Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Σύμφωνοι σε αυτό. Το θέμα είναι ότι εμείς στο Δικαστήριο είμαστε – ας το έλεγα – γραφειοκρατικοί σε ορισμένα πράγματα που λέμε ενδείξεις. Η μόνη θα το έλεγα ένδειξη είναι αυτή η συζήτηση που έγινε προηγούμενα γι αυτό το θέμα. Επειδή δεν την ξέρετε την ένδειξη καλά προφανώς θα σας θέσω τα στοιχεία, το πώς γίνεται αυτή η φερομένη ομολογία χωρίς να αξιολογήσω εγώ αν είναι ειλικρινής ή όχι, αν έχει υποβληθεί ή δεν έχει υποβληθεί στο συγκεκριμένο πρόσωπο για την βασική ιστορία τώρα και όχι για τα άλλα τα περιφερειακά που σας είπαν, Σάββας Ξηρός κλπ.
Εγώ παίρνω τη μία, τη μοναδική που αφορά τον συγκατηγορούμενο τον κ. Παύλο Σερίφη. Το συμβάν της αποκαλύψεως της 17Ν φαίνεται ότι έγινε Ιούνιο. ¶ρχισε η ιστορία της, Ιούνιο είναι η έκρηξη. ¶ρα υποτίθεται ότι αυτοί που είναι μπλεγμένοι κάτι έχουν ακούσει από την τηλεόραση ότι αναζητούνται διάφοροι και ότι αρχίζει μια διαδικασία. Όταν λοιπόν πάει να συλληφθεί ένας και αναμένει να συλληφθεί γιατί δεν έφυγε, κάτι θα έχει σκεφθεί, τί θα κάνει.
25 Ιουλίου πια στις 09:05 ο κ. Παύλος Σερίφης έχει συλληφθεί το προηγούμενο βράδυ στο χωριό του νομίζω, δεν θυμάμαι πού ή στην Αθήνα και δίδει κατάθεση στην Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία. 27 Ιουλίου 09:05 πρωί-πρωί και αρνείται. Του λένε «κατηγορείσαι γι αυτά› και απαντά «δεν σας λέω, δεν είμαι μέλος, δεν ξέρω κανέναν, δεν έχω καμία σχέση, δεν έχω το ένα, δεν έχω το άλλο›. ¶ρνηση πλήρη.
Στις 25 του μήνα και αφού έγινε η συνέντευξη και είπαν αυτός αρνείται, δεν ξέρω τί ώρα έγινε εκείνη η άτυπος συνέντευξη που τα έλεγε κάποιος εκφωνητής εκεί της αστυνομικής αρχής, έλεγε τί τους είχαν πρωτοπεί μέσα.
25 του μήνα τον πάνε στην τακτική ανακρίτρια ώρα 16:45. Λέει αυτός: «ζητώ προθεσμία για να απολογηθώ με τον δικηγόρο μου›. Του δίνουν προθεσμία όπως λέει ο νόμος και του λένε να πάει και να απολογηθεί στις 26/7 στις 4 το απόγευμα, την άλλη μέρα το απόγευμα.
Γυρνάει πίσω στην Υπηρεσία όπου εκρατείτο και μυστηριωδώς -το λέω μυστηριωδώς γιατί δεν προκύπτει από κανένα άλλο χαρτί πως έγινε αυτή η επικοινωνία και πως πρωτοτυπήσαμε- ζητάει κατά κάποιο τρόπο ο ίδιος αυτός να ξαναπάει τη νύχτα στην Ανακρίτρια υποτίθεται. Εμφανίζεται στην Ανακρίτρια ώρα 23:15 της ίδιας μέρας, της 25ης.
Ενώ είχε πάρει προθεσμία, ενώ είπε ότι «θέλω να δω τον δικηγόρο μου›, ενώ είχε αρνηθεί και ενώ γυρνάει στις 5 η ώρα στην Υπηρεσία Ελέγχου Ειδικών Εγκλημάτων κλπ. κάπου λέει «θέλω να πάω στην Ανακρίτρια›. Βρίσκεται η Ανακρίτρια. Και εκεί την νύχτα στις 23:05 της ίδιας μέρας δίδει αυτή την κατάθεση στην οποία λέει ότι «εγώ είχα λάβει μέρος στην γνωστή δολοφονία Ουέλς και ότι εκεί ήταν ο τάδε, ο τάδε› και κατονομάζει όχι ως δράστη, ως συμμέτοχο στο αυτοκίνητο. Χωρίς δικηγόρο εκεί, χωρίς τίποτα.
Έρχεται τώρα μετά από καιρό και γίνεται η δίκη του εδώ πέρα στο Δικαστήριο. Ξαναπάει μετά από 1-2 μήνες, τον Οκτώβριο, ο Ανακριτής στη φυλακή να του πάρει συμπληρωματική κατάθεση, αρνείται να απολογηθεί και έρχεται εδώ στη δίκη και λέει αυτά που ακούσατε κι εσείς να λέει.
Γιατί με ενδιαφέρει εμένα; Γιατί εγώ απευθύνομαι σε τακτικούς Δικαστές, αυτό το μοντέλο δικαιοσύνης έχω εδώ πέρα, με αυτό απασχολούμαι πως θα επιτύχω αυτό που νομίζω εγώ ότι είναι το καθήκον μου να επιτύχω για την περίπτωση του Σερίφη, δηλαδή την αθώωση ενδεχομένως.
Είναι αυτή η μορφή ομολογίας αξιόπιστη στο περιεχόμενο της για πολίτες οι οποίοι θέλουν μια αυθεντικότητα; Έστω κι αν υπάρχει ο περιορισμός ότι αυτό δεν λαμβάνεται υπόψη από μόνο του. Είναι αξιόπιστος ο μηχανισμός κατ’ αυτόν τον τρόπο που δομείται η κατάθεση αυτή, ομολογία του συγκεκριμένου προσώπου στον τακτικό Ανακριτή ή δεν είναι; Και πρέπει να σκεφτούμε τι μεσολάβησε να έχει αυτές τις αλλεπάλληλες τροποποιήσεις μέσα σε μια μέρα ο συγκεκριμένος.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Θα έλεγα ότι ο συγκεκριμένος κατηγορούμενος είχε κάθε λόγο να βρίσκεται σε ψυχολογική διαταραχή τουλάχιστον.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Έχει και λόγους υγείας, αλλά εγώ ας μη μπω στους λόγους υγείας.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Θέλω όλο κι όλο κ. συνήγορε να πω ότι και μόνο από την ψυχολογική του κατάσταση δεν είναι σε θέση μέσα σε 24 ή σε 48 ώρες μετά τη σύλληψη του να δώσει μια νηφάλια κατάθεση.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Σύμφωνοι, αλλά εδώ θα σας πουν ότι πρωτοπήγε και είπε όχι. Δεν έχω καμιά σχέση, δεν έχω κάνει τίποτα, δεν γνωρίζω κανέναν, αλλά μετά το βραδάκι άλλαξε και είπε.
