Μονοπάτια πολιτικής συνεννοήσης αναζητούνται στην Ιταλία για το σχηματισμό κυβέρνησης, με το νέο τοπίο σε Βουλή και Γερουσία να μην παρέχει αυτοδυναμία σε κανέναν πολιτικό συνασπισμό, εν μέσω έντονων ευρωπαϊκών ανησυχιών για νέα αποσταθεροποίηση της ζώνης του ευρώ.
Μονοπάτια πολιτικού συμβιβασμού αναζητούν τα πολιτικά κόμματα στην Ιταλία, ώστε να υπάρξει δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης, με το νέο τοπίο σε Βουλή και Γερουσία να μην παρέχει αυτοδυναμία σε κανέναν πολιτικό συνασπισμό.
Η προσπάθεια διεξάγεται υπό τη δαμόκλειο σπάθη μιας παρατεταμένης κρίσης ακυβερνησίας, αλλά και μιας πιθανής όξυνσης της οικονομικής κρίσης στην Ευρωζώνη.
Τα μηνύματα της ιταλικής κάλπης έχουν οδηγήσει σε έντονη νευρικότητα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αλλά και στις διεθνείς αγορές.
Τα αποτελέσματα, μεταξύ άλλων η εντυπωσιακή επίδοση του αντιθεσμικού «Κινήματος των Πέντε Αστέρων» του κωμικού Μπέπε Γκρίλο, έφεραν την Κεντροαριστερά με απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων (340 εκ των 630 εδρών), αλλά σε αδυναμία να ελέγξει, ακόμη και σε συμμαχία με το Κέντρο του Μάριο Μόντι, τη Γερουσία.
Μετεκλογικές ζυμώσεις
Ο επικεφαλής της εκλογικής συμμαχίας της Κεντροαριστεράς, Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι, αναμένεται να αναλάβει τη δύσκολη προσπάθεια δημιουργίας «μεγάλου συνασπισμού», είτε με τον άσπονδο εχθρό του, κεντροδεξιό πρώην πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι είτε με τον εντελώς απρόβλεπτο σε ό,τι αφορά την πολιτική συμπεριφορά εντός θεσμών αντιθεσμικό Μπέπε Γκρίλο.
Εναλλακτική στο «μεγάλο συνασπισμό» είναι μόνον νέα προσφυγή στις κάλπες, άμεσα ή σε λίγους μήνες, με τους κ.κ. Μπερσάνι και Μπερλουσκόνι να δηλώνουν ωστόσο ότι θα προτιμούσαν να αποφευχθεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
«Είναι σαφέστατο σε όλους, ότι ξεκινά μια φάση πολύ ευαίσθητη για την χώρα», δήλωσε ο επικεφαλής του «Δημοκρατικού Κόμματος» Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι.
Ο επικεφαλής της Κεντροαριστεράς έκανε επίσης λόγο για ανάγκη «κυβέρνησης αλλαγής», αποστροφή η οποία ερμηνεύθηκε από πολλούς ως άνοιγμα στον Μπέπε Γκρίλο και στο κίνημά του, σε αντιπαράθεση με την Κεντροδεξιά.
Μίλησε ακόμη για «δραματική κατάσταση» για την Ιταλία, περιγράφοντας με τον ίδιο όρο και τα πολιτικά διλήμματα τα οποία αντιμετωπίζει λόγω του εκλογικού αποτελέσματος η κεντροαριστερή συμμαχία.
Από την πλευρά του, ο κ. Μπερλουσκόνι άφησε να εννοηθεί ότι είναι ανοιχτός σε μια συμμαχία ανάμεσα στον κεντροδεξιό συνασπισμό του και την Κεντροαριστερά, ωστόσο εμφανίστηκε αρνητικός στη συμμετοχή σε ένα τέτοιο σχήμα του κεντρώου συνασπισμού του κ. Μόντι, καθώς τα μέτρα λιτότητας της κυβέρνησης του τελευταίου αντιμετώπισαν, σύμφωνα με τον Καβαλιέρε, τη «λαϊκή δυσαρέσκεια».
«Η Ιταλία δε μπορεί να μείνει ακυβέρνητη και αυτό θα πρέπει να το αναλογιστούμε σοβαρά», σημείωσε ο επικεφαλής της Κεντροδεξιάς Σίλβιο Μπερλουσκόνι σε τηλεοπτική του συνέντευξη.
Ο κ. Γκρίλο, του οποίου το «μη πολιτικό» κίνημα συγκέντρωσε τις περισσότερες ψήφους σαν αυτόνομο κόμμα, δήλωσε ότι η επόμενη κυβέρνηση δεν θα έχει ζωή μεγαλύτερη από έξι μήνες.
«Δεν θα μπορέσουν να κυβερνήσουν, ασχέτως αν εγώ θα βρίσκομαι εκεί, απλώς δεν θα μπορέσουν», σημείωσε χαρακτηριστικά, μιλώντας για συνεργασία μόνο επί τη βάσει του προγράμματος του κινήματός του για μέτρα κατά της διαφθοράς και έμφαση στις «πράσινες» μορφές ενέργειας.
«Κλειδί» η Γερουσία
Σύμφωνα με τις τελευταίες προβολές αποτελεσμάτων για τη Γερουσία, δεδομένου ότι στη Βουλή η Κεντροαριστερά έχει εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία, η κεντροαριστερή συμμαχία λαμβάνει 121 έδρες, έναντι 117 της Κεντροδεξιάς, 54 του κινήματος του κ. Γκρίλο και 18 του Κέντρο υπό τον απερχόμενο πρωθυπουργό Μάριο Μόντι.
