Κάτοχος ήδη της Χρυσής Σφαίρας για τη μουσική του στην ταινία «Η ζωή του Πι», ο Μάικλ Ντάνα είναι υποψήφιος στα φετινά Όσκαρ, στις κατηγορίες Μουσικής και Τραγουδιού.
Η ταινία - βασισμένη στο ομώνυμο best-seller του Γιαν Μαρτέλ – είναι μία επική περιπέτεια επιβίωσης, μια συναισθηματικά μοναδική εμπειρία.
Ο Πι, ένα δεκαεξάχρονο αγόρι από την Ινδία, μετακομίζει με την οικογένειά του στον Καναδά, μεταφέροντας μαζί και τον ζωολογικό τους κήπο. Κατά τη διάρκεια μιας τρομερής καταιγίδας όμως το πλοίο βυθίζεται, και ο Πι σώζεται από θαύμα.
Θα επιβιώσει πάνω σε μία σχεδία επί 227 ημέρες κάτω από αντίξοες συνθήκες, με μοναδική συντροφιά τον Ρίτσαρντ Πάρκερ, μια τρομακτική τίγρη της Βεγγάλης. Τη μαγευτική αυτή εμπειρία του Πι, αλλά και του θεατή, ολοκληρώνει άψογα η μουσική επένδυση του Μάικλ Ντάνα.
Γνωστός στο ελληνικό κοινό, κυρίως από τις συνεργασίες του με το σκηνοθέτη Ατόμ Εγκογιάν, ο Καναδός συνθέτης που ντύνει με τους ήχους του κινηματογραφικές εικόνες, μας μίλησε, λίγα εικοσιτετράωρα πριν από την φετινή απονομή των χρυσών αγαλματιδίων.
Ποια είναι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις μουσικές σας δημιουργίες;
Πολύ απλά, όλα έχουν να κάνουν με το φιλμ. Κάθε μουσική επένδυση είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την ιστορία που πρέπει να ειπωθεί. Κάθε φιλμ έχει τις δικές του, μοναδικές απαιτήσεις, τους δικούς του ρυθμούς, τη δική του ευαισθησία και έτσι κάθε μου δημιουργία είναι εντελώς διαφορετική, επομένως μοναδική. Προσπαθώ σκληρά να εισέλθω στον κόσμο του σκηνοθέτη, να κατανοήσω πλήρως τι θέλει να επικοινωνήσει και μόλις το καταφέρω τότε ανακαλύπτω τον πιο αποτελεσματικό τρόπο μέσα από τον οποίο η μουσική θα υπηρετήσει την ολοκληρωτική εμπειρία του φιλμ.
Πώς η μουσική επένδυση της «Ζωής του Πι» αντανακλά τα πανανθρώπινα αλλά και θρησκευτικά και φιλοσοφικά θέματα της ταινίας;
Ο ίδιος ο Πι είναι ένας πολίτης του πλανήτη του 21ου αιώνα και έτσι είναι σε αυτόν ορατές οι συνδέσεις μεταξύ όλων των πολιτισμών και θρησκειών του κόσμου. Για αυτόν, δεν υπάρχουν σύνορα ανάμεσα στις διαφορετικές θρησκείες, υπάρχουν απλά διαφορετικοί τρόποι για να ειπωθούν τα ίδια πράγματα. Καθένας έχει το χαρακτήρα, τη γοητεία και τη δυναμική του και μαθαίνει κάτι διαφορετικό μέσα από καθένα από αυτά. Επομένως, ήταν σημαντικό η μουσική να έχει την ικανότητα να ρέει εύκολα ανάμεσα στους πολιτισμούς. Για τον λόγο αυτό έχουμε γαλλικά όργανα να παίζουν ινδικές μελωδίες και αντιστρόφως έχουμε χορωδία άγγλων αγοριών να τραγουδούν σανσκριτικές λέξεις καθώς και χορωδία θιβετιανού τύπου να τραγουδά στα λατινικά. Υπάρχουν, επίσης, μπαλινέζικα κρουστά, περσικά ναΐ και πολλά ινδικά όργανα. Εργαστήκαμε σκληρά προκειμένου να δέσουμε πολλές πολιτισμικές επιρροές μέσα στη μουσική, αλλά με έναν διακριτικό και ευχάριστο τρόπο, έτσι ώστε να μην είναι δύσκολη στην ακρόαση αλλά ούτε και να «πληγώνει» την εμπειρία της ταινίας.