Και λέω εγώ ευθέως το ερώτημα. Δεν είναι προϊόν συναλλαγής η αλλαγή του με τις διωκτικές Αρχές στο επίπεδο της Υπηρεσίας που τον είχε υπό κράτηση;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Πώς να το πω εγώ; Δεν το ξέρω. Δεν μπορώ κ. συνήγορε να το αποκλείσω.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Μπορούμε να το αποκλείσουμε αυτό;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Όχι.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Εγώ δεν απαντώ απολύτως. Λέω αν μπορούμε να το αποκλείσουμε. Διότι έχουμε έναν άνθρωπο ο οποίος έχει αποφασίσει να πάει να τα πει, πάει και τα λέει από την αρχή. Δεν τα λέει και επιλέγει τη μια ώρα να μη τα πει. Επιλέγει το βραδάκι να τα πει; Και γιατί δεν τον άφησαν να τα πάει την επομένη μέρα, να τα καλοσκεφτεί ώστε να μην χάσουμε και τον ειρμό μας; Να τα πει την επομένη που είχε κλείσει το νόμιμο ραντεβού με τις ανακριτικές αρχές.
Γιατί βιάστηκαν να τον πάνε το βράδυ; Ένα βράδυ θα έμενε ακόμα παραπάνω στην Ειδική Υπηρεσία και θα μπορούσε να τα σκεφτεί ακόμα καλύτερα και να είναι πιο ζωηρός την επομένη. Γιατί τον έστειλαν τη νύχτα εκτάκτως;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είπε ο άνθρωπος, μάλλον μπορεί λέει να είναι και προϊόν συναλλαγής.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Εγώ θέτω τώρα ευρύτερο προβληματισμό σε σας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γεννάται όμως και ένα άλλο πρόσθετο ερώτημα εδώ πέρα. Αν είναι προϊόν συναλλαγής με τις Αρχές, σημαίνει ότι είναι και ψέματα αυτά που λέει ή μπορεί να είναι και αλήθεια;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Δεν το ξέρω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι τα λεγόμενα κλιμακωτά αδιέξοδα. Αυτά μήπως είναι σκέψεις που θα πρέπει να απασχολήσουν εμάς; Τι να απασχολήσουμε τον άνθρωπο τώρα γι’ αυτό; Μας είπε ένα σωρό πράγματα τα οποία είναι προϊόντα ?
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Είχατε την εντύπωση ότι εγώ κάνω ερωτήσεις για να απασχολήσουν κανέναν άλλο; Για σας τις κάνω. Δεν τις κάνω για κανέναν άλλο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτά λοιπόν όχι στον μάρτυρα. Σε μας θα τα πείτε.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Τι λέτε; Και στον μάρτυρα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τι να πει ο μάρτυρας; Μήπως πρέπει να μας βγάλει και την απόφαση ο μάρτυρας;
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Όχι, δεν θα σας βγάλει την απόφαση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: ¶μα θέλετε να βγάλουν την απόφαση οι μάρτυρες, τότε να περιττεύουμε εμείς.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Όχι, όχι. Ελάτε κ. Πρόεδρε. Δεν θα σας βγάλει την απόφαση. Εγώ θέτω το ερώτημα για να πει την κρίση του αν αυτό είναι μάλλον έτσι και το θέτω δημοσίως.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Επί πραγματικών γεγονότων οι μάρτυρες.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Επί πραγματικών γεγονότων. Μα δεν υπάρχει άλλο πραγματικό γεγονός.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Και επί πραγματικών τα οποία τα γνωρίζουμε, όχι που θα τους τα θέτουμε εμείς να κρίνουν.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: ¶ρα μπορούμε να κάνουμε την υπόθεση ότι υπάρχει σοβαρή αμφιβολία για την αξιοπιστία αυτού του μέσου και αυτής της καταθέσεως που αποτελεί και τον πυρήνα που υποτίθεται ότι μ’ αυτόν ήρθε ο Γιάννης Σερίφης ο κατηγορούμενος, ως παρεπέμφθην.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Είπα κ. συνήγορε ότι όλη αυτή η σπουδή εμένα με καταπλήσσει και μου δημιουργεί αμφιβολίες κατά πόσο η όλη διαδικασία ήταν σύμφωνη με τις δικονομικές εγγυήσεις. Τι παραπάνω να πω; Πολύ περισσότερο δε, ο τρόπος που έγιναν τα αποκαλυπτήρια, ο τρόπος που έγιναν οι συλλήψεις.
Ας αφήσουμε την τηλεόραση και τη τρομοϋστερία που καλλιεργούσε κι όλα αυτά τα πράγματα. Για τις Αρχές, είδαν ότι αυτοί οι άνθρωποι ήταν ώριμα φρούτα να πέσουν στα χέρια τους. Είχαν όλη την χρονική άνεση. Ούτε κανένας αντιστάθηκε, ούτε κανένας χρειάστηκε να φάει κανένα χαστούκι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βρήκαν και τις γιάφκες.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Εν πάση περιπτώσει, ήταν ημιδιαλυμένη η Οργάνωση ήδη όταν έγινε ό,τι έγινε, η έκρηξη και τους έπιασαν. Θα μπορούσαν με μεγαλύτερη άνεση χρόνου να λειτουργούν και με στοιχειωδέστερες εγγυήσεις.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μετά θα λένε όμως ότι παραβιάζεται η Συνθήκη της Ρώμης γιατί αργεί η δικαιοσύνη στην Ελλάδα. Πάλι θα παραβιαζόταν, δεν υπάρχει περίπτωση. Η Συνθήκη της Ρώμης όπως και να το κάνεις σαν το κατσαρολάκι μπορούμε να τη βάλουμε που το χερούλι το κολλάς όπου θέλεις.
Έγινε γρήγορα, είναι κακό. Αν γινόταν αργά και καθόταν φυλακή ο κοσμάκης μέσα, πάλι θα ήταν περισσότερο αργά. Κι αν είχαμε σαν την Ιταλία 5 χρόνια προσωρινή κράτηση, εκεί θα ήταν η Συνθήκη της Ρώμης που θα παραβιαζόταν. Αλλά δεν το έχουμε πει για την Ιταλία. Εδώ έχουμε 18 μήνες. Είναι πολύ φιλελεύθερο. 10 χρόνια τους κρατάγανε οι Ιταλοί χωρίς δίκη τους ανθρώπους. Αυτά είναι απαράδεκτα πράγματα και φρικώδη πράγματα ήταν. Όμως εδώ δεν τα έχουμε.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Δυο πράγματα ακόμη για το συγκεκριμένο και ας μην πάω στα θεωρητικά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μην κατηγορούμε μόνο, κάπου να τα επαινούμε και τα δικά μας. Ο κ. Μυλωνάς κι εγώ τα διαβάζουμε κάθε μέρα αυτά στο Ιnternet. Τα περισσότερα είναι για καθυστερήσεις της Ιταλίας. Για τα 5 χρόνια δεν είπαν τίποτα ποτέ που τους κρατάει 5 συν 5, 10. Προφυλάκιση 10 χρόνια. Τότε η ποινή τι θα είναι;
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Εδώ κάποτε δεν τους κρατούσαν, τους εκτελούσαν και αυτοί οι αγώνες έχουν κάνει να το έχουμε 48 ώρες έστω με τους γνωστούς σχεδιασμούς.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αγώνες κάναμε όλοι. Σκεφτείτε τα 10 με τους 18 μήνες. Να γιατί τρέχει και η ανάκριση κλπ. Ελάτε, παρακαλώ. Να μην μένουν απορίες γιατί και ο μάρτυρας είπε δεν είναι νομικός, αλλά ας ακούει κάποια πράγματα που χρειάζονται.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Το πτυχίο δεν πήρα.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Πάλι ρηχό, αλλά ξέρετε μ’ αυτά τα ρηχά ασχολούμεθα πολύ. Έχετε ανταλλάξει απόψεις και σε ένα κρίσιμο χρόνο που με ενδιαφέρει εμένα ’73-’80 έχετε στενή σχέση με το Σερίφη ώστε να ξέρετε την πολιτική του άποψη για την πτώση που έγινε του δικτατορικού καθεστώτος και την τροποποίηση ενδεχομένων μορφών αγώνα και τι έπρεπε να γίνει κλπ., για να βεβαιώσουμε το Δικαστήριο ότι στις συζητήσεις αυτές που κάνατε τυχόν αναλύθηκαν αυτά τα ζητήματα και ήταν σαφής η θέση του και ποια ήταν εκείνο το διάστημα που του λένε αυτοί ότι πήγε και βρήκε τον Αμερικανό κλπ.;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Η θέση του ήταν σαφής όπως και η δική μου. Τέρμα τα όπλα. Έχουμε αυτή την όπως την είπα κουτσή, ανάπηρη, όπως θέλετε να την πούμε, την αντιπροσωπευτική δημοκρατία, είναι δημοκρατία. Τέρμα η χούντα, τέρμα τα όπλα.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Ήταν σαφής. Αυτό δηλαδή που δηλώνει τώρα στον Ανακριτή με τη δήλωση του που έγραψε ο ίδιος και πήγε και την κατέθεσε ότι δεν έχει σχέση, ότι αυτά είναι η άποψη του η πολιτική, ήταν παρόμοιας φύσεως -την έχετε ακούσει- με την άποψη που σας έλεγε και τότε, το ’73, ’74, ’75 που φτάνουμε;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Δεν είναι τυχαία περίπτωση ο Γιάννης Σερίφης.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Οι Δικασταί υποθέτουν ότι δεν το ξέρουν αυτό το θέμα, αλλά γι’ αυτό τους τα λέμε.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Ο Γιάννης Σερίφης κάθε του βήμα είναι συνειδητό. Είναι βαθύτατα συνειδητοποιημένος άνθρωπος, με βαθύτατο πολιτικό προβληματισμό. Ό,τι κάνει, το κάνει με πλήρη επίγνωση και με τη βεβαιότητα ότι θα πληρώσει τις συνέπειες ή θα προωθήσει τις ιδέες του, δεν ξέρω τι, αλλά πάντως με επίγνωση του τι κάνει.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Υπάρχει κι ένα άλλο που το ρωτηθήκατε περίπου. Ας μη πάμε στα θεωρητικά. Λες καλά μας τα λες, τα είπε αυτά κλπ. Δούλευε; Έπαιρνε δουλειά; Τα ρωτάτε αυτά. Έπαιρνε στο σπίτι του, δούλευε, εργαζόταν και έτρωγε πολλές ώρες στη δουλειά του; Μπορεί άλλος να σου πει το πρωί – πρωί δεν πήγαινε στη δουλειά του ή τη νύχτα.
Λέμε αν ήταν και εργαζόμενος, δούλευε συνεχώς, μετά ασχολιόταν σε ένα επίπεδο συνδικαλισμού. Πολύ ταπεινά πράγματα ρωτάμε, αλλά αυτά με ενδιαφέρουν εμένα τώρα. Θεωρητικά τώρα τι θα γίνει με την παγκόσμια πρόοδο θα το δούμε.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Οι μόνες μέρες κ. συνήγορε που δεν δούλευε ήταν όταν έκανε απεργία. Και από κει και πέρα τον καμαρώνω γιατί με αυτόν τον μισθό και της γυναίκας του τον μισθό 2 παιδιά τα σπούδασαν με λαμπρές σπουδές.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Πόσο είναι τώρα; Εγώ δεν κάνω εργατικά και δεν έχω και ιδέα πολύ σ’ αυτά τα πράγματα τι γίνεται. Έχουμε ένα χαρτί εδώ και βγήκε σύνταξη με 8.803 μεροκάματα. Καλά σου φαίνονται, εργατικός ή λίγα είναι; Έχω εδώ το χαρτί.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αστειεύεστε; Λίγα είναι 8.000 τόσα; 40 χρόνια είναι.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Αν προσθέσουμε και όσα του αφαίρεσαν για τις απεργίες ?
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Που λέει και από τη Γερμανία πόσα είχε. Δεν ήταν βιομηχανικός εργάτης, αλλά ήταν διορισμένος από τον Βαγγέλη Γιωτόπουλο εκεί και δεν δούλευε τίποτα κλπ. Εγώ βλέπω εδώ ένα χαρτί 8.803. Θα το καταθέσω. Είναι πολλά; Εσείς που πήρατε σύνταξη με πόσα; Σας βάζουν να τα γράφετε εκεί;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ δεν ξέρω, δεν μας γράφουν.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Είπα, 45 χρόνια λίγα είναι;
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: 45 χρόνια. Φαίνονται καλά. ¶ρα δηλαδή υπάρχει κι αυτό το κριτήριο που θα πρέπει να αξιολογηθεί ότι ήταν εργατικός, με εργασία κλπ.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Και στη Γερμανία σκληρή δουλειά. Βιομηχανικός εργάτης στη Γερμανία σημαίνει πολλή σκληρή δουλειά.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Αλλοδαπή πόσα λέει μεροκάματα εδώ πέρα; Ρώταγε κι ένας στην τηλεόραση μια φορά. Δεν τα ξέρω εγώ αυτά γι’ αυτό του είπα «φέρε μου ένα χαρτί να δω›. 3.200 στη αλλοδαπή. Υπάρχει κι αυτό λοιπόν το δεδομένο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έγινε αντιληπτό.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Αξιολογώντας τώρα εσείς ως μάρτυρας, δημοσιογράφος κλπ. αυτά τα δεδομένα, αυτά που έλεγε δημόσια πολιτικά, αυτή την δραστηριότητα, αυτή τη δουλειά κλπ. με ένα της ομολογίας με αυτόν τον τρόπο που έχει ληφθεί, θεωρείτε ότι είναι αξιόπιστη περισσότερο η ομολογία του; Να κάνουμε και μια σύγκριση.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Αν ο Γιάννης Σερίφης με τη φανερή δράση είχε ανάμειξη στην συνωμοτική Οργάνωση δεν θα ήταν τόσο προκλητικός στην φανερή του δράση. Δεν θα πρωτοστατούσε στις απεργίες. Δεν θα ήθελε να παραγίνει στόχος. Λογικά πράγματα είναι αυτά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βασανίζουμε πλέον χωρίς λόγο τον μάρτυρα.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Εγώ δεν θα σας ρωτήσω όλα τα άλλα. Μήπως όμως είχε φοβερή γραμμή -είχε διαβάσει λέει και τον Λένιν, δεν ξέρω που τον βρήκαν τον Λένιν, κάπου θα το είχε γραμμένο αυτό- και είχε αρχίσει να λέει συνεχώς ψέματα ώστε να επιτευχθεί ή η Αριστερά εν πάση περιπτώσει και μετά το θάνατο του Λένιν παρά τα βιβλία που έπαιρνε και τα διάβαζε εκεί πέρα υπήρξε;
Η βασική κατεύθυνση της Αριστεράς είναι: στα Δικαστήρια υποστηρίζει την άποψη που θέλει. Στη δικτατορία δηλαδή βγήκε η Αριστερά όσοι συνελήφθηκαν και είπε δεν το έκανα ή είπε το έκανα; Όσες περιπτώσεις πήγαν Αριστερών, του Κομμουνιστικού Κόμματος, των ανένταχτων κλπ. τι πήγαν και είπαν; Τότε κινδύνευαν και περισσότερο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να ρωτήσετε και τον κ. Μαγκάκη.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Τον Λένιν εφάρμοσαν όλοι αυτοί ή πήγαν και ομολόγησαν και είπα «εγώ κάνω αυτά γι’ αυτούς τους λόγους;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ρωτήστε τον Γεώργιο – Αλέξανδρο Μαγκάκη να σας πει τι έλεγαν και γιατί τα έλεγαν. ¶στε τη δικτατορία καλύτερα, να μην ξανάρθει. Να μην ξανάρθουν ποτέ τέτοια. Μακριά από μας. Ελάτε κ. Κωτέα.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Οι τελευταίες εκτελέσεις πάντως που είχαμε στην Ελλάδα ήταν του Μπελογιάννη, του Αργυριάδη, του Μπάση κλπ. όπως ξέρετε και όλοι παραδέχτηκαν ότι «ναι, εμείς είμαστε αυτό και θέλουμε αυτό›. Αυτές ήταν και οι τελευταίες εκτελέσεις πολιτικών προσώπων.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πότε είπατε;
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Το 1952 επί Πλαστήρα όπου κ. Πρόεδρε απ’ ότι έχει καταγράψει κάπως η ιστορία αυτές ήταν οι τελευταίες πλέον.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Παλιό καπέλο αυτό τώρα. Εδώ μιλάμε για την μεταπολιτευτική Ελλάδα.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Δεν έχουμε εκτέλεση στη μεταπολιτευτική Ελλάδα με την έννοια της καταδίκης.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μετά το ’74.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Στην μεταπολίτευση δεν έχουμε. Στην περίοδο της Χούντας είχαμε έμμεσες, αλλά δεν είναι εκεί το θέμα μου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έτσι την λένε μεταπολίτευση, άμα την αλλάξουμε κι αλλιώς, ένα νόημα που έχει επικρατήσει.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Να αρχίσουμε από ένα απλό γεγονός. Ένα γεγονός ιστορικά, μια κατάθεση πότε κρίνεται; Θα πρέπει να είναι κατάθεση στο χρόνο και στο τόπο που έχει ειπωθεί. Έτσι δεν είναι;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Υποθέτω ναι.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Έτσι και είναι, έτσι δεν κρίνεται; Μετά απ’ αυτό το γεγονός επέρχεται ένα άλλο γεγονός. Θα κριθεί πάλι με τα ίδια αξιολογικά κριτήρια, δηλαδή στο τρόπο και στο χρόνο που αυτό συντελείται;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Φυσικά. Θα λέμε αν έχει αλλάξει, θα λέμε γιατί άλλαξε.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Έχουμε εδώ ακριβώς αυτές τις δυο καταθέσεις που σας διάβασε του κ. Σάββα Ξηρού, που αφορούν τον Παύλο Σερίφη. Στην πρώτη όπου όπως διαβάστηκε λέει ότι δεν σας ξέρω, δεν με ξέρετε, αρνούμαι κλπ. και στη δεύτερη την εσπευσμένη που έδωσε την απάντηση και εμένα με ικανοποιεί και χωρίς να την δώσει, την ίδια σκέψη είχα κάνει και την είχα καταγγείλει από την τηλεόραση για να ξεκαθαρίσουμε. Σε πολύ προγενέστερο χρόνο, χωρίς να έχω συζητήσει ποτέ με τον κ. Παύλο Σερίφη.
ην ερμηνεία που έδωσε, την έδωσα πριν από πολλούς μήνες στην τηλεόραση χωρίς να έχω ποτέ συναντήσει, χωρίς να έχω χαιρετίσει τον Παύλο Σερίφη και έρχεται σήμερα χωρίς να το ξέρω και το επιβεβαιώνει. Πείτε μου σας παρακαλώ, αυτά τα δυο διαφορετικά γεγονότα, κατά την άποψή σας, είναι δυνατόν να συνδέονται με κανόνα αληθείας; Τα δυο εντελώς διαφορετικά τα πρωινά με τα βραδινά σας τα είπε ο Σπύρος για να μην λέω τι είπε στην πρώτη και τι φέρεται ότι είπε στη δεύτερη, ο Παύλος Σερίφης.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Δεν θα μπορούσε να είναι αλήθεια και το ένα και το άλλο, όταν είναι αντιφατικά.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Πότε κανένας κρατούμενος, έχετε κρατηθεί κύριε Βότση και εσείς.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Ευτυχώς φυλακή δεν έχω πάει, αλλά κρατούμενος έχω υπάρξει και εδώ και στη Γαλλία και στην Αγγλία. Τότε με την χούντα.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Για καλή μου τύχη λέω τώρα, τότε έλεγα για κακή μου τύχη, έχω κρατηθεί άπειρες φορές, έχω εξοριστεί, ξέρω πια πώς λειτουργεί το σύστημα. Πείτε μου σας παρακαλώ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πότε προλάβατε εσείς και εξοριστήκατε, είστε μικρός.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Ευχαριστώ πολύ κ. Πρόεδρε, το 1967 μέχρι το 1970, τρία χρόνια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Διαβάζατε βιβλία εκεί;
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Διάβασα αστικό κύριε Πρόεδρε και ασχολήθηκα με το ποινικό. Πείτε μου σας παρακαλώ κύριε Βότση τα εξής. Όταν σε πιάνουν την πρώτη στιγμή έχεις το δέος, ή μετά που ηρεμείς, που κάθεσαι, που σκέφτεσαι, που γνωρίζεις τις συνθήκες;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Υποθέτω ότι οι πρώτες στιγμές είναι οι χειρότερες.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Έρχεται λοιπόν στην πρώτη στιγμή ο κ. Σερίφης Παύλος και λέει, θα απολογηθώ, θέλω προθεσμία για να καταθέσω και θέλω και τον δικηγόρο μου. Σας φαίνεται φυσιολογικό το βράδυ ένδεκα και τέταρτο και στη συνέχεια μέχρι τις 2 όπως έχει ειπωθεί να καταθέτει κάποιος που έχει ήδη επιφυλαχθεί ότι θέλει την προστασία του δικηγόρου του και ότι αρνείται; Να καταθέτει τα ακριβώς αντίθετα απ’ ότι έχει πει;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Κοιτάξτε, δεν μου φαίνεται φυσιολογικό να καταθέτει τα εντελώς αντίθετα. Θα έλεγα όμως τώρα και μια σκέψη ότι, η γενίκευση και εδώ, οι περισσότεροι απ’ όσα είπαν τότε τα ανακαλούν τώρα. Πάντως πάντα η γενίκευση εμπεριέχει αδικίες. Δηλαδή για άλλους λόγους καθένας ανακαλεί. Και θα πρέπει να αξιολογηθεί και αυτό, δηλαδή ποιος είναι ο καθένας και γιατί το κάνει τώρα αυτό.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Σωστό δεν με αφορά. Εγώ λέω εάν αυτό δείχνει μια φυσιολογική πορεία μέσα σε διαφορά δέκα δώδεκα ωρών.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Όχι βέβαια δεν είναι φυσιολογικό.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Πάμε στο δεύτερο θέμα. Γνωρίσατε προ του ’74 τον Γιάννη Σερίφη.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Ναι, από τη διάρκεια της δικτατορίας.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Πήρατε τις αποφάσεις που πήρατε και σταματήσατε. Εργάστηκε στην AEG του Μοσχάτου;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Δεν θυμάμαι, νομίζω ναι.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Έγινε εκεί πέρα η απεργία των 77 ημερών;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Ναι βεβαίως, θυμάμαι ότι δούλευε στην AEG στη Γερμανία.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Και ήρθε στην AΕG που ήταν στο Μοσχάτο. Γνωρίζετε ότι έγινε απεργία 77 ημερών με πρωτοστάτη;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Ναι σωστά.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Γνωρίζετε ότι απολύθηκε;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Και αυτό το ξέρω ναι.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Γνωρίζετε και την υπόθεση που οδηγήθηκε στο θάνατο, ή στη δολοφονία αν θέλετε του Χρήστου Κασίμη;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Πώς δεν την ξέρω, ήμουν και εκεί στο δικαστήριο.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Πώς ήρθε ο συνειρμός για να συλληφθεί τότε ο Γιάννης Σερίφης αφού βεβαιώθηκε και δικαστικά ότι δεν συμμετείχε;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Δούλευε στην AEG, στόχος ήταν η AEG, στη γωνία άρα βρέχει.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Έτσι ξεκίνησε. Γιατί εδώ αναφέραμε ότι γίνονται συνωμοσίες από την Αστυνομία και μόνο που οι δικαστές μας δεν αντέδρασαν και εγώ δεν ξέρω πώς; Πάμε λοιπόν στο τρίτο θέμα. Μετά τη δίκη έχει δικαστεί και έχει αθωωθεί, έχετε επαφές;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Συνεχώς.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Συνεχώς. Συζητήσατε για τη δίκη, για το φιάσκο εκείνης της δίκης για την σκευωρία, τα έχετε συζητήσει όλα αυτά. Και περνάμε παραπέρα. Ποτέ ειπώθηκε για οποιαδήποτε συμμετοχή, σε οποιαδήποτε οργάνωση που να έχει σχέση με οπλισμό και με κατάλυση της όποιας δημοκρατικής εξουσίας με όπλα;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Εγώ του λέω χαράς το κουράγιο σου, που πιστεύεις ακόμα ότι με τις απεργίες και τις διαδηλώσεις θα προχωρήσεις, πολύ περισσότερο τώρα, για όπλα δεν έγινε ποτέ καμία συζήτηση, αδιανόητη θα ήταν μεταξύ μας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είδατε όμως οι εργοδότες βρήκαν και κάτι άλλο τώρα. Με τις πολλές απεργίες καμιά φορά τα παίρνουν και φεύγουν τελείως, τα είδατε αυτά. Η AEG τότε με τις 77 μέρες τι έκανε; Για να δούμε και τους αγώνες και τη δικαίωση καμιά φορά που οδηγούν σε αντίθετη αποτελέσματα.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Η AEG λειτουργεί και φέρνει τα προϊόντα της παράγονται στην Ελλάδα κύριε Εισαγγελέα.
(Διαλογικές Συζητήσεις)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το κεφάλαιο δεν έχει ούτε ιδέα, ούτε πατρίδα, όπου τον συμφέρει πάει φεύγει, τον ζορίσανε λίγο οι συνδικαλιστές; Σηκώνονται και φεύγουν. Όχι θέλω να σας πω εξ αποτελέσματος το πράγμα, δεν λέω εγώ την αγαθότητα και των προθέσεων και την αγωνιστικότητα του ανθρώπου, την τιμώ φυσικά.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Εάν όμως κύριε πρόεδρε δεν είχαν γίνει αυτές οι απεργίες, σίγουρα δεν θα είχαμε εργαζόμενους με 7ωρο, θα είχαμε εργαζόμενους πάλι με 15ωρο.
(Διαλογικές Συζητήσεις)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ελάτε παρακαλώ το κ. μάρτυρα.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Πάμε στο επόμενο θέμα. Στην απολογία του ο Γιάννης Σερίφης, οι δικηγόροι του εμείς είχαμε γράψει ένα υπόμνημα. Το αρνήθηκε δεν το παραδώσαμε και κατέθεσε δια ζώσης στον κ. Ανακριτή. Όπου μεταξύ των άλλων λέει και την εξής φράση. Μεταξύ των άλλων στην απολογία του λέει: «ακόμα και αν μια επαναστατική οργάνωση πάρει με όπλα την εξουσία, εγώ θα ήμουν αντίθετος γι’ αυτήν, γιατί ήδη από την φύση της έγινε καταπιεστική εξουσία.› . Αυτό μαρτυρά άνθρωπο?
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Ναι, γιατί θα έχει κάνει πραξικόπημα και όχι επανάσταση. Και θα έχει γίνει ένας καινούργιος καταπιεστικός μηχανισμός.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Και εναντίον αυτού. Μπορεί δηλαδή σε καμία περίπτωση να νοηθεί ότι αυτός ο άνθρωπος μετείχε σε οργάνωση, είχε όλο αυτό τον οπλισμό που φέρεται πως κατασχέθηκε;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μου είπε εμένα ο άνθρωπος, το αποκλείει τελείως ο κ. Βότσης.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Σας είπε κύριε συνήγορε.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Όχι επιπροσθέτως, επειδή χρησιμοποιήθηκε φράση από την απολογία του γι’ αυτό το είπα κύριε πρόεδρε. Το τελευταίο, πολύ προτού κληθεί σε απολογία ο κ. Σερίφης, ορισμένα τηλεοπτικά μέσα και ορισμένες εφημερίδες, έστρωναν το χαλί της σύλληψης; Και αν ναι, με ποιων τις οδηγίες τα έκαναν και με ποιων την γνώση;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Θλίβομαι ως δημοσιογράφος κ. συνήγορε για όλα αυτά τα φαινόμενα, γι’ αυτή την καλλιέργεια της τρομο-υστερίας εκείνο το καλοκαίρι, και όχι μόνο το καλοκαίρι. Γι’ αυτά τα φαινόμενο, ένας συρφετός αλλοπρόσαλλος, χαφιέδες, ΚΥΠατζήδες, στρατοδίκες της χούντας και όλα αυτά, να εμφανίζονται ως τιμητές της όποιας τρομοκρατίας και υπερασπιστές της τρομοκρατίας. Για όνομα του Θεού! Και θλίβομαι γιατί πρωτοστάτησαν σ’ αυτό δημοσιογράφοι. Έθιξαν υπολήψεις, κατηγόρησαν αθώους ανθρώπους, οδήγησαν ενδεχομένως και στο εδώλιο αθώους ανθρώπους.
Φ. ΚΩΤΕΑΣ: Δυο ερωτήσεις μόνο κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας παρακαλώ να μην εξαντληθούμε όλη ημέρα με τον μάρτυρα. Γιατί έχουν έρθει 3 μάρτυρες του κ. Παπαναστασίου από τη Θεσσαλονίκη.
Διακόπτουμε για μισή ώρα. Τον διακόπτουμε τον μάρτυρα, δεν μπορούμε, εμείς θα κάνουμε τώρα τους τρεις μάρτυρες του κ. Παπαναστασίου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Επαναλαμβάνεται η συνεδρίαση που έχει διακοπεί.
(Διαλογικές συζητήσεις)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να προσέλθει ο κ. Κατσιάπης. «Ορκίζομαι να πω την αλήθεια›
κ. ΚΑΤΣΙΑΠΗΣ: Ορκίζομαι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πέστε μου τι ξέρετε γι’ αυτή την έκρηξη που έγινε στην εταιρεία ΧΑΛΥΨ.
κ. ΚΑΤΣΙΑΠΗΣ: Εγώ ουσιαστικά δεν ξέρω τίποτα. Εγώ δεν ήμουν εκεί, εγώ είμαι απλώς διευθύνων σύμβουλος του οικοπέδου που είναι δίπλα τα Ελληνικά Διαλυτήρια Πλοίων.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πάθατε ζημιά εκεί;
κ. ΚΑΤΣΙΑΠΗΣ: Όχι. εκεί μέσα μπήκαν και έριξαν τη ρουκέτα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Από εκεί έγινε η εκτόξευση. Ξέρετε αν υπήρξε κίνδυνος ανθρώπου;
κ. ΚΑΤΣΙΑΠΗΣ: Όχι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχουμε κάτι να ρωτήσουμε; Όχι. Πηγαίνετε στο καλό.
Να προσέλθει ο κ. Ζαμανίκας. «Ορκίζομαι να πω την αλήθεια›
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Ορκίζομαι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ήσασταν στρατιωτικός.
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εν αποστρατεία τώρα.
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Υπηρέτησε ποτέ υπό τις διαταγές σας στο στρατό ο κ. Παπαναστασίου;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο Ανέστης;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Ο Ανέστης Παπαναστασίου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ήταν έφεδρος αξιωματικός;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Έφεδρος αξιωματικός. Υπηρέτησε από τον Απρίλιο του1984 έως τον Οκτώβριο του 1984 στο 566 Τάγμα Πεζικού το οποίο είχε έδρα το Σιδηρόκαστρο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τι καθήκοντα είχε;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Ο Ανέστης Παναστασίου ήταν έφεδρος αξιωματικός διμοιρίτης σε κάποιο λόχο του Τάγματος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Του είχατε πει εσείς ποτέ να κάνει κανένα σχεδιάγραμμα στρατοπέδου;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Όχι. Αν θέλετε να βάλουμε με τη σειρά τα πράγματα;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ασφαλώς. Πέστε τι ξέρετε.
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Το συγκεκριμένο στρατόπεδο για το οποίο γίνεται ο λόγος είναι στο Παλαιόκαστρο Σερρών είναι ένα χωριό μεταξύ Σιδηροκάστρου και Σερρών περί τα 10 χλμ. από τις Σέρρες. Εγγύς αυτού του χωριού βρίσκεται ένα στρατόπεδο με αποθήκες πυρομαχικών. Αυτό το στρατόπεδο φυσικά δεν ανήκει στο Τάγμα και ούτε ήταν αρμοδιότητα του Τάγματος για τα μέτρα ασφαλείας και πως φυλάσσετο κλπ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πηγαίνατε όμως και το φυλάγατε.
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Κάθε στρατόπεδο έχει δικό του διοικητή υπεύθυνο. Επειδή όμως το προσωπικό το δικό του ήταν μειωμένης δυνάμεως μια εντολή του προϊσταμένου κλιμακίου το Τάγμα διέθετε μια φρουρά. Η φρουρά αυτή αποτελείται από 6 άνδρες οι οποίοι έμεναν επί μονίμου βάσεως μιας εβδομάδας διάρκειας ή 15 ημερών παλιοί στρατιώτες οι οποίοι ήταν εκπαιδευμένοι και ενισχύεται το βράδυ με 15 άνδρες ακόμη και έναν αξιωματικό έφεδρο, διμοιρίτη ο οποίος μετέβαινε εκεί ως αρχιφύλακας και είχε την ευθύνη φύλαξης κατά τη διάρκεια της νύχτας. Πήγαινε το ένα βράδυ και έφευγε το πρωί. Αυτή ήταν η αποστολή του αξιωματικού ο οποίος αναλάμβανε αυτό το έργο. Εναλλάσσονταν όμως ο αξιωματικός αυτός κάθε μέρα. Δεν πήγαινε δηλαδή ο ίδιος Αξιωματικός καθημερινώς, το ένα βράδυ πήγαινε ο ένας, το άλλο άλλος κ.ο.κ
Τώρα ο λόγος περί σχεδιαγράμματος: Το σχεδιάγραμμα αυτό αποτελεί ένα αποτύπωμα, μια αντιγραφή του σχεδιαγράμματος που υπήρχε στο σχέδιο ασφαλείας του στρατοπέδου αυτού.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ποιος το έχει φτιάξει αυτό;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Το σχέδιο ασφαλείας; Η μονάδα η οποία έχει την ευθύνη, ο Διοικητής της Μονάδας η οποία έχει την ευθύνη της διοικήσεως αυτής. Το σχέδιο όμως αυτό ετίθετο στη διάθεση του Αξιωματικού Αρχιφύλακος, στο γραφείο του, για να μπορεί ο Αξιωματικός με βάση αυτό να ελέγχει τις σκοπιές. Ήταν τα μέτρα ασφαλείας τα οποία ήταν υποχρεωμένος να τηρεί.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πήγαινε ο κ. Παναστασίου Ανέστης, αρχιφύλακας τότε, εκείνη την περίοδο;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Ναι, όταν ήταν η σειρά του να πάει πήγαινε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πολλές φορές είχε πάει;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Στο εξάμηνο πρέπει να πήγε αρκετές φορές.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή η τακτικότητα ήταν μια φορά κάθε εβδομάδα; Μια φορά κάθε μήνα;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Περίπου μία φορά κάθε εβδομάδα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είχε κι άλλη υπηρεσία εκτός από αυτή στο δικό σας στρατόπεδο;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Βεβαίως, τις υπηρεσίες του τάγματος, στην έδρα του τάγματος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θέλω να πω δηλαδή είχε πάλι η υπηρεσία να ελέγχει εκεί μέσα φρουρά.
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Βεβαίως. Υπηρεσία στο τάγμα, στην έδρα του τάγματος, στο Σιδηρόκαστρο, όχι στο στρατόπεδο της ΠΑΠ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όχι, στο στρατόπεδο της ΠΑΠ μια φορά την εβδομάδα, άρα στο εξάμηνο λοιπόν είχαμε πολλές φορές, είχαμε γύρω στις 20-25 φορές που είχε πάει. Αυτό το σχεδιάγραμμα λοιπόν περιέπιπτε στα χέρια του κάθε φορά.
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Ήταν στη διάθεσή του.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή το είχε κάθε φορά που το έβλεπε.
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Ασφαλώς και το έβλεπε ανά πάσα στιγμή, ήταν στη διάθεσή του.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μπορούσε να φτιάξει ένα αντίγραφο; Ήταν επιτρεπτό;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Επιτρεπτό όχι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ευχέρεια όμως να φτιάξει είχε;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Ασφαλώς είχε ευχέρεια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τότε δεν είχαμε και φωτοτυπίες, ποιο έτος ήταν;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Το καλοκαίρι του ’84.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είχε φωτοτυπείο εκεί πέρα;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Όχι. Δεν πρέπει να είναι φωτοτυπία, απ’ ότι έχω δε το σχεδιάγραμμα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτή η αντιγραφή πώς έχει γίνει; Βλέπω και φτιάχνω δίπλα ή έχω το ψιλό χαρτί και το βάζω πάνω από το χοντρό και το φτιάχνω;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Ενδεχομένως και να και όχι, δε μπορώ να θυμάμαι τώρα πώς ήταν ακριβώς το σχεδιάγραμμα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Υπήρχε λόγος ένας Έφεδρος Αξιωματικός να κάνει κάτι τέτοιο;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Για λόγους μόνο υποβοήθησης του έργου του. Δηλαδή, επειδή κάποιος μπορεί να είναι πολύ φιλότιμος, πολύ εργατικός, πολύ πειθαρχημένος, ευαίσθητος εν πάση περιπτώσει στο να εκτελεί καλά τα καθήκοντά του, ενδεχομένως να αντέγραψε ορισμένα στοιχεία γιατί έτσι φαίνεται, ότι έχει ξεσηκώσει ορισμένα στοιχεία από το σχεδιάγραμμα, δεν είναι πλήρες το σχέδιο, είναι το σχέδιο του στρατοπέδου κι έχει και κάποια άλλα στοιχεία τα οποία είναι στο γραπτό μέρος του σχεδίου ασφαλείας, το γραπτό μέρος του σχεδίου ενδεχομένως να αποτελείται και από δέκα σελίδες. Από πίσω έχει γράψει ορισμένα πράγματα περί αντρών, περί πυρομαχικών, αυτά τα οποία μπορεί να τον βοηθούσαν στον να θυμάται πώς ακριβώς θα εκτελεί την υπηρεσία του.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το βράδυ δηλαδή που γυρίζει για να κάνει έλεγχο στις σκοπιές, μπορεί να τον βοηθήσει.
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Ακριβώς. Και αυτό που μπορώ να σας πω, το σκέφτηκα εκ των υστέρων διότι με απασχόλησε πάρα πολύ γιατί ένας Αξιωματικός αυτού του επιπέδου θα έφτανε σ’ αυτό το επίπεδο, ίσως να ήθελε να ακολουθήσει το παράδειγμα του Διοικητού του, εμού δηλαδή, διότι εγώ πάντοτε είχα ένα μνημόνιο για όλες τις ενέργειες του Τάγματός μου, κρατούσα ένα μπλοκ που είχα όλες τις δραστηριότητες του τάγματος, τα πάντα και ανά πάσα στιγμή χωρίς να τρέχω στο αρχείο ή να φωνάζω τους Αξιωματικούς για να με ενημερώσουν για κάποιο θέμα, είχα ένα μνημόνιο. Ενδεχομένως αυτός λόγω της φιλοτιμίας του και του ενδιαφέροντος για να εκτελεί καλύτερα τα καθήκοντά του, να ήταν και αυτό μια ενέργεια αυτού του είδους.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή να θυμόμαστε πού θα πηγαίνουμε κάθε φορά να ελέγχουμε.
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Ακριβώς και κυρίως στην αρχή, όταν ανέλαβα τέτοια καθήκοντα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το έχουμε αυτό το σχεδιάγραμμα εδώ τώρα;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Βεβαίως.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μπορώ να το δω;
Στο σημείο αυτό επιδεικνύεται σχεδιάγραμμα στρατοπέδου
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ξέρετε πού βρέθηκε αυτό το σχεδιάγραμμα;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Σε κάποια γιάφκα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αν δεν βρισκότανε κεί πέρα δεν θα ασχολούμεθα εμείς. Το έχει φτιάξει ο ίδιος όμως; Τί έχετε μάθει;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Απ’ ότι ξέρω, παραδέχεται ότι το έχει φτιάξει ο ίδιος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τί δικαιολογία ακούσατε ότι είπε; Μπορεί αυτή η δικαιολογία να ευσταθήσει;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Η δικαιολογία που άκουσα κατά την ανακριτική διαδικασία είναι ότι το έφτιαξε διότι κάποιος ανώτερός του τον διέταξε και ενόψει αναθεωρήσεων των μέτρων πυρασφαλείας του στρατοπέδου....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ανώτερός του ποιος; Μήπως είπε εσάς;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Δεν ανέφερε. Εγώ απλώς ερωτήθην αν τον διέταξα εγώ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εσείς πάντως δεν τον είχατε διατάξει.
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Δεν τον διέταξα κ. Πρόεδρε, δεν υπήρχε και λόγος να τον διατάξω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Υπήρχε κανένας άλλος όμως ανώτερός του εκτός από σας που ήσαστε Ταγματάρχης ή Αντισυνταγματάρχης, τί ήσαστε τότε;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Ήμουν ο Διοικητής του Τάγματος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τί βαθμό είχατε;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Αντισυνταγματάρχης.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν υπήρχε και Ταγματάρχης, ο Υποδιοκητής, δεν υπήρχε Λοχαγός, δεν υπήρχαν Υπολογοχαγοί;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Και ο Διοικητής του Λόχου υπήρχε....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αποκλείουμε λοιπόν κάποιους από τους άλλους; Είχαν καμία αρμοδιότητα να του πουν «φτιάξε κι ένα σχεδιάγραμμα›;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Για το λόγο αυτό, για πυρασφάλεια κτλ. όχι. Δεν υπήρχε λόγος.
Κ. ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, μη μιλάμε επί εσφαλμένης βάσεως. Δεν είπε ποτέ ο Ανέστης Παπαναστασίου «με διέταξε κάποιος ανώτερός μου›.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έτσι λέει.
Κ. ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ: Είναι μια εσφαλμένη πληροφορία. Για να μη μιλάμε σε κάποια εσφαλμένη βάση και δεν βρίσκουμε άκρη. Ο κ. Παπαναστασίου αιφνιδιάστηκε όταν του έδειξαν το σχεδιάγραμμα, εξεπλάγη, υποθέσεις έκανε, δε θυμόταν και μεταξύ των άλλων που είπε, είπε ότι «πιθανόν να έγινε και αυτό›. Προσπαθούσε ο άνθρωπος να βρει για ποιο λόγο συνέταξε αυτό το σχεδιάγραμμα, μετά από 20 χρόνια, επειδή προφανέστατα – θα τα πούμε αυτά αργότερα- ήταν μέσα στην καθημερινή του διαδικασία η φρούρηση του στρατοπέδου, δεν το θυμόταν ως εξαιρετικό γεγονός και προέβαινε σε πιθανολογήσεις. Ουδέποτε όμως είπε «με διέταξε ανώτερός μου›. Να μην κάνουμε αυτό το λάθος.
κ. ΤΕΝΤΟΛΟΥΡΗΣ: Στη συνέχεια των όσων είπε ο συνάδελφός μου κ. Πρόεδρε, στην κατάθεση αυτή της οποίας γνώση λέει ότι έχει ο κ. μάρτυρας, λέει ότι είχαν πιάσει φωτιά και ότι υπήρχε ένα πρόβλημα πυροπροστασίας και ότι στη γενικότερη πιθανολόγηση ύστερα από 20 χρόνια, θα είχε και το πρόβλημα της πυροπροστασίας του στρατοπέδου το οποίο θα χρησιμοποιούσε στη λογική των όσων είπε και ο κ. Διοικητής ότι είχε και ο ίδιος ένα μνημόνιο τέτοιο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πάντως λέει ότι εντολή αποκλείεται να του είχε δώσει κανένας. Αυτό είναι ένα πραγματικό γεγονός το οποίο καταθέτει. Λέει εντολή αποκλείεται να του είχε δώσει κανένας.
κ. ΤΕΝΤΟΛΟΥΡΗΣ: «Εγώ› είπε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κανένας άλλος μπορούσε να του είχε δώσει εντολή;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Αυτό το συγκεκριμένο σχεδιάγραμμα κ. Πρόεδρε όχι, διότι αυτό το συγκεκριμένο σχεδιάγραμμα πρώτα-πρώτα υπήρχε στο σχέδιο ασφαλείας του στρατοπέδου. Δεύτερον, όλα τα στρατόπεδα του ελληνικού στρατού είναι οριοθετημένα από τη Γεωγραφική Υπηρεσία του Στρατού, δεν υπήρχε λόγος να διαταχθεί κάτι τέτοιο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ένας που το παίρνει λοιπόν αυτό το σχεδιάγραμμα τί σκοπεύει να το κάνει; Πώς μπορεί να βρέθηκε στα χέρια μιας Οργάνωσης, της 17Ν; Εσείς σαν στρατιωτικός τί λέτε; Τί όπλα υπήρχαν εκεί μέσα, ξέρετε;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Πυρομαχικά υπήρχαν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τί πυρομαχικά;
κ. ΖΑΜΑΝΙΚΑΣ: Δεν ξέρω.