«Η ιδέα μιας πλειοψηφίας χωρίς τον Γκρίλο είναι εκτός τόπου και χρόνου. Δεν γνωρίζω αν υπάρχει κανείς εντός του Δημοκρατικού Κόμματος ο οποίος να το σκέφτεται, αλλά εγώ είμαι αναφανδόν αντίθετος», δήλωσε ο Ματέο Ορφίνι, μέλος της Γραμματείας του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος.
«Η ιδέα μιας κυβέρνησης Κεντροαριστεράς – Κεντροδεξιάς, ακόμη και με τη στήριξη του Μόντι, δεν έχει κανένα νόημα», πρόσθεσε ο κ. Ορφίνι.
Προβληματισμός στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες
Ανησυχία προκάλεσε το αποτέλεσμα στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, αλλά και στους κοινοτικούς αξιωματούχους.
«Δεν είστε Ελλάδα, η ζώνη του ευρώ δεν έχει περιθώρια για ένα σενάριο τύπου Ελλάδας στην Ιταλία με νέες κάλπες», σημείωσε σε δηλώσεις του στην εφημερίδα Repubblica ο αρμόδιος για την εξωτερική πολιτική γερμανών Χριστιανοδημοκρατών Φίλιπ Μίσφελντερ.
Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γκίντο Βεστερβέλε κάλεσε σε συνέχιση των μεταρρυθμίσεων τις οποίες άρχισε η κυβέρνηση Μόντι και σε σχηματισμό κυβέρνησης «το ταχύτερο δυνατόν».
Υπέρ της συνέχισης των μεταρρυθμίσεων τάχθηκε και ο γερμανός υπουργός Οικονομικών, Φίλιπ Ρέσλερ, ο οποίος ομολόγησε ότι περίμενε ένα καλύτερο αποτέλεσμα για τα μεταρρυθμιστικά ιταλικά κόμματα.
Ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Πιερ Μοσκοβισί εξέφρασε «ανησυχία» στη προοπτική πολιτικού αδιεξόδου, προσθέτοντας πάντως ότι οι Ιταλοί απέρριψαν τη λιτότητα και ότι ελπίζει στο σχηματισμό σταθερής κυβέρνησης με επικεφαλής την Κεντροαριστερά.
Ο ισπανός υπουργός Εξωτερικών από τη πλευρά του είπε ότι υπάρχει «εξαιρετική ανησυχία» για τις οικονομικές επιπτώσεις.
«Αυτό είναι ένα άλμα στο κενό και δεν είναι καλό ούτε για τη Ιταλία ούτε για την Ευρώπη», δήλωσε ο Χοσέ Μανουέλ Γκαρθία-Μαργκάλο.
Ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ολιβιέ Μπαγί δήλωσε ότι η Ιταλία πρέπει να εφαρμόσει πολιτικές οι οποίες θα ενισχύσουν την ανάπτυξη και τη απασχόληση ώστε να μειώσει το δημόσιο χρέος της.
«Να αντληθούν μαθήματα από το αποτέλεσμα»
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, δήλωσε ότι οι ιταλοί ψηφοφόροι έστειλαν ένα μήνυμα διαμαρτυρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτιμώντας πως τα μαθήματα που πρέπει να αντληθούν από την εκλογική αυτή διαδικασία είναι ότι «οι λαοί είναι έτοιμοι να κάνουν θυσίες» αλλά όχι να συναινέσουν σε «περικοπές για τις περικοπές» και σε «μονομερείς» περικοπές με «κάθε κόστος».
«Χρειαζόμαστε μια σταθερή κυβέρνηση σε μια από τις πιο σημαντικές χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έναν από τους πυλώνες της ευρωζώνης», είπε.
«Περίπλοκο» χαρακτήρισε το αποτέλεσμα των ιταλικών εκλογών ο Επίτροπος Οικονομίας, Όλι Ρεν, ο οποίος υπογράμμισε την εμπιστοσύνη της Κομισιόν στους ιταλικούς θεσμούς. «O ιταλικός λαός έκανε τη δημοκρατική του επιλογή. Η εικόνα που αναδείχθηκε από αυτές τις εκλογές είναι φυσικά περίπλοκη», σημείωσε ο κ. Ρεν.
Μετά τις εκλογές στην Ελλάδα, η ψήφος στην Ιταλία αποτελεί «άλλο ένα καμπανάκι κινδύνου» που οι ηγέτες «οφείλουν να αφουγκρασθούν», υποστηρίζει από την πλευρά της η Μπερναντέτ Σεγκόλ, γενική γραμματέας της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων (CES), καθώς τα αποτελέσματα υποδεικνύουν πως «πολλοί άνθρωποι δεν κατανοούν πως η Ευρώπη ναι μεν βρίσκει τα χρήματα για να σώσει τις τράπεζες, αλλά όχι για να επανεκκινήσει την ανάπτυξη».
Αρνητικό κλίμα στις αγορές
Το χρηματιστήριο του Μιλάνου σημείωσε πτώση σχεδόν τεσσάρων μονάδων, ενώ το σπρεντ δανεισμού της Ιταλίας στα 10ετή ομόλογα άγγιξε τις 338 μονάδες βάσης, το υψηλότερο από το Δεκέμβριο του 2010 και αυξημένο κατά 80 μονάδες σε σχέση με τη Δευτέρα.
Το ευρώ άγγιξε χαμηλό επτά εβδομάδων σε σχέση με το δολάριο στην Ασία εν μέσω φόβων για νέο ξέσπασμα κρίσης στην Ευρωζώνη.
Η ισοτιμία, η οποία διαμορφώθηκε στα 1,3042 δολάρια, είναι η χαμηλότερη για το ευρώ από τις 10 Ιανουαρίου.