπτική της εξόρυξης πρώτων υλών από αστεροειδείς και πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, κάποτε αποκλειστικό «προϊόν» της επιστημονικής φαντασίας, φαίνεται πως μέσα σε μερικά χρόνια θα αποτελεί πραγματικότητα.

Την προηγούμενη εβδομάδα έλαβε χώρα στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας μία εκδήλωση του Australian Centre for Space Engineering Research, όπου είχαν την ευκαιρία να συναντηθούν εκπρόσωποι της εξορυκτικής βιομηχανίας, ειδικοί στη ρομποτική, επιστήμονες που έχουν ασχοληθεί με τη μελέτη της Σελήνης και των αστεροειδών, καθώς και στελέχη κρατικών διαστημικών υπηρεσιών. Ο κοινός παρονομαστής είναι ότι όλοι τους επιθυμούν να κάνουν το όραμα των διαδικασιών εξόρυξης στους αστεροειδείς, πραγματικότητα.

Μέσα στο 2012 εμφανίστηκαν δύο ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες φαίνονται έτοιμες να δραστηριοποιηθούν στο χώρο. Η Planetary Resources δηλώνει έτοιμη να εκτοξεύσει τα πρώτα της τηλεσκόπια για τον εντοπισμό αστεροειδών που προσφέρονται για εξόρυξη μέσα σε δύο χρόνια, ενώ η Deep Space Industries ελπίζει να έχει ξεκινήσει εξορύξεις ως το 2020. Η Golden Spike είναι μία άλλη εταιρεία που κινείται στο χώρο, καθώς θα προσφέρει ταξίδια στη Σελήνη- κάποια εκ των οποίων θα αφορούν και εξορύξεις.

Μέσα σε μερικές δεκαετίες, εταιρείες όπως αυτές ενδεχομένως να καλύπτουν τις ανάγκες του «μητρικού κόσμου» σε πολύτιμες ύλες, όπως η πλατίνα και ο χρυσός, καθώς και οι σπάνιες γαίες, που είναι απαραίτητες για την παραγωγή των σύγχρονων ηλεκτρονικών συσκευών. Οι «μεταλλωρύχοι του Διαστήματος» ωστόσο, δεν θα επιτύχουν «απλά» τον προσωπικό τους πλουτισμό, αλλά, όπως και στην περίπτωση της πάλαι ποτέ «Άγριας Δύσης» θα αποτελέσουν, όπως φαίνεται, τους πρωτοπόρους μίας νέας οικονομίας, που θα στηρίζεται στα υλικά που εξορύσσονται έξω από τη Γη για τις δραστηριότητές της.

Ο «χρυσός» αυτής της νέας οικονομίας θεωρείται πως θα είναι το νερό, καθώς είναι απαραίτητο για την επιβίωση (αλλά και ως καύσιμο, εφόσον διασπαστεί σε οξυγόνο και υδρογόνο) και θα μπορεί να εξορύσσεται από αστεροειδείς, αλλά και τη Σελήνη. Η εξέλιξη της τεχνολογίας των τρισδιάστατων εκτυπωτών ανοίγει με τη σειρά της νέους ορίζοντες, καθώς επιτρέπει αυξημένες κατασκευαστικές δυνατότητες υπό συνθήκες που διαφορετικά θα ήταν πολύ δύσκολες. Τρισδιάστατοι διαστημικοί εκτυπωτές θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν, λ.χ, σεληνιακές πέτρες και εδάφη για να κατασκευάσουν εγκαταστάσεις, χωρίς να απαιτείται μεταφορά υλικών από τη Γη.

Πρωτοποριακές τεχνολογίες έχουν αναπτυχθεί από την ESA (που σχεδιάζει την κατασκευή μίας σεληνιακής βάσης εξολοκλήρου μέσω τρισδιάστατης εκτύπωσης), το University of New South Wales (πρόκειται για μία συσκευή που «ρουφάει» σκόνη από ρεγόλιθους), καθώς και από τη NASA, η οποία εξετάζει την κατασκευή και χρήση ενός μεγάλου αραχνοειδούς ρομπότ που θα χρησιμοποιεί τις ύλες της Σελήνης για την κατασκευή θόλων όπου θα μπορούν να διαβιώνουν αστροναύτες- άποικοι.

Πρόκειται για ένα φιλόδοξο πρόγραμμα, το οποίο ξεκίνησε με τη συμμετοχή των διαστημικών αρχιτεκτόνων Τόμας Ρούσεκ, Καταρίνα Έρικσον και Οντρέζ Ντουλέ, καθώς και επιστημόνων από το JPL ( Jet Propulsion Laboratory) της NASA. To πρόγραμμα «SinterHab» θα χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη τη σεληνιακή σκόνη για την παραγωγή δομικών υλικών.

Βασικό ρόλο στην όλη διαδικασία θα παίζει το ρομποτικό όχημα-rover Athlete, που με τους πολλαπλούς βραχίονές του θα αναλαμβάνει μία πληθώρα δραστηριοτήτων, αξιοποιώντας και τις δυνατότητες της τρισδιάστατης εκτύπωσης. Όσον αφορά την εξόρυξη νερού από τη Σελήνη και τους αστεροειδείς, θεωρείται πως θα χρησιμοποιούνται μέθοδοι και τεχνολογίες που αναπτύσσονται για χρήση στην Ανταρκτική, όπου παρατηρούνται αντίστοιχες συνθήκες πολύ χαμηλών θερμοκρασιών.

Πέρα από το θέμα των τεχνολογιών βέβαια, υπάρχει το ζήτημα του νομικού πλαισίου που υφίσταται όσον αφορά τη δραστηριότητα στο Διάστημα και τη φύση της, καθώς, στην περίπτωση της Σελήνης, η σχετική συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών που είχε υπογραφτεί το 1979 δεν έχει επικυρωθεί από χώρες που παρουσιάζονται φιλόδοξες όσον αφορά την «έξοδο» προς το Διάστημα.

Ωστόσο, τα εμπόδια αυτά φαίνεται πως θα αρθούν σύντομα, καθώς, πέρα από τις δραστηριότητες με σκοπό την οικονομική εκμετάλλευση του ηλιακού μας συστήματος, το πρόσφατο «διπλό» περιστατικό, που «είδε» την ίδια μέρα το κοντινό πέρασμα μετεωρίτη και τη «βροχή» θραυσμάτων στο Τσελιαμπίνσκ της Ρωσίας υπενθύμισε τον κίνδυνο που συνιστούν οι «παρείσακτοι» αυτού του είδους για τη Γη.

Εταιρείες και μη κυβερνητικές οργανώσεις έχουν δηλώσει ήδη ενδιαφέρον στο να συνδράμουν τις κυβερνητικές διαστημικές υπηρεσίες στην παρατήρηση του Διαστήματος για τον εντοπισμό απειλητικών σωμάτων. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το B612 Foundation, με επικεφαλής τον πρώην αστροναύτη Εντ Λου.

Έντονη δραστηριότητα έχει αρχίσει να σημειώνεται στο χώρο του εντοπισμού επίφοβων αστεροειδών, καθώς πρόσφατα εκτοξεύτηκε το καναδικό διαστημικό τηλεσκόπιο, το NEOSSat, αποστολή του οποίου είναι ακριβώς αυτή. Από πλευράς του, το B612 αναπτύσσει το υπέρυθρο Sentinel, που ελπίζεται πως θα εκτοξευτεί το 2018 και μέσα σε πεντέμισι χρόνια λειτουργίας θα εντοπίσει 500.000 αστεροειδείς, χρηματοδοτούμενο από ιδιωτικά κεφάλαια για την κάλυψη των εξόδων του, ύψους 450 εκατομμυρίων δολαρίων.

Στο αντικείμενο, πέρα από αυτού του είδους τους εξειδικευμένους δορυφόρους, αναμένεται να δραστηριοποιηθούν και οι «διαστημικοί μεταλλωρύχοι», με τα τηλεσκόπια που θα χρησιμοποιούν ούτως ή άλλως, για τον εντοπισμό «πολύτιμων» αστεροειδών.