Ποια συναισθηματικά μονοπάτια ακολουθήσατε κατά τη διαδικασία της σύνθεσης, για να αποδώσετε τα νοήματα της ταινίας;
Η μουσική ακολουθεί το συναισθηματικό αλλά και το σωματικό ταξίδι του Πι, ο οποίος περνώντας μέσα από τα πολλά στάδια της ζωής και τις τραγωδίες που βιώνει, διατηρεί, ωστόσο, μέσα του κάτι που παραμένει αναλλοίωτο από την αρχή μέχρι το τέλος. Η μουσική της ταινίας έχει μια αίσθηση από τον νεαρό Πι και αναπτύσσεται καθώς αυτός αναπτύσσεται, αλλά η αίσθηση παραμένει η ίδια.
Ποιες πνευματικές πύλες της ύπαρξής μας, ανοίγει η περιπέτεια του Πι;
Ο Πι είναι ανοιχτός στην εμπειρία, τον πολιτισμό και τη θρησκεία και πιστεύω πως μέσα από αυτόν, ανοίγεται με τον ίδιο τρόπο και ο θεατής. Προσφέρεται στο κοινό η δυνατότητα να τον απολαύσει να βρίσκει την ομορφιά και τη σοφία μέσα σε όλους τους πολιτισμούς που εξερευνά. Συνάμα, το δύσκολο μονοπάτι του μας οδηγεί να αναλογιστούμε τις προκλήσεις και τις αλλαγές που παρουσιάζονται στη ζωή κάθε ανθρώπου.
Έχετε συνεργαστεί με διάσημους σκηνοθέτες. Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από την συνεργασία που είχατε με τον Ανγκ Λι;
Πρόκειται για μια πολύ συνεργατική διαδικασία˙ θα έλεγα ότι ο Ανγκ γνωρίζει κάθε στιγμή της μουσικής επένδυσης της ταινίας, τόσο καλά όσο εγώ. Είναι ένας ιδιαίτερα ευαίσθητος και υψηλής αντίληψης δημιουργός: κάθε πλάνο της ταινίας και κάθε ήχος της μουσικής είναι διαμορφωμένα προσεκτικά, με αποτέλεσμα κάθε στιγμή να μοιάζει αληθινή, μέσα σε όλο το θέαμα. Είναι, επίσης, πειθαρχημένος και επίμονος: έχει πολύ υψηλές προσδοκίες για όλους, συμπεριλαμβανομένου του εαυτού του, και εργάζεται με έναν πολύ αφοσιωμένο τρόπο, ώστε να επιτύχει τις υψηλές απαιτήσεις του.
Ποια είναι η σχέση σας με την Ινδία;
Είμαι άμεσα συνδεδεμένος με την Ινδία, για περισσότερες από δύο δεκαετίες, από όταν ταξίδεψα εκεί για πρώτη φορά. Έχω μια αληθινή σχέση με τον πολιτισμό και ιδιαίτερα με την μουσική. Έχω εργαστεί εκεί πολλές φορές και είμαι παντρεμένος με Ινδή! Προτού αποφασίσω με βεβαιότητα ότι θέλω να γράφω μουσική για ταινίες, δίδασκα σε ένα μικρό χωριό της Βεγγάλης για πολλούς μήνες. Νιώθω πολύ όμορφα και άνετα με την κουλτούρα τους.
Τι θαυμάζετε περισσότερο σε αυτή την κουλτούρα;
Την προσαρμοστικότητα και την ευκαμψία. Κατακτητές και επιρροές έχουν έλθει και έχουν φύγει, αλλά, σύντομα, ό,τι έχει έλθει έχει «ινδιοποιηθεί», με έναν τρόπο που τα κάνει όλα να μοιάζουν αληθινά ινδικά. Αυτό φανερώνει μια αυτοπεποίθηση και μια αληθινή ταυτότητα της κουλτούρας, που σημαίνει ότι η Ινδία έχει υπάρξει ικανή να επιβιώσει και να αναπτυχθεί, μέσα από όλα όσα της έχουν συμβεί.
Ποια παγκόσμια ευχή θα κάνατε για την εξέλιξη της ζωής μας και του πλανήτη μας;
Γίνεται, καθημερινά, όλο και πιο ξεκάθαρο ότι όλοι συνδεόμαστε μεταξύ μας και ότι πρόκειται για έναν πραγματικά μικρό πλανήτη, που γραπώνεται εύθραυστα πάνω στην ύπαρξή μας. Είμαι περήφανος που η «Ζωή του Πι» είναι μια δουλειά που ενθαρρύνει την σκέψη γύρω από αυτά τα ζητήματα.